Katalog

SON ARAŞTIRMALAR Timsahın çenesi, parmak uçlarımızdan hassas kuşları bu sorunu daha az yaşıyor gibi. Biyologlar kuluçkaya yatan anne kuşların yumurtalarına hep aynı melodiyi şakıdıklarını fark etmiş. Kuşlar yumurtadan çıktıktan sonra bu “kuluçka şarkıları” da son bulmuştu, bu davranışın ardında yatan gerçeği öğrenmek için “kuluçka şarkısı” yavruların yem isteme ötüşleriyle karşılaştırıldı. Bu şekilde yavruların ötüşlerinde her zaman annenin “şarkısındaki” bir tonun tekrarlandığı saptanmış. zilya’da şimdi ilk kez yabani hayvanlar kopyalanacak. Fakat Embrapa’ya göre ABD ve Güney Kore de benzer projeler üzerinde çalışıyor. Embrapa çalışanı Carlos Frederico Martins yeleli kurda ait çok sayıda kalıtım malzemesi topladıklarının ve dünya üzerinde ilk yeleli kurt kopyasını kendileri tarafından üretileceğini bildirdi. atom çekirdeğinden geçme süresi kadardır. Son derece kısa bir anda kuarkgluon plazmada fotonlar da oluşuyor. Fakat bildik ölçüm yöntemleri bu çok kısa ışık atımlarını ölçmek için çok yavaşlar. Yeni yöntemle ölçümler 2018 yılında CERN’ın ALICE deneyinde devreye girecek olan “Forward Calorimeter” aletiyle yapılabilecek. Bu deney böylece dünyanın en hızlısı yani en yüksek çözünürlüklü kronometresi olacak. Işık atımlarının ölçümleri kuarkgluon plazmayla ilgili yeni bilgiler vermenin ötesinde, bunlarla kuantum fiziğindeki bazı sorular da kontrol edilebilecek. Timsahın son derece kalın ve dayanıklı bir derisi var. Ama yine de insanın parmak uçlarından bile daha duyarlı dokunma duyusuna sahip olduğu anlaşıldı. Amerikalı biyologlar bu sürpriz buluşu Journal of Experimental Biology dergisinde anlattılar. Timsahların özellikle de ağız çevresi ve çeneleri çok duyarlı. Kubbe biçimindeki pigmentli noktacıklar şeklindeki dokunma organları en çok da bu bölgelerde bulunuyor. Bu duyu organlarıyla gerçek av ve yenmez artık arasındaki farkı hızlı ve güvenilirli bir şekilde ayırt edebiliyor olabilirler. Bu duyarlı duyu organlar sayesinde anne timsah yumurtadan çıkmaya çalışan yavrusuna yardımcı oluyor veya yavrusunu ağzında taşıyabiliyor. Timsahın zırh gibi kalın bir deriye sahip olması nedeniyle bu bölgelerin bu kadar duyarlı olmasını beklemiyorduk diyor Vanderbilt Üniversitesi’nden Duncan Leitch. Dokunma duyu sisteminin son derece karmaşık yapısı ortaya çıkarıldı. Timsahtaki kubbe biçiminde duyu organları, tıpkı insan yüzündeki ve çenesindeki duyarlılıktan sorumlu olan Trigeminus siniriyle beyinle bağlantılı. Özellikle de dişlerin yakınındaki sinir bağlantıları çok güçlü. Ayrıca sinirlerin büyük bir kısmı kemiğin içinden geçiyor. Avustralya’daki ötücü kuşlar yanlışlıkla yabancı kuş yavrularını beslememek için etkili bir strateji geliştirmiş. Anne kuş, yavrular daha yumurtadan çıkmadan öne belli başlı tonda bir ötüş şekli öğretiyor. Yuvada bekleyen yavrular annelerinden yem alırken bu “şifreyi söylemek” zorunda. Anne kuş bu “şifreyi” yuvadaki kuşlarla ilgilenen baba kuşa ve diğer hemcinslerine de “açıklıyor”. Böylece kuşlar yeme ortak olmaya çalışan diğer yavrulardan uzak duruyorlar, diyor Flinders Üniversitesi’nden (Avustralya) Diana ColombelliNegrel ve ekibi, Current Biology dergisinde. Avustralya’nın güneyinde yaşayan çöl çit kuşunun (Malurus cyaneus) yuvada yabancı bir yavruyla karşılaşma olasılığı göreceli olarak büyüktür. Kuşların birçoğu için yabancı yavruları kendi yavrularından ayırmak pek kolay olmaz. Fakat anlaşıldığı üzere çöl çiti Şifreyi söyle, yemi al ! Brezilya’da soyları tükenme tehlikesi altında bulunan hayvan türleri kopyalanacak. Tamarin aslanları, yeleli kurtlar ve jaguarlar da bunlara dahil. Brezilya, hayvanat bahçelerindeki sağlıklı hayvan sayısını, doğal ortamdakilere zarar vermeden artırabilmek için tehdit altında bulunan sekiz hayvan türünü kopyalamayı planlıyor. Araştırmacılar son yıllarda 400’ün üzerinde gen örneği toplamış ve önümüzdeki aylarda bir Tamarin aslanını kopyalamak istiyor (Dvice dergisi). Proje Brezilya Hayvan a t Bahçesi ve tarımsal araştırma enstitüsü “Embrapa” ya ait. Kopyalanmak istenilen hayvanların çoğu, her yıl Institut Chico Mendes devlet enstitüsü tarafından açıklanan kırmızı listede yar alıyor. Embrapa on yıl kadar önce ilk kez bir dana kopyalamıştı. 2001 yılında dünyaya gelen buzağı on yıl yaşadı. Aynı enstitü daha sonra bizon ve at kopyalamaya başladı. Brezilya topraklarında şu sıralar yüz kadar kopya hayvan yaşıyor. Bre Tehdit altındaki hayvan türleri kopyalanacak Cenevre’deki CERN çekirdek araştırma merkezinde atom çekirdeklerinin çarpıştırılması sırasında dünyanın en kısa flaşları üretiliyor. Fakat saniyenin katrilyonda biri kadar süren bu olayları ölçebilecek aletler bulunmuyor. Bu ölçümün nasıl yapılabileceği Viyana Teknik Üniversitesi’nde gösterildi. Araştırmacılar CERN’de zaten planlanmış olan çok kısa flaşları ölçen bir aletle bu flaşların nasıl ölçülebileceğini gösteren ve bunu kullanılabilir hale getirebilecek bir yöntem önerdiler. Işık atımlarından, son derece kısa anlar için işleyen fiziksel süreçlerin incelenmesinde yararlanılıyor. Günümüzde lazerlerle attosaniyelik (milyarda bir saniyenin milyarda biri) atımlara ulaşılabiliyor. Fakat Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda kurşun atom çekirdeklerinin çarpıştırılması sırasında milyonlarca daha kısa olan ışık atımları da üretilebiliyor (Viyana Teknik Üniversitesi’nden Andreas Ipp). Bunlar ise yoktosaniyelerle ölçülüyor. Çarpışmanın şiddetiyle protonları ve nötronları bile eriten bir madde hali olan kuarkgluon plazma oluşur. Evren ilk patlamadan çok kısa bir an sonra bu kuarkgluon plazmadan oluşuyordu. Maddenin temel içerikleri kuarkgluon plazması parçacık hızlandırıcısındaki çarpışmada birkaç yoktosaniyelik hayal edilemeyecek kadar kısa bir an için varlığını koruyor. Bu zaman süreleri bizim ölçeklerimizle açıklanamıyor bile. Bu an, bir ışığın bir Saniyenin katrilyonda biri nasıl ölçülür? Günün belli saatlerinde birdenbire ortaya çıkan açlığı bastırmak zordur. Günlük gıda alımımız özellikle de yeme isteğini uyandıran hipotalamus beyin bölgesindeki bir “saat geni” tarafından çalıştırılmaktadır. Bu genetik zaman ölçer bozulduğunda beslenme altüst olur ve farelerle gerçekleştirilen deneylerde görüldüğü gibi şişmanlığa yol açar (Nature Medicine). Pennsylvania Üniversitesi’nden Georgios Paschos ve ekibi deney farelerinin yağ hücrelerinde bulunan ve Arntl olarak isimlendirilen saat genini bozmuşlar. Bu değişimden sonra fareler aynı yem miktarını yemelerine rağmen kilo almışlar. Bilim insanlarının görüşüne göre bu bilgi insanda şişmanlığın oluşumu için yeni bir bakış açısı sunuyor. Araştırma iki önemli bilgi içeriyor. İlki, yemek saatlerindeki küçük değişimler bile, ilave ener Biyolojik saatte bo zuk luk ş işm anl ığı doğuruyor KULAK ELEKTRİKLİ CİHAZ ÇALIŞTIRDI! Harvard Tıp Okulu bilim insanları bir kobayın iç kulak hücrelerindeki doğal bir elektrokimyasal gerilimden yararlanarak kablosuz bir vericiyi beş saat kadar çalıştırmayı başardı. Teknik gelecekte beyin veya koklea implantları için bağımsız bir enerji kaynağına imkân verebilecek. Sinir hücreleri, pozitif yüklü sodyum iyonları ve negatif yüklü potasyum iyonlarının hareketlerinden yararlanarak, zar üzerinden elektrokimyasal bir gerilim yaratarak sinirsel sinyalleri çalıştırıyor. Kokleadaki bazı hücreler aynı gerilim türüne sahip ve bunlar kulak zarındaki titreşimleri elektrik sinyaline dönüştürerek beyin tarafından algılanmasını sağlıyor. Bu tür bir elektriksel potansiyelden yararlanmanın en büyük zorluklarından biri bu şekilde oluşan gerilimin çok küçük olmasıdır. Bu normal bir pilin küçük bir parçasına eşit. Araştırmayı yöneten Tina Stankovic’e göre insan kulağındaki bu potansiyel aslında altmış yıldan bu yana biliniyordu. Ancak bugüne kadar kimse bundan yararlanmayı denememiş. Bilim insanları şimdi, düşük iletim direncine sahip çok sayıda minik elektrot içeren ve bu elektriksel etkinliğin küçük bir kısmından yararlanabilecek elektronik bir çip geliştirdi. İmplant bir kobayın iç kulağına yerleştirildikten sonra elektrotlar da kokleanın hücre zarlarına tutturulmuş. Çipe ise düşük enerji tüketen bir radyo vericisi bağlanmış. Alet başlangıçta radyo dalgalarından kısa bir çalışma yardımı aldıktan sonra vericiyi beş saat kadar çalıştırmış. Testler hayvanların duyma konusunda hiçbir sorun yaşamadıklarını göstermiş. Alet şimdilik kısa vadeli kullanımlar için uygun. Uzun vadeli olarak kullanıldığında elektrotlar iç CBT 1340/ 6 23 Kasım 2012