Katalog

Sinema oyuncusu Nur Sürçr 'le kitaplar arasında * İnce Memed'e âşıktım Derinden etkilen,diği ilk kitap, Yaşar KemaPin 'İnce Memed i. Kız lısesinde arkadaşı Ayla'yla Tırıncının Kızı nı.pkudu. Şimdilerde, Aysel Özakın'ın Gurbet Yavrum' kitabında kızı oynamak istiyor. O N E LALE FİLOĞUI da kitap kemirenler soyundan. Sayfaları daha hızlı kemirebilmek için dört ay hızlı okuma kuı suna gidenlerden. Ancak son yıllarda okuma hızı biraz kesildi. İlgi göstermesi gereken üç yaşında haşan bir oğlu var. Bir Günün Hikâyesi, Fidan, Ayna, Dul Bir Kadın, Ateş Böceği, Uçurtmayı Vurmasınlar ve son olarak da bir gazcte haberinden uyarlanan ve Xavier Coller'in yönettiğı Umut Yolculuğu'nun oyuncusu Nur Sürer: Sabırsız, kavgacı, özgürlük dü^künü ve aynı zamanda uslanmaz bir okuyucu. Son zamanlarda "Türkiye'nin uzun bir süre ortaya dökülmemiş gerçeklerini" irdeleyen kitaplar ilgi alanında. "En çok sevdiği yazar" ayrımını yapması çok zor. Ancak dönemlerine damga vurmuş çe>itli yazarlardan söz etmesı olası. Kendisi için "romantizmden uzak" tanmılamasını getıren Nur Surer'in $iir okuyuculuğu da oyuiKuluğuyla bir Nur Surer "Romantizmden uzağım". (Fotoğraf Yıldız Üçok) Ç E V İ R İ Y O R L A R ? Flaubeıf in bitmemiş romanı Uılbılimci, çevirmen ve hikâyeci Tahsin Yücel şu sıralarda Gustave Flaubert'in, Bouvard ile Pecuchet adlı kıtabını çevırıyor. Ulkettıı/de ^^^ ve dünyada Madamc Bovary adlı * * " î J ^ ^ ^ H ruııunıyla tanınan Haubcrt, Bouvard ile Pecuchet'yı lamamlayamamıs. Tahsin Yücel kıt.ıp ıçın şunları söyluyor: "Gerçekten de çok ılgınc bir kit.ıp. Çunku Flaubert, bu kıtapta doneminın (18211880), bılimıni, bilgilcrini, poliıik yönetimlerini acımasız bir mizahla yargılıyor, eleştiriyor. Aydın olmanın koşullarını bize sezuırıyor. Gerçı Flauberı bu kıtabı bıtırememış, son bir ıkı bölünıü kalmış, fakat bu bölümlerın de ö/ei planı elımızde. Bana kalırsa Bouvard ile Pecuchet, Flaubcrı'in, hatta 19. yü/yıl romanının en büyük başyapıtıdır." Günce çevirisi Umberto F.co'nun Gülün Adı adlı yapıtını, basarılı çevirisiyle dilimize aktaran Şadan Karadeniz, şimdi de bir günce üzerindc çalışıyor. İngiliz öykü yazarı Katherine Mansfield'in güncesini çevirmekte olan Şadan Karadeniz, üzerinde çalıştığı kitap için şÖyle diyor: "Mansfield, yalnızta İngiliz edebiyatında değil, dünya edebiyatında da öykü türünün önemli bir adı. Mansfield'in güncesi bugün dünyada klasik günceler arasında sayılıyor." likte gelişmiş. Yazın türlerinden öykü onun gözdesi. Son okuduğu öykü kitabı ise Jale Sancak'ın Bu Gece Pera'da adlı kitabı. Nur Surer'in okul dışı kitap okumaya adım attığı yıllar ise ortaokul öğrenciliğine denk düşüyor. Onu derinden sarsan ilk kitabı sorduğumuzda dur.ıksamadan yanıt veriyor: "İnce Memed". Nedeni? "Bıırsa Çelebi Mehmet Ortaokulu'nda okuduğum ydlarda kütiiphaneden yararlanan çok az öğrenciden biriydim. Ya$ar Kemal'in 'İnce Memed'ini kitaplıktan almıştım ve vermem gerektiği halde uzun bir süre elimdc tutmuştum. Ben çocukluğumdan bu yana özgür yasamasını seven, hesap vermekten hoşlanmayan biriyim. İnce Memed'in 'ırgaı' kafasıyla hcrkesin namaza durduğu adama başkaldırması beni müthiş etkilemijti, âşık olmujtum. tnce Memed'e inanmıştım. 13 yaşındaydım ve 'Dağa kaldırdığı kız neden bcn olnıayayım' diyc dü<fünmü;tüm." Nur Sürer ortaokuldan sonra ailesinın isteğiyle kr/ lisesındc okumaya başlar. Bol miktarda "fotoromanh" geçen okuma yaşamına gizliden gizliye okuduğu erotık kitaplar da karı^ır. Özellikle fizik dersinde aıka sıralara çekilip erotik kitaplar okumak, derbi g^isiırnıenın cn zevklı yolu olur. İvinde bol miktarda "ah"lara, "oh'Mara rastladığı "Fırıncının Kızı" adlı, yazarını bilmediği kitabı Ayla adlı arkada^ıyla okumaktan büyük keyıf alır. Nur Sürer sonraki yıllarmda köy romanlarına dadanır. İlk sıralarda Fakir Baykurt'un kitapları yer alır. Köy gerçeğini yazmanın aydınlar arasında popüler lıale geldiği yıllarda Nur Sürer, köy oğretnıenlığı yapmayı aklına koyar. O yıllarda oyunculuk çok çok uzaklarındadır. Köy romanlarının ardından yabancı yazarları ve daha çok da Rus yazarlarını kesfeder Nur Sürer: "Karamazov Kardesler beni yerdcn yere vuran bir roman olmuştur. Dostoyevski ve özellikle Gorki beni çok etkilemiştir. Hemen bütün kitaplarını okumusumdur Gorki'nin. Rus yazarlara ilgimin nedeni, kahramanlarını yüceltmeyijlerinden kaynaklanır. Kahramanların bütün zayıf yönlerini, aslında ne kadar alçak ve uslanmaz olduklarını ortaya koyarlar." Nur Sürer'le bugünlere geldiğimizde kütüphanesinde daha çok 12 Eylül sonraiinı ele alan kıtaplarla karşılaşıyoruz. Uğur Mumcu'lar, Erbil Tuşalp'ler, cezaevine girip çıkmıj genç yazarlar... Sürer, bu arada bir saptamada bulunuyor: "12 Eylül darbesini yapan kurmaylar ayn ayrı anılarını yazıp neden bu darbeyi yaptıklarını anlatacaklardır. Her biri yazdıkları kitaplarda, birbirlerine ters düşeccklerdir. Allah kalıretsin, bir sürü kitap okuyacağız bir de. O ne dcmiş, bu ne demiş diye". Son yıllarda okurken "sinema için" düjunen ve bu yıl İstanbul Film Festivali Ulusal Yarışma seçicileri arasında yer alan Nur Sürer, aslında edebiyat uyarlamalannı tazla sevmiyor. "Edebiyatın dili kitapta kalsın istiyorum" diyen Sürer, John Ford'un uyarladığı Gazap Üzümleri ile JeanJacques Annaud'nun yönetıiği Gülün Adı'nı başarılı bulduğunu belırtıyor. Pekı, ıçınde sinemasal olarak ycşerttiği, oynayabileceğini düşündüğü bir ki^iyi anlaıan bir kitaptan söz edebilir nıi? "*rabü. Örneğin Aysel Özakın'ın 'Gurbet Yavrum' adlı kitabı hâlâ içimdedir. Erden Kıral'la yapmayı düşiinmüştük bir ara. Kitaptaki o babakızı o kadar oynamak istedim ki. Biraz da kendimden yola çıkarak. Çünkü asağı yukarı oradaki babakızı yasadım. Babamla ilişkilerim çok zayıftı. Düzeldikten kısa bir süre sonra da babamı kaybettim". Nur Sürer feminist kitaplar hakkında ne düşünüyor? Bu yayınları izliyor mu? "Peter Handke'nin 'Solak Kadın'ı hoşuma gitti. Ama ben pek okumuyorum. Belki feministler bana kızacaklar ama, bu ülkede feminizmi savunmak biraz lüks ıgibi. Bu ülkede milyonlar karınlarını zor doyuruyor. Ustelik bu hareket sadece büyük şehirlerle sınırlanmış. Kadın harekctinin tabii ki yanındayım. Dogu'ya çekimlere gittiğimde yüzlercc kadınla konıışuyorum. Diğer oyuncu arkadaşlarım adına da söylüyorum. Biz feministlerden çok daha yararlıyız. En azından oynadığımız filmler geniş bir kesim tarafından izleniyor. 'Uçunmayı Vurmasınlar'ı 2 milyon kisi izledi. Filmdeki lnci gibi binlerce kız cezaevinde yatıyor. Hangi feminist, tnci gibilerinin bastırılmış cinselliklerini falan savunuyor?" Ya yasaklı kitaplar? Özellikle 12 Eylül sonrası sayıları artan yasaklanmış kitaplar hakkında neler düşünüyor? "Oğlak Dönencesi yasaklandıgında kitabı bulmak için çok uğraştım. Bu kitabın neden yasaklandığını öğrenınek için. Kitabın okuyucuya zararlı olabilcccğini hiçbir şekilde kabul ctmiyorum. Elinıin altında sonradan yasaklanmış çok sayıda kitap var. Ben bu kitapları okuduktan sonra hemen silahı alıp sokağa mı çıkacağım? Zaten ülkenin başına ne geliyorsa korkudan geliyor." I I Fotoromanh yıllar, erotık yapıtlar ve ardından klasikler. çağdaş romanlar (Fotoğraf Yıldız Uçok) C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 2 S A Y F A