Katalog

POLİTİKBİLİM Müfit Akyos http://www.ınovasyonheryerde.com/: mufı[email protected] PSİKOLOJİ Bilginin temel bir girdi olarak yaşamımızın her alanında önemini arttırdığı çağımızda, ‘inancı aklının önüne koyarak’ bilgi üretecek kuşaklar yetiştirmek olanaksızdır. KOMPLO TEORİLERİNİN TOPLUMSAL ETKİLERİ: İnancını Aklın Önüne Koyanlarla... “Aklın bağımsızlaşması” yüzlerce yıldır süregiden bir insanlaşma süreci. Bu süreçte, aklını bağımsızlaştırmaya çalışanların karşısına’egemen’, inancı (dini), şiddeti, yasakları koymuş her zaman. Ancak akıl, yaratıcılığıyla direnerek bu engelleri aşmanın ve uygarlığı geliştirmenin yolunu bulmuş. Bedeli ağır olsa da. Yaratıcı akıl hep soru sormuş, merak etmiş, kuşku duymuş, kendi bulduğu yanıtları bile sorgulamış. Bilgiyi üretmeyi, sorgulamayı ve yeniden üretmeyi sonsuz bir döngü olarak bugüne kadar taşımış. Şimdi ülkemizde ‘inancını aklının önüne koyan’ birileri insanlığın bu önlenemez yürüyüşünün önüne çıkmaya çalışıyor. Şiddeti ve baskıyı bir araç olarak kullanarak. Bilginin temel bir girdi olarak yaşamımızın her alanında önemini arttırdığı çağımızda, ‘inancı aklının önüne koyarak’ bilgi üretecek kuşaklar yetiştirmek olanaksızdır. Öngördükleri yaşam biçiminin de, bunu sağlayacağını düşündükleri eğitim siteminin de yaşamda karşılığı yoktur. Nasıl olsun ki; “Milli Eğitim Bakanlığı’nın isteğiyle 700 kişilik bir cami ve dört ibadethane ile toplam 900 metrekare ibadet alanı eklenmesi istenen 10.000 kişilik Hatay Kırıkhan Eğitim Kampusu’nun içinde 18 adet fizik, kimya, biyoloji laboratuvarları için ayrılan yer 1.440 metrekare” (Cumhuriyet, 24.06.2013) iken. Ya da; “TÜBİTAK ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın işbirliği ile düzenlenen bilim fuarında Kuran dinletilen bitkilerin fazla büyüdüğünü araştıran “Canların Gıdası Kur’anı Kerim Projesi”ne yer verilirken (sendika.org, 27.05.2013). Böylesi bir iklimde yetişen beyinlerle imal eder ancak imalat teknolojileri geliştiremez; inşa eder ancak inşaat teknolojileri geliştiremez; matematik, fizik, kimya, biyoloji okutur ancak bilim adamı yetiştiremezsiniz, üniversiteleriniz çoğalır ama bilim yapamazsınız. Bakanlarınız, genel müdürleriniz olur ama yönetemezsiniz. Tıpkı bugünkü gibi. Ne mi yapmalısınız? Öncelikle Gezi Parkı’ndan yükselen ve bütün yurda yayılan aydınlık sesleri dikkatle dinleyip anlamaya çalışmalı, bir süreliğine ortadan kaybolup aklın bağımsızlığını sağlamış olanlara bu ülkenin ve hatta kendinizin geleceğini emanet etmelisiniz. Bunu yapınız ki, beyinlerini rehin almaya çalıştığınız milyonlarca gencimiz özgürlüklerine kavuşsun. Bağımsız düşünmenin, bilimin ve yaratıcılığın engin denizlerine açılabilsinler. Bunu yapınız ki, Scientific American’la birlikte düzenlenen “Google Science Fair 2013” te “Muz Kabuklarından BiyoPlastik Üretimi Projesi“ ile küresel düzeyde finale kalan 15 projeden birinin ve Scientific American’ın “Science in Action” ödülünün sahibi 16 yaşındaki kızlarımızın sayısı artsın. Ancak ‘inancını aklının önüne koyanlardan’ böylesi akılcı bir davranış beklemenin olanaksızlığı dikkate alındığında tek yol; başladığımız işe aklımızı bilgi ile birleştirerek ve en yaratıcı yöntemleri geliştirerek önümüzü açmaya ve temelinde aklın ve bilimin yer aldığı bu ülkenin geleceğini inşa etmek üzere ‘yola devam’ … Her Yer Taksim Her Yer Aydınlık… İki not: Birincisi; bu yazıdaki üslubu yaşamakta olduğumuz sıcak günlerin heyecanına vererek hoş görmenizi rica ederim. İkincisi; bu kısacık yazıda güncelden hareketle değinilmeye çalışılan eğitim, kültür, bilim ve teknoloji ilişkisini irdeleyen pek çok yetkin esere meraklısınca ulaşılması olanaklı. Ben size yeri gelmişken burada söylemek istediklerimle ilgili olarak, yaklaşık 2000 yıllık tarihsel bir süreçte ve zengin örnekleriyle konuyu irdeleyen, analiz edip özgün görüşler sunan “Aykut Göker, Yaratıcılık ve Yenilikçiliğin Kültürel Kökenleri ve Bizim Toplumumuz Çözümleme Denemesi 2012 Aralık” başlıklı çalışmayı yazarın www.inovasyon. org adresindeki kendi sitesinden okumanızı öneririm. Komplo Teorileri İnsanları Siyasete Yabancılaştırıyor Tarih boyunca geniş kitleleri etkileyen büyük ve önemli olayların hemen hemen tümü için çeşitli komplo teorileri üretilmiştir. Son yıllara dek bilim insanları bunları zararsız paranoyalar olarak değerlendirme eğilimindeydi. Ancak yeni bir çalışma, komplo teorilerinin sanıldığı kadar masum olmadığını, toplumları eylemsizliğe ve politik kaderciliğe teşvik eden bir yanı olduğunu gösteriyor. G CBT 13728 / 5 Temmuz 2013 ezi Parkı eylemKOMPLO = lerinden son GİZLİLİK ra Başbakan, Oxford İngilizce olayları faiz lobisinin, Sözlüğü’ne göre komplo dış mihrakların, BBC, iki veya daha fazla insan CNN gibi yabancı kaarasında, yasa dışı veya suç nallarının ve CHP’nin sayılabilecek eylemlerle budüzenlediğini iddia etti; lunmak üzere yapılan antgelişmeleri AKP iktidalaşmadır. Komplo sözcüğü rını devirmeye yönelik Türkçe’de topluca ve gizkomplo girişimleri olalice yürütülen herhangi bir rak değerlendirdi. Ama plan anlamına gelir. DolaBaşbakan’ın Gezi proyısıyla komplolar yalnızca testolarını karalamaya bir insanın hayalinde yaKomplo teorilerinin yönelik bu çabaları, eyrattığı değil, yaşama geçirolumsuz etkileri özetle lemleri engellemek bir diği eylemler de olabilir. yana, direnişin daha da şöyle: Komplo teorilerinin en güçlenmesine yol açtı. önemli özelliği genellikle • İnsanlarda güçsüzlük Kaldı ki komplo tehükümetlere veya bazı gizli ve acizlik duygusunu orileri gerçeğin gizlenörgütlere mal edilmesidir. diği durumlarda ortakörüklüyor Çok az sayıda teori (Paul ya çıkar. Gerçek olayMcCartney aslında yaşa• Politik katılım arzusunu lar ve niyetler kamuomıyor iddiasında olduğu zayıflatıyor yundan gizlenilmek isgibi) sivil topluma yönetendiği zaman, insanla• Bilimin reddedilmesine liktir. Bu da komplo teorı ikna etmenin bir yorilerinin temelinde, hüküzemin hazırlıyor lu da spekülasyonlara metlere duyulan güvensiz• Dikkatleri önemli dayalı açıklamalar yapliğin ve kuşkuların yattımaktır. Bunlar mantıbilimsel, politik ve ğını gösterir. ğa, delillere ve gözlemtoplumsal sorunlardan lere dayandırılabildiİNSANLAR uzaklaştırıyor ği gibi, tümüyle hayal NİÇİN gücüne dayalı safsata• Karmaşık olaylara basit KOMPLO lar da olabilir. açıklamalar getirerek, TEORİLERİNE Komplo teorile sahte bir rahatlık hissi İNANIR? ri her zaman art niyet İnsanların komplo teotaşımaz; sağlıklı bir sosyaratıyor. Ancak bu, rilerine –yanlışlığı bilimsel yal süreç olarak da deacilen alınması gereken olarak kanıtlanmış olanlar ğerlendirilebilir. Gerönlemlerin ihmal da dahil inanması psikoçekleri iyi niyetle gizlogların uzun süredir yanıtlemenin geçerli iki ana edilmesine yol açıyor. larını aradığı bir soru. Son nedeni vardır. Biri güvenlik, diğeri özel yaşam hakkının korunma yıllarda bu konuda yapılan çalışmalarda, yasıdır. Ancak bu sınırın kolayca aşılabileceği şamın keyfiliğine katlanamayan insanların, komplolara sığındığı görüşü ağırlık kazanıyor. ni de unutmamak gerekir.