Katalog

Prostatın bitkisel tedavisi üzerine Dünyada en az 10 erkeğin 4’ünde, hayatları süresince prostat büyümesine bağlı mesane boşaltım sorunları görülmekte. Bu bakımdan sağlık sigortaları, 50’li yaşlara varan erkeklerin % 75’inde görülen “hafif belirtiler” evresinde, prostat şikayetlerine karşı “koruyucu” amaçlı ilaç tedavilerini onaylıyor. Ancak hafif belirtilere rağmen erkek genellikle üroloğa başvurmuyor. Çünkü doktor, uzun süreli ilaç önermekte ve bunun az veya orta derecede yan etkileri olmakta ve tedavi de masraflı olabilmekte. Dr. Murat Diren G eleneksel halk ilaçları, bitkisel toz ve ekstreler idrar yolları problemlerinde kullanılıyor. 1990’lı yıllardan sonra, bitki ekstrelerinin prostat adenomu tedavisinde etkinliği, dozajı ve kullanım süresi gibi konular sık gündeme geldi. Çünkü hastalar reçetesiz satılan “doğal ve zararsız” olduğu kabul gören bitkisel ilaçları tercih etmekteydi. Prostatın ilk evre şikayetlerinin tedavisinde, bitkisel ilaçların yazılmasında üroloğun önündeki soru şu: Hangi bitkisel ilaçlar etkin, yan etkisi az veya hiç yoktur? Çünkü çok çeşitli bitkisel ekstreler, kombine veya tek ekstre olarak, ama farklı dozda piyasada bulunuyor, bunlardan, temel araştırmalar ve klinik deney evrelerinde, karşılaştırmalı olarak değerlendirililmemişti. Nihayet geçen yıl, 5 alfa redüktaz inhibitörü (5alfaRI) ve alfareseptör blokeri ilaçlarla çok kapsamlı olarak, Serenoa re Ameliyat şematik resmi İlaç tedavisinin yetersizliğinde “endoskopik prostat ameliyatı“ TURP önerilmekte. pens bitkisi ekstresi karşılaştırmalı olarak geniş hasta serilerinde kullanıldı. Ancak bu konudaki bazı çalışmalar da Alman Fitoterapi dergisi özel sayısında 1992’de yayınlanmıştı; özellikle Saw palmetto veya Sabal serrulata diye de anılan Kuzey Amerikanın güneydoğu sahillerinde yetişen testere dişi yapraklı cüce palmiye bitkisinin meyva ekstresinin, özellikle prostat dokusu üzerine, erkeklik hormununu bloke eden (antiandrojenik etki), iltihabı önleyici (antiflojistik etki) ve hücre artışını önleyici (antiproliferatif etki) özellikleri, bilimsel olarak açıklanmıştı. ğişim, prostat hastalarının %43’ünde görüldü. Aslında endoskopik yolla (TURP) alınan prostat dokularının % 98’inde, bu bulgulara çeşitli derecelerde rastlanmakta. Oksidatif stresin kaynağı olan kronik enflamasyon (iltihap) doku hasarı yaratmaktadır. Son çalışmalar, prostat dokusu içindeki iltihabi odakların özellikle araştırılması, gelecekteki konservatif tedavi Cüce palmiye bitkisi (Saw palmetto) ,K. Isırgan Otu, ülkemizde de sık buluplanlamasında önem kazandı. Amerika güney sahillerinden sıktır. nur, toplanır. Prostat dokusundaki kronik iltihabi değişime tanı koymak için her hastaya biopsi yapılamayacağına gore, özel belirteçlere (marker) ihtiyaç var. Prostat sıvısında prostat hücresi içinde önlemekte. Bu şekilde antiflojistik etIL8, epitel hücrelerinden salgılanan madde olarak bulunur. ki gösteriyor. Prostat hücrelerinde programlı ölümde (apopBu marker, prostat iltihabı tanısında umut vermekte, ancak tosis) azalma, prostatın büyümesi ile beraber görülmekte. SrE proapoptotik etki ile hücre ölümünü düzenleyerek büaraştırmalar devam etmekte. yümeyi önlemekte. SrE bitki ekstresi bir çok kimyasal molekülden oluşuyor. BİTKİSEL İLAÇLAR Bu moleküller tek başına veya birbirlerini destekleyerek etProstat tedavisinde kullanılan Fitopreparatlar: ki göstermekte ve geniş dağılım gösteren farmakolojik etki 1. Hipoxis rooperi: Fitosterol karışımı; antiödem, spektrumu yaratmakta. Bu sebepten bitki ekstreleri birbirleantiflojisitik (iltihap önleyici) etki. G. Afrika da Hipoxis rinden önemi ölçüde farklı güçte olmakta ve piyasaya sürüailesinden (South african star grass) len partiler arasında da farklılıklar gösterebilmekte 2. Serenoa repens: Lipofil ekstresi; antiandrojenik Miligram olarak verilen etken madde miktarı, kutu üzeri etki, antiflojistik etki, antiödem etki (testere dişli cüce paletiketinden %3 ile % 140 arası farklı olabilmekte. Test edimiye ağacı meyvası, lipofil fitosterin) len ticari bitkisel ilaç kutularının yarısında, belirtilen etken 3. Urticae radix: Kuru ekstresi; hücre artışını önler. madde miktarının ancak % 20 kadarını içerdikleri görüldü. (Isırgan otu kökü, Türkiye’de de yaygın bulunur) Özetle, Serenoa repens bitki ekstresi, gece idrara kalk4. Roggen polen: Antiödem, dekonjenstan etki, antiflojistik etki. (Çavdar poleni, Semen secalis, ılıman iklim ma sıklığını azaltıyor, Finasteridle karşılaştırıldığında, libido azalması, cinsel güç kaybı (erektil disfonksiyon) yapmıyor, de yetişiyor, GüneyBatı Asya) PSA’yı etkilemiyor, alfareseptör blokeri ilaçlarla aynı dereYaygın kullanımı ile öne çıkan bitkisel tedavi ilacı olarak Serenoa Repens’in etki mekanizması tam olarak anlaşıl cede idrar akım gücünü arttırıyor, ejekülasyon bozuklukları mış değil, ama üzerinde en fazla bilimsel çalışma ve karşılaş nadir gösteriyor. Diğer taraftan, 5alfaredüktaz ve alfareseptör blokerleri ile karşılaştırıldığında, toksik ve belirgin tırma yapılan bir bitki türü. Diğer taraftan prostatın büyüyan etkileri görülmüyor. mesinden de tek mekanizma sorumlu değil. Kaynaklar: European Urology Suppl. Vol.8,Issue 13, Dec. 2009; Saw Palmetto veya Serenoa repens (SrE) ekstresi, organ Zeitschrift für Phytotherapie ,Sonderdruck,Heft 4,August 1992; Zeitschrift selektif olarak prostat dokusunu ve yalnızca prostat hücrele für Phytotherapie, Heft 3 Juni 1996; Zeitschrift für Phytotherapie,Heft 4,August ri içindeki hormonal mekanizmayı yavaşlatıyor. Diğer 1996; Zur toxikologie und Pharmakologie der SitosterinFraktion aus önemli bir avantajı ise, prostat hücresinin, PSA sekresyon Hipoxis rooperi… H.Kündig Dept.of Exp. And Clinical Pharmacology of Witwatersrand Uni. Johannesburg S.Africa, 1981; Klinische Erfahrungen mit kapasitesi ile olumluolumsuz etkileşime girmemesidir. Bu HarzolKapseln in der Behandlung des ProstataAdenoms; Egghart G.,Gallyas PSA takibini güvenli, sağlıklı tutmakta. Çünkü 5aR ilaçF. Uni. Ulm,Urologe B;27,1987; Pharmakognostische Untersuchung einer larla tedavide PSA düşüyor ve kanser takibi sağlıklı olamamedizinisch verwendeten HypoxisArt; Aus Afrika, Langhammer L.,Lora R.; yabiliyor. Pharma. Ztg.Wiss.nr 2,911s,1989; Therapie benignen Prostatahyperplasie: SrE, iltihabın oluşmasında rol oynayan medyatörleri Phytopharmaka behalten ihren Stellenwert; D. Aerzteblatt; 9/1991. NEDEN BÜYÜYOR? Prostatın neden yaşla büyüdüğü ve idrar yolu önünde engel teşkil ettiği, tam olarak blinmiyor. Prostat Adenomu oluşumunda şu etkenler var: Yaşlanma: Erkekler yaşlandıkça, prostatları da yılda % 2.5 (yılda 0.6 ml) kadar büyüyor. Ayrıca prostat guddesi içindeki beyaz parlak sıvı (corpora amylacea) ve prostat içindeki taşlar da büyümeye eşlik ediyor. Hormonal değişimler: DHT hipotezine göre, testislerde testosterondan 5 alfa redüktaz enzimi yolu ile dihidrotestosteron (DHT) üretilir. Prostatın büyümesinde bu erkeklik hormonu etkendir. Ayrıca östrojenandrojen karşılıklı etkileşimi, gelişme faktörleri, prostaglandin, Lökotren, seks hormonu bağlayan globulin (SHBG), katekolaminler prostat adenomu gelişmesi üzerine etkileri olmaktadır. Metabolik Sendrom: Yakın zamanda, insülinden bağımsız şeker hastalığı (NIDDM), hipertansiyon, şişmanlık ve HDLC kolesterol seviyesi düşük erkeklerde, prostat adenomu gelişim riskinin yüksek olduğu saptandı. Kronik iltihap: Prostat dokusu içinde kronik iltihabi de TOPRAKLA YOĞRULAN KÜLTÜR Akademik çalışmalarını, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde kurulan Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü’nde sürdüren Yüksel Dede, ArkeoPera Sanat Galerisi’nde 0227 Mart 2010 tarihleri arasında yapıtlarını sergiliyor. Öğrencilik döneminden itibaren Türkiye’deki birçok arkeolojik çalışmaya katılarak özellikle seramik eserlere ilgi duyan Dede, bu sergisinde neolitik devir çanak çömleğinin yapım ve üretim koşullarından esinlenerek ürettiği seramiklerini sergiliyor. Eserlerinin hiçbiri bugüne dek bulunan arkeolojik çanak çömleklerin kopyası değildir. Ancak yine de yapılış yöntemi ve üretim koşullarındaki benzerlikleriyle tarihin derinliklerinde kalmış kültürlerin ruhunu yansıtır. CBT 1199/ 8 12 Mart 2010