Katalog

Sağlık Bebeklerde başın düzleşmesi Doğum kanalı boyunca geçiş nedeniyle yenidoğanlarda kısa süreli başta uzamış görünüm olabilir. Bunun nedeni birbirinden ayrı olan kafa kemiklerinin sıkışma nedeniyle birbirine yaklaşması ve bazen üst üste binmesidir. Birkaç günde veya 1 hafta içinde düzelecektir. Dr. Gülsemin Güloğlu, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Pediatri Bölümü B ebeğinizin başının arkasında veya yan tarafında düzleşme fark ediyorsanız, bu, pozisyona bağlı yassılaşma işareti olabilir. Bu durum yassılaşmış kafa sendromu (flattened head syndrome) olarak da bilinir. Bebeğin hep aynı pozisyonda uyumasına bağlıdır. Başta yassılaşma, boyun kaslarındaki sorunlara bağlı olarak da gelişebilir. Bu duruma da ‘tortikollis’ adı verilir. cerrahi tedavi ile düzeltilir. Pozisyona Bağlı Başın Düzleşmesi Nedir? Başın arkasının veya bir yanının düzleşmesi ve genellikle de burada daha az saç olmasıyla tanınır. Bebeğin hep aynı pozisyonda yatması nedeniyle gelişir. Amerikan Pediatri Akademisinin ‘ani bebek ölümü sendromunu’ azaltması nedeniyle sırtüstü yatırmayı önerdiği 1992 yılından itibaren bu vakalarda belirgin artış görülmüştür. Sırt üstü yatırma ile ani bebek ölümlerinin %40 oranında azaldığı gösterilmiştir. Kafadaki düzleşmenin düzelebilir bir durum olması nedeniyle bebekler sırtüstü yatırılmaya devam edilmelidirler. Bulgular ve Belirtiler Nelerdir? Pozisyona bağlı yassılaşmayı ailelerin fark etmesi kolaydır. Tipik olarak başın arkası düzleşmiştir. Etkilenen tarafta kulak öne itilmiş olabilir. Ciddi vakalarda yassılaşan tarafın karşısında şişkinlik ve alında asimetri görülebilir. Eğer baştaki yassılaşmanın nedeni tortikollis ise boyun çene ve yüzde asimetri görülebilir. Nasıl Tanı Konulur? Doktorunuz genellikle röntgen veya laboratuvara gerek duymadan sadece muayene ile tanı koyabilir. Doktorunuz ayrıca çocuğunuzun baş şeklini not edip zaman içinde düzelip düzelmediğini izleyecektir. İzlem sırasında kraniosinostoz açısından şüphe varsa röntgen veya tomografi ile kemik yapıları görmek isteyebilir. Eğer normal bulunursa izleme devam edecektir. Dr. Gülsemin Güloğlu TEDAVİ Bebeğiniz sırtüstü uyurken başının pozisyonunu aralıklarla değiştirmeye çalışmak en yaygın tedavi şeklidir. Bebeğin yan yatmasını sağlayan destek yastıkları vardır. Ancak bunların bebeğiniz için uygun ve güvenli olup olmadığını doktorunuza danışmalısınız. Amerikan Pediatri Akademisi başın hareketlerini kısıtlayıcı aletlerin rutin kullanımını önermemektedir. Ek olarak, bebeğin yatağının yerini değiştirerek, etrafta bebeğin ilgisini çeken pencere ve oyuncakların tarafına bakmasını ve her gün başını diğer tarafa çevirmesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca uyanık olduğu zamanlarda bebeğinizin yüzüstü pozisyonda yeterli zaman geçirmesini sağlamalısınız. Bu pozisyon baş şeklini düzeltmek yanında bebeğin etrafa başka bir açıdan bakmasını sağlayarak gelişimini destekleyecektir. Aynı zamanda elleriyle yeri itmeyi öğrenecek, kol ve boyun kasları gelişecektir. Eğer baştaki yassılaşmanın nedeni tortikollis (boyun kaslarının kısalığı) ise fizik tedavi ve evde yapılan egzersizler gerekecektir. Fizik tedavi uzmanı size ev egzersizlerini öğretecektir. Çok basit görünmesine karşın egzersizlerin doğru yapılması önemlidir. Aşırı şekil bozukluklarında doktorlar şekillendirici başlıklar veya bantlar reçete edebilirler. Genellikle bu yöntem 46 aylar arasında etkildir ve 10 aydan sonra pek işe yaramaz. Doktor tarafından önerilmedikçe bu aletler kullanılmamalıdır. Başın Düzleşmesi Neden Olur? En yaygın nedeni yatış pozisyonudur. Saatler boyunca sırtüstü yatan bebekte başın arkasında düzleşme olması kaçınılmazdır. Boyun kaslarının bir tarafta daha kasılı ve kısa olması anlamına gelen ‘tortikollis’ de başta asimetriye ve yassılaşmaya neden olabilir. Prematüre bebeklerin kafa kemikleri daha yumuşak olduğundan düzleşmeye daha yatkındır. Ve genellikle tedaviye gereksinimleri nedeniyle yenidoğan yoğun bakımda izlenmeleri ve uzun süre aynı pozisyonda yatmaları gerekebilmektedir. Bazen anne karnında da başta şekil bozuklukları oluşabilir. Annenin kemik yapısına bağlı basınca maruz kalma nedeniyle veya çoğul gebeliklerde bu durum görülebilir. Ancak tüm bu şekil bozuklukları ‘kraniosinostoz’ adı verilen kafa kemiklerinin kısa sürede kaynaşması nedeniyle oluşan, ciddi beyin hasarı yapabilen durumla karıştırılmamalıdır. Kraniosinostoz gelişen bebeklerde şekil bozukluğu daha çok alında oluşur ve kemiklerin anormal kaynaşma hatları fark edilebilir. Bu durum çoğunlukla Tedaviye Yanıt Genellikle tedaviye yanıt iyidir. Bebekler büyüdükçe pozisyon değiştirmeyi öğrenirler. Çocuklar yatakta dönmeyi öğrendiklerinde bile Amerikan Pediatri Akademisi sırtüstü yatırılmalarını önermektedir. Neler Yapılmalı? Başın arkasının düzleşme ihtimaline rağmen, bebeğinizi ani bebek ölümü sendromundan korumak için sırtüstü yatırmalısınız. Ancak sırtüstü yatarken bebeğinizin baş pozisyonunu değiştirmesine yardımcı olmalı ve uyanıkken yüzüstü pozisyonda zaman geçirmesini sağlamalısınız. İlk kadın jeoloğumuz Nuriye Pınar Cumhuriyetle birlikte kadınlar, bilim dünyamızın hemen her alanında kendilerini göstermeye başladılar. Nuriye Pınar hanım, jeoloji alanındaki bilim kadınlarının öncüsü oldu. Osman Bahadır bahadirosman@hotmail.com uriye Pınar, 1914’te İstanbul’da doğdu. İlköğrenimini 29. İlkmektep’te yaptıktan sonra Erenköy Kız Lisesi’nden mezun oldu. Yüksek öğrenimini Fransa’da Bordoux Üniversitesi’nde tamamlayan Nuriye Pınar, bu üniversiteden, genel kimya, botanik, zooloji, jeoloji, mineraloji ve paleontoloji sertifikalarını alarak mezun oldu. Türkiye’ye döndüğünde, 1937 yılında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde jeoloji, mineraloji ve paleontoloji asistanlığına tayin edildi. Nuriye Pınar, Prof. Ed. Parejas ve Prof. M. Fouche yönetiminde hazırlamış olduğu “Marmara Denizi Havzasının Sismik Jeolojisi ve Meteorolojisi” konulu teziyle 25. 6. 1942 tarihinde doktora derecesi aldı. (N. Pınar, 1943’te basılan doktora tezinin ilk sayfasında, tezinin jeoloji bölümünü Ed. Parejas, meteoroloji bölümünü ise M. Fouche’nin yönetimi altında hazırladığını bildirmektedir.). Nuriye Pınar 1945’te doçentliğe yükseltilmiştir. 1954 yılında İzmir’den milletvekili seçildiği için üniversitedeki görevinden ayrılan Nuriye Pınar, 2006 yılında vefat etti. Gerek bilimsel araştırmalar yapmak, gerekse uluslararası bilimsel kongrelerde bildiriler sunmak amacıyla Fransa, Belçika, İngiltere, İtalya vb. gibi ülkelere giden Nuriye Pınar, ülkemi N Yararlanılan kaynaklar: Sevtap İshakoğluKadıoğlu; İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tarihçesi (19001946), Üniversite Yayın No: 4106, İstanbul 1998. Prof. Dr. Feza Günergun Araş Gör. Kaan Ata; “İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde 19331963 Yıllarında Yapılan Doktoralar”; Türkiye’de Üniversite Anlayışının Gelişimi (18611961), (Ed: N. K. Aras, E. Dölen, O. Bahadır), Türkiye Bilimler Akademisi Yayını, Ankara, 2007. CBT 1220/17 6 Ağustos 2010 zin çeşitli yörelerinde de bilimsel saha araştırmaları yapmıştır. İçel, Seyhan, Hatay bölgelerinde jeolojik, Balıkesir, Biga, Karakaya ve Çanakkale’de jeolojik ve sismik araştırmalarda bulunmuştur. Ege Bölgesinin Tektoniği, Sıcak Su ve Maden Suyu Kaynakları (1948), Türkiye Depremleri İzahlı Kataloğu (1952), Anadolu’nun Tektoniği Hakkında Yeni Müşahede ve Düşünceler (1955, E. Lahn ile birlikte) isimli telif eserleri bulunan Nuriye Pınar, Ed. Parejas’ın Türkiye’nin Arazi Tektoniği (1941) adlı eserini ve M. Gignoux’nun Stratigrafik Jeoloji adlı ders kitabını (1942, Hamit Nafiz Pamir ile birlikte) Türkçeye çevirmiştir. Nuriye Pınar’ın ayrıca İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası’nda, 1939 Erzincan depreminin, 1943 Adapazarı depreminin ve 1949 Karaburun (İzmir) depreminin jeolojik ve sismolojik özellikleri üzerine makaleleri bulunmaktadır.