Katalog

Rusasılh îngiliz briç oyuncusu Victor Mollo'nun kitabı yayımlandı Georges Perec daha şimdiden klasîk Şeyler" adlı kitabı Metis Yayınlan'nca geçen yıl yayımlanan Iransız y.waı Georges Perec, tamamlanmamış bir roııun, bir söyleşi, makaleler ve bir cep kitabının ikinci baskısıyla geri dönüyor. Georges Perec hep bir polisiye roman yazmayı düsjemışti. Perec'in ölümünden sonra ilk on bir bölüm ve sonr.ıki on yedı bölümün müsveddeleriyle lAslak noılarını yayımlayan Harry Mathews ve Jaques Roubaud, okurlara sonuç hakkında oldukv.ı kesin bir fikir veriyor: "Yüz üstü uzanıp bir solukta okunan" kitaplardan biri... Maurice Olender, Perec'in 1973'le 1981 arasında basında yer alan sekiz ınakalesini "Olağanüstü" adı altında bir araya getirıyor. Aynı koleksiyonda, yakında Georges Perec'in sevdiklerine yönelttigi "Adaklar"da toplanacak. Bu arada Paris Videotek'ı "XX. yüzyıl yazarlarının Parisi" adlı bir programda Perec'e aynlmıs bir seans yayımladı... Ölümünden sekiz yıl sonra, Perec d.ıha şimdiden bir klasik olarak kabul ediliyor. 'Hayvanat Bahçesinde Briç* 'Hayvanat Bahçesinde Briç', mizahi, felsefi ve insani boyutları olan bambaşka bir briç kitabı. Kitabın kahramanları briç çevrelerinde sık sık rastladığımız insan tiplerini canlandıran hayvanlar ile Yunanlı Papa ile Ermeni Karapet gibi gerçek insanlar. kı yıl önce ölen Rus asıllı büyük îngiliz oyuncusu ve yazan Victor Mollo'nun "Hayvanat Bahçesinde Briç"i onu ızleyen Dördüncü Boyutta Briç" ve "Briçte Hiç Kaybetmeyebilirsiniz" gibi mızahı, felsefi ve ınsanı boyutları olan bambaşka bir briç kitabı. Brıcı hiç bilmeyenlerın degılsc bile, a/ bılenlerın de /cvkıne varabilecekleri bir kıtap. Mekânı hay.ıli "Grifon'Marın hayalı brn, kulübü, kahramanları briç çevrelerinde sık sık rastladığımız msan tıplerinı canlandıran hayvanlar ve Yunanlı "Papa" ile Ermeni Karapet gibi gerçek insanlar. Yazar önsozünde şöyle dıyor: "Kazanma sanatı nedense her yerde gereğinden çok vur I • ŞİAR YALÇIM gulanır ve kaybetme sanatı üzerınde yeterince durulma/. Oysa, ikincisi birincisinden çok daha önemlidir, çunkü kaybedenler sadece kazananlarm parasını ödemekle kal mazlar, aynı /amanda bundan açıkça zevk alırlar. Oyle olmasaydı, çoktan oynamayı bırakmış ya da kazannıaya baslamış olurlardı!" "Briçte baş.»rının sırrı kazanmaktan çok kaybetmenin zevkini son damlasına kadar çıkarmakta yatar. Iste Crifonlar kulübünün öteki kıılüplere üstünlüğünün neden lerınden bırı budur. Kadenn veya ort.ığın ındırdığı her darbeyi sevgilinin tatlı bir busesi gibi sineye ı,eken bu kadar hevesli ve kendinden memnun oyunculara baska lın,bır yerde rastlayaınazsınız. Onlara karşı kazanmak gerçektın büyük bir zevktir." t "Grifonların daha bırçok meziyetleri vardır. Mesela çabuk oynarlar, çünkü düsünnıeden yanlış oynamanın, u/un uzun düşündükten sonra yanlı> oynamaktan daha onurlu olduğuna ınanırlar." Kitapıaki başlıca karakterlerden baztlarının portrelerını çızmeye çalışalını: Başta, Grıfonlarm ve kendı ıtadesıne göre düııyamn en iyi oyuncusu ve kıtabın kahramanı Iğrenç Domuz... Paraya dü^kün, fakat parasal olanakları sınırlıdır. Buna rağmen milyarderlere karşı bile puanı yüz dolarına oynamaktan çekinmez, çünkü kaybetmek ıçın degil, ka/anmak için oynadığını vc banka hesabımn buna her zaman musait olduğunu söyler. Gösterişı, frapan gıyınmeyı, yemcsını içmesini özellikle siyah havyar, şampanya ve Havana purolarını sever. Kibar ve bonkör görünmekle beıaber, aslında bencıl, bıraz ıkiyüzlü ve işin içıne menfaat girince dürüst ülnıaktan uzaktır. O kadar ki uzak bir akrabasının mirasından hissesini almak ıçin transatlantikle Amerika'ya giderken yolda tanıştıgı Amerikalı milyarderlere karşı bütün servetını kaybeımekten kurtulmak ıçın kör damını gızlıce havyarlı sandvıçının arasına sokuşturup yenıektc bir sakınca görnvz. Sonra, kıtabın ikinci kahramanı ve Domuzun tam zıddı sayılabilecek olan Zavallı Tavşan. Ürkek, çekıngen, alçak gönüllü, ınahcup, fakat alabildiğine seviınlı bir yaratık. Brici çok sever, fakat Domuzun tersine yaratılıştan yeteneksizdir. Kılometrelerce kitap ve tonlarca dergı okudugu halde, zaman zaman renge mı sanzatuya mı oynadığını bilmez \i da bir rengın onüçüncü kâğıdı olan ikilinin metr olduğunu unutur. Ama buna rağmen en parlak oyunları gerçckleştirir, şansı veya koruyucu meleğı her gafını yararına çevirerek tuttuğunu altın eder. Arkadan, çok iyi bir oyuncu olduğunu sandığı halde sık sık Domuzun tuzağına düşen Yunanlı armatör Papadopulos (kısa adıyla "Papa"), XVI. yü/yılda Araraı dağı büyücusunün lanetine uğradığ:na ınanmış ve her turlü şanssı/lık vc felaketleri kanıksamış l'rmenı Karapet, kıdeınli ki bıtzer (harıçten gazel okuyan seyırcı) Bavkuş Oscar, sonraki kıtaplarda da feminist Katır Molly, Köpek C.ollin, Şempanze Chimp, vs., vs. Mollo'nun karakterleri hayatın ta ıçınden geldiklcri için karşımıza canlı canlı çıkıyorlar. Bütün dınamizmleri vc çelışkılerıyle. Bir bakıyorsunuz o yumuşak huylu Tavşan damarına basıldı mı aslan kesılip şahlanıveriyor ve Domuza hiç beklemediği bir darbeyi indirıverıyor. Grifonların hepsi ' ıiv oynamaktan ve ara sıra da kişilik ç.uışmaları olduğu /"•ınan, kem söz söylemekten veya taşı gediğine koymaktan hoşlanıyorlar. Ama hiçbır zaman canları sıkılmıyor ve başkalarının da canını sıkmıyorlar. Bazen iyi oynayan kaybedıyor, köıü oynayan kazanıyor. Tıpkı hayatta sınıf birincısinin silik bir memur, tembel ve haylaz oğrencinin arsa veya borsa spekülasyonu sayesinde milyarder olması gibi. O zaman Mollo, "Ne yazık ki erdem, hayatta olduğu gibi briçte de kendi kendisinin mükâfatı olmakla kalıyor" diyerek bir başka ele geçiyor. U S A YF A 17 Japonlarkitapdinliyor Tokyo kenti sokaklarında gerçek bir okuyucuyu ilk bakışta tanımak artık çok kolay. Japonya'da yaygınlaşan "kasetkitap" furyası sayesinde, "Kırmızı ve Siyah", "Suç ve Ceza" gibi dünya edebiyatı klasiklerinin kasetlerini waikman'leriyle dinleyerek dolaşan genç insanlar Tokyo kenti sokaklarını dolduruyorlar. Ortalama bir veya iki kasetçalara sahip olan her Japon evinde, ünlü üvatro sanatçıları tarafından okunan kısa romanlar ve klasiklcr dinleniyor. Japonya'da da Amerika'daki başarısına benzer bir başarı elde eden kasetkitaplar, henüz Avrupa'da bu denli yaygın değil. Birçok yapımcı şirketin yoğun çabalarına karşın Paris'te fazla popüler olmayan kasetkitap dizisinden Jeanne Moreau ve Gilles Perrault'nun sesindcn yeni kitapların piyasaya sürülmesi bekleniyor. Zamyatln devrimi sevmişti Leon Troçki, "Edebiyat ve Devrim" adlı yapıtında, 1917 F.kim Devrimi sırasında, "gururu incinmiş" genç edebiyatçılar grubundan söz eder. Troçki, bu grubun başı olarak da Evgueni Zamyatin'i gösterir. İmalı ve sert üslubu; 'Kuzey" gibi nıükemmel kı«ı öyküleri bulunan Zamyatin'in geçmişi herkesçe çok iyi bilinir. Zamyatin önccleri Bolşevikti. Daha sonra rejimi otoriterlikle suçlayarak uzaklaştı. Zamyatin rejimden uzaklaştı, ama günümüz SSCB'sinde büyük bir başansızlıktan başka bir şey göremediğini belirtenlere devrim olmasaydı, kendısinın de bulunduğu yere gelemeycceğini söylüyor. Zamyatin o zamanki duygularını jöyle özetliyor: " O günlerde devrim, sevgilisini tekeline almak için gözlerini kıskanç biçimde kısan nikahlı koca haline gelmemişti. Devrim, gözlerinden ateş fışluran genç, özgür bir âşıktı ve ben bu devrimi seviyordum." Hayvanat Bakçetindt Brtt / Victor Mollo / Çeviren Şıar Yalçın / Kendı Yayını / 136 s / 6000 TL Kitabı edınmek ısteyen okurlarıniızın 411 841 nolu posta çekı hesabına 6000 TL yalKinalan yeterlıdir CUMHURİYET KİTAP SAYI 2