Katalog

POLİTİK BİLİM Müfit Akyos mufıta@ttmail.com 8 Gökyüzü CBT 1497/27 Kasım 2015 ARGE Teşvik Sistemi Parçalanıyor mu? ARGE destek kurum, yöntem ve araçlarının bütünsellik içinde yeniden yapılandırılması önümüzdeki dönemlerin acil görevleri arasındadır. Türkiye’de başta kamu hibe ve teşvikleri olmak üzere özel fonları (melek yatırımcılar, yatırım fonları vb.) ve AB fonlarını düzenli olarak yayınlayan, güncelleyen ve kolay erişime sunan “liderlervadisi.com” platformunun gönderdiği haberlerden TC. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın (UDHB) kapsamlı bir teşvik programı (sistemi) oluşturmuş olduğu anlaşılıyor. İlgili uygulama esasları, program duyuruları, başvuru dokümantasyonu, değerlendiricileri, değerlendirme süreci ve %75’lik hibe desteği ile tam bir “sistem” oluşturulmuş. Bu haliyle, TÜBİTAK destek sistematiğinin hemen hemen aynısıdır. UDH Araştırmaları Merkezi Başkanlığı’nın sorumluluğunda yürütülen destekleme faaliyetleri kapsamında bugüne kadar Elektronik Haberleşme, Havacılık ve Uzay Teknolojileri, Demiryolları başlıklarında çıkılan çağrılarla yaklaşık 160 proje desteklenmiş. Projelerin değerlendirme ve izlemesi şimdilik TÜBİTAK Prodis üzerinden yapılmaktadır. Duyurusu yapılan “UDH2015101: Uygulamalı ARGE Projelerinin Değerlendirilmesinin İzlenmesinin ve Sonuçlandırılmasının Optimizasyonu Projesi” çağrısı ise sistemin zaman içinde tümüyle UDHB içinde kurulup yürütüleceğini gösteriyor. Resmi Gazete’ de yayımlanan, Araştırma Geliştirme Projelerinin Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik’in (RG; 27 Şubat 2015/29280) amacı; “elektronik haberleşme, havacılık ve uzay teknolojileri ile ilgili alanlarda yerli tasarım ve üretime yönelik araştırma, geliştirme ve eğitim faaliyetlerine ilişkin proje başvurularının değerlendirilmesi, desteklenmesi, izlenmesi ve sonuçlandırılması ile bu faaliyetlerin yürütülmesinde görevlendirilecek uzmanların vasıfları ve bunlara yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esasları belirlemektir.”. Yönetmelik, “5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun” ve “26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin” ilgili maddelerine dayandırılmaktadır. Burada Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu vb. gibi bir organın kararından söz edilmemesi ilginçtir. Ulaştırma sektörümüzün gereksinim duyduğu teknolojilerin yurt içinden temini için özel destek programlarının oluşturulmasına kimsenin bir diyeceği olamaz. Ancak soru şudur ki, bugüne kadar büyük bölümü Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (BSTB) ve bağlı kurumlarınca yürütülmekte olan ArGe teşvikleri uygulaması bakanlıklar özelinde parçalanmakta mıdır? Bununla ilgili alınmış bir BTYK kararı var mıdır? 1995 yılından bu yana TÜBİTAK’ta oluşan bilgi ve deneyimin bir anlamı yok mudur? BST Bakanı Mayıs 2015’te Gebze Bilişim Vadisi temel atma töreninde “Önümüzdeki dönemde TÜBİTAK’ı yeniden yapılandırarak sadece kendisi ArGe ve proje yapan bir kurum olmaktan çıkarıp, yaptığı ArGe ve projeleri büyük oranda özel sektör eliyle gerçekleştirecek bir yapıya kavuşturacağız” açıklamasını yaptı. Bu durumda yukarıda değinilen konu, hemen bütünüyle özerkliğini kaybetmiş, değiştirilen başkanlarının ilgi alanlarına ve siyasi erkin heveslerine göre savrulan yapısı ve hizmet alanlarıyla ve siyasi erkin kaynak dağıtma ve projelerini hayata geçirme (son örneği milli otomobildir) aracına dönüştürülen TÜBİTAK’ta yapılacağı söylenen değişikliklerle ilintili olabilir mi? Ülkemizin ARGE yenilikgirişimcilik teşvik sisteminin giderek parçalanan ve stratejiden yoksun yapısı dikkate alındığında bilim teknoloji siyasalarının yeniden oluşturulmasından başlayarak, ARGE destek kurum, yöntem ve araçlarının bütünsellik içinde yeniden yapılandırılması önümüzdeki dönemlerin acil görevleri arasındadır. Ancak yönetim becerisi eksilerde dolaşan ve teşvikleri bir güç paylaşımına çeviren bu iktidar döneminde mi denilirse yanıt kesinlikle hayırdır. 22 Aralık: En uzun gece en kısa gündüz 6’sında sabah 5’te Ay Mars’ı örtüyor, 13’ünde göktaşı yağmuru, 22’si kış başlangıcı, 23’ünde akşam 10’da Ay Aldebaran’ı örtüyor Hasan H. Esenoğlu İstanbul Üniv. Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri esenoglu@istanbul.edu.tr GÜNEŞ 22 Aralık’a kadar gündüzlerin kısalması sürecek. 22 Aralık saat 06:48’de Kış mevsimine giriyoruz ve yılın en uzun gecesine ve en kısa gündüzüne ulaşılacak. Bu tarihte Dünyamız Güneş’e en yakın konuma gelecek. 22 Aralık’tan itiARALIK AYINDA GÖK OLAYLARI GÜNLÜĞÜ gün saat:dakika 3 09:40 SON DÖRDÜN 4 07 Ay ve Jüpiter yakın görünümde 5 17 Ay Yer’e en uzak (404785 km) 6 05 Mars Ay’ın 0.1 derece kuzeyinde ve Ay tarafından örtülüyor 8 05 Ay–Venüs’lü Türk bayrağı 11 12:29 YENİ AY 13 20 Göktaşı yağmuru 18 17:14 İLKDÖRDÜN 20 14:42 Güneş ve Ay aynı yükseklikte 21 11 Ay Yer’e en yakın (368425km) 21 15:05 Güneş ve Ay aynı yükseklikte 22 07 Kış başlangıcı (en kısa gündüz ve en uzun gece) 22 15:31 Güneş ve Ay aynı yükseklikte 23 22 Aldebaran Ay’ın 0.7 derece güneyinde ve Ay tarafından örtülüyor 25 13:11 DOLUNAY baren de Güneş artık geç batmaya başlayarak gündüzlerin uzamasına dönülecek. Geçen aya göre bu ay 38 dakika daha fazla karanlıkta kalacağız. Resim ve çizelgede 1, 15 ve 31 Aralık’ta sol(sağ)dan sırasıyla: karanlık gece (11 saat 23 dakika), astronomik tan (35 dakika), deniz tanı (34 dakika), günlük tan (31 dakika) ve gündüz (9 saat 19 dakika) ortalama saatlerinde verildi. Gündüzün beyazlığından gecenin karanlığına geçişlerin (ufuk kızıllığı) süresi günde toplam 3 saat 18 dakikayı bulacak. Kışın Güneş Aranır Güneş bu ay, geçen aya göre yaklaşık 4.5 derece daha alçakta olacak. Ay boyunca da Güneş yaklaşık 3 derece alçalacak. Güneş ışığının eğri gelmesi ve kış mevsimine girmemiz – bulutluluğun artmasıyla Güneş enerjisinden yararlanmayı azaltacak. Yazının devamı 19. sayfada Parlak Gök Cisimlerin Doğuş–Yükseliş–Batış Saatleri (saat:dakika) Gök Cismi Güneş Ay Merkür Venüs Mars Jüpiter Satürn Doğuş 07:09 21:22 07:54 03:26 02:15 00:36 07:00 1 En yüksekte 11:53 04:26 12:25 09:02 08:07 06:54 11:49 Batış 16:37 11:23 16:56 14:38 13:59 13:12 16:38 Doğuş 07:22 10:10 08:39 03:54 02:01 23:47 06:13 Aralık 15 En yüksekte 11:59 15:30 13:05 09:11 07:42 06:04 11:01 Batış 16:36 20:55 17:32 14:26 13:24 12:20 15:49 Doğuş 07:29 22:03 08:47 04:28 01:44 22:48 05:19 31 En yüksekte 12:07 04:35 13:31 09:25 07:13 05:04 10:05 Batış 16:45 10:59 18:15 14:20 12:43 11:19 14:52