Katalog

Cela Holding'in çamaşırları İspanya Camilo Jose Cela'ya gelınceye dek boylesine "popüler" bir Nobel tanımadı. Çünkü CJC, yazın, kitap ve sanat sütunlarından çok, Iber Yarımadasrnda "gönül oasını" diye adlandırılan pembe boyalı ve yapışkan basın organlarında boy göstermekte. MİNE G.SAULNIER MADRİD 1989 Edebiyat Nobeli'nin belden aşağı sıkıntıları var Ispanyolların CJC (SeHotaSe) di\e çagırdıkları Canıılo Jose'nın kımgınde lspanya, beşıncı Nobel Odüı'ııü ka/andı. İspanyol dilinin Noelleri ise Laün Amcrikalı yazarlarla Mrlikte sekız, dokuzu buluyor. Fakat Nobel Odülü ne dc İspanya CamiJose'ye gelinceyc dek boylesine "popüler" bir Nobel tanımadı. Popüler sözcüğü burada bütün genış anlanıını içeımekte. Çünkü CJC, yazın, kıtap ve sanat sülunlatıtıdarı çok, İber Yarımadası'nda "Göniil Basını" diye adlandırılan pembe boyalı ve yapışkan basın organlarında boy göstermekte. CJC'yi, "belden aşağı sıkıntılar içinde bir Nobel", diye tanınılamak sanırım abartılı olmaz. Gençliğınde yediğı bir bıçak darbesıylc kalçasında kırk yıldır kapaıınıayan bir yarası var. Yaklasık yirnu kez bıçak allına yatmıj bu yara yüzünden. Geıen yıl ise, "diverticulis" adı verilen bir hastalıktan öuirü kalın bağırsağının bir metresini ameliyat odasında bıraktı. Genç sevgilisi Marina Castano ile iliskisı de bu son ameliyat sayesinde resnıilik kazjnmış bulunuyor. Olünı koıkusu ve yasam tutkusu arasında duygusal bir savaş vercn CJC, ameliyata girmeden az önce Palma de Mallorca'dakı karısını arayıp şu sözlerle bitiriyor evliliğini: "Hastaneye gelme lı.ınım. Marina burada, benimle kalacak. Birbirimizi scviyoruz. Rezalet çıkarmayalım." Gdrdüğünüz gıbı 1989 hdıbıyat Nobeli'nin belden asağı sıkıntılı olduğunu söyleınek ucuz bir soz oyunu değıl, dü pedüz gcrçeğı yansıtıyor. CJC'nin ağdalı Brczilya dizilerinı andıran ö/el yasamı ısc doğrusu hepımızın mcrakını gıdıklıyor. "Aa ne sıradan nc bayağı" diye diye gönül bası nını cpeyce zengııı ettık. Belki M/in de ıçinızı gıcıklıyordur düşüncesıyle, dedıkodunıuzu koyukuyoruz: Camilo Jose Cela, karısı BASK asıllı Rosario (Charo) Conde ile tam kırk bes yıldır evli bulunuyor. 1953 yılından beri Palma de Mallorca Adası'nda ya^ayan çiftin bir de kırk üç yaşında oğulları var. CJC, labrika gıbi bir adam. Yüze yakın kitabı var ve boyuna yazıyor. Ailc, ycnı sevgılı Marina'ya gelinceye dek, şırket gibı çalışıyordu. CJC elle roman yazıyor, kaıısı bunları daktilo ediyor; teletonlara yanıt veriyor, ogul da pazarlıyordu. Ameliyat önccsı Marına'nın varlığı resmılesince, CJC Madrıd'ın yakınlarında Guadalajara kasabasında bir villa kiralayıp Palma de Mallorca ile ılı&.kısını kesıyor. Ama o giıne değın lyı gıden aıle şırketini dağıtmaya hem gerek yok hem de eski hanımın "para para" çenesini kapatmak için şimdi çok pişman olduğu bir iş yapıyor. Menajerı Carmen Balcells'ın aklına uyup karısının, oğlunun ve kendisinin ejiı ortak olduğu "gerçck" bir holdıng haline getiriyor "Cela" yavınlarını. Camilo Jose Cela, Nobel'den önce altın yumurtlayan bir "horoz"du, Nobel'den sonra clmas madeni oldu. CJC'nin yazarlık gelirı, karısını Palma de Mallorca'da kraliçeler gibi yaşauyor; oğlunun İsviçreli karısına vanncaya dek giydirip kusatıyor, sevgilisi Marina Castana'yı vizon kürklerle donatıyor. Ama araya Nobel girınce ip kopıu. Önce karısı Rosario Conde, Stoekfıolm'c ben gideceğim diye tutturdu. CJC'nın suskunluğu karşısında, "Zaten ben ona hiçbir /.ını.ın âşık olmadım. Ben başkasını seviyordum vc dc Cela'yı hep aldattım" diye dcmeçler verdı. Söz konusu başkası, CJC'nin Jose Manuel Caballero adlı bir yazar arkada>ıydı ve herkesi zor durumda bıraktı. Bunun üzerine CJC bir daha telefona sarıldı ve "Hanım otur oturduğun yerde, Stockholm'e sen gitmiyorsun" dcmek zorunda kaldı. Bu arada "Babam Cela" adlı bir kıtap yazıp yolunu bulan oğul Cela, anne Charo'yu Palma de Mallorca'da kalmaya razı etmekle görevlendirildi. Anne Charo, adadaki eve bütün gazetecıleri çağırıp gardırobunu açtı ve elbıselerını tek tek göstererek; "Stockholm'e gitseydim, bunları bunları giyecektim" diye defıle yaptı. CJC] ve Marina, Sloıkholm'e, "Ya resmi hanım son anda gelir de rezalet çıkarsa" korkusuyla vardılar. Oğul Cela İsviçrelı karısına, baba Cela da genç sevgilisine aynı İspanyol modacıdan tuvalet almışlardı. Genç sevgili Marina Castana'nın vizon kürkü epeyce tükürük harcattı. Ancak CJC'nin genç sevgilisi olmak kolay değildi ve örneğın Marina o korkunç İsveç soğuğunaa bıle ınce topuklu iskarpin giymek zorundaydı. Çünkü Cela, çızmeiı kadınları sevmiyordu. Bu arada genç sevgili Marina, gazetecilere CJC ile para sıkıntısı içinde olduklarını, ağzından kaçırdı. Tüm İspanya ayağa kalktı. Cela, kalıldığı sohbet loplantılarından bile astronomik paralar alıyordu. Resmı hanım, "Utanmazlar" dedı. Oğul Cela, "Babam kendisini dolandırdığımı düsiinüyorsa, jirketi lağvedelim" diye ortaya çıktı. '••• İ^in garibi, bu ilginç scraryonun dört baş oyuncusu sorunlarını asla baj basa verip konuşmuyor, arada bir telefona sarılıp "gelme!" diyen Cela harıcinde lüm tartısma, basın aracılığıyla yönlendiriliyor. Marina, eski gazetcci arkadaşjarına, "Ah, küçücük sefil bir masada yazı yazışı insanın içini paralıyor" diyor. Lrtesı gün bunu okuyan oğul, bir baska gazeteye tclefon açıp; "Nobel'in parası ne oldu" diye soruyor vs. Şimdı CJC'nin en ivedi işi, aile jirketini feshedip karısından resmen ayrılmak. Avukatlardan birinin sö/üne b.ıkılırsa, Rosario Conde boşanmak için korkunç bir tazrninaı istiyormuş. Bütün bu kargajanın ortasında, kalın bağırsağı bir metre eksık ve yetmişinci sonbaharını geride bırakan bir adam, otuz yajında bir kadmdan yaşam sevıncı damıtnıaya, son romanını yazmaya çalışıyor. Bitirebilirse eğer, doğduğu bölge Galiçyalı denizcilerin macerası olacakmıs. Yazarlığı tnı? Camilo Jose Cela, bı/ım iyi ya da kotü diyemeyeceğimiz bir yere varan insanlardan. Ama İspanya Kültür Bakanı Jorge Semprun'un yargısına hak vermemek de olanaksız. CJC, tüm değerine karşın sonradan görnıe bırı. Stockholm'dekı konvansiyonel ciddiyeti de bu yüzden. Bir Camus, Beckett, Sartre görkemi yok. Olayların üstünde değıl, biraz fazla içinde. Vıcık vıcık. U Türkçede Cela An Kovanı / Çeviren: Alev Guju / ( a n Yavınl.ın / 118 s / 12 S00 TI . / Kod No: 021.352 Pascual Duarte ve Ailcsi / Çcvıren: Ali'v Gu<,lu / C^an Yayınlan / 152 s. / 6.000 TL / Kod No: 021.426 • A ," ' » Karısı Rosario Conde Genç sevgılı Marıa Castano gece, genç sevgilisi Maııııa pes edınceye kadar pasadoble yaptı S A Y F A C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A YI 2