Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 kullanılan bir tür küçük zurna – İtalya’da bir kent – Doğalgazın önemli bir bileşeni. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Kan dolaşımını bulan İngiliz doktor. 2. Bilgisayarda giriş tuşu – “Charles …” (Modern hesap makinelerinin babası olarak kabul edilen analitik makinesini bulan, İngiliz matematikçi). 3. Radar (kısa) – Keseliayı – Hadise. 4. Bir alanı üçgenlere bölme işi – Siyah renkli bir tahta. 5. Para yardımı – Gidiş. ilginç SORULAR Deniz memelilerinin ısınma sorunu Soru: Deniz memelileri soğuk sularda donmadan nasıl yaşarlar? Soğuğu hissetmezler mi? Yanıt: Kaynak: Scientific American, Ağustos 2009 Donmuş suda yaşayan deniz memelileri, donmamak için iki tip tepki geliştirerek, iç sıcaklıklarını korurlar. Bunlardan biri davranışsal, diğeri fizyolojiktir. Davranışsal tepkiye en tipik örnek göçmektir. Örneğin kış aylarında hamile balinalar yavrularını doğurmak için Kanada ve New England’ın soğuk sularından uzaklaşarak Georgia ve Florida’nın sıcak sularına göç ederler. Fizyolojik tepki ise irileşmiş vücuttur ve deniz memelileri genellikle büyük hayvanlardır. Bu da görece olarak yüzey alanının hacme olan oranının düşük olması anlamına gelir (Üç boyutlu bir nesnede boyut büyüdükçe, nesnenin hacmi yüzey alanının genişlemesinden daha hızlı büyür). Daha küçük deri alanın sahip olan memeliler ısılarını daha iyi bir şekilde korurlar. Çünkü bu hayvanlar derileri üzerinden çevre ile ısı alışverişi yaparken, büyük hacimli vücut dokuları ısı üretir. SOLDAN SAĞA 1. “… Heisenberg” (1932 Nobel Fizik Ödülü’nü alan Alman fizikçi) – Bir av köpeği türü – Aşıboyası. 2. Kişisel inanışa, görüşe dayanan – Parola – Yüzme havuzu. 3. Sıvı ölçüm biriminin simgesi – Geri çekilme – Zehir – Şikâr. 4. Şaibe – Namuslu – Banka otomatik veznesi – Göz. 5. Bir şeyin tersini söyleyerek alay etme – “Homo …” (Bugünkü insanın atası). 6. Deniz yosunlarından çıkarılan bir tür jelatin – Yumurta bölümü. 7. Aslı pikrik asit olan patlayıcı bir madde – Bir yerde öteden beri olagelen davranış. 8. Spielberg’in bir bilimkurgu filmi – Matematikte 3,14 sayısı – Ayak – O’nun eski biçimi. 9. Bir kan grubu – Kalp atışlarındaki düzensizlik – Fotoğrafçılıkta bir terim. 10. Pürüzalır – Müstahkem yer – Mazdek dininde ateş. 11. Ve bunun gibi (kısa) – Bir organik maddede bulunan azotun gaz hacmini ayarlamaya yarayan aygıt. 12. Plastik bir madde – Hastalığa yakalanmış, tutulmuş – Kabaca evet. 13. “Irvin …” (Divan ve Nietzsche Ağladığında adlı romanları da olan yazar) – Hadım. 14. Sonbaharda kuruyup dökülen ağaç yaprağı – Henrik Ibsen’in bir oyunu – Sümer gök tanrısı. 15. Doğu Anadolu’da 6. İstek, arzu – Gaetano Donizetti’nin bir operası – Küçük bitkilerin ortak adı – İsveç işçi sendikası. 7. Niyet – Bir oto parçası. 8. Gümüşün simgesi – Yangın çıkarma hastalığı. 9. Yabancı bir haber ajansı – Doğada, kemik dokusunda bulunan doğal kalsiyum fosfat – Hint Denizi’nde esen geniş alanlı rüzgâr. 10. Bir tahtanın üzerindeki ufak pürüzleri giderip onu dümdüz bir duruma getirmeye yarayan ince çelik lama – Orkestra şefi. 11. Mantık – Bir elma türü – Bağ budama bıçağı. 12. Belirti – Büyüyüp gelişme – Buğdaygillerden bir bitki. 13. Bir sayı – Arseniğin simgesi – Dinsel inançları olmayan – Lezzet. 14. Bir zaman birimi – Tirsibalığı – Erkek geyik. 15. Parlaklık, göz alıcılık – Kurtçuk – Öğütülmüş tahıl. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 C H R İ S T O P H E THOR 2 H OO V E R OECD I LO 3 E V L E K AL TO AD İ 4 S E SAP L AM OL İ V E 5 T R A İ N A G R A N D E V İ T 6 E K G TN ON EK NE 7 R R A AN İ ASAP N 8 C A Y L E Y DATA EKE 9 A F A T I S PA AR İ 10 R T L MR KAÇARU L A 11 L E Z A MAR S İ İ R 12 S E LOVE LACE ATM 13 O T T O ASE T İ L EN A 14 N A U T İ L U S P İ KAT 15 PR İ M İ T İ F ENAY İ EN MÜKEMMEL YALITIM MALZEMESİ KÜRK Deniz memelileri ayrıca kürk veya deri altındaki yağlarıyla mükemmel bir yalıtım sağlarlar. Denizlerde yaşayan susamurları, memelilerin içinde en sık tüye sahip hayvandır. Ortalama olarak santimetre kareye 130.bin kıl düşer. Hayvanın kürkü kuru olduğu zaman daha iyi yalıtım sağlar, çünkü deri yüzeyine karşı havayı içinde hapseder. Hava mükemmel bir yalıtıcıdır. Oysa su, hava ile karşılaştırıldığında son derece yalıtkandır. Su, havaya oranla, aynı sıcaklıkta, ısıyı 25 kat daha hızlı vücuttan uzaklaştırır. Susamurunun kürkü o kadar yoğundur ki, hayvan suya dalsa bile, cilt yüzeyine yakın bölge hava tabakasını hapseder. CİLT ALTI YAĞLARININ İŞLEVİ Yaşamlarının büyük bir kısmını suda geçiren memeliler cilt altında birikmiş olan yağlardan yararlanır. Cildin hemen altındaki bu tabakada yağdan başka, protein, kolajen ve elastin bulunur. Bu maddelerin hepsi, başka yararların yanı sıra, insan vücudundaki yağlar gibi, yalıtım ve enerji deposu olarak da işlev görürler. Cilt altı yağlarının miktarı hayvandan hayvana değişir. En fazla yağ, yeni doğan körfez yunuslarında bulunur; bunların vücut kütlelerinin yüzde 43’ü yağdır. Bazı koşullarda, az beslenen veya sağlığı bozuk olan su memelilerinin cilt altı yağları gerek kalite gerekse miktar olarak azdır. Bu hayvanlar aşırı soğuklara dayanamadıkları için ölürler. Ayrıca bu hayvanlar doğal ortamlarından kopartılırlarsa uyum sağlamakta zorluk çektikleri için gerilim altında fazla yaşamazlar. Deniz memelilerinin cildinde, diğer memelilerde olduğu gibi sıcaklığa duyarlı sinir hücreleri bulunur. Bu yaratıklar, dolayısıyla sıcaklığı hissederler ve sıcaklık değişikliklerine karşı tepki geliştirirler. Bu hayvanların sıcaklık farklılıklarından ne kadar etkilendikleri ve ne gibi bir rahatsızlık hissettikleri ne yazık ki tam olarak bilinmiyor. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu d ü ş ü n SORULAR KESİRLİ BÖLME Hazırlayan: Necah Büyükdura (necah26@gmail.com) Aşağıdaki bölme işleminin 1’den küçük olan bölüm sayısı, “. İKİ”nin tam karşılığı olması gerekenden çok az farklıdır. ONİKİ = . İKİ ALTMIŞ SORU: Bölüm sayısının, “. İKİ”nin tam karşılığı olması gereken sayı ile olan farkının (mutlak değer olarak) en az olduğu çözüme göre ONALTI” sözcüğünün simgelediği sayı kaçtır? 1181. sayıdaki “Sıralı Sayılar” isimli bilmecenin yanıtı: 502 “sıralı sayı” vardır; bunların 96’sı asaldır. Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Necah BüyükduraAnkara, Ahsen Canatİzmir, Yılmaz Aruİzmir, Naim Uygunİstanbul, Kemal Bayram 13 Kasım tarihli bulmacanın çözümü