Katalog

16 Bulmaca 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 CBT 1490/9 Ekim 2015 ilginç SORULAR Mars’ta Yaşam Olasılığı Soru: Mars’ta sıvı su bulunması ne anlama geliyor? Yanıt: BBC Türkçe Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA, 29 Eylül tarihinde Mars’ta tuzlu su akıntıları bulduğunu açıkladı. Bilim adamları 2008 yılında Mars’ta donmuş su olduğunu doğrulamıştı. Ancak gezegende akan su bulunması, Mars’la ilgili çalışmalarda yeni ve çok önemli bir aşama. Zira akan su yaşam için gerekli. Hele tuzlu su, daha da iyi haber. Peki Kızıl Gezegen’de gerçekten hayat olup olmadığını nasıl, ne zaman anlayacağız? NASA’nın Mars keşif programını yöneten bilim adamı  Michael Meyer, gezegende yaşam olup olmadığına karar vermenin en kesin yolunun, toplanacak kayaların ve toprak parçalarının Dünya’da incelenmesi olduğunu söylüyor. Zaten 2020 yılında da tam da bu amaçla gezegene bir uzay aracı gönderilecek. BBC  Bilim Muhabiri  Jonathan Amos, Mars yüzeyinde su bulunmasının astronotların gezegende yaşamalarını da kolaylaştıracağını söylüyor. Zira gezegendeki su işlenip içilebilir, oksijen ve roket yakıtı gibi ihtiyaçlar için kullanılabilir. NASA, 2030’larda Mars’a insanlı uzay aracı göndermeyi planlıyor. Ancak bu yeni buluş, yeni bir sorunu da beraberinde getiriyor: Bundan böyle Mars misyonları nereye inmeli? Uluslararası kabul gören bir kural gereği, Mars’ta akan su bulunabilecek yerlere insanlı ya da insansız araç gönderilemiyor. İngiltere’deki Mars uzmanlarından Doktor Peter Grindrod bunu şöyle açıklıyor: “Gezegenleri korumak istiyorsak, akan su bulunan yerlere gidemeyiz. Çünkü uzay araçlarımızı, bu yerleri yeni organizmalarla kirletmeyecek kadar sterilize etmemiz mümkün değil.” Mars’ın günümüzdeki hali, geçmiştekinden çok farklıydı. Gezegende 3 milyar yıl önce büyük bir okyanus vardı. Daha sonra gezegende neler olduğu ise hala gizemini koruyor. Bilim insanları bugüne dek Mars’ın yüzeyindeki şekillere bakarak akan su bulunduğunu tahmin ediyordu aslında. Ama bileşimi hakkında bir fikir veremiyorlardı. Bulguları Nature Geoscience dergisinin son sayısında yayımlanan keşfin arkasındaki isim, Georgia Teknoloji Enstitüsü’nde doktorasını sürdüren ve ilk kez 2010’da Mars’ta akan su olabileceğini söyleyen Lujendra Ojha. Ojha ve ekibine göre Mars’ta bulunan suyun üç tür tuz içerdiği sanılıyor: Magnezyum perklorat, magnezyum klorat ve sodyum perklorat. Kış aylarında karlı havalarda yolları açmak için kullanılan bu maddeler, ortalama sıcaklığın eksi 22 derece olduğu Mars’ta son derece düşük hava sıcaklığında dahi suyun donmasını önlüyor olabilir. Karanlık, dar bir damar boyunca akan suların Mars’ın en sıcak aylarında ortaya çıkıp, yılın geri kalanında kaybolduğu saptandı. Son keşfin zamanlaması ise en azından NASA için daha iyi olamazdı. Zira içeriğini NASA’nın da onayladığı, başrollerinde Matt Damon ve Jessica Chastain’ın olduğu “The Martian’’ (Marslı) adlı film geçen hafta Türkiye dahil tüm dünyada gösterime girdi. 1488. sayıdaki “Güzel sayılar” isimli bilmecenin yanıtı: 61824 Bilmeceyi doğru bilen okuyucularımız: Ahsen Canatİzmir, Namık Çatalsakalİstanbul, Naim UygunHatay, Celal Erel İzmir. 1487. sayıdaki “İkisi de Asal” isimli bilmeceyi bilen okuyucularımız: Celal Erelİzmir da döken dizgi makinesi – Titanın simgesi. SOLDAN SAĞA 1. 1860’da, ilk içten yapmalı motoru yapan Belçikalı mucit. 2. Bir at hastalığı – Sayıboncuğu – Matrix’teki temel tip. 3. Mezar – Sadist – En gelişmiş röntgen. 4. “Christopher …” (1868’de, ilk kullanışlı daktiloyu yapan, bir gazetenin yazıişleri müdürü) – Dölyatağı. 5. Tanesye beslenen – Çok zengin kimse. 6. Vietnam’ın plaka işareti – Orta Amerika’da bir ülke – İşler, işlemler. 7. Âli, yüce – Tokyo’nun eski adı – Aktinyumun simgesi. 8. Budun ön kısmından elde edilen dana eti – Bir yağış biçimi – “Henry …” (1903’te, yeni araba fabrikasıyla seri üretim tekniğini geliştiren sanayici). 9. Mr. No’nun en iyi arkadaşı – Shakespeare’in bir kral karakteri – Bir papağan türü – Uluslararası Çalışma Örgütü (kısa). 10. Tepi – Sarmısaktaki doğal antibiyotik. 11. Sümer inancında su tanrısı – Sodyumun simgesi – Eski Yunan mitolojisinde, aşk tanrısı – Asya’da bir ülke. 12. “Heinrich …” (1885’de, elektromanyetik dalgaların varlığını gösteren Fizikçi) – Kumarda ortaya sürülen para. 13. Jüpiter’in bir uydusu – İsimler – Rusya’da bir ırmak. 14. Ateş – Bulgaristan’da bir dağ kütlesi – Eski Mısır inancında baştanrı. 15. “Joseph …” (1878’de, elektrik ampulünü icat eden mucit) – Ba Hazırlayan: İlker sımevinde harfleri dizen ve satırları blok durumun Mumcuoğlu YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. 1879’da, elektrik döşenmiş bir hat üzerinde giden ilk elektrikli treni sergileyen Alman mucit ve fabrikatör). 2. “Yazıklar olsun” anlamında bir ünlem – Osmanlı padişahlarının adlarının sonuna getirilen unvan – Mahir – Bir silah türü. 3. Argonautlar seferinin kahramanlarından birisi – Radyumun simgesi – At üretilen çiftlik. 4. 1881’de, yassı plaklar kullanan ilk gramofonu yapan mucit. 5. Irak’ta bir kent – Türkiye’nin ilk deniz araştırma gemisi. 6. Olumsuzluk veren bir önek – Silisik asidin bazlarla birleşerek oluşturduğu tuz – Vilayet. 7. Büyükanne – Lityumun simgesi – Bir yüzey ölçüsü – Öncesiz. 8. Bir çiçek adı – Altın – Argonun simgesi – Unvan. 9. Baş çoban – Eski Yunan’da, lir şairlerine verilen ad – Tirsibalığı. 10. Felç – Çiçekleri sinek, örümcek gibi birtakım böcekleri andıran, yumrulu, otsu bir bitki – İstatiksel bir seride en çok tekrarlanan terim. 11. Kuzey ve Güney olarak iki tane olan Kafkas Cumhuriyetleri – Amerikan Devletleri Örgütü (kısa) – Bir üzüm türü. 12. Bir tür termometre – Bir sayı – İnce urgan. 13. Radonun simgesi – Protein sentezine yardımcı olan bir asit türü – Soyu tükenmiş olan bir hayvan. 14. Bir cins devekuşu – Bir nota – Durgun su. 15. Telgraf alfabesinin mucidi – “William …” (1837’de, Charles 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Wheatstone HENRY FORD AGRAF ile birlikte, 1 2 İ R O N İ DU S EURO ilk elektrikli 3 R İ A N T A G O N İ Z M A telgraf maki 4 A K O E R K A N S İ Z A 5 nesini yapan 6 M A N İ K A N İ E P C E N M AL EKA K A İ DAT İngiliz mu 7 A K Y A İ A S U R V N 8 X E ROTOR T İ PASA cit) – Güney 9 İ AYN R I KA EREN Anadolu’da 10 M ALAK İ T ARAR FA 11 bir ırmak. F İ OZAN İ F KAR 12 13 14 15 R İ SAL E İ NT İ HAL E T İ MO L O J İ S AM O MAN E J T E LA İ PEK İ P L İ KOR İ NOZ TR düşün BUL Ender Aktulga eaktulga@gmail.com  a, b, c bir tümleyen üçlünün bileşenleridir. Tümleyen  üçlüler aşağıdaki biçimde tanımlanmaktadır: 1) a sayısı n basamaklı bir tamsayıdır. 2) b sayısı da n basamaklı bir tamsayıdır. 3) Bu iki sayının toplamı, n basamaklı sayıların en büyüğüne eşittir. 4) a sayısı sıfırdan, b sayısı da a sayısından büyüktür. 5) c sayısı, a ile b sayılarının çarpımına eşittir. 6) a, b, c sayılarının ortak rakamı yoktur. Bu tanıma göre (22, 77, 1694) üçlüsü bir tümleyen üçlüdür. Bu üçlüde 6 değişik rakam kullanılmaktadır. SORU: Rakamların tümünün de (onunun da) kullanıldığı tümleyen üçlülerin içindeki, c  bileşeni en küçük olan üçlünün a bileşeni kaçtır? TÜMLEYEN ÜÇLÜLER