Katalog

Asteroid teğet geçti, göktaşı dünyaya düştü Hasan H. Esenoğlu İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü esenoglu@istanbul.edu.tr G ÜNEŞ Güneş’in İlkbahar noktasında olacağı tarih: 20 Mart 2013 öğlen saat 13:02. Bu tarihten itibaren geceler kısalmaya ve gündüzler uzamaya devam edecektir. 20 Mart’ı izleyen günlerde gün ışığından daha fazla yararlanılabilinir. Resimde 1, 20 ve 31 Mart 2013’te sol(sağ)dan sırasıyla: gece (çevre tam karanlık; Güneş ufuktan 18 dereceden çok aşağıda iken), astronomik tan (koyu gri; Güneş ufuktan 12–18 derece aşağıda iken; karanlığı gerektiren bilimsel astronomik gözlemlerde kullanılır), deniz tanı (gri; Güneş ufuktan 6–12 derece aşağıda iken; düz deniz ortamında denizcilikte kullanılır), günlük tan (açık gri; Güneş ufuktan 6 dereceden az aşağıda iken) ve gündüz (tam beyaz; Güneş ufkun üzerinde iken) gerçek saatlerinde verildi. Karanlıktan aydınlığa yada tersine gündüzden geceye geçişlerde 3 ayrı gri ton arasında 6 derecelik fark, yaklaşık yarım saat kadar bir zamana karşılık gelir. Sabah veya akşam tan geçişlerinin toplamda yaklaşık 1,5 saati bulduğu söylenebilir. Ay boyunca gece, gündüz ve tan süreleri resim ve çizelgede verildi. Resimden sabah ve akşam saatlerinin çekilmesiyle gündüz süresinin uzadığı görülüyor. Ayrıca, bu bilgiler kullanılarak, örneğin toplumumuzda gecenin bittiği “imsak vakti” olarak sabah astronomik tan başlangıcı, “akşam vakti” olarak Güneş’in batış saati ve akşamın bittiği “yatsı vakti” olarak da akşam astronomik tan bitişi kullanılabilir (çizelgede belirtildi). Bu yolla sosyal etTan Saatleri (saat:dakika:saniye) kinlikler, ibadet ve özellikle namaz vakitleri doğal saat olan Güneş’in doğup batmasına bağlılığından küresel boyutta birlik–beraberlik sağlanabilir tıpkı tüm dünyada astronomik, deniz ve günlük tan tanımlarının ortak kullanımına benzer şekilde. BİR ELDE GÜNEŞ DİĞERİNDE AY Gün (Mart) Saat Batıda Doğuda Ufuktan Yükseklik (derece:dakika) 2 07:39:12 Ay Güneş 10:40 3 07:56:06 Ay Güneş 13:56 4 08:04:11 Ay Güneş 17:22 24 16:55:28 Güneş Ay 15:10 25 27:27:32 Güneş Ay 9:25 Yer’den Bakıldığında Mart Ayında Gezegenlerin Görünüşleri Özellik Gün Saat Yer–Merkür–Güneş dizilişi 4 15 Merkür U dönüşünde 16 23 Yer–Güneş–Venüs dizilişi ile üst kavuşumda 28 19 Yer–Uranüs–Güneş dizilişi ile kavuşumda 29 03 Merkür–Güneş açıklığı en büyük (batı 28 derece) 31 24 GÜNEŞ MEZKEZLİ OLAYLAR Gezegen Venüs Merkür En büyük güney enlemde 15 Mart – Karşı konumdan iniş – 22 Mart YER MEZKEZLİ OLAYLAR Tan Akşam Günlük tan Deniz tanı Astronomik tan Astronomik tan Deniz tanı Günlük tan 1 Mart 15 Mart 31 Mart Başlama Bitiş Başlama Bitiş Başlama Bitiş 17:55(akşam) 18:23 18:11(akşam) 18:3818:28(akşam) 18:56 18:23 18:55 18:38 19:10 18:56 19:28 18:55 19:26(yatsı) 19:10 19:43(yatsı) 19:28 20:02(yatsı) 05:07 (imsak) 05:39 05:39 06:11 06:11 06:38 04:44(imsak) 05:17 05:17 05:49 05:49 06:16 04:15 (imsak) 04:49 04:49 05:22 05:22 05:49 gün s aat 1 09 Spica Ay’ın 0.1 derece kuzeyinde ve örtülüyor 2 07:39 Batıda Ay doğuda Güneş ufuktan 11 derece yüksekte 2 17 Satürn Ay’ın 3 derece kuzeyinde 3 07:56 Batıda Ay doğuda Güneş ufuktan 14 derece yüksekte 4 08:04 Batıda Ay doğuda Güneş ufuktan 17 derece yüksekte 4 15 Yer–Merkür–Güneş dizilişi 4 24 SON DÖRDÜN 6 01 Ay Yer’e en yakın 10 18 Neptün Ay’ın 6 derece güneyinde 11 22 YENİ AY 16 23 Merkür sabit görünümde 18 03 Jüpiter Ay’ın 1.5 derece kuzeyinde 19 05 Ay Yer’e en uzak 19 19 İLKDÖRDÜN 20 13 Ekinoks; gece–gündüz eşitliği 24 16:55 Batıda Güneş doğuda Ay ufuktan 15 derece yüksekte 24 20 Jüpiter Aldebaran’ın 5 derece kuzeyinde (resimde verildi) 25 16:27 Batıda Güneş doğuda Ay ufuktan 9 derece yüksekte 27 11 DOLUNAY 28 17 Spica Ay’ın 0.005 derece güneyinde ve örtülüyor 28 19 Yer–Güneş–Venüs dizilişi ile üst kavuşumda 29 03 Yer–Uranüs–Güneş dizilişi ile kavuşumda 29 22 Satürn Ay’ın 3 derece kuzeyinde (resimde verildi) 31 06 Ay Yer’e ikinci kez en yakın 31 24 Merkür–Güneş açıklığı en büyük (batı 18 derece) MART AYINDA GÖK OLAYLARI GÜNLÜĞÜ MART AYININ GEZEGENLERİ Akşam Uranüs (1–15) Neptün Merkür (21–31) Gece Sabah Jüpiter Jüpiter (21–31) Satürn 31 Sabah Ay’ın örteceği nesne Tarih(Mart) Saat İzleneceği yer Spica 1 09 Kuzey Pasifik Okyanusu, Galapagos Adaları, Meksika ile Orta Amerika’nın doğusu ve Güney Amerika’nın ortası Spica 28 17 Asya’nın güneydoğusu, Filipinler, Endenezya, Avustralya’nın kuzeyi, Malezya ve Fransız Polenezyası AY GEZEGENLERİ ÖRTÜYOR Kaynakça: The Astronomical Almanac 2013. 1 Gözleyebildiğimiz olarak tarihte bilinen Dünyaya en yakın geçen Asteroid 2012 DA14 oldu. Bu arada rastlantı olarak bir göktaşının da Rusya’da yeryüzüne düşmesi eş zamanlı gerçekleşti, bu iki gök olayına tüm dünyanın ilgisi büyük oldu… Asteroid, 15 Şubat 2013 tarihinde Yer çapı GÜNCEL HABERLER Küçük Gezegen Parlaklık (kadir) Ceres 8.6 Pallas 9.5 Juno 11.0 Vesta 8.2 Gök Cisimlerin Doğuş–Yükseliş–Batış Saatleri (saat:dakika) Gök Cismi G üneş Ay M er k ür Venüs M ar s Jüpiter Satürn U r anüs Neptün 1 M ar t Doğuş En yüksekte Batış 06:38 12:16 17:55 21:01 02:39 08:10 06:38 12:33 18:28 06:30 11:53 17:17 07:09 12:57 18:45 10:29 17:50 01:11 22:51 04:07 09:24 07:43 13:53 20:02 06:24 11:48 17:11 1 5 M ar t Doğuş En yüksekte Batış 06:16 12:13 18:11 07:53 14:57 22:09 05:25 11:00 16:35 06:16 12:13 18:11 06:38 12:42 18:46 09:40 17:02 00:24 21:53 03:11 08:28 06:50 13:01 19:11 05:31 10:55 16:19 3 1 M ar t Doğuş En yüksekte Batış 05:49 12:08 18:28 22:14 03:17 08:17 04:54 10:28 16:03 05:58 12:13 18:28 06:03 12:24 18:45 08:45 16:09 23:33 20:46 02:05 07:23 05:49 12:01 18:13 04:29 09:54 15:19 29 MART’TA KÜÇÜK GEZEGENLERİN PARLAKLIKLARI CBT 1354/ 14 1 Mart 2013 Son Dördün Gün Saat 04 23:53 MART AYINDA AY EVRELERİ Yeni Ay İlk Dördün Gün Saat Gün Saat 11 21:51 19 19:27 Dolunay Gün Saat 27 11:27