Katalog

Yaşamak için saklanan Salman Rüşdü'nün bir kitabı da bizdeyayımlandı Salman Rüşdü'nün savunması Salman Rüşdü, bır yıldır surdurdugu suskunluğunu bozdu 1 son gunlerde BBC 4 radyosuna mulakat verdı Bıı anma gunu ıçın 40 dakıkalık bır konferans metnı hazırladı (Oyun yazarı Harold Pinter okudu) Bır pazar gazetcsıne 7 bın kelımclık bır makale yazdı Bu laalıyetın nedenı, 14 şubatın yaklaşmaMydı Geçen yıl o gun Iran'ın dını lıderı Ayetullah Humeyni, Salman Ruşdu'yu ıdama mahkum etmıştı Ya/arııı, "^eytan \yctleri" adh romanında lslam dınıne vc Hazretı Muhammed'e dıl uzattığı gerekçesıyle. Ruşdu, o gunden sonra keııdı gıbı yazar olan eşı ılc bırlıkte Londra'dan ayrılarak gı/lı bır adreste polıs gozetımınde yaşamaya başlamıştı O gun bugundur ortaya çıkmadı Ama Ayetullah Humeynı'nın olumunden bu yana yakın dostlarının, kendısını "daha rahat ziyaret edcbildikleri" bılınıyor Salman Ruşdu'nun "Independent on Sunday" Gazetesı'nde yayınlanan uzun makalesı ve Harold Pınter'ın okudugu konleı.ıns metnınde ortak yanlar var Yazar, goruşlerırukn oıuru kımseden o/ur dılemeyı duşunmuyor Her turlu goruşun bcllı bır edebı duzenleme ıçınde yazılıp savunulabıleteğı kanaatındc Ayrıca, dının tartışmaya açılabılctegı şeklındekı goruşlerınde degışme olmadıgı da goruluyor Ruşdu, "Ifade ve düşüncc özgürluğü nedir? Kimsenin canını sıkma özgürlüğü olmadan, ifade vc duşünce özgürlüğü de olmaz. Dini inançlar dahil, bütiın ınançları sarsma, hatta bütün ınançlara karşı çıkma özgürlüğü olmadan, ifade ve düşüncc özgürlüğü de olmaz" dıyerek tutumunu savunuyor, yazdığı kıtabın bır ronıan olduğunu tekrar hatırlatarak, "Roman bir gcrçek dcğildir" demek gereğını duyuyor Salman Ruşdu'nun gazetede yayınlanan "lyi Niyetle" başlıklı makalesı ve Pınter'ın okudugu "Kutsal Hiç Bir Şcy Yok mu?" başlıklı konferans metnı, romanın yayınuM "Viking / Penguın"ın, kıtabın daha uıaı/ bıçımını pıyasaya çıkartmayı duşunduğu bır sıraya rastladı Kıtap ılk kez 1988 yılı eylul ayında Ingıltere'de satışa sunulduğunda sofu Musluman toplumunda ofke ıle karşılanmış, yazara olum tehdıtlerı yapılmıştı. Boylece unlenen roman kısa surede karaborsaya duştu Ozellıkle 1989 ocak ayından ıtıbaren artan gostenler sırasında kıtabın yakılması, roman lehınde reklam da sağlandı Ancak şubatla bırlıkte gızlı satmaya başladılar Bu yılda kıtabın 1 mılyondan fazla sattığı, bunun sadete 700 bınının Amerıka'da satıldığı açıklandı Edlp Emll Öymen LONDRA Nikaragua romansı Jaguar Gülüşü / Salman Rüşdü / Çeviren: Kamil Durand / Pencere Yayınları / 170 s. 7000 TL. /'Kod No: 177.001 ORAL ÇALIŞLAR Salmdn Ku&hdıe dolaşır Neler olup bıttığındcn çok, nasıl bır ulke, nasıl bır devrım sorusuna cevap arar Duygularını joyle dıle ge tınr "Nikaragua'y' ziyaret etmek, dünyanın tclevizyon, tarih ya da roman olmadığıru göstermişti bana. Dünya gerçekti ve bu da onun guncel ya da dolaysız gerçckîiğiydi." Onu ılk kez Sandıno'nun şapkası şaşıruı. Devrım yapan Sandımsta'ların adını aldığı kahraman Augusto Cesar Sandıno, ulkenın en unlu hayaletıydı Zaten Nikaragua, devrımden sonra olen kahramanların hayaletlerının dolaştığı bır ulke halıne gelmıştı Ruşdu, ABÜ mudahalesıne dırenen ve ayakıa kalma ya çalışan bu ulke halkına sevgıyle yaklaşırken, basına ve kılıseye getırılen kısıtlamalan eleştırır, her ıkı tarafla goruşmeler yapar Batı kamuoyunda yasaklanmau epeyce tarlışmaya yof açan La Prensa Gazetesı'nın mucevhcrler takıştırmış sahıbesı Don Vıolctta ıle konuşurken de objektıf olmaya çalışır Ortega ıle goruşurken de eleştırılerını soylemekten çekınmez "Dedım ki (Onega'ya), Bu konuda açık konuşmak istiyorum. Bana, La Prensa'yla ilgili sorun CIA'nın mali destcginden ve denetiminden kaynalanıyor denildi. Ama şimdi siz gazctenin çizgisinin kapatılmasına neden olduğunu söylüyorsunuz." Ruşdu, Nıkaragua'nın ABD'ye karşı mucadelesını Goscınny'nın unlu Fransız resımlı romanındakı eskı Galya' lıların Roma'lı Julıus Cesar'a karşı dırenışıne benzetır Asterıx, Obelıx ve otekıler kendı kuçuk ulkelerını Roma'lı fatıhlerden kurtarmaya çalışıyorlardı Ortega'nın radyoda kı konuşması ıse ona yenı bir Galya'lı adı çağnştırmıştı Sandını Jaguar Gülüşü'nde Orta Amerıka'nın dırenen ulkesının, şımdıye kadar hıç yazılmannş, duşunulmemış yonlerını goruyorsunuz Korkuları, olulerı vc kahranıanlarıyla bır Robın Hood'lar ulkesı. U San Oomingo'daki kanın Nikaragua'daki gözlerin Uzak Asya, Avrupalı ıçın ne kadar egzotık ve kejıflere açık bır çekıcılığe sahıpse, aynı şey Orta ve Latın Amerıka konusunda bız Asyalılar ıçın geçerlıdır Marquez'ın buyulu dunyasında bır par<,a kendımızı bulabılın/, ama yıne de oylesıne u/ak ve başka renkler vardır kı, bır turlu yakalamamız mumkun değıldır lslam fanau/mının lanetlı ısmı Salman Ru^du'nun Pencere Yayınları'ndan çıkan Jaguar Gülüşü ısımlı kitabı ıs,te bu gızemlı dunyaya bır yoLuluk yapıyor Şeytan Ayetleri kıtabıyla unlenen, yazdığı eser nedenıyle yaşamak ıçın saklanmak zorunda kalan yazar, Turkçeye ılk kez çevrılıyor Nikaragua devrımı, Asya'lı ıçın alışılmadık bır devrım modelı Ne Ekım Devrımı'ne, ne Çın Devrımı'ne benzı yor. Asıl onemlısı, devrım &onrabi ABD'nın kenar mahallesınde gcrçekle^en bu ıktıdar dcğışıklıgını Sam Amca bır turlu hazmedememekte, oyun ustune oyun kurmak tadır. 3,5 mılyon nufuslu bu kuçuk Orta Amerıka ulkesı, ışçısıyle, rahıbıyle, sanatçısı ve polıtıkaciMyla Somoza gıbı bır olum tacırınm clınden kurtuluşunun keyfını bır turlu yaşamak fırsatını yakalayamıyor Salman Rujdu, 1986 yılında bu ulkeyı boydan boya Kaçak yaşıyor khmed Salman Ruşdu 19 Hazırarı 1947'de Bombay'da dogdu. Ingüuce ve Urdu dılınde eğıtım gordu Camhrtdgı' de once Rugby School'da, sonra Ktng'i College'da okudu 1964'te Ingdı/ vatan daşı oldu Bır tıyatro toplulugunda kısa suren sanat yasamından sonra bır rck latn kuruluşunda metın yazart olarak çalışmaya basladı Hındntun n Pakıstan'da bulundu, tum Avrupı ABD, Kanada ve Iran'a gezıler yaptı Ilk romanı Grtmus (1975) buyük bır ıl gı uyandırmadı. Ancak, Hındıstan'm ya kın tarıhınden yola çıkarak yazdığı ıkına romanı Mıdnıght's Chtldrctı (1981, Geceyartsı Çocukları) Ruşdu \< buyuk bır un kazandırdı Bu romanıyla Ingıltere'de Booker Ödulu, Janıu Ta a Black Anısal Ödulu ıle Ingıh/ce Konuşanlar Bırlıgı Edebıyat Ödulu'nu kaıandı Shame (1983, Ütan<,j adh ro manıyla da Fransa'da En lyı Yabana Kı tap Ödulu'nu alan Ruşdu bu romanında Pakıstan 'ın yakın tarünnden yola çıkmaktadır Ruşdu'nun son romamThe Satanıc Verses (1989 Şeytan Ayetlerı) ıse, Islamıyetı asağıladığı gerekçesıyle tepkılere yol açtı S A Y F A İlk mektup Gazetenızın ekı olarak sunduğunuz "KITAP" dergıekını çok beğendım Suslu, renklı, saçma, gereksız bır çok ek veren gazttelerden çok farklı bır eser yaratılmış. Pazar gunlerı verılen dergı ekı gıbı çok dolu ve doyurucu nıtelıkte Hıçbır ga7etenın yapamadıgınt en lyı jekılde yapmış oluyor ve önemlı bır bojlugu, eksıklığı doldurmuj oluyorsunuz Dılegım bu dergının uzun yıllar devam etmesı Erol Elçl İSTANBUL Cumhurlyet KİTAP I I Sahıbı Cumhunyet Matbaacılık ve Gazetecılık T A Ş adına Nadlr N*dl l Genpl Yayın Muduru Hssan Ctmıl r l Muessese Muduru Emlm Ufaklıgll l I Yazı Işlerı Muduru Okay B A M M I D I : Yayın Yunetmem Celal Ostet [ Yayın Sekreterı M0r«lt Balabanhlar Reklam Muduru Ayşa Tonın Grafık Yönetmen Nazan Tıcer l C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 2