Katalog

AYLAK BİLGİ GÜNEŞ MEZKEZLİ OLAYLAR Güneş etrafında dolanan cisimlerin (örneğin bu ay Merkür ve Mars’ın) yörüngelerinin Güneş’e en uzak noktaları günöte (aphelion) ve en yakın noktaları da günberi (perihelion) olarak adlandırılır. Aynı kavramlar, Yer‘in uyduları için yeröte ve yerberi adını alır. Günöte noktası (alıntı Şekil’de H) eliptik bir yörüngenin iki odak noktasından geçen büyük ekseni üzerinde bulunur ve günberi noktasına (Şekil’de F) tam karşıt konumdadır. Merkür ve Mars’ın mart ayında günöte ve günberi tarihleri çizelgede verildi. Gezegen Merkür Mars rı (2) sabah veya akşamları gezegen ve yıldızların görünümleri (3) tan sırasında gezegen ve yıldızların yerleri (4) gezegen ve yıldızların birbirlerine göre yakınlıkları. Bir gök cismi gece yarısı en tepeye yükseldiğinde (meridyen geçişinde iken) gök cismi–Yer–Güneş dizilişinde olur (yabancı dildeki karşılığı opposition), yani Güneş’e en uzak konumdadır, bu durumda tüm gece gökyüzünde görülür ve her iki sabah ve akşam tanında da görülebilir. Benzer şekilde, gök cisimleri en tepeden her iki yönde uzaklaştıkça ve Güneş’e yakın konuma geldikçe gökyüzündeki görünme sürelerinin nasıl olacağı/kısalacağı pratiği yapılabilir. İki resimde gök cisimlerin isimleri alıntı orijinalinde bırakılmıştır, N kuzey ve S de güneydir, h ise saati belirtir. Tahir M. Ceylan tahirmceylan@gmail.com Kısa Kısa Hayallerimiz, toplumun bizden beklediklerinden ötedeyse utancımız fazladır. Travma geçirmiş beden benliğe yabancı gelir. En zehirli mahcupluklar sarılarak yok olurlar. Geniş bir gülümseme, sessizliği kırmak içindir. Öğretmen dilsizse çocuklar cezalandırılma korkusu, öğretmen konuşkansa öğrenciler utanma duygusu duyar. Utançtan kaçmak için en sık başvurulan yol mükemmeliyetçiliktir. Aklın üstüne yük gelirse beden düşünmeye başlar. Ben sesleri yazabilirim, konuşamam. Paranoidler, kurgusal tasarımlar konusunda biraz ileri gitmiş insanlardır. Evlilikte biri iyi olursa öteki daha da kötü olur. Kimliğimiz, kendimizi algılama ile toplumun algılaması arasındaki uzlaşma çabalarının tümüdür. İktidar kendini düşlerimiz aracılığıyla üretir Urfa’da halaya katılan, Ankara’da yaşama da katılır. Kültür kadınlara psikopatlığı yasakladığından bu yana, aralarında hastalık hastalığı yaygınlaşmıştır Endonezya’da bakir bir topluluğa bir sene boyunca BBC seyrettirmişler, çoğunluğu yeme bozukluğu ve psikopatlık geliştirmiş! Nitelik nicelleştirilemeyen anlamındadır. Göz kırpmak, beyne yeni bir bilgi girdiğinde olur. Bilinçdışı fantezilerinden birini gerçekleştirmişsen artık iyileşemezsin. Başkasına yardım et düzelirsin. Her gelişim döneminde, önceki ve sonraki dönemlerin izleri vardır. Yaratıcı olmak için kuşatılmamışlık duygusuna sahip olmak gerekir. Yeryüzünde söylenmiş her söz doğrudur. İnsanı diğer canlılardan ayıran özellik kendini durdurmasıdır. Ancak en az ve en fazla bir kere ihanet eden sadakatin daimi sahibidir. “Kuran’ı biz dağlara göklere verdik, ancak onlar almadılar, onun için insana verdik.” Mutlak sadakati çünkü yine de ancak insan gösterebilir. Bileşmenin, birleşmenin olduğu her yerde organizatöre ihtiyaç vardır; insan da bir bileşimse eğer kendini idare edecek bir benliğe ihtiyacı olacaktır. Bir bileşimin fonksiyonu olarak “benlik” deneyden bağımsız türev bir oluşumdur. Kendisini çok sevenin nesnelere sevgisi azdır, nesneleri çok sevenin de kendine ilgisi azdır. Bir grubun oluşması, grup üyelerinin aynı nesneyi üstbenlik temsilcisi olarak seçmeleri ve sonunda birbirleriyle özdeşleşmeleriyle olur. Uyku, gündüz yaşadıklarımızı gece geçmişe bağlar; böylece biz çok uzun bir geçmişin parçası oluruz. İnsan önceki yaşananların devamı olduğu kadar, önceki yaşananların devamlılığını sağlayandır da. İnsan ortak canlılığın parçasıdır, fakat kendisinde olmayan parça her zaman daha önemlidir, huzur da bunu kabul etmekten geçer. Gezegenler nerede? Mart ayı boyunca gezegenlerin nerede oldukları bu sayfadaki iki grafikten ve mini çizelgeden çok boyutlu anlatım kolaylığı ile verildi. Merkür’ün sadece Güneş doğmadan önce doğuda veya battıktan sonra batıda ufka yakın görülebildiğini de hatırlatalım. En Büyük Yörünge Güneş’e En Yakın Güneş’ten En Akşam Gece Sabah Enlemde Düğümü yakın (günberi) Uzak (günöte) Mars Mars Mars (1–15) 5 (güney) 24 29 Satürn Satürn Satürn 30 Merkür (24–31) Jüpiter (30–31) 2010’UN OLAYLARI Parlak Gezegenlerin Güneş’ten Açısal Uzaklıkları ve Parlaklıkları (D: Doğu taraftan, B: Batı taraftan, Uzaklık: yay derecesi biriminde, Par.: kadir) Venüs Uranüs (1–5) Mars Neptün (17–31) Tarih (Mart) 5 15 25 Merkür Uzaklık Par. B 9 –1.0 D 2 –2.0 D 10 –1.4 Venüs Mars Jüpiter Satürn Uzaklık Par. Uzaklık Par. Uzaklık Par. Uzaklık Par. D 13–3.9 E 136–0.5 B 4–2.0 B 162 +0.6 D 15 –3.9 E 126–0.2 B 11–2.0 B 172 +0.5 D 17–3.9 E 117 0.0 B 19–2.0 D 176 +0.5 GÜNCEL GÖKBİLİM HABERLERİ Küçük Gezegenler: 25 Mart’ta küçük gezegen Pallas sabit görünümde (yabancı dilde stationary). 25 Mart’ta Küçük Gezegenlerin Parlaklıkları (Kadir) Ceres Pallas Juno Vesta 8.6 8.8 9.7 6.7 Mart Ayı Boyunca Gökcisimlerin Doğuş–Yükseliş–Batış Saatleri (saat:dakika) Gezegenlerin Görünümleri Mart ayı boyunca Güneş’in en tepeye çıktığı anlar (teknik söylemi ‘meridyen geçişi’) ile 5 gezegenin belirlenen iki göksel koordinatına göre iki grafik bu sayfada verildi. İki grafiğin birlikte kullanımından herhangi bir tarih ve saat için şunlar belirlenebilir: (1) Gezegen ve yıldızların Güneş’e olan yakınlıkla Kaynakça: The Astronomical Almanac 2010 (http://asa.usno.navy.mil ve http://asa.hmnao.com), http://tr.wikipedia.org ve Türk astronomları arası haberleşme iletisi. CBT 1198/ 13 5 Mart 2010 1– “Bilim Okuryazarlığı Yıldızevleri ve Gözlemevleri” konulu YıldızeviGözlemevi Açılış Çalıştayı 17 Mart 2010 tarihinde Çağ Üniversitesi (Yenice, Tarsus) tarafından düzenlenmektedir (iletişim: meozel@hotmail.com ve nemrahoglu@hotmail.com). 2– 31 Ağustos–4 Eylül 2010 tarihleri arasında Adana Çukurova Üniversitesi’nde Prof.Dr. Hakkı Ögelman onuruna düzenlenecek XVII. Ulusal Astronomi ve VI. Ulusal Öğrenci Kongrelerine müracaatlar başladı. (http://fizik.cu.edu.tr/uak2010). 3– SDO isimli Güneş’i gözleyecek yeni uydu atıldı haberi basınımızda geniş yer aldı. Kalkışını ve bulutlu ortamda yarattığı şok dalgalanma http://science.nasa.gov/headlines/y2010/images/coolmovie/annaherbst1.mov; www.youtube.com/watch?v=iwRfcrxFVEI ve www.youtube.com/watch?v=SsDEfu8s1Lw adreslerinden izlenebilir. Uzay boşluğundaki şok dalgalarına örnek süpernova kalıntıları verilebilir. Süpernova kalıntısı bir süpernova yıldızının dev patlamasıyla oluşmuş yapıdır, genişleyen bir şok dalgasıyla sınırlanır, patlama sonucu ortaya çıkan genişleyen malzemeden oluşur. Kepler’in Süpernova kalıntısı (SN 1604) resimde verildi. 4– 2547 metre yüksekteki TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (kısaca TUG) şehir şebeke suyuna kavuştu! Konuşlandırılmaları gereği Dünya gözlemevlerinin bir numaralı gereksinimi suyun ulaştırılmasıdır. Taşıma su ile değirmen ne kadar döner? Kurulduğu günden bu yana yıllar boyu TUG’daki yaşam için gerekli su, Saklıkent’ten taşıma yoluyla sağlanıyordu! Başarı hikâyesi www.tug.tubitak.gov.tr/haber.php?id=168 adresinden okunabilir. 5– Ay etrafında gök kuşağı gibi halka olayı soğuk kış gecelerinin gök olayıdır. Elazığ’dan Ay halesini heyecanla izleyen bir telefon geldi, çekim de yapılmış, bir resim ekte (26 Şubat 2010, gece saat 22:20, Ferhat Bingöl’den izinli).