Katalog

TEKNOLOJİPOLİTİK GÖK ATLASI 15 Mart 2013 akşam saat 22:00 için verildi. Baskıya en uygun sadelikte ve kolay görülebileceği +2.5 kadire kadar parlak yıldızı olan ve gezegenlerin yakınında bulunduğu takım yıldızlar özetlenerek belirtildi. Gözlemlerde kullanılan bazı parlak yıldızlar da belirtildi. Gök atlasına gökyüzüne bakar şekilde doğru yönlerde yukarıya kaldırarak eşleştirmek yeterli olacaktır. Baha Kuban baha.kuban@gmail.com Danimarka’nın toplam elektrik ihtiyacının %25’ini sağlayan rüzgâr türbinlerinin 2020’de bu oranı %50’ye çıkarmaları bekleniyor. 1973’teki petrol krizinden bu yana hemen hemen partilerüstü bir politika olarak desteklenen rüzgâr enerjisi, ülkenin en önemli istihdam ve ihracat sektörlerinden biri haline gelmiş durumda. Parlak Gezegenlerin Güneş’ten Açısal Uzaklıkları ve Parlaklıkları (gece saat 02 için) (D: doğu, B: batı; Uzaklık: yay derecesi biriminde, Par.: kadir) Tarih Merkür Venüs Mars Jüpiter Satürn (Mart) Uzaklık Par. Uzaklık Par. Uzaklık Par. Uzaklık Par. Uzaklık Par. 9 B 9 +3.6 B 5 –3.9 D 9 +1.2 D 80 –2.2 B 127 +0.4 19 B 23 +0.9 B 3 –3.9 D 7 +1.2 D 71 –2.2 B 138 +0.3 29 B 28 +0.3 D 1 D 5 +1.2 D 63 –2.1 B 148 +0.3 nın yaklaşık iki katı uzağından yapay uyduların arasından süzülerek tehlikesizce geçişini yaptı. Küçük cisim asteroid, başta Güneş, Yer, Ay gibi yakın bulunduğu büyük cisimlerin çekim etkisinden sürekli tedirgin oldu, gök koordinatları değişti… gelecek sefer bize daha mı yakın/uzak geçeceğini bu çekim etkileri belirleyecek… Genelde hava kapalı olmasına rağmen Dünya üzerinde çok sayıda teleskop bu asteroidi izledi… ülkemiz asteroidi Dünyaya en yakın izleyenlerden biri oldu, Antalya’da Akdeniz Üniversitesi Yerleşkesine konuşlandırılan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevine ait RT40 teleskopundan 15 Şubat 2013 tarihinde saat 23:30’dan itibaren hava şartlarının uygun olduğu yaklaşık 2 saat boyunca saniye saniye izlenebildi. http://tug.tubitak.gov.tr adresindeki bir mozaik fotoğrafı bu sayfada verildi; yıldızlar nokta görünümlü iken asteroid 1 saniyelik pozlarda uzamış görünmekteler. Ayrıca, İstanbul Üniversitesi ile Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesinin ortak kullanımındaki İST60 teleskopu ile aynı asteroid Çanakkale’den de ayrıntılı izlendi. Asteroidin Yer’e yakın anları hızının da en yüksek olduğu anlamına geliyor, bu yüzden teleskoplardan izlenmesi/kayıtlandırılması da güç olmuştur ve üstelik kısa sürede sönükleşmiştir.. şimdilerde asteroid ancak uzay teleskoplarının görebileceği sönüklüğe ulaşmıştır… Her iki gözlemevi sonuçları dünya literatüründe ülkemizin ve gözlemevlerimizin isimleri ile yerlerini aldılar. Hem asteroidin nihai gözlem sonuçlarını ve hem Yer’e düşen göktaşının laboratuvar analiz sonuçlarını yakın gelecekte öğreneceğiz. 2 “Stella Novae: Past and Future Decades” isimli toplantı 48 Şubat 2013 tarihleri arasında Güney Afrika/Cape Town’da düzenlendi. Özel olarak novalar ve genel olarak da kataklismik değişen yıldızlar üzerine son gelişmeler ve gelecekte yapılacaklar tartışıldı, yeni işbirliklerine ortam oluşturuldu. Kuzey yarı küreden gelen katılımcılar, ilk kez güney yarı küre gök cisimlerini özellikle Samanyolu yakınında görünen Büyük Macellan Bulutunu iki galaksiyi yanyana görme heyecanı ile ve hayranlıkla izlediler. Toplantı bilgilerine ve toplu resmine http://www.ast.uct.ac.za/stellanovae2013 adre 2013’ÜN OLAYLARI CBT 1354/ 15 1 Mart 2013 sinden ulaşılabilir. 3 Batı Palearktik ve Güneybatı Asya’da Uluslararası Sulakalanları Koruma Kurumu’nun her yıl düzenlediği Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 27 Ocak 2013 tarihinde kuş gözlemcilerinin katılımıyla İstanbul genelinde 5 alandan biri olan Küçükçekmece Gölü için İstanbul Üniversitesi Avcılar Yerleşkesinden sayıldı. Elde edilen sayım sonuçları bir rapor halinde yayımlanmakta ve herkesin kullanımına sunulmaktadır. (http://www.dogadernegi.org/userfiles/KOSKS%20Sayim%2 0TeknikleriDD.pdf). Kuş sayımları ülkemizdeki sulak alanların ve dünyadaki su kuşlarının durumu ve değişimi hakkında bilgi sağlamaktadır. Uzayın karanlık gökyüzüsünü korumaya çalıştığımız gibi doğanın doğal işleyişinin belirticisi kuşlarını ve barınma yerlerini de benzer şekilde olması gerekli doğal hallerinde bırakalım... Hükümet, 2050 yılına kadar enerji gereksiniminin tamamını, yani %100’ünü yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edeceğini ilan etti. 1970’lerin sonlarından itibaren örgütlenen güçlü bir nükleerkarşıtı hareketin, Danimarka’da rüzgâr enerjisinde kolektif mülkiyetin önemli itici unsurlarından biri olduğunu vurgulamakta da fayda var. İlk rüzgâr kooperatif 1980’de Jutland’da, Aarhus’a yakın Ny Solbjerg’de kurulmuş. Bölgenin tarihi, bu gelişmenin çok da tesadüfi olmadığını düşündürüyor. Bilindiği gibi, kayıtlara göre ilk kooperatif, 1844’de İngiltere’de Manchester yakınlarında Rochdale’de kurulmuş. Hemen 1866’da Danimarka’da kurulmaya başlanan kooperatifler, 1882’de Batı Jutland’da ilk süt kooperatifinin kurulması ile muazzam bir ivme kazanmışlar. Danimarka tarihinde çok önemli bir yeri olan kooperatifler ve kooperatifçilik hareketi, ülkenin yalnızca ekonomik gelişmesinin niteliğini değil, Danimarka halkının kültürünü ve birlikte çalışma biçimlerini de ciddi biçimde etkilemiş. Danimarka Rüzgâr Türbini Sahipleri Derneği, alanında dünyanın en büyük organizasyonu. Tam 36,500 üyesi var. Üyelerin sahip olduğu rüzgâr türbinleri, ülkenin tüm rüzgâr kapasitesinin %80’ine denk geliyor. Derneğin sonradan kurduğu diğer bir şirket olan Vind Energi, tüm ülkede üretilen rüzgâr enerjisinin %70’inin satışını yapıyor. Kısmen kooperatif ilkelerinin işletildiği örgüt içinde, örneğin Jutland’lı tek bir türbin sahibi çiftçi ile deniz ortasında onlarca türbine sahip olan büyük bir enerji şirketi aynı oya sahipler, bir tane. Danimarka’da rüzgâr kooperatiflerinin ölçek ve yapı olarak birbirinden çok farklı biçimler aldığı gözleniyor. Üreticiler, tüketiciler, çalışanlar, iş yerleri, yerel idareler ve yurttaş grupları ile kooperatifler, farklı şekillerde ve gayet esnek biçimlerde biraraya gelmişler. Bugün yüzbinlerce ailenin rüzgâr türbinlerinde hisseleri var. Hissenin ölçeğini, rüzgârdan elektrik üretim kapasitesinin ne kadarına sahip olunduğu belirliyor. Öyle ki 50 Eurodan başlayarak pay sahibi olunabiliyor. Danimarka’daki rüzgâr kooperatiflerinin belki de en iyi bilineni Middelgrunden. 2001 yılına kadar, dünyada denizde kurulu olan en büyük rüzgâr tarlası idi Middelgrunden. Bugün hâlâ mülkiyeti kolektif olan en büyük rüzgâr enerjisi üretim tesisi olma özelliğini koruyor. Kopenhag limanının 2 km. kadar açığında, 64 m yüksekliğe, 76 m kanat uzunluğuna sahip, 20 adet 2 MW türbinden oluşan 40 MW’lık tesis, yaklaşık 3.5 km uzunluğunda bir hatta yerleşmiş durumda. Tesisin %50’si Middelgrunden Kooperatifine, %50’si Kopenhag Belediyesinin enerji şirketi Kopenhag Energi’ye ait. Bu işbirliğinin, rüzgâr santralının planlama, onaylanma ve inşaa süreçlerine büyük faydası olduğu belirtiliyor. Kurulma düşüncesi 1993’de ortaya çıkan rüzgar tarlasının inşaasına 1997’de başlanmış. Kooperatif, rüzgâr tarlasının 40,500 hissesini, her biri 570 Euro olmak üzere satmış. Toplamda 8500 hissedarı olan yatırımın yılda yaklaşık %7 getirisi var ve geri ödeme süresi 8 yıl olarak tahmin ediliyor. Middelgrunden, Kopenhag’da 50,000’e yakın konutun elektriğini sağlıyor... Danimarka, rüzgâr enerjisindeki hızlı gelişimini, ‘klasik’ anlamda, yenilenebilir enerjiye verilen kamu desteklerine borçlu olsa da, mülkiyet biçimlerinde ortaya çıkan farklılıklar toplumsal kültürün izlerini taşıyor. Hükümet Ocak 2009’daki bir kanunla, kurulacak tüm yeni rüzgâr enerjisi işletmelerinde, %20 yerel mülkiyeti zorunlu tutmuş. Zaman içinde değişse de, yerel kolektif mülkiyeti güçlendiren diğer bir kural da, herhangi bir rüzgâr türbin(ler)inde pay sahibi olmak için, türbinin kurulduğu yerde ya da yakınında ikamet etme zorunluluğu. Danimarka rüzgâr kooperatifleri, ‘başka bir dünyanın’ mümkün olduğuna bir kanıt daha... Böyle de oluyormuş: Danimarka’nın Rüzgâr Kooperatifleri