Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. “William …” (15781657 yılları arasında yaşayan, kan dolaşımını keşfeden İngiliz hekimi) – Küçük ispirto ocağı. 2. John Macuhy ve John Eckert’in geliştirdiği Amerika’nın ilk elektronik bilgisayarı – Sürgün – Mikroskop camı. 3. Radyumun simgesi – Uzunkafalı. 4. Yatay serenleri iki yana devindirmek için seren uçlarına takılan palanga – Bir doku türü – Bir uyarı aracı. 5. İnek antilobu – Müstahkem yer – Derisi yüzülerek öldürülen tasavvuf şairi. 6. Uyuşturucu bir madde – Cömert – Domuz yavrusu. 7. Ekin biçme aracı – Bazı çeşitlerinden kitre adı verilen zamk çıkarılan dikenli bir çalı – Arjantin’in plaka işareti. 8. Nesnelerin biçimlerini zihinde tasarlayabilme yetisi, muhayyile – Odunundan kırmızı boya çıkarılan bir ağaç. 9. Soluk borusu – Sayıboncuğu – ABD’de, kolay boşanma yasalarıyla tanınan kent. 10. Osmiyumun simgesi – Doğuştan meme ucu yokluğu – Sayma, sayılma – Bir çoğul eki. 11. Öküz yemliği – Birleşmiş Milletler (kısa) – Kalıtımsal öğe. 12. Cennet – Küçükçe. 13. Doğa yıkımı – Bolero yapıtının bestecisi – Borudan kol almakta kullanılan bağlantı parçası. 14. Kulağın duyabildiği titreşim – İskambilde karonun diğer adı – Gözün renkli bölümü. 15. Gümüşbalığı – Hamur teknelerini kazıma aracı. 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Aynı dereye iki kez girmek mümkün değildir” diyen, Socrates öncesi Efesli filozof – Bir fotoğraf terimi. 2. Tırmanıcı balık – “… Robinson” (Simon and Garfunkel şarkısı) – Çok güzel kadın. 3. Endonezya’nın plaka işareti – Rusya’da bir göl – Mercek. 4. “Roger …” (sinema yönetmeni) – Kekemelik. 5. “Gülün Adı” romanının yazarı – Bir görevde temelli olarak – “İki” anlamında önek. 6. “… Corbusier” (mimar) – Baş çoban – Koca – Bir gramlık bir kitleye uygulanınca onun hızını saniyede bir santimetre artıran güç birimi. 7. Yağ uru – Aktör Buster Keaton’ın lakabı – Sodyumun simgesi. 8. Yerfıstığı – Bizmutun simgesi – Yapay reçine verniği ve tutkalı üretiminde kullanılan temel gereçlerden beyaz, billursu toz. 9. Pozitif elektrot – Boşa gitme – Ele avuca sığmayan. 10. Sanatçıları ve bilim adamlarını koruyan, onlara para yardımında bulunan kimse – Osmanlı tarihçisi. 11. Sürekli itmek – Kuzu sesi. 12. Deniz içinde ses veren şeylerin yerine belirlemeye yarayan aygıt – İrat. 13. Elazığ’ın eski adı – İstanbul’a su veren bir çay – Eski Mısır’da güneş tanrısı. 14. Baş bodoslamasından omurgaya kadar uzanan, cıvadra donanımına desteklik etmek amacıyla konulan ekleme – Ekmek – Ruh. 15. Kemiklerin toparlak ucu – Bulgarlardan oluşturulan Voynuk örgütündeki subaylara verilen ad 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 – Hidroelekt1 AM F E T AM İ N ABAKA rik Santralı. 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR Soru: Bilgiyi en uzun süre saklayan depolama yöntemi hangisidir? Yanıt: Popular Science, Aralık 2013 Bugün en yaygın bilgi depolama, CDROM’lar, dönen sabit diskler, flash bellekler gibi cihazlar üzerinden yapılıyor. Ne var ki bunlar içeriklerini uzun süre koruyamazlar. Dijital koruma konusunda dünyanın sayılı uzmanlarından, New York Üniversitesi’nden öğretim görevlisi Howard Besser, “CDROM’ların 100 yıl dayanacağı sanılıyordu, oysa 10 yıl içinde bozuldular” diyor.Bütün bu saklama yöntemleri ile karşılaştırıldığında, kâğıt en dayanıklı depolama yolu olma özelliğini hâlâ koruyor. 19. yüzyılda kâğıt hamuruna asidik kimyasalların ilave edilmesine kadar kitaplar beş yüz yıldan daha uzun süre dayanabiliyordu. Kâğıdın yumuşak karnı su ve ateştir, ama yeni teknolojilerin de dayanıklılıkları sınırlıdır. Örneğin hareket azlığı, sabit diskleri olumsuz etkiler. Besser, 1998 yılında arşivleme konusunda yapılan bir konferansta 12 uzmanla birlikte uzun süre dayanıklı, mükemmel bir depolama cihazının nasıl olması gerektiğini tartıştı. Uzmanların görüş birliğine vardığı yöntem şöyleydi: Bilgiyi en uzun süre saklamanın en ideal yolu, görüntülerin bir platin levhanın üzerine lazer ile kazınması ve platininin de çöle gömülmesidir. Ancak yok edilmesi mümkün olmayan en dayanıklı veri depolama aygıtı bile eğer içeriğini kimse çözümleyemez ise hiçbir işe yaramaz. Arşivcilerin cihazın yanı sıra bilgiyi kaydetmekte kullanılan dili veya programı da saklamaları gerekir. Soru: Dinozorlar da gribe yakalanıyorlar mıydı? Yanıt: Popular Science, Ocak 2014 Grip virüsünün hayvanları ilk olarak ne zaman etkilediği kesin olarak bilinmiyor. Tarih boyunca insanları etkileyen belli başlı salgın hastalıklar üzerinde yapılan çalışmalara göre grip virüsü en az bin yıldır etkili. Amerikan Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü’nden David Morens bu konuda şöyle konuşuyor: “Daha gerilere gittiğimiz zaman bilgi güvenilirliğini kaybediyor. Gribin 1918 yılından bu yana etkili olduğunu kesin olarak söyleyebiliriz. Çünkü o tarihte 1918 virüsü yaygındı. Bu tarihten öncesi için yalnızca tahminlerde bulunabiliyoruz.” Morens, %95 kesinlik payı ile insanların gribi ilk olarak MS 1510 tarihinde kapmış olabileceğini ileri sürüyor. 800’lü yıllara sıra geldiğinde kesinlik payı %80’lere düşüyor: “MS 590’lardaki salgın grip olabilir. Ancak bunu kanıtlayacak hiçbir veri yok.” Bu arada virologlar gribin genetik kökenini araştırıyorlar. Arizona Üniversitesi’nden Michael Worobey, grip virüsünün genomu ile benzer virüslerin genomlarını karşılaştırdı. Burada amaç patojenlerin evrimsel ağacını oluşturmaktı. Bu çalışmaya göre grip virüsü enfeksiyöz salmon anemi virüsü ile ortak atayı paylaşıyor. Grip virüsü ile salmon virüsü birbirinden ne zaman ayrılmış olabilir?Bu nokta biraz karmaşık. Viral genomlar hayvan virüslerinden daha hızlı değişim geçirir. Bunun nedeni kısmen çoğalma sırasında ortaya çıkan hataları düzeltmekle zaman yitirmemeleridir. Bugün salmon ve grip virüsünün ortak atalarının dinozorlara kadar uzanan bir geçmişlerinin olup olmadığı bilinmiyor. Bilgi depolama yöntemleri Dinozorlar ve grip Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu MARCON İ FU ER İ TR ONMA F RU R ABA AP AKBABA İ RE T İ ME Ş E Y S OMA E T İ L K İ L YANAL R İ T S VON Ş AED İ CULA N ANARTR Ş İ İ LD MARABU D EA İ CAT OS İ T B İ L LAN İ A İ A İ KNA T OKA U İ NN RE K İ AORT GARSON YALA S ARAB İ A İ BADE T İ A Ş AMA L AM İ ES EVA ENE düşün BUL Şifreyi Şifrelemek Ender Aktulga eaktulga@gmail.com Şifre üretmek kolay iş. Zor olan şifreyi unutmamak. Bu bulmacayı da işte bu amaçla, şifreyi şifrelemek amacıyla düzenlemiştim. Bulmacanın çözümünü şifre olarak kullanacak, şifreyi unutmam durumunda da bulmacayı yeniden çözecektim. Öyle de yaptım. Artık o şifreyi kullanmıyorum. Bu yüzden de şifreyi şifreleyen bulmacayı saklamamın gereği kalmadı. Bulmaca şöyle: m ve n iki tam sayıdır. a, bu iki sayının toplamıdır. a sayısını izleyen m sayıdaki ardışık sayının toplamı t’dir. Bu m sayıyı izleyen n sayıdaki ardışık sayının toplamı da yine t’dir. SORU: Şifre olarak kullandığım bu t sayısı kaçtır? NOT: Ben bulamadım ama siz 1’den daha fazla sayıda t bulacak olursanız sorulan t, bulduklarınızın en küçüğüdür. 1398.sayıdaki “Bir Gezi Parkı Sorusu” isimli bilmecenin yanıtı: 53.64 metre Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Ahmet Çetinbudaklarİzmir, Sebahattin BektaşSamsun, Necah BüyükduraAnkara, Yücel GünDenizli, Özen GünDenizli, Duygu Gün YargıcıDenizli, Daniel Osman yargıcıDenizli, Celal Erelİzmir, Aydın BingölAnkara. 1397. sayıdaki bilmeceyi doğru çözenler: Deniz KeçeliZonguldak CBT 1400 16 /17 Ocak 2014