Katalog

Sağlık Yarımburgaz Mağarası’nın gizi Dönüm Noktasında Kültür ve Biyoloji. Yarımburgaz Mağarası’nın (Trakya, Türkiye) Orta Pleistosen Dosyası Howell, F.ClarkGüven ArsebükSteven L.KuhnMihriban ÖzbaşaranMary C.Stiner Yayıncı: Ege Yayınları Anne sütü ne zamana kadar? “Bebek mümkün olduğu kadar anne sütü ile beslenmelidir. Çünkü anne sütü, bebek daha anne karnında iken onu besleyen kana en çok benzeyen besindir” Buharalı İbni Sina (980–1037) Dr. Aylin Şimşek, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Pediatri Bölümü CBT 1230/17 15 Ekim 2010 dikkat çekti. Özdoğan’ın Üst Oda’daki kazıları Taş Devri ve sınırlı Orta/Üst Paleolitik istilasıTürkiye’nin en eski Paleolitik na ilişkin bulguları ortaya çıbuluntu yerlerinden olan karttı. Özdoğan’ın kazılarından Yarımburgaz Mağarası kazılarını yola çıkan F.C.Howell, 19881990 yılları arasında yürüProf.G.Arsebük ile birlikte, ten M.Özbaşaran ve İstanbul ile Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi’ndeki meslektaşÜniversitesi’nin , larının eşliğinde, 19881990 yılçokuluslu çalışmasının bir ürüların arasında kazıları sürdürdü. nü olan ve arazi çalışmaları Bu kazıların sonucunda çok Prof. Dr. Mihriban Özbaşaran yönetiminde sürdürülen, tü sayıda kemik ve eşyalar gün ışımüyle İstanbul Üniversitesi ğına çıktı. Bu kitap 19881990 yılArkeoloji Bölümü öğrencilerinin ları arasında Erken Pleistosen fiili katkılarıyla gerçekleştiril döneme ait jeolojik, paleontomiş olan bilimsel çabaların son lojik ve arkeolojik çalışmalardan cunu yansıtan bu kitap, gün ve bunu izleyen laboratuvar celleştirilmiş veri ve bilgileri araştırmalarından elde edilen sonuçları yansıtıyor. içerir. Kitap 9 ana bölümden oluPleistosen, yaklaşık 2.5 milşuyor. yon yıl önce başlayan ve yine yaklaşık 1014 bin yıl önce bu Yarımburgaz Mağarası’nın jeolojik yapısı, İkinci gün içinde bulunduğumuz dönemin mağaranın başlamasıyla bitabakasal nitelikten buzul çağları teki dolgu oludönemidir. Bu döşumları, nemde insan evmağaranın rimsel gelişmesinPleistosen katde belki de en bümanlarında/tabayük değişimlerden kalarında gerçekbirisi olan taş aletleştirilen ESR ve ler yapmaya baş230th/234U yönlamıştır. Bu dönetemleri kullanılame ait arkeolojik rak ulaşılan mutbuluntuları lak tarihlemeleri Paleolitik Çağ ar F.Clark Howell, namı diğer ve sonuçları, keolojisi, yani Clark Hoca kazılardan el, Pleistosen arkeo de edilen buluntularla. kazılarda karşılalojisi inceler. şılmış olan küçük Paleolitik bu dönemin kültürel memeli hayvan kalıntılarına daadıyken, Pleistosen, aynı dönemi ifade etmek için jeolojik bir yanarak ulaşılan ekolojik bulguları, o döadlandırmadır. nemde yaşamış olan fosil inTrakya’nın doğusunda busanların o aşamada oluşturlunan Yarımburgaz Mağarası, İstanbul’un yaklaşık 22 km ba dukları taş aletler ve bu aletletısında yer alır. Mağara Üst rin teknolojileri ve özellikleri, Oda ve Alt Oda olmak üzere iki Altıncı Bölüm, mevcut fosil kebölümden oluşur. Her birinin mik bulgularının tafonomisi, memeli hayayrı bir girişi vardır. Bu iki oda vanlara (özellikle ayı türleri) ait bir koridor ile birbirine bağlanır. İç ve dış kısımlarında Roma ve kalıntıları, Sekizinci Bölüm, ayı Bizans yapı kalıntılarını barın türleri hariç tüm iri memeli haydıran mağara, ilk kez 1960’lı yıl van kalıntılarının dökümü, larda Ş.A.Kansu ve K. Kökten ta Dokuzuncu Bölüm, tüm çalışrafından kazılmaya başladı. 20 maların genel bir özeti ile ulayıl sonra Prof. Mehmet Özdoğan şılan sonuçların değerlendirilYarımburgaz’daki Kalkolitik Çağ mesini kapsar. (Bakır Taş Çağı) kalıntılarına G ünümüzde bebeklerin doğumdan itibaren ilk altı ay boyunca yalnız anne sütü ile beslenmesi ve önerilmektedir. İlk altı ay tek başına anne sütü ile beslenme ardından, uygun ek besine devam edilerek yılda 1.3 milyon bebeğin ölümünün önlenebileceği hesaplanmaktadır. Hastalıkları önlemesi, maliyetinin çok düşük olması nedenleri ile anne sütü ile beslenme en yararlı, en ekonomik ve en çevre dostu beslenme biçimidir. Doğal beslenme olarak tanımlanan bu beslenme biçimi ile süt çocukların da başta enfeksiyon hastalıkları olmak üzere, birçok hastalığın görülme sıklığı azalmakta ve beyin gelişimi daha iyi olmaktadır. Anne sütü ile beslenenlerde vb hastalıklar, gibi süregen sorunlara daha az rastlanmaktadır. Emziren annelerde daha az görülmektedir. Hamilelik dönemlerinde anne adayı emzirme konusunda bilgilendirilmeli ve bilinçlendirilmelidir. Emzirme, doğumdan yarım saat sonra başlamalıdır. Özellikle ilk haftada salgılanan kolostrum dediğimiz yoğun kıvamlı gelen süt yaşamsal önem taşır. Çünkü bağışıklığın oluşması için gereken tüm maddelerin transferi kolostrum sayesinde olmaktadır. Kolostrum aşı özelliği taşır ve benzeri üretilememektedir. “ ” veya “ ” veya “ ” oldukça sık duyduğumuz cümlelerdir. Emzirme ile ilgili sorunlar genellikle geçicidir. Bununla beraber sağlıklı bebek açtır. Eğer bir anne bebeğinin artık memeyi istemediğini veya biberonu tercih ettiğini söylüyorsa, sebep aranmalıdır. Emzirmenin yararlarının anneye çok iyi açıklanması ve annenin suçlu hissetmesine neden olmadan emzirmenin yeniden başlatılması gerekmektedir. Birçok hasta anne, bebeğini hiçbir sakınca olmadan emzirebilir. Örneğin olan annenin bebeğini emzirmesinde sakınca yoktur. Aksine bu durumda annenin emzirmesi hastalık sırasında vücudunda yapılan antikorları bebeğe vermesi açısından koruyucudur. mekte olan anne bebeğini emzirebilir. Bebekler hastalandıklarında birçok besini redderken anne sütünü kolayca alırlar. Bu nedenle hastalanan bebekleri özellikle annele Aylin Şimşek rinden ayırmamaya özen göstermek ve anneleri de emzirmeye teşvik etmek gerekir. MEMEYİ REDDETME NEDENLERİ Bazı bebekler memeyi reddeder ve bu durumda annede büyük strese neden olabilir. Anne istenmediğini, işe yaramadaığını düşünebilir. Bebekteki orta kulak iltihabı, burun tıkanıklığı, ağızının pamukcukdan veya diş çıkarmadan dolayı acıması, memeyi reddetmesine neden olabilir. Anneden ayrılma, yeni bakıcı ya da sık bakıcı değiştirme, aile düzeninde değişiklik, annenin adet görmesi veya annenin kokusundaki değişiklik, bebeğin memeyi reddetmesine neden olabilir. Memeyi reddetme durumunda anne bebeği kendine yakın tutmalı ve sık emzirmeye çalışmalıdır. Toplumda anne sütünün sadece ilk altı ay faydalı olduğu, daha sonra bebeğin emmesinin faydasız olduğu görüşü oldukça yaygındır. Bu oldukça yanlış bir düşünce biçimidir. Eğer bugün bebekler ilk altı ayda sadece anne sütüyle beslense ve bu bebeklere altı aydan sonra iki yaşına kadar anne sütünün yanında besleyici gıdalar verilse, her sene beş yaşın altındaki 1.5 milyon bebek ölümden kurtulacaktır. 2 yaşına kadar anne sütü alan bebeklerin ishal, zatüre ve benzeri hastalıklara yakalandıklarında hastaneye yatış oranlarının, anne sütü almayanlara göre çok daha düşük olduğu çalışmalarda gösterilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü, UNICEF ve Amerikan Pediatri Akademisi anne sütü ile beslenmenin doğumdan hemen sonra başlamasını ve emzirmenin altı aydan sonra uygun besin takviyesi ile iki yaşa kadar devam etmesini önermektedir.