Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 likte bulan Alman bilimadamı – Sıkılmış bitki artığı. 2. Milattan Önce (kısa) – Yetke, sulta – Tunus’un plaka işareti. 3. Cansız olan – Bir elektrolitteki eksiuç. 4. Bir ticari şirketi simgeleyen harfler – “…’in Bakışı” (Theo Angelopoulos’un filmi) – Bağ budama bıçağı. 5. Oregon’un ortası – İngilizce “çiftlik” – Su düzeyindeki sıra kayalar. 6. Süsleme – Fransız Pierre Marchaux tarafından icat edilen taşıt. 7. ilginç SORULAR Yumurtalıklar yumurta üretiyor! Soru: Kadınlar belirli sayıda yumurta ile mi doğuyor? Yumurtalıkların yumurta hücresi üretme yeteneği var mı? Yanıt: Time, 12 Mart 2012 Kadınların yumurtası çok değerlidir, çünkü uzmanlar bugüne dek kadınların doğduklarında yaşamları boyunca sahip olacakları yumurtalara sahip olduklarını sanıyorlardı. Bu nedenle yaşlı annelerin çocuk sahibi olmalarının zor olduğunu, çocuklarının da sakat doğma olasılığının da yüksek olduğunu düşünüyorlardı. Bu genel inanışa göre kadınlar yaşlandıkça uykuda olan yumurta hücrelerinde genetik mutasyon birikimi olduğu için, sağlıklı bir hamilelik olasılığının giderek azalıyordu. Ne var ki son günlerde bu görüşün doğru olmadığı anlaşılmış bulunuyor. Sekiz yıl önce Massachusetts General Hospital’dan Jonathan Tilly ve ekibi, kadınların sahip olduğu yumurta miktarının sınırlı olduğu fikrine karşı çıktılar. Çünkü çalışmalarında dişi farelerin yumurtalıklarında yumurta kök hücrelerinin bulunduğunu ve bunların yeni oosit üretebilecek yetenekte olduğunu keşfetmişlerdi. Bu buluş çok büyük bir tepki ile karşılaştı. Öyle ki Tilly’nin sunduğu kanıtların yanlış olduğu bile iddia edildi. Hatta araştırmacıların olgunlaşmamış yumurtaları kök hücresi sandıkları düşünüldü. Ancak daha sonra tekrarlanan çalışmalarda aynı sonuçların alınması bu kuşkuları ortadan kaldırdı.. Bugün Tilly’nin grubu insan yumurtalıklarının benzer yumurta hücreleri içerdiğini kanıtlamış bulunuyor. Cinsiyet değiştirme ameliyatlarında, çıkartılan yumurtalıkların dokularını inceleyen bilim insanları, farelerde kullanılan tekniklerin aynısından yararlanarak kök hücre elde etmeyi başardılar. Bu kök hücreleri laboratuvar kabında geliştirip orijinal yumurtalık dokusuna naklettiler. Doku, farenin sırtına, deri altına yerleştirildi. Burada kök hücreleri yepyeni yumurtalar üretti. Bu yumurtaların yaşayan embriyolara dönüşmesi için döllenip döllenmeyeceği henüz bilinmiyor. Bu ileri çalışma büyük bir olasılıkla İskoçya’daki bilim insanları tarafından yürütülecek, çünkü ABD’deki yasalara göre bilim insanlarının araştırma amaçlı insan yumurtası döllemesi yasak. Tilly’nin sonuçları doğrulanırsa, kısırlık tedavisinde yeni yöntemlerin geliştirilmesi mümkün olacak. Örneğin eğer kadınlar sürekli olarak yeni yumurta yapabiliyorsa, hormonlar ve büyüme faktörleri yardımı ile yumurtaların sayısı ve kalitesi iyileştirilebilir. Bu da kadınların hamile kalma şansını büyük ölçüde arttıracak. Laboratuvarlarda geliştirilen yumurtalar ayrıca tüp bebek uygulamasını da kolaylaştıracak. Eğer yumurtalık dokusundan alınan basit bir biyopsi üzerinde çok sayıda yumurta üretmek mümkün olabiliyorsa, bugün standart bir tüp bebek uygulaması sırasında yumurta toplamak için kadınların hormon tedavisi görmesine ve cerrahi müdahaleye maruz kalmasına gerek kalmayacak. Tilly bu konuya şöyle bir açıklama getiriyor: “Bu terapinin klinik aşamaya ne zaman geçeceği konusunda kesin bir bilgi vermek mümkün değil. Şu anda yeni hormonların geliştirilmesi için çalışıyoruz. Önemli olan böyle bir uygulamanın önünün açılmış olması.” Arapça ben – Varlıksal – Aylık. 8. Bir böSOLDAN SAĞA rek türü – Bir yüzey ölçüsü – Şart eki – Bir 1. 1881 yılında, yassı plaklar kullanan ilk grauğur simgesi. 9. Değerli bir taş – Bir şiir türü mofonu yapan mucit. 2. X ya da gama ışınla– Demode – İtalya’da bir ırmak. 10. “… …, rının miktar ölçümü birimi – Gümüşbalığı. 3. çomağı hazırla” (atasözü) – Gözenek. 11. Ateş – Çoğunlukla hidrojen ya da helyumla Torunu olan kadın – Mikropla bulaşan hasşişirilmiş güdümlü balon – Yılan. 4. Kale dutalıklar. 12. Koca – “John …” (Logaritma varı – Demirin simgesi Vergilius’un ünlü cetvelini icat eden İskoçyalı matematikçi) destanı. 5. Emile Berliner’in mucidi olduğu – Bir hayvan türü. 13. Maskara – Mililitreaygıt – Fethetme. 6. Halk arasında spiral olanin kısa yazılışı – Rüzgâr – Yabancı. 14. Esrak bilinen rahim içi araç – Avrupa’da bir ırki bir Türk Başbakanı – Sylvester Stallomak – İnce urgan – Tulyumun simgesi. 7. ne’nin sinemada canlandırdığı bir tip. 15. Asıl, unsur, hipostaz – Tantalın simgesi – Yüzgeçleri dikenli ve zehirli bir çeşit çarRuh. 8. Üslup – “Laszlo Jose …” (Tükenmez panbalığı – Sanal iletişim organı. kalemi icat eden Macar gazeteci) – “… Turna” (Yeni Türkü’nün bir şarkısı). 9. Yerfıstığı – Çare – Birleşmiş Milletler (kısa). 10. Sayma, sayılma – Kulağın duyabildiği titreşim – 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Hafif bir tür makineli tüfek. 11. Namuslu – 1 C H A R L E S D A R W İ N P Yüz, çehre – Yıldız. 12. Kıyı sağlık idaresince 2 A U R A T R A K E R İ L A 3 Y Y D S İ N A S R A N İ gemilere verilen giriş çıkış izni – Kalımlı, ka4 L E Y A L E T İ O A P A lıcı, sabit. 13. Kara yemiş ağacı – “… Gibson” 5 E L M A S L E N E Ö O D (aktör) – Manganezin simgesi. 14. Bir tür Y A N S I M A A K L İ M A Hazırlayan: 6 7 Ç İ Y A R A G Ü L E R T perde – Bale adımı – Kısa kepenek. 15. Anİlker 8 M İ Y O M A P A R A T B tlaşma – İsveç işçi sendikası – Deneme niteli Mumcuoğlu 9 E N E N İ K S N O P P A S 10 T T K İ L İ T L E M E K ğinde olan. YUMURTALIKLARDA KÖK HÜCRELERİ KISIRLIK TEDAVİSİNDE YEPYENİ BİR YÖNTEM YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Elektron mikroskobanı, Max Kroll ile bir 11 12 13 14 15 A S T A Z K P İ F İ E L L O N K R O L O J İ T A S İ S N T İ A S Z A O E A G A M K M E U D E T E R İ R İ T O N İ L E İ N M A A d ü ş ü n SORULAR Fibonacci Çarpımı Düzenleyen: Necah Büyükdura 1303.sayıdaki “Yüz Tane Bölen” isimli bilmecenin yanıtı: 947376 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Ahsen Canatİzmir, Tayfun Bahçekapılıİstanbul, Ahmet SaraçoğluDenizli, Barış Çuhadarİstanbul, Sebahattin BektaşSamsunNecah BüyükduraAnkara, Faruk Kozİstanbul CBT 1305/16 23 Mart 2012 Şekildeki çarpma işleminde yer alan rakamlar, biri dışında, birer Fibonacci sayısıdır. Fibonacci sayısı olmayan sayı ise, çarpımın yüzler basamağındaki 0 sayısıdır. Soru: Beş basamaklı çarpım sayısı kaçtır?