Katalog

Küçük Asyalı emekli yazarlar r Mc Kane ın tek ılgı duyduğu Turk şaırı Nâzım Hıkmet değıl Türkçeden Ingılızceye çevınye Orhan Velı ve Cahıt Sıtkı ıle başlamış RichardMcKane, Nâzım Hikmet'i İngilizceye çevirdi Kostas Missios'un arajtııınası Atına'da yayımlanan kıtap dergılennden bırınde çıklt (Yunanibtan'da ıkısı buyuk, yarım duzıne kadar kıtap dergısı yayımlanır ) Ara^tırma, Yunanıstan'dakı emekli sanatçıları konu alıyordu Ilkın, emeklıler arasında Kuçııkaiya (Anadolu) gotmenlerının sayiiinın yukseklığı dıkkatımı ^ektı "Yunaniiian kultur yaşamına katkılan" dolayiiiyla em.klı aylıgı bağlanan 979 sanatçıdan 106'sı hemşerımı/dı. Toplanı ıcınde %12.S7'lık oranları ile sıralamada ıkimılıgı almıjlardı Bırıncı sırada 168 sanatçı ve %19.92'hk oranla Attıkı bolgesı gelıyordu. Atına ve Pıre gıbı ıkı büyuk kentı ıçıne alan ve Yunanıstan nutusunun %60'ının yaşadığı Attıkı bolgesının ^ıkardığı sanatçı sayısıyla bızim hemjerılenn sayısa karşılaştırıldığında, !>onuL bizimkıler açısınadn gurur vcrıcıydı doğrusu. Üstelık yasa 1973'te çıkmi}, 74'tc uygulanmaya başlamıştı. Ilk emeklıler 1974'te aylıklarını almaya başlamışlardı O tarthe kadar olenlere ıhşkınse bılgı yok ıstatıstıklcrde. Dolar hesabıyla 400450 dolar aylık alıyorlar emekli sanatçılarımız. Asgarı ücretın bıraz ustunde bır rakam bu Hıc de parlak bır rakam değıl gerçekte Sadete 641 emekli ya da mırasçısı alıvor bu parayı zaten. Dığcrlcrı ya olmuşler ya da başka emeklılık kuruınlarından daha yuksek rakamlar alıyorlar Bu parayla ba>ka hiçbir gelın olmayan bır emekli, kalonferlı tek odalı bır evde oturabılır, gunluk beslenme gıderınden artanlarla da haftada ıkı ke? tıyatroya, ıkı ke? sınemaya, bır ke/ tavernaya gıdıp ıkı de kıtap alabılır Yılda da bır kcz Yunaniitan ı^ı tatıle, azıuk zorlanıp yıllık ıkı maa^lık ıkramıyeyı de dıkkatlı kullanarak bır ke/ de kısa Avrupa yolculuğuna ^ıkabılır. Çoğunun eserlerınden gelen gehılerı de olduğundan, pek usttınde durmuyorlar, ama çejıılı ianatcı Vevrelerındc "Bu kadarcık ucretlc bir sanatçıyı emekli etmek ayıptır" mınldanmaları yok değıl Dido Sotiriyu, Nikos Zvoronos, Nikos Ka/.ııuakis, Mari.» Yordanidu, Yannis Riços, Stelyoi Mayopulos, Andonis Samarakis, Stratis Mirivillis lıstede ısmı olan, I urkıyc'lı oyuncUiıun da tanıdığı yazaı ve sanat^ılardan bııkaı,ı Frango Karaotlan ATİNA Bu hazin hürriyet McKane'in Nâzım Hikmet'ten yaptığı çeviriler, Ingiltere'de "A Sad Story of Freedom" (Bu Hazin Hürriyet) adıyla Grevılle Press tarafından yayımlandı. EDİP EMİL ÖYMEN LONDRA 4 "1966'da Şam'a giderken Türkiyc'dcn gcçtim. Rusça vc Pransızca hiliyordum, ama Türkçeyi so/liikle söküyordum. 'Memleketimden tnsan Manzaralan'nı ilk o zaman gördüm. Sözlükle okudum." Richard McKane Rusça'dan yap tıgı Ahmatova, I'astcrnak, Ycvtuşcnko, Vozncsenski, Mandelştam ı,i'vınlf rıyle larıınır Şııııdı dt* lısteye Nâzım Hikmet ckkndı Saat 2122 ^iirleri, Nc Guzcl Şey I latırlnmak Seni, I lapiste Yatatak Olana Ba7i Oğütler, Ben Içcrî Dustüğümden Beri vc kıtaba adını veren Bu Hazin Hürriyet. Halen [ ransa'da yaşayan, Nâzım Hıkmet'ı Ingılızteye ılk <,evırenlerdcn Taner Baybars'ın da kılkısıyla Bu Hazin Hurriyet'ı gcçcn o<ak avınd.ı Krılıvci Kon scı Salonu'nda vılların hıkâyecısı Feyyaz Kayacan'ın ncslı tukenıp dur.ııı mukemmel ladyotonık ve RiLh.ııd McKa nı'ın Rus ııpı dı.\maıık, barıton vc melodık seslerındeıı dınlcdı Ingılızlcr, I urkçx anlayanlar vc lurkıyc'yı tanı yanlar O gcıe ^ >ııT okundu orada Sonunda da Su Başında Durmuşuz. McKane ö\uncrek "Ruhi Su dostumdu" dıyoı vı bıı daha oku\ or Su Ba^ında Durmusuz'u Ycr bu kez Lond ra'nın ujnk\ı/ bıt mahalltsınde darauk bır apartman ka tı Her yerde kıtaplat ve kâgıtlar Bır koşcde bır bılgısa yar Odada duygusal olmayan tck s,cy o Dı^arda bo^ vc renksı/ bır sokak Bu renksızlık ve soluksuzlukta Nâzım Hıkmet'ın kabına sıgamayan, gumburtulu coşkusu nasıl <,evrılır5 Tam bır \clıjkı degıl nıı' McKane gulerek " E h " dıyor sadece Bellı kı, dıjardakı duygusal oksi|ensızlıge aldınş etmemı^ "Kapitalızmde özgürliik nedir? Gerçekten hazin bir ö/gürlük müdür bu? Batı ille de özgürlük mü denıektir? Şöyle diyeyim: Bir insan hapishancyi kafasında taşıyabilir. Dışarda scrbest de olsan, yinc hapishancdc olabılırsın." Lvct, joyle yanı "Bİ7İ esir ettiler / bizi hapse attılar / beni duvarların icinde / seni duvarların dıjında / ufak iş bizimkisi / asıl en kötusiı / bilerck bilmcyerck / hapishancyi insanın kcndi içindc tasıması... / Insanların birçoğu bu hale dü$ürülmıiş / namuslu, çalıjkan, iyi ınsanlar / ve seni sevdiğim kadar sevilmeye layık..." de dığı gıbı ^aırın 1947 dogumhı McKane, Oxford Unıversıtesı me/unu Uluslaıarası Yazarlar Bırhgı PEN'ın Hapi!>ıekı Yazarlar Komıtesı, baniurc kar^ı mucadclc vcren "Index on Censorship", Bırle$mı$ Mıllctler Insan Hakları Bıldırgesı'nın du^ıııuc \e ıfade ozgurluğunu savunan 19 nıaddesınden adını alan "Article19" orgutu, tanınmı> sanattıların da dcstckledıgı l;kencc)c Karşı 1 ıbbı Mudahalc Orgutu, hep MtKane'ın ıjbırlıgı yaptıgı kurulu^lar Va^anıa, calıjma vc urctmc alanı bu olunea, "Ya Türkiyc'dcki insan hakları?" sorusunu nasıl yanıtlıyor Mc KancJ "Türkiyc'nin Avrupa Topluluğu başvurusu için her şeyden önce insan haklarına saygı vc düşünce özgürlüğu sağlanmalı. Doğu Avrupa'daki ö/gürleşmcden sonra, insan hakları kuruluşları dikkatlcrıni Türkiyc üzcrınde daha çok yoğunlaştırmalı. lngiltcrc'nin, Üçüncü Boğaz Köprüsü ihalesini almaktan yok, bu noktaya onem vermesini isterim." McKanc'ın tek ılgı duyduğu şaır Nâ/ım Hıknıct değıl I urk^eden Ingılızteve çcvırıyc Orhan Veli vc Cahit Sıtkı ıle lıa>li[iıı> 197S'te BBC' I uı kı,e Servısı'ndt t eyyaz Kayatan'la calı^nııj, Turkıye'de yayınılaııan ba/ı jur see kılerıne katkıda bulunmu^, son olarak da 1 urkıvc meraklısı Ruth C'hristic ıle bıılıkic Oktay Rıfat'ın bır duzınt. şııı ırıı cıvıı ıııı^ Bu yıl vavııııl ınacak "Akdeni? etkisini kültürlerc taşıyan, en saf lirik jairlerden birı" dıyor Ok tay Rıfat iı,ın MtKane'ın kendı şııılen ıse Rose of the World (Dunya Gulu) adıyla ^00 saylalık bır kıtap halınde bu yıl bası lacak. Dıleğı, şurın de fulbol kadar populcr olabılmesı • 3 yazarımız Makedonca'da Melih Cevdet Anday, Yaşar Kemal vc Nursel Duruel'ın yapıtlan Makedoncaya çevrıldı Melıh Cevdet Anday'ın Yugoslavya'da Makedon I dılınde Yeni Bir Dünya adı altında bır araya getırılen seçme ^ıırlerının cevirısını Fahri Kaya gerçekleştırdı. Kıtabın başında Anday'ın şıırı uzerıne bır ıtKelemeye de yer verildı Yaşar Kcmal'ın Binbogalar Efsanesi adlı romanı da kısa bıı sure once Makedon dılınde yayımlandı Üskup'te yayımlanan Binbogalar Efsanesi'nın ycvırısı İlhami Emin'ın inuasını tajıyor Nursel Duruel'e 1983 Saıt Faık Hıkâye Armağanı'nı kazandıran Geyikler, Annem ve Almanya adlı yapıtı da son gunlerde Türkçeden Makedunıaya ıcvrılen kıtaplaı arasında, Kıtabı Makedoncaya Fcrdane Elmazoviç Altanay çevirdi Kultura Yayınevı'nın gençlcrc yonelık Kuğu Kanatları dızısı arasında yer alan Geyikler, Annem ve Almanya'nın desenlerını ıse Dimçe Isailovski gerceklejtırdı Melıh Cevdet Anday, Yasar Kemal ve Nursel Duruel'ın kiıapları Üskup Radyosu'nda tanıtıldı, ayrıca "Birlik" gazetesınde kıtaplarla ılgılı tanıtım yazıları yayımlandı. S A Y F A 4 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 7