Katalog

SON ARAŞTIRMALAR NASA UYDUSU GÜNEŞ SİSTEMİNİN SINIRLARINI ARAŞTIRACAK IBEX (Interstellar Boundary Explorer) uydusu 20 Ekim’de güneş sistemimizi araştırmak üzere uzay yolculuğuna başladı. NASA’dan yapılan açıklamaya göre Pegasus tipinde bir roket, 462 kilo ağırlığındaki uyduyu bir yörüngeye taşıdı. Uydu iki yıllık misyonu sırasında güneş sistemimizin bilinmeyen bölgelerinden görüntüler gönderecek. IBEX’in 320.000 km. uzaklıktaki yörüngeden veri toplaması bekleniyor. Özel enstrümanlarıyla güneş sisteExpress üzerindeki RadioExperiment MaRS, enstrümanı, Mars’ın içteki uydusu Phobos’un ağırlığını ölçerek bugüne kadarki en doğru sonucu elde etti. Yeni sonuçlar, 2030 yıl önce yapılan ölçümlerden 10100 misli daha kesin. Martin Paetzold ile çalışan MaRS ekibi Phobos kütlesinin 1.072 1016 kilogram olduğunu saptadı. Buna göre Phobos, dünyamızın milyarda biri ağırlığında. Bu sonuç, Phobos’un oluşumunu da aydınlatacak. Geçici tahminlere göre Phobos’ta bir santimetreküpte 1.85g kütle bulunuyor. Buradan anlaşıldığı üzere Phobos’un kütle yoğunluğu Mars’a kıyasla yarı yarıya daha az. Kütle hesabı aynı zamanda Rusların “Phobos Grunt” misyonu için de önemli bir ön hazırlık niteliğinde. 2009 yılında Mars uydusuna inecek olan Phobos Grunt, toprak analizleri alarak dünyaya getirecek. Bu misyonun gerçekleşmesi için Phobos kütlesinin bilinmesi önemli, çünkü bu bilgiye göre en uygun iniş yeri ayarlanabilecek. Son bir araştırmadan anlaşıldığı üzere dopamin maddesi, nöronlardan oluşan badem biçimindeki beyin bölgesi amigdalayı etkilemekte. Berlin Charite Üniversite Kliniği’nde gerçekleştirilen araştırmada, yüksek dopamin yoğunluğuna sahip kişiler, düşük dopamin yoğunluğuna sahip kişilere kıyasla daha ürkek davranmışlar. Bu sonuçtan yola çıkan araştırma ekibi, insanın sakin ve soğukkanlı ya da ürkek veya stresli olmasının beyindeki dopamin miktarına göre belirlendiğini düşünüyorlar. Bilim insanları araştırmaya katılanlara pozitif veya negatif uyarımlı resimler gösterirlerken, amigdalanın etkinliğini ölçmüşler. Bu beyin bölgesi korkunun oluşmasında önemli derecede etkilidir. Amigdaladaki dopamin yoğunluğu yükseldikçe, mesela trafik kazası gibi görüntülere daha fazla tepki veriyor diyor araştırmaya katılan bilim adamı Thorsten Kienast. Ve amigdala ne kadar güçlü tepki verirse kişi de buna bağlı olarak daha çok korkuyor. Dopamin miktarı her insanda farklı, son araştırmaya göre, beyninde daha fazla dopamin bulunanlar daha çabuk heyecanlanıyor ve daha çabuk korktuklarını gösteriyor. DOPAMİN, KORKUYU TETİKLİYOR minin yıldızlararası uzayla buluştuğu “Termination Shock” bölgesinde üretilen enerji yüklü nötr atomları ölçerek, ilk kez kartografik bilgiler gönderecek. Söz konusu bölgede kızgın güneş rüzgârları Samanyolu’nun diğer parçacıklarıyla çarpışıyorlar. Ayrıca burada çok sayıda manyetik alan bulunuyor. Güneş sistemimizin sınırındaki bölge çok önemli, çünkü bizi tehlikeli kozmik ışınlardan koruyor diye konuştu IBEX misyonunun baş sorumlularından David McComas. Bu ışın dünyamızın yörüngesine ulaşacak olsaydı, insanlı uzay yolculukları tehlikeli bir hal alırdı. Bilim insanları bu bölge hakkında çok az şey biliyor. Son bilgiler 1977 yılında uzaya gönderilen Voyager 1 ve 2 uydularına ait. Bu uydular güneş sistemimizin uzantısına ulaştılar ve halen veri gönderiyor. Fakat plütonyum jeneratörleri zayıfladığı için uydularla ilişki 2020 yılında kopabilir. İnsanın yaradılışı beyindeki tek bir uyarı maddesinin yoğunluğuna bağlı. BENZER KOKULAR AYNI KATEGORİDE TOPLANIYOR Amerika’da gerçekleştirilen bir araştırmayla, beynin benzer koku bilgilerini aynı kategoride bir araya getirdiği ortaya çıktı. Mesela iki gül tam olarak aynı kokmasa da beynimiz benzer koku bilgilerini tek bir kategoride topluyor. Burundaki koku bilgileri ilk önce burun soğanı (Bulbus olfactorius) olarak bilinen bölgeye daha sonra ise bu bilgilerin işlenmesinden sorumlu koku korteksine (beynin dış kısmındaki koku bölgesi) gider. Bilim insanları şimdi bu iki beyin bölgesindeki işlem süreçlerini daha yakından inceleyerek, farelere on farklı koku bileşimi koklatmışlar. Bazen bazı bileşimler çıkarılıyor bazen de onların yerine başkaları konuyordu. Araştırmacılar, koklama deneyi sırasında burun soğanı ve koku korteksindeki hücrelerini inceleyerek, burun soğanındaki sinir hücrelerinin, koku karışımını bir bütün olarak değil ayrı ayrı kokular olarak algıladığını görmüşler. Bu şekilde karışımdaki farklılıklar tüm bileşimlere göre sınıflandırılmakta. Bu bölgede belirlenen koku motifi daha sonra koku korteksine ulaşmakta ve kayıtlı motiflerle karşılaştırılmakta. Benzer bilgi motifleri kayıttaki örneklere göre tamamlanmakta. Bu işlemler sırasında koku korteksi, Atmosfer PHOBOS, DÜNYAMIZIN MİLYARDA BİR AĞIRLIĞINDA Avrupa’nın uzay sondası Mars YİRMİ ALTI YIL SONRA YENİ BİR DÜNYAYA İHTİYACIMIZ OLACAK Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF), ekolojik krizin gündemdeki ekonomik krizden çok daha fazla etkili olacağını bildirdi. Kısa bir süre önce açıklanan “Living Planet Report ” 2008 raporuna göre dünyadaki doğal kaynakların git gide daha dramatik bir şekilde yok edildiğini söylüyor. Doğal rezervlerin aynı hızda kullanılması halinde, 2035 yılında besin ihtiyacımızı karşılayabilmek için teorik olarak ikinci bir gezene ihtiyacımız olacak. 2006 yılındaki raporda bu tarih 2050 olarak açıklanmıştı ki bu durumun daha da kötüleştiğini göstermekte. Dünya Doğayı Koruma Vakfı bu nedenle yeni önlemlerin alınması konusunda uyardı. Vakıf öte yandan tür çeşitliliğinin de azaldığına değinmekte. Son rapora göre dünya genelindeki 1700 omurgalı türünün varlığını ölçerek, son 35 yılda üçte bir oranında bir kötüleşme olduğu sonucuna varmış. Ekolojik krizin, gündemdeki ekonomik krizden daha fazla etkili olacağını ve krizin er veya geç tüm ülkeleri etkileyeceğini söyleyen bilim insanları bu gelişmeden her şeyden önce dünya genelindeki ormanların yok edilmesini, iklim değişimi, çevre kirliliği ve aşırı balık avcılığı gibi faktörleri sorumlu tutuyorlar. CBT 1130/ 4 14 Kasım 2008