Katalog

AsyaAfrika Yazarlar Birliği toplantısına katılan yazarlann bildirileri Değişen dünya ve yazar Lotus edebiyat ödülleri AsyaAfrika Yazarlar Birliği, bu ülkelerin zengin edebivat deneyimlerini uluslararası düzeyde tanımak ve bu ülkeierin edebiyatları arasında karşılıklı akşverişi daha da güçlendirmek amacıyla 1969 yılında Lotus dergisinin adını tasıyan "Lotus Edebiyat Ödülü"nü yürürlüğe koydu. Lotus ödüllerini şimdiye kadar alan yazarlann adları ve ülkeleri şöyle: 19691970 Dün başlayan ve İstanbul'da ilk kez yapılan AsyaAfrika Yazarlar Birliği toplantısına katılan ülkemiz yazarları birer bildiri sundular. 'Değişen Dünya ve Yazarlar' ve 'Yazarların Telif Hakları' ana başlıklarında verilen bildiriler, sanatçı, aydın, yazar ve felsefecilerin değişen dünyada konumu ve işlevi nedir sorusuna aydınlatıcı yanıtlar getirıyor. TYS Başkanı Oktay Akbal'ın açış konuşması A OKTAY AKBAL sya'nın, Afrika'nın değişik ülkelerinden gelen değcrli yazarlar, şairlcr. Sevgili dostlarımı?, Hcpimiz edebiyat cumhuriyetinın yurttaşlarıyız. Hem kendi ülkemızın hem de dünyanın, kısacası biitün insanlığın sözcüleriyiz, temsilcileriyiz. Aynı dılı konuşmasak da ortak bir dilimiz var, o da edebiyatın ölümsüz sesi... Olsa olsa ona yardımcı olur. İnsanoğlu, duydukça, düşündükçe, duygularını düşüncelerini yazıyla, başkalarına aktardıkça edebiyat yaşar. Yeni biçimler, yeni anlamlar, yeni olanaklarla gelişerek... Arkadaşlar, sempozyumun ikinci konusu Telif Hakları sorunu... Özellikle Asya ve Afrika ülkelerinde yazarlann haklarını, gereği oranda elde edemedikleri bir gerçektir. Bizim ülkelerimizde yazarın yapıtından elde ettiği pay, teknik ve malzemeye gideninin önemsiz bir bölümüdür. Buna, Asya ve Afrika ülkelerinin bilerek istenerek geri bırakılmışlığını, okur yazarlık oranının Batı'nın gelişmiş ülkelerine göre epcy aşağıda olmasını da eklemek gerekir. Bir de zaman zaman iktidarları elıne geçıren sanat düşmanı, kı ınsanlık düşmanı, uygarlık düşmanı kişilerin ve çevrelerin de kendi sıyasal egemenliklerine alamadıkları yazarları tzmek, yok etmek ısteklerı var. Çünkü herkes bıliyor ki Soljenitsin'in dedıği gibi 'Yazarlar ikinci bir hükümettirler'. Ülkemizde, istanbul'da ve Ankara'da geçireceğiniz günlerin unutulmaz birer anı olarak belleklerinizde yaşamasını isteriz. Kurulan dostlukların, kardeşliklerin yıllarca yaşamasını... Asyalı, Afrıkalı dostlarımıza bir kez daha hoşgeldiniz diyerek toplantıyı açıyorum. Sevgiler ve saygılarla. • Mahmud Derviş (Filistin), To Hoai (Vietnam), Alex La Guma (Güney Afrika}, H.R.Baçcan (Hindisıan), Zülfiya (Özbekistan), Agostinhox Neto (Angola). 1971 Osman Scmbene (Senegat), Sonomyn Udval (Moğolistan), Taha Hüseyin (Mısır). 1972 Marcelino Dos Santos (Mozambik), Hiroşi Noma (faponya), Michael Naimi (Lübnan). 1973 Thu Bon (Vietnam, Ngugi Wa Thiong'o (Kenya), Kate'b Yasin (Cezayir). 1974 Aziz Nesin (Türkiye), Yusuf el Sebai (Mısır), Anatoli Sofronov (S.Rusya). 1975 Sosyalizmi gözden geçirmek BEKİR YILDIZ Çağdaş dünyanın önemli, yadsınmaz bir parçasıdır Asya ve Afrika. Uygarlıklar beşiğini, sanatın, edebiyatın ilk örneklerini vermiş topraklar... Sizler dünya edebiyatına yenı güçler, atılımlar, renkler, güzellikler katmış yörelerin insanlarısınız. Acılardan geçmiş, yabancı baskıların altında ezilmeden direnebilmiş, sonunda bağımsız, güçlü, etkilı, nitelıkli bir çizgiye yücelmiş ulusların, toplumların temsilcilerisiniz. Hepimiz temsilcilerıyız. İstanbul'da, bu tarihsel kentte bir araya gelmemiz bir dönüşüm noktası sayılabilir. Karşılıklı iletişimler kurmak, yalnız yazıyla değil, uzaktan anlaşarak değil, yakından tanışarak, görüşerek, tartışarak birbirimizi öğrenmek... İnsanoğlunun derinlıklerindeki gizleri ortaya seren kişiler olarak buradan tüm edebiyatseverlere seslenmek... Bu çeşit uluslararası toplantıların önemini bilenlerdenim. Geçmiş yıllarda birçok uluslararası yazın toplantılarına katıldığım, oralarda çeşitli ülkelerin yazarlarıyla tanışmak, konuşmak olanağı bulduğum içın... Özellikle 1968'de Taşkent'te toplanan 2. Asya Afrika Yazarlar Toplantısı'na Türkiye temsilcisi olarak katıldığım, Asya'nın, Afrika'nın pek çok yazarı, şairi ile tanışmak fırsatını bulduğum için... Değerli dorstlar, bugün ve yarın iki önemli edebiyat sorununu konuşacağız. Biri, 'Değişen Dünyada Yazarın DurumıT, öbürü "Telif Hakları Konusu..." Bugünkü dünya, herkes bilir ki dünkü, önceki günkü dünya değil. Yirmi birinci yüzyılın eşiğinde tepeden tırnağa değişim içinde bir dünya. Teknik, korkunç bir hızla gelişti. O kadar ki edebiyat ölüyor mu yazılı ifade, anlatım son buluyor mu diye tartışanlar bile var. İletişim olanakları, yeni ifade araçları, TV, sinema ve daha nicesi edebiyata yer bırakmayacak sanılıyor. Ben bu kanıda değilim, edebiyat insan oldukça varlığını, etkisini sürdürecektir. Teknik gelişme edebiyatı yok edemez. S A Y F A 10 •• Aslında emperyalizmin • Uçüncü Dünya Ülkeleri'ni yüzyıllardan beri nasıl sömürdüğünü uzun uzun anlatmama gerek yok. Burada çoğumuz geri bırakılmış ülkelerin yazarlarıyız. AsyaAfrika Yazarlar Birliği'nin kuruluş amacı da bilindığine göre, şimdi sıra, değişen dünyamızda pek çok yazarın, yeni koşullar karşısındaki durumunu irdelemeye geldi sanıyorum. Düşüncelerimi hiç sansür etmeden söyleyeceğim. Doğu Avrupa ve Soyvetler Birliği'ndeki olayların bu boyutlara ulaşmasında, eleştiriye kapalı toplumlar oldukİarı gerçeğinin açığa çıkması nedeniyle, böyle davranmaya her zamankinden daha çok gereksinimimiz var çünkü. Eleştiri, gelişmenin ilk koşulu olsa gerek. Gözlediğimız, eğer bugün sosyalist ülkelerde sosyalizm tartışılabiliyorsa, bu sosyalizmi yadsımak değil, ileriye dönük gözden geçirmek olmalıdır. Bilindiği gibi, demokrasi ve özgürlüğün kanı ekonomidir. Ekonominin de var edilmesi, bireylerin daha çok çalışmasına bağlıdır. Bireyler belki sosyalizmden emeğini esirgemiş, belki de, dünya barışını koruyabilmek sorumluluğuyla, silah üretimine ve İkinci Dünya Savaşı sonrası, faşizmın, emperyalizmin enkazını kaldırabilmek uğruna, emeğinin karşılığını alamamıştır. Sonunda daha çok çalışmak yerıne, partiyi övmek yükselmenin ölçütünü oluşturmuştur. Ama şimdiki konumuz, yorum yapmaktan çok, sonuçların biz yazarlar üzerindeki etkilerinin neler olduğunu belirtmek olduğuna göre benim konumumdaki yazarlar adına kısa açıklamalarda bulunmak istiyo Chinua Achebe (Nijerya), Faiz Ahmed Faiz (Pakistan), Kim Chi Ha (Güney Kore), El Cevahiri (Irak). 1976 Subhas Mukarci (Hindistan), Tevfik El Hakim (Mısır), Mihail Şolohov (S.Rusya). 197778 Meja Mwangi (Kenya), Nguyen Knoc (Vietnam), Yoşi Hotta (faponya), Kamil Yaşen (Özbekistan), Sami ElDrubi (Suriye), Abu Salma (Filistin). 197980 Muin Beseiso (Filistin), Antonio Jacinto (Angola), Bsişan Sahni (Hindistan), Atoukwei Okai (Gana), Hüseyin Mourouwe (Lübnan), Gunasena Vithana (Sri Lanka) 198182 Ataol Behramoğlu (Türkiye), George Markov (S.Rusya), Süleyman El Issa (Suriye), Asefa Mariam (Etiyopya). 1983 Nguyen Dinh Thi (Vietnam), Jose Craverinha (Mozambik), Server Azimov (Özbekistan), Mustafa Fersi (Tunus), Kaifi Azmi (Hindistan}, Jean François Brierre (Senegal), Suleiman Laeq (Afganistan). 1985 Resul Hamzatov (Dağıstanlı şair), Dr. Abdul Aziz Al Majali (Yemenli fair), Chon se Bong (Koreli yazar) (Kuzey Kore). Teşvik ödülleri: Koja Yankah (Ganalı), Wahei Tatematsu (Japonya). . 1984 rum. Açıklık ve yeniden yapılanma politikası, ılctışim tekellerinin de devreye girmesiyle, öylesine inanılmaz boyutlara ulaştı ki, özellikle Uçüncü Dünya Ülkeleri'nin yazarları, düşünce, inanç ve yaratıcılıklarını yeniden gözden geçirmek zorunda kaldılar. Ana trafoda çıkan yangının hızla yayılması sonunda yazarlar, neden, nasıl yazmalıyım sorusuna, yeni bir soru daha eklemek zorunda kaldılar: Şimdi neyi yazmalıyım? Çünkü tüm değer yargıları değişime uğramış, daha da düşündürücü olanı, yıllardan beri yazılanlar, eğer bugün gelinen yere engel olamamışsa, yazar hangi yarınlar adına yazmalı, toplumunu hangi yönde etkilemeyi amaçlamalıydı... D CUMHURİYET KİTAP SAYI 42