Katalog

‘Karanlığa karşı bir oy yak!’ “2012 rektör seçimlerinde adaylara bir ‘direnen üniversite” bildirge önerisi Prof. Dr. Hayrettin Ökçesiz Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi B u metin rektörlük aday bildirgemdir. Bunu burada yayımlamakla öteki seçim üniversitelerinin adaylarına ve tüm seçmenlere bir tartışma zemini sunmayı düşündüm. Bir toplanma ve hareket noktası da olabilirse, ne mutlu! ‘Üniversite bilimin evrensel senfonisinin çalındığı büyük bir orkestradır. Bu orkestranın tüm gerekleri ve gereksinimleri yönetimlerinin yol haritasıdır. Gerçek kamu yararı, üniversitenin, kendisi olabilmesinde ve öyle kalabilmesinde yatar. O hiç bir dogmaya ve güce kul ve köle kılınamaz.’ İLKELER, HEDEFLER, ARAÇLAR DİRENEN ÜNİVERSİTE ADAYI 1) Çoğunluk oyunu alamazsa, görevi kabul etmeyecektir. 2) YÖK ‘mülakat’ına gitmeyecektir. 3) İkinci kez rektörlük yapmayacaktır. 4) Bilimin ‘Hakikat’ değerini ve ‘Üniversite Onuru’nu her şeyin üstünde tutacaktır. Aydınlanmacı, hümanist bir üniversite idesinin gereklerini hayata geçirmeye çalışacaktır. Üniversitede akademik bilincin gelişmesi, akademik özgürlüğün kök salması için tüm olanakları seferber edecektir. 5) Köy Enstitüsü” felsefemizi ‘üniversitede Köy Enstitüsü felsefesi’olarak geliştirerek, uygulanmasına önayak olacaktır. 6) ‘İnsana onur, ulusa egemenlik!’ gereğince sevgili Atatürk’ün gerçek öğrencisi ve izleyicisi olacaktır. 7) Her türlü gericilikle kıyasıya mücadele edecektir. 8) Üniversitede Hukuk Devleti, hukukun üstünlüğü ve Demokrasi ilkelerinin tüm gereklerini ödünsüz talep edecek ve yerine getirecektir. 9) En zayıf bireyinin temel gereksinimlerinden başlayarak, üniversitesini ‘sosyal üniversite’ye dönüştürmeyi ilk hedefi olarak görecektir. Üniversitenin kaynaklarını sosyal adalet ve sosyal devlet ilkelerine göre sarf edecek, halkın tek kuruşunu israf etmeyecek, kimseye peşkeş çekmeyecektir. 10) Birleşmiş Milletler Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi’nin birinci maddesi olan ‘Tüm insanlar özgür, haklarda ve onurda eşit doğarlar. Akıl ve vicdan sahibidirler. Birbirlerine kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar’ ilkesi onun amentüsüdür. 11) Üniversite piramidi yeniden kurulacaktır. Üniversite idesine ve bilimin nihai değerlerine uygunluk içerisinde, önce araştıran, öğreten ve öğrenenlerin, ardından yönetimlerin ve altyapı hizmet birimlerinin yer aldığı bir işlev/yapı şeması tasarlanacaktır. 12) Her türlü eleştiri için etkili iletişim kanalları geliştirilecek ve açık tutulacaktır. Yönetim, bilimi ve üniversiteyi ileriye taşıyacak her tür yöntem önerisine açık olacaktır. 13) Düşünce ve bilim özgürlüğünün gereksindiği tüm özgürlükler teşvik edilecektir. Her üniversitelinin üniversite server’ı üzerinden üniversite içi özgür ve yaygın iletişimi sağlanacaktır. 14) ‘Tartışılamayan şey düşünülemez’ özdeyişi gereğince, üniversitenin her biriminde öğrencilere, çalışma gruplarında tartışarak öğrenebilmelerine olanak verecek bir altyapı oluşturulacaktır. 15) Fakülte kütüphaneleri kurulacak ve bilimciler diledikleri kaynakları sınırsızca edinebileceklerdir. Üniversiteye güvenlikçi yerine kütüphaneci alınacaktır. 16) Bir ‘Disiplinlerarası Görgül Hukuk Araştırmaları Enstitüsü’ kurularak, burada acilen “Bilim Hukuku Araştırmaları”, “Tıp Hukuku Araştırmaları”, ‘Hukuk Devleti Ölçümü’ çalışmaları hayata geçirilecektir. 17) Bilimsel etkinliklere katılmakta ve il dışı araştırmalarda öğrencilerden başlayarak tüm bilimciler desteklenecektir. DİRENEN ÜNİVERSİTE Koşulsuz yolluk ve yevmiye verilecektir. 18) Öğrenim, sınav ve değerlendirme ilkeleri öğrenimde dayanışmayı ve yaratıcılığı teşvik edecek ölçütlere göre yeniden düzenlenecektir. Bologna sürecini aşmayı sağlayacak paralel yöntemler geliştirilecektir. 19) Her öğretim üyesine bir ‘Simurg’ (otuz arayan öğrenci) verilecektir. Lisansüstü öğrencilerinin de bu programa katılmaları sağlanacaktır. 20) Her bir anabilim dalının 2 4 yıllık aralarla ulusal ve uluslararası kongreler düzenlemesi sağlanacak, bunun için gerekli kaynak ve ortam kendilerine sunulacaktır. 21) Akademik atama ve yükseltmelerde nicel ölçütlerin yanında, nitel ölçütler de kullanılacaktır. Nitel değerlendirme önceliklidir. 22) Öğretim elemanlarının kitap faturaları ödenecektir. 23) Öğretim üyeleri ve yardımcıları istekleri dışında akademik olmayan hiçbir işte çalıştırılmayacaktır. 24) Sosyal Bilimler, Sağlık ve Fen Bilimleri kendi rektör yardımcılarını seçeceklerdir. Bu rektör yardımcıları görev alanlarında rektör vekili olarak çalışacaklar ve imza yetkisi kullanacaklardır. Rektör temsil, koordinasyon, gözetim ve denetim makamı olarak çalışacaktır. 25) Üniversite Genel Sekreteri Profesör unvanında bir akademisyen olacaktır. 26) Her idariakademik konuma seçimle gelinecektir. Dekan yardımcıları da seçimle gelecek olup, varsa önce profesörler arasından seçilecektir. Enstitüler, Yüksek Okullar ve Hastane yönetimi için de bu kural geçerlidir. Hiç bir seçilmiş dekan vb. görevden ayrılmaya zorlanamayacaktır. Her fakültede derhal dekanlık seçimleri yapılacaktır. Diğer okul ve birimler için de seçime gidilecektir. ‘Ekibiyle çalışmak’ istemek gibi aşağılayıcı, dışlayıcı laflar edilmeyecektir. Liyakat ve seçilmişlik tek ölçüttür. 27) Tüm seçimlerde araştırma görevlisi, öğretim görevlisi, öğrenci, işçi ve memur delegeleri oy kullanacaktır. 28) Rektörlük seçimlerinde bir ‘Rektör Adayları Tanıtma ve İletişim Hizmet Bürosu’ kurularak adayların eşit koşullarda yarışmalarına olanak sağlanacaktır. 29) Kurul yaşamı tüm ayrıntılarına dek canlandırılacak, kanuna aykırı olan ‘ayak divanı’ uygulamasına son verilecektir. Rektörlükte tüm kurulların üyelerinin araştırma ve çalışmalar yapabilecekleri, toplanabilecekleri, bunun için gereksindikleri hizmetleri alabilecekleri bir birim kurulacaktır. 30) YÖK’e bağımlılık asgari düzeye düşürülecektir. 31) Gündelik siyasetin üniversite ve bilim siyasetini gölgelemesine ve kendi dümen suyuna çekmesine karşı duyarlı olunacaktır. Üniversitenin dışarıdan tanımlanmasına izin ve rilmeyecektir. Ülke ve dünya sorunlarına karşı üniversite kendi aklı ve birikimiyle tavır alacaktır. Çözüme katkısını özerk ve özgür bir çalışmayla verecektir. Üniversitelere siyasi parti liderlerinin isimlerinin verilmesine karşı çıkılacaktır. 32) Her türlü mobbing’e karşı duyarlı bir yönetim tarzı geliştirilecektir. 33) Üniversitelilerin yönetimle olan uyuşmazlıklarında görev alacak ve seçimle gelen, bağımsız bir ‘Üniversite Ombudsmanlık Kurulu’ kurulacaktır. 34) Akademik özgürlüğü ve özerkliği, özlük haklarını korumak için bir ‘Yargı Giderleri Yardımlaşma Sandığı’ kurulacaktır. 35) Tüm disiplin soruşturmaları yukarıdaki bağımsız ‘ombudsman kuruluna’ verilecektir. 36) Yolsuzluk savlarının üzerine kararlılıkla gidilecektir. 37) Kampusta doğal dokunun tahribine daha fazla izin verilmeyecektir. 38) Yönetici kadronun kendi lehine kurduğu her türlü protokol ve imtiyaz düzenlemesi lağvedilecektir. Makam arabası saltanatına son verilecektir. Yönetici akademisyenlerin ‘primus inter pares’ ilkesine göre saygılı davranmaları sağlanacaktır. 39) Üniversitenin tüm gelirleri ve giderleri; rektör ve yardımcılarına yapılan tüm asli ve yan ödemeler; yönetici kadronun yolluklu, yevmiyeli tüm yurtdışı seyahatleri (amaç, sonuç ve maliyet bilgisiyle birlikte); rektörün, yardımcılarının ve yakınlarının her türlü zenginleşmesi; her sektörde işe alınma, konum edinme gibi başkaca sağlanan yararlar kaynaklarıyla birlikte düzenli olarak duyurulacaktır. 40) Bilimsel, saydam ve katılımcı yöntemlerle bir üniversite mimarisi geliştirilecektir. İşlevsel, estetik, dayanıklı ve düşük maliyet ölçütlerine uygun bir yatırım politikası izlenecektir. Binalarda yaşayacak olanların taleplerine uygun kararlar alınacaktır. 41) Fakülte bütçelerinin fakülte yönetim kurulunca, üniversite bütçesinin üniversite yönetim kurulunca hazırlanması kuralına uyulacaktır. 42) Üniversitede sendikasız işçi çalıştırılmayacaktır. 43) Mevcut yönetimin Georg Orwell’in ‘1984’ünü aratan güvenlik anlayışına ve uygulamasına son verilecektir. 44) Tüm yatırım ve harcamalarda yerindelik denetimi yapacak, bağımsız ve seçilmiş bir birim kurulacaktır. 45) Kampus içerisinde, yalnızca üniversite mensuplarının edinip, birbirlerinden devralabilecekleri konutlar üretilecektir. 46) Kampus içerisinde nitelikli eğitim ve öğretim yapabilecek bir ilk ve orta öğretim kompleksi acilen gerçekleştirilecektir. Bu çerçevede daha başka araçlar da geliştirilebilecektir. Burada düşünülenleri daha etkin ve etkili bir düzeye çıkarabilmek amacıyla yapılacak olan öneriler üniversite kamuoyuna gelecek eklerde sunulacaktır.” Rahat uyu Einstein: Nötrinolar ışıktan hızlı değil Avrupalı bilim insanları geçen Cuma günü (16 Mart 2012) Eylül ayında yapılan bir OPERA deneyinde ışıktan daha hızlı yol aldığı iddia edilen nötrinoların aslında Einstein’ın özel görelilik kuramını ihlal etmediğini, yani ışıktan daha hızlı olmadığını açıkladılar. Nobel ödüllü fizikçi Carlo Rubbia, liderliğini sürdürdüğü ICARUS isimli deneyde CERN’den ateşlenen nötrinoların ışıktan daha hızlı olmadığını söyledi: “Sonuçlar son derece inandırıcı. OPERA deneyinde sonuçları değiştirecek boyutta bazı aksaklıkların yaşanmış olduğu anlaşılıyor.” Geçen yıl Eylül ayında OPERA deneyini yürüten bilim insanlarının nötrinoların ışıktan daha hızlı yol aldığını açıklamaları bilim dünyasında büyük tepki uyandırmıştı. Einstein’ın modern fiziğin temel direklerinden biri olan özel görelilik kuramına göre evrende hiçbir şey bir vakum içinde ışıktan daha hızlı yol alamaz. Geçen ay OPERA deneyi ile ilgili sonuçları değiştirmesi muhtemel bazı teknik aksaklıkların ortaya çıkması sonuçlar üzerindeki kuşkuların iyice yoğunlaşmasına yol açmıştı. OPERA ekibinin lideri Antonio Ereditato, bu sonuçların normal karşıladı: “Bu sonuçlar deneyin kurulumunda bazı parçaların doğru çalışmadığı yönündeki son bulgularımızla örtüşüyor. Bilim böyle çalışır. Burada önemli olan küresel bilimin doğru yolda gelişmesi.” IKARUS’un bu sonuçları, Nisan veya Mayıs ayında yapılması planlanan daha uzun soluklu bir deneyin deneme amaçlı çalışması sırasında elde edildi. Bu arada OPERA ekibi de teknik hatalar giderildikten sonra deneyi tekrarlayacak. CERN’in araştırma direktörü Sergio Bertolucci, “Kanıtlar OPERA sonuçlarının bir ölçüm hatasında maruz kaldığını gösteriyor. Sonuçlar ne olursa olsun, OPERA ekibi, ölçümlerini küresel bilimin kontrolüne açarak bilimsel bir bütünlük içinde hareket ediyor” diyor. CBT 1305/ 19 23 Mart 2012