Katalog

İstihdam CBT 1473/12 Haziran 2015 9 yılında 1.557’ye düşüyor. ması işliyor,talep yoksa kapat gitsin!”. şim bölgelerinin etkinliğini arttıracak,, yeYerleşen öğrenci sayısı ise Bursalı söz konusu makalesinde çözümü nilikçiliğe, teknoloji yatırımlarına ve adap7.324’den 1.242’ye gerili de gösteriyor: “Temel bilimlere ortanın üstü tasyonuna, yeni teknoloji tabanlı ürünlere yor. Temel bilimler arasında nitelikte, iyi ve meraklı öğrenciler alınmalı, destek vereceğiz. en dramatik düşüş ise en te üniversiteyi bitirdikten sonra da bu öğrenci• KOBİ’lerin yeni teknoloji temelli dönümel bilimlerin başında gelen ler önlerinin açık olduğunu görmeli…Hem şümlerine destek.. fizik bölümünde izleniyor. iyi öğrenci olup hem de önünü göremiyor• ARGE faaliyetlerinin üretim odaklı 2010 yılında 8.266 olan sa, temel bilimleri neden seçsin?... Ülkenin sürdürülmesine, ürün ve süreç tasarımına kontenjan sayısı 2014 yılın temel araştırma enstitüleri, üniversitelerin destek.. • Yeni teknoloji atılımında kamu sürükTemel Bilimlerde Kontenjan ve Yerleşen Öğrenci Sayısın da 834’e gerilerken yerleştiri araştırma bilimleri yoksa, ülkeyi dalbudak len öğrenci sayısı 3.611’den gibi sarmamışsa, temel bilimleri okuyanları leyici güç olacak. daki Dramatik Aşınma 482’ye düşüyor. Tek başına istihdam edecek araştırmacı şirketler bulun • Bilgi teknolojilerinde üretici ülke (Fizik+Kimya+Biyoloji+Matematik)(20102014) bu bulgu dahi Türkiye’nin na muyorsa, gelinen nokta, fizik, kimya, mate• GSYH içindeki ARGE payı olarak yüzsıl bir bilimsel çöküş ile karşı matik ve biyoloji bölümlerini kapatmaktır.” de 3 hedeflenecek. eğitim ve beceri endeks değerinin diğer • Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve Merbilgi ekonomisi bileşenlerinden daha kötü karşıya kaldığını ortaya koymaya yetiyor. kezleri ve İş Geliştirme Merkezleri yeniden bir noktada olduğu anlaşılıyor. Orhan Temel bilimlerdeki aşınma kimya ve mate “CHP VE BİLGİ TOPLUMU yapılandırılacak, “Bölgesel İş ve Teknoloji Bursalı’nın3 “Hey Türkiye Nasılsın?” isimli matik alanlarındaki kontenjan ve yerleşen STRATEJİSİ” Geliştirme Merkezleri” kurulacak. Yazılım yapıtında belirttiği gibi, bilgi toplumu; eğiti öğrenci sayılarında da gözleniyor. Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji sektörü büyütülecek..” Türkiye’nin temel bilimlerde nasıl bir kamin niteliği, insan kaynaklarının zenginliği Dergisi’nın (CBT) üzerinde durduğu temel Sonuç olarak, bilim ve teknolojide ile ölçülüyor. Bilgi ekonomisinin diğer bile rabasan ile karşı karşıya kalıp, bilimsel çökonulardan birisini de bilgi toplumuna ge meydana gelen hızlı gelişmeler/devrimler şenlerini oluşturan bilgi iletişim teknolojileri küş yaşadığını temel bilimlere ilişkin kontençiş süreci oluşturuyor. Bu bağlamda Orhan üretim yapısında ve sosyal hayatta önem(BİT), inovasyon, teşvik sistemi ve kurumsal jan ve yerleştirilen öğrenci sayılarında meyBursalı5 CBT’nin 1466. sayısında CHP’sinin li dönüşümlere neden oluyor ve geleneksel yapı göstergelerine göre de Türkiye son de dana gelen aşınma izlenerek de görülebilir (Tablo 4). Buna göre 20102014 arasında 2015 Seçim Bildirgesi’ni olumlu bularak yöntem ve araçlar işlerliğini büyük ölçüde rece başarısız gözüküyor. doğru saptamaların varlığına işaret ediyor : kaybediyor. Bilginin bizatihi bir girdi niteBilgi ekonomisinin BİT bileşenine göre biyolojide yerleştirilen öğrenci sayısı %83 “CHP’nin 2015 Seçim Bildirgesi’nin liği taşıdığı bilgi toplumu evresinde, eğitim İsveç, Lüksemburg (ilk onda yer almadığı oranında düşerken, fizikte %86.7, kimyadergimiz açısından en ilginç bölümü, Bilgi sisteminin kalitesini yükseltmeden, temel için Lüksemburg tabloda yer almıyor), Hol da %80.7 ve matematikte %62 oranında Toplumu’na geçişle ilgili stratejik vizyondur. bilimlere öncelik vermeden ya da köklü landa ve İngiltere (ilk onda yer almıyor) düşüyor. Bildirge’de söz olarak doğru saptamalar bir eğitim reformu gerçekleştirmeden bilgi Diğer yandan, 2010 yılında temel biyüksek başarım gösteren ülkeler olarak öne var ki biz dergimiz ve yazarlarımız olarak toplumu evresini yakalamak imkansız gözüçıkarken, eğitim bileşenine göre ise Yeni limlerin 35.567 olan toplam kontenjan saküyor. Zelanda, Avustralya, Norveç ve Güney Tablo 3: Temel Bilimlerde Kontenjan ve Yerleşen Sayıları Eğitimin giderek kamusal bir hizKore’nin (ilk onda yer almıyor) başarılı olmet olmaktan çıkmaya başlaması ya Biyoloji Fizik Kimya Matematik dukları ortaya konuyor. Inovasyon (yenilik) da eğitimin metalaşması temel bilimler göstergesine göre İsviçre, ekonomik teşvik Kontenjan Yerleşen Kontenjan Yerleşen Kontenjan Yerleşen Kontenjan Yerleşen başta olmak üzere bilimsel bilgi üretsistemine göre ise Finlandiya en iyi başarılı 2010 8,885 7,324 8,266 3,611 8,977 7,094 9,439 9,337 menin önünde engel olarak duruyor. ülke olarak öne çıkıyor. 2011 8,004 4,339 4,504 1,545 8,008 4,582 9,861 9,377 Eğitim kurumlarının sıradan işletmeler Türkiye OECD’ye ülkeler arasında (bilolmadığı ve işletme mantığına göre 2012 5,862 1,676 2,373 555 5,883 1,969 11,224 5,454 gi ekonomisi endeks değerine göre (KEI), çalıştırılamayacaklarını özellikle belirtsadece Meksika’dan daha iyi bir noktada 2013 2,093 1,435 1,058 563 2,405 1,647 5,772 4,953 mek gerekiyor. Öğrenciyi müşteri olabulunuyor. 2012 yılında bilgi ekonomisi sı2014 1,557 1,242 834 482 1,812 1,366 3,771 3,547 rak gören, bilgi üretiminin ve eğitimin ralamasında Türkiye 69.sırada yer alırken, firmaların kâr motiflerinTablo 4: Temel Bilimlerde Kontenjan ve Yerleştirilen Öğrenci Sayısındaki Dramatik Düşüş (%) Meksika 72.sırada yer alıyor. ce belirlendiği bir moBilgi ekonomisi endeks değerine ilişkin Biyoloji Fizik Kimya Matematik delde, “piyasa değeri” söz konusu bulgular genel olarak değerKontenjan Yerleşen Kontenjan Yerleşen Kontenjan Yerleşen Kontenjan Yerleşen olmayan temel bilimlere lendirildiğinde; Türkiye’nin eğitim başta 20102014 82.5 83.0 89.9 86.7 79.8 80.7 60.0 62.0 yatırırım yapmak “eğiolmak üzere, inovasyon ve bununla ilintili tim işletmeleri” açısından rasyonel gözükolarak ArGe faaliyetlerine özel bir önem yısı, %78 oranında düşerek 2014 yılında yıllardır üzerinde yazar çizeriz, Türkiye’nin müyor. Bu çerçevede bilgi üretmenin ve vermesi ve bilgi iletişim teknolojilerinin (BİT) 7,974’e geriliyor. Aynı dönemde yerleştiriekonomi ve üretim olarak bilgi toplumuna genel olarak eğitimin kamusal niteliği öne üretimine ilişkin yeni bir strateji belirlemesi len öğrenci sayısı ise %76 oranında aşınageçmedikçe ayakları üzerine basan bir çıkarılarak eğitimin giderak metalaşmasına gerekiyor. Ancak sanayileşmenin toplumsal rak 27,366 öğrenciden 6,637 öğrenciye ekonomi ve ülke yaratacağını söyleriz.CHP karşı çıkmak gerekiyor. Fizik, kimya, biyobir hedef olmaktan adım adım uzaklaştığı düşüyor (Bkz. Grafik). kapsamlı stratejik vizyon belgesinde bu ko loji gibi kısa dönemde bilgi üretmenin kara bir dönemde, sanayi politikalarının bir binuya özel önem veriyor. Katmadeğeri yük dönüştürülemeyeceği alanların kamusal nileşeni olarak bilim ve teknolojide sıçrama “TEMEL BİLİMLERİNİ KAPATAN sek bir üretim alanı yaratmayı ve değerler teliği korunarak gerekli önlemlerin alınması gerçekleştirmek ve bilgi ekonomisine geçiş yaratma üretim zincirinin üst kesimlerinde gerekiyor. ÜLKE”… gerçekçi gözükmüyor. Orhan Bursalı Cumhuriyet Bilim ve Tek yer alan bir ekonomi alanı yaratmayı, orta noloji (CBT) Dergisi’nin 1467. sayısında ve uzun vadeli bir bakış olarak gündemine Kaynakça BİLGİ TOPLUMUNA GEÇİŞTE (1 Mayıs 2015) “Temel Bilimleri Kapatan alıyor CHP: 1 Boratav, Korkut & Ergün Türkcan (Ed.) (1993), Başlıklardan örnekler: Kİ EN BÜYÜK ENGEL: TEMEL Ülke” başlığı altında şunları yazıyor: “…36 Türkiye’de Sanayileşmenin Yeni Boyutları ve KİT’ler, üniversitenin kimya bölümüne, 31 üniversi• Bilgi ve teknolojiyle üreten ve büyüyen Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul. BİLİMLERDE ÇÖKÜŞ tenin fizik bölümüne, 22 üniversitenin biyo ekonomi 2 Eşiyok, Bayram Ali (1999), Bilgi Toplumuna Türkiye gibi gelişmekte olan, sanayileşloji bölümüne, 7 üniversitenin de matematik • Emek yoğun bir ekonomiden, üreten Doğru Türkiye Bilgi Teknolojileri (Kavramsal ve Ammeye geç katılan bir ülkede, temel bilimlere bölümüne öğrenci alınmayacak. Üniversi ve bilgi yoğun bir ekonomiye geçiş. pirik Bir Analiz), Türkiye Kalkınma Bankası Araştırma ağırlık vermeden bilgi toplumu hedefini gertelerde temel bilimler programlarının sayısı • Türkiye, markalarını yaratan bir ileri Müdürlüğü Yayını, GA/9911, Ankara. çekleştirmek ham hayal... Başka bir ifadeyda 241’den 145’e düşecek.” üretim ve kademeli olarak teknolojik geliş3 Bursalı, Orhan (2013), Hey Türkiye Nasılsın?, le, fizik, kimya, biyoloji ve matemetik gibi Orhan Bursalı4 temel bilimlere yönelik me üssüne dönüşecek.. Sayılar, Olgular, Rakamlar, Yorumlarla Bir Ülke Fotoğalanlara önem vermeden, bilimsel bilgi ve talebin olmamasını temel bir olguya (piya• İleriyüksek teknoloji odaklı yatırımla rafı…, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul. teknoloji üretmenin önünde önemli açmazsanın kar mantığına) işaret ederek çözümlü ra, yeşil projelere kadın ve genç girişimcile4 Bursalı, Orhan (2015), “Temel Bilimleri Kapatan lar bulunuyor. yor: “…Temel bilimleri bitirenlerin iş alan re özel teşvikler.. Ülke”, Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji, 1 Mayıs, 2015, Türkiye’nin son yıllarda temel bilimları adeta aslanın ağzında. YÖK bunun • Riskgirişim sermayesi şirketlerinin ku Sayı:1467. lerde yaşadığı çöküşü Tablo 3’de izlemek planlamasını yapmıyor, yapamıyor veya rulması ve yaygınlaşması için yasal zemin.. 5 Bursalı, Orhan (2015), “CHP ve Bilgi Toplumu mümkün. Buna göre biyoloji dalında 2010 umrunda değil. ‘Serbest Piyasa’ mekaniz• Teknobank kuracak teknololoji geli Stratejisi”, Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji, Sayı:1466. yılında 8.885 olan kontenjan sayısı 2014