Katalog

Sağlık Gebelik (gestasyonel) diyabeti olan anne adayları doğumdan sonra da risk altında olabilir! Vücutta birçok değişikliğe neden olan gebelik sırasında kan şekeriyle ilgili hormonal değişiklikler de yaşanıyor. Gestasyonel yani gebelik diyabeti, gebeliğin sona ermesiyle birlikte sona eriyor. Dr. Tahir Haytoğlu Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Endokrinoloji, Diyabet ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü Gestasyonel diyabet nedir? re, üç kez kan alınır. Eğer iki değer yüksek çıkarsa gestasyonel diyabet tanısı koyulur. Son zamanlarda kabul edilen bir diğer tanı yöntemi ise gene 2428. Haftada 2 saatlik 75gram Glikoz Tolerans Testinin açlık, 1. saat ve 2. Saat şeker ölçümü yapılarak, üç ölçümden birinin eşik değeri geçmesi ile tanının konulmasıdır. Her iki yol da izlenebili.r Gebelik sırasında vücutta bazı hormonal değişiklikler yaşanır ve kan şekerini yükselten birçok hormon üretilir. Gebelik diyabeti de bu değişikliklere tam uyum gösterilememesi halinde gelişen bir tablodur. Yani gebelik sırasında ortaya çıkan ve gebelik süresince devam edip, gebeliğin sonlanmasıyla birlikte sona eren bir diyabet tipidir. Gebelikten önce Şeker hastalığının tedavisi ihmal edilirse ne de diyabeti olan kişiler bu tanıma girmez. Diyabetli bir biolur? rey için sağlıklı yaşamanın temel koşulu, iyi kan şekeri kontAnnede aşırı kilo artışı dışında hiçbir kötü sonuç olmasa rolünü sağlamaktan geçer. bile, bebekte birçok problem orDiyabetli bir anne adayında ise, gebelikten önce ve getaya çıkabilir. Mesela, bebeğin belik süresince sağlanan iyi şeker kontrolü, esi m t e r y e s irileşmesi, doğum sonrası bek doğacak olan bebeğin sağlıklı in yükse n i r e k e e B ş . n r beğin kan şekerinin hızlıca düşi u bir birey olabilmesi için gereAnnen k oluştur s i r r i b i d mesi, akciğerlerin tam gelişed i r ken ilk koşuldur. Bunun için ek için c abetli bi y b i e d b n e y e t memesine bağlı solunum güçs öğünlerinizi, egzersizi ve gerei olmak i to r k b i o h d a s e l k k i e l lüğü, sarılık ve erken doğum b n kirse insülin kullanımını denniz, kesi e s i ı y a . z d ı a n bu sorunlardan bazılarıdır. ı gede tutacak bir diyabet tedavi anne kalmalıs e b e g a d n ı t planına ihtiyacınız olacaktır. İyi kontrolü al Çocuğum da diyabetli doğar mı? bir tıbbi bakımla neredeyse diyabetsiz bir birey kadar sorunsuz bir Annede gebelik diyabeti söz konusu olduğunda, bebekgebelik yaşayabilir, sağlıklı bir bebeğe sahip olabilirsiniz. te doğuştan şeker hastalığı riski yoktur. Fakat, kan şekerinin Annenin şekerinin yüksek seyretmesi bebek için ciddi kötü kontrolü sonucu, diyabetik annelerden doğan iri bebir risk oluşturur. Bebek sahibi olmak isteyen diyabetli bir bekler, daha sonra şişman erişkinler olup, bu kişilerde de dianne adayı iseniz, kesinlikle doktor kontrolü altında gebe kalyabet gelişme olasılığının arttığı gözlenmiştir. Eğer bebek kız malısınız. ise, onun da gebeliği sırasında gebelik diyabeti gelişme risGebelik heyecan verici ama aynı zamanda özveri isteki daha fazladır. yen bir süreçtir. Diyabetli bir anne, bebeği için yaşam tarzını değiştirmeyi göze almalı ve aynı zamanda bazı alışkanİnsülin enjeksiyonuna ihtiyacım var mı? lıklarından da vazgeçebilmelidir. Tanı koyulduktan sonra hedef, açlık kan şekerini 95 Sigarayı bırakmak bunların başında gelir. Sigara sadece mg/dL’nin altında, tokluk birinci saat kan şekerini 130/140 anneyi değil, bebeğin gelişimini de olumsuz yönde etkiler. mg/dL’nin altında tutmaktır. Bunun için diyabetik diyete başAyrıca alkol de hipoglisemiye neden olduğu için kesinliklanır ve kan şekeri bir hafta boyunca izlenir. Eğer bu süre içele kullanılmamalıdır. risinde açlık ve tokluk kan şekeri değerleri istenilen sınırları aşıyorsa, vakit kaybetmeden insülin tedavisine başlanır. Gestasyonel diyabet taraması yapılması Bu dönemde diyabetli anne adayı bir şeker ölçüm cihazı ile mutlaka kontrol edilmeli ve kan şekeri kontrolleri düzenli gereken risk grupları kimlerdir? olarak yapılmalıdır. Ölçüm sonuçları da bir çizelgeye kay•Ailesinde diyabet öyküsü olanlar, dedilmelidir. • Obez kişiler, Kan şekerinin yükseldiği en olası zaman kahvaltı son• Hipertansiyonu olanlar, rasıdır. Kahvaltı genellikle hızlı bir öğündür ve bu da kan şe• 35 yaş üzeri gebeler, kerinde artışa neden olan önemli bir faktördür. Kahvaltıyı • İntrauterin ölüm hikâyesi olanlar, daha yavaş yapmaya çalışmalısınız. • İri doğum (> 4 kg) hikâyesi bulunanlar Gestasyonel diyabetli bir annenin takibi, diyabet uzmanı, • gebeliğin 24’üncü haftasından itibaren mutlaka tarakadın doğum uzmanı, diyabet eğitimcisi, diyetisyen ve yema ve yükleme testi yaptırmalıdır. ni doğan konusunda eğitimli bir çocuk hekimi tarafından yapılmalıdır. Tanı nasıl konur? Doğumdan hemen sonra glikoz metabolizması normaTüm gebelere 24 28’inci haftalar arasında, günün herle döner, insülin direnci ortadan kalkar ve diyabet düzelir. hangi bir saatinde, aç veya tok 50 gram glikoz ile tarama tesEğer insülin kullanılıyorsa, tamamen kesilir. Aksi halde cidti yapılır. Glikoz içirildikten bir saat sonra ölçülen kan şedi kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi) meydana gelebilir. kerinin 140 mg/dL ve üzerinde çıkması, tarama testinin pozitif Gebelikten sonra nelere dikkat etmeliyim? olduğunu gösterir ve bu kez 100 gram glikoz ile ikinci bir test yapılması gerekir. Bu test sırasında, her saat başı olmak üzeŞişmanlık, hipertansiyon, birden fazla çocuk doğurmuş CBT1327/17 24 Ağustos 2012 olmak, ailede diyabet öyküsü olması, gelecekte diyabetin ortaya çıkma olasılığını yükseltir. Bu nedenle gestasyonel diyabet geçirmiş kadınlar diyetine dikkat etmeli, düzenli egzersizler yapmalı, normal kiloda kalmaya çalışmalıdır. Gestasyonel diyabetli annelerde doğum sonrası diyabet ortadan kalksa da, yaşantılarının ilerleyen dönemlerinde diyabetle karşılaşma riskleri yüksektir. Bu nedenle doğumdan 612 hafta kadar sonra 75 gram glikoz ile Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT) yapılması, gestasyonel diyabet sonrasında kalıcı Tip 2 Diyabet bulunup bulunmadığın n belirlenmesi uzun dönemde diyabet riskinin tayini için gereklidir. Eğer OGTT sonrası diyabet tanısı konacak kriterler yoksa, yıllık açlık glikozuyla takipler, diyabetin erken teşhisi ve tedavisi sayesinde birçok sorunu engelleyebilir. Gebelik diyabeti sırasında doğan bebeğiniz, yıllar öncesinden “Anne, dikkat etmezsen ilerleyen zamanlarda sende de diyabet çıkabilir” diyen ve sizi daha doğmadan önce uyaran, tedbir aldıran, akıllı bir bebektir. Bebeğin dünyaya gelişiyle tüm dikkatiniz ona odaklanacaktır. Fakat bebeğe iyi bakmak için kendinize de iyi bakmanız gerektiğini unutmayınız. Gebeliğiniz sırasında kan şekerinizi hedefte tutmanızı sağlayan alışkanlıklarınızı devam ettiriniz. Emzirme sırasında da kan şekerinizin düşmesini önlemek için beslenme şeklinizi doktorunuz ve diyetisyeniniz ile birlikte düzenleyiniz.