Katalog

16 Bulmaca 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 CBT 1497/27 Kasım 2015 ilginç SORULAR Kuduz aşısı Soru: Kuduz insanlara nasıl bulaşır? Tedavisinde neler yapılır? Yanıt: http://www.veterinerhekim.net/makale.asp?hId=22 Kuduz insanlara nasıl bulaşır? Bulaşmadaki temel faktör hayvanın salyasında bulunan etkenin ısırılan canlının sinir dokusuna temas etmesidir. Sinir doku aracılığı ile enfeksiyon gerçekleşir. Bu nedenle deri bütünlüğünün bir şekilde bozulması gerekmektedir. Kuduz hastalığının tedavisinde neler yapılır? Mutlaka bir hekim tarafından değerlendirilen ve gerek görülen vakalarda sabunla yıkadıktan sonra yara içine ve etrafına hesaplanan dozda “kuduz immün globulini” ya da “kuduz serumu” (serumun enjekte edilebilen en fazla miktarı, hatta mümkünse tümü) enjekte edilmelidir. Eğer ısırık çok büyükse ve yaraya dikiş atmak zorunlu ise yara dudakları etrafına mutlaka kuduz serumu ve immun globulini uygulanarak dikiş atılmalıdır. Temas sonrası yara bakımı ve kuduz serumu uygulamasından sonra aşılamaya geçilmelidir. Aşılamada mutlaka bağışıklama gücü yüksek, uygulaması kolay ve en önemlisi nörolojik yan etkileri olmayan hücre kültürü aşıları kullanılmalıdır. Ülkemizde hücre kültürü aşısı olarak HDCV (Human Diploid Cell Vaccine) ve VERO (Verorab) bulunmaktadır. Her iki aşının da bağışıklama gücü ve yan etki açısından hiçbir farkı yoktur. Üretimlerinde aynı aşı suşu kullanıldığı için birbirlerinin yerine kullanılabilirler ya da zorunlu hallerde aşılamaya birisi ile başlayıp diğeri ile devam edilebilir. Kuduz aşısı nasıl uygulanır? Kuduz tedavisinde aşılama ve antiserum uygulaması şarttır. Bilindiği gibi Louis Pasteur’ün ilk başarılı tedavisinin üzerinden geçen yıllar boyunca gerek aşı üretiminde gerekse hastalığın eradikasyonunda büyük başarılar elde edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü’nün belirttiği bu protokole göre: Kuduz aşısı 0., 3., 7., 14., ve 28. günlerde 5 doz olmak üzere kas içine ve mutlaka deltoid adaleden, bebeklerde ise uyluğun önyan kısmından yapılmalıdır. Aşı kesinlikle kalçadan uygulanmamalıdır. Aşılama şemasına uygun olarak yapılan aşılama ile % 100 oranında başarı sağlanmaktadır. Aşının uygulanmasında çok nadir olarak aşı yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik, ateş gibi bilinen aşı yan etkileri görülebilir. Dünya Sağlık Örgütü, aşılamaya başladıktan sonraki 10 gün içinde ısıran hayvanın gözlem altında tutulmasını, eğer hayvan sağ ise ya da öldürülerek laboratuvar tetkikleri ile kuduz olmadığı tesbit edilirse aşılamanın kesilebileceğini bildirmektedir. Ancak önemle belirttiği bir nokta da önerilerinin genel öneriler olduğu ve ülkelerin şartlarına göre değişiklikler yapılması gerektiğidir. Çünkü, bu gibi ülkelerde kişinin bir kez daha virüsle temas etme olasılığı çok yüksektir ve ikinci temasta gerek kuduz serumu gereksinimi olmaması, gerekse 2 doz aşının yeterli olması nedeniyle kişinin tedavi süresi kısalacak, maliyeti azalacak ve kişi psikolojik olarak kuduza yakalanma korkusundan uzak kalacaktır. deki adı – Gemiyi baştan ya da kıçtan halatla karaya bağlama – Tatbiki, pratik. 15. Bir ağırlık birimi – Cengiz Han’ın annesi – Akıl. SOLDAN SAĞA 1. Türk tıp dünyasının yetiştirdiği en büyük nerocerrah – Bir nota. 2. Babbage’nin tamamlayamadan öldüğü, birçok farklı tip hesap yapabilen makineye verdiği ad. 3. Bist’te bin hisseye verilen ad – Faiz – Gemi demirinin zinciri. 4. Gözün renkli bölümü – Bir dairede yarıçap uzunluğundaki yay parçasını gören merkez açıya eşit açı ölçme birimi – Bir kadın giysisi. 5. “... Corbusier” (mimar) – Dilemma – Yokluk, hiçlik. 6. Yankı – İndiyumun simgesi – Güzel kokulu bir madde – Yanağın alt kısmı. 7. Osmiyumun simgesi – Oymak, kabile – Bir tür yaban koyunu. 8. Telli bir çalgı – Namuslu – Atıcı. 9. İsviçre’de bir ırmak – Beddua – Yarım serenleri sağa, sola ya da ortaya çevirmek için bunların ucuna bağlı bulunan donanım – Uzaklık anlatan sözcük. 10. Mitoloji – Sümer su tanrısı – Rahatlama ünlemi. 11. Asarak öldürme cezası – Germanyum ya da silisyum elementlerinin iletkenliklerinden yararlanmayı sağlayarak, elektronik tüplerin elektrik titreşimlirini genişletmekte kullanılan alet. 12. “Dominique ...” (Eğri cerrah iğnesini icat eden, ilk ambulans fikrini ortaya atan Fransız cerrah) – Opak – İlkel benlik. 13. Olmayan – Efsa Hazırlayan: İlker nevi bir kuş. 14. Kaz Dağları’nın mitolojik dönemler Mumcuoğlu YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Dünyanın Güneş çevresinde döndüğünü savunan, gelişmiş bir teleskop yaparak Ay’ı ve gezegenlerin hareketlerini gözlemleyen bilimadamı. 2. Yiyememe hastalığı – Ayak – Bir nota. 3. Kişisel – Bir maddedeki kükürt oranını saptamak için kullanılan alet – “Meg ...” (aktris). 4. Vilayet – Bir nota – Orkestra şefi. 5. Çin düşüncesinde dişi ilke – Bir bağlaç – Bir tür palmiye. 6. Gümüşbalığı – “Oğuz ...” (Mustafa İnan’ın öğrencisi olan yazar) – Koku. 7. Kuzey – Yırtıcı bir kuş – Hekimlerin akciğeri dinlerken duyduğu patolojik ses. 8. Bilimsel niteliği olan – San Marino’nun plaka işareti – Saka destanı. 9. Madagaskar’ın plaka işareti – Eski İskandinav mitolojisinde, evrenin yaradılışında oluşan ilk canlı – Eski Yunan mitinde, Argonautlar seferinin kahramanlarından birisi. 10. Kuşların ağız çıkıntısı olan organ – Erkinlik, serbestlik. 11. Ortodoks resmi – “... Bulut” (aktör) – Bir mastar eki. 12. Küçük bir limon türü – Bir bağlaç – Bir nota – Afrika’da yetişen bir ağaç. 13. Bir alanı üçgenlere bölme işi – Müstahkem yer – Bir nota. 14. Olay, olgu – Toryumun simgesi – Eskimo 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 kulübesi. 15. 1 T H OMA S MO R G A N T Yabancı bir 2 A O R T K A R A K U T U E E 3 haber ajansı NOT L İ MAN E Z EM 4 – Ad çekme – 5 O K A P İ A Ç İ K R A M Y REDOKS L FAN İ Ateş – Duman 6 E E L E A L I Z E N O N Z 7 K A R A N T İ N A AN V kiri. 8 9 10 11 12 13 14 15 SA İ İ R A D KU TUR OPA KÜN ARD R ON İ A DA Ş L E F AK AP KOL MA S S AHT K İ E E K AS HE OJ İ D T ER ERE V V ED İ KAR İ K R KA İ L İ EY E İ T AZ NA AN K TA A LA B düşün BUL Ender Aktulga [email protected] Eni a birim, boyu b birim, yüksekliği de c birim olan dikdörtgenler prizmasının hacmı, V birimküp’tür. a, b, c sayılarının üçü de asal olduğu gibi bu üç sayının toplamı da asaldır. b, a’dan, c de b’den büyüktür. V sayısının ise tüm basamaklarında da aynı rakam bulunmaktadır. Bu koşulları sağlayan en küçük hacimli prizmanın hacmi kaç birimküp’tür? Bulmacayı Füsun’a sordum. “Yani V sayısı 777 gibi bir sayı ...” dedi. Şaşırdım. Sorunun yanıtı gerçekten de 777’ydi. 3, 7, 37 asal sayılarının toplamı 47 asal sayısını veriyordu, çarpımıysa yalnızca 7’lerden oluşan bir sayıydı. Yukarıdaki paragrafta yanıtı açık ettim. O yüzden soruyu değiştiriyorum: SORU: Koşulları sağlayan ve ikinci en küçük hacimli prizmanın hacmi kaç birimküp’tür? PRİZMA 1495. sayıdaki “Tek Başına” isimli bilmecenin yanıtı: 3929 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Namık Çatalsakalİstanbul, Ahsen Canatİzmir, Güngör Bingölİstanbul, Yücel GünDenizli, Celal Erenİzmir