Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. 1927’de, New York’tan Paris’e ilk kez uçakla uçmayı başaran Amerikalı havacı (resimdeki) – Halis, arı. 2. YunanRoma mitolojisinde tıp tanrısı – İsviçre’de bır ırmak – Afrika’daki Kilimanjaro Dağları’nın yeni adı. 3. İsveç’te idari bölüm – “Brother in …” (Dire Straits’in bir şarkısı) – Soykırım. 4. Anıtkabir’i, Orhan Arda ile birlikte gerçekleştiren Türk mimarı – Etilen gibi yapısına başka bir öğe ya da kök sokulabilen, karbonlu hidrojenlerin genel adı – Cezayir’de bir ırmak. 5. ABD’deki tanınmış bir üniversite – Evet ünlemi – Bir ilimiz – Deniz kuşu gübresi. 6. O’nun eski biçimi – Akyuvar – Hıristiyanların, İsa’nın doğum gününü kutladıkları yortu – Sümer gök tanrısı. 7. “… Bronte” (Uğultulu Tepeler’in yazarı) – Sosyolojide kabile bölümü – Bir iskambil oyunu – Güzel sanat. 8. Jüpiter’in bir uydusu – Akdeniz’de, hapishanesiyle tanınan küçük bir Fransız adası – Elektrik direnç birimi – “… Erzik” (UEFA Asbaşkanı) – Utanma duygusu. 9. “… Berne” (Hayat Denen Oyun’un yazarı) – Suçun işlendiği anda başka bir yerde olduğunu kanıtlama – Ekmek – Okyanus. 10. “Martin …” (Protestanlık reform hareketinin öncüsü olan Alman din adamı) – Kayak sporunda bir dal. 11. Kalayın simgesi – Spielberg’in bir bilimkurgu filmi – Doğuştan meme ucu yokluğu – Felsefede düşünce. 12. Ürün daha tarladayken, yetiştiği zaman teslim edilmek üzere, önceden pey verilerek yapılan satış – Marmara Bölgesi’nde bir göl. 13. MakedonyaArnavutluk sınırında bir göl – Ödünç verme – Beddua – Bir bağlaç. 14. Kabaca evet – ABD Profesyonel Basketbol Ligi – Kinaye – Asya ile Avrupa’yı ayıran sıradağlar. 15. Protein sentezine yardımcı olan bir asit türü – Bir ağırlık birimi – Hakkari’nin bir ilçesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Arthur …” (Matrisler kuramını ortaya atan Britanyalı matematikçi) – Atomların yapısı ile ilgili kuram ortaya atan Danimarkalı fizikçi. 2. Türk mühendislerinin ürettiği alanında ilk ve tek olan sistem bakım programı – Çin’in eski lideri – Mevki, makam – Osmanlı padişahlarının adlarının sonuna getirilen unvan. 3. Truva Savaşı’nda, Paris’in topuğuna attığı bir okla can veren, Homeros destanının ünlü kahramanı – Bir hayvan – Argonun simgesi. 4. Lübnan’ın plaka işareti – Bir soru sözü – Taşıtlara takılıp sökülebilen şişirilmiş lastik tekerleği bulan, Edouard ve Andre adlı Fransız sanayici kardeşlerin soyadı. 5. Gösteriş, kabadayılık – Doku teli – Eski bir Anadolu uygarlığı – Sümer sağlık tanrıçası. 6. Bir av köpeği cinsi – Utanma duygusu – “Boris …” (Günlerin Köpüğü’nün yazarı). 7. “Dokunsam diyordum / Kadim sesli rüzgara” diyen şair – Bir papağan türü. 8. İsveç’teki işçi sendikası – Duyu bozuklukları, türlü ruh karışıklıkları, çırpınma, kasılmalar ve bazen inmelerle kendini gösteren bir sinir bozukluğu. 9. Bir peygamber – Alt kurul, encümen – Avustralya’da yaşayan bir cins devekuşu. 10. Düşünen Adam’ı da yapan Fransız heykeltıraş – Eski Mısırlıların ölüler ülkesine verdikleri ad – “… Pacino” (aktör). 11. Akdeniz Bölgesi’nde Alanya’ya yakın bir sarkıt mağarası – Leylak rengi. 12. Kıtasal uzantıdan okyanus ortası sırtlarına kadar devam eden ve 40005000 m derinliği olan deniz dibi – ABD’te kolay boşanma yasalarıyla ünlü kent – Bedir Savaşı’nda yenilmiş Mekkelilerin öç almak için Hz. Muhammet’le yaptıkları savaş. 13. Koca – Havalandırma aracı – Afrika’nın güneybatısındaki kurak sahil – Bir nota. 14. Eskiden tekel idaresine verilen ad – Erkek deve – Koyun ve keçi sürüsü. 15. “Friedrich …”(Alman sosyalist kuramcısı) – Çizilerek ya da oyularak açılan kertik 16. Kan – Yüksek, yüce. 17. Erkek geyik – Işık şiddeti birimi. 18. Elam’ın başkenti – Olumsuzluk veren bir önek – Tulyumun simgesi. 19. ABD’de bir eyalet. 20. İpekli peştamal – Sanayi, endüstri Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 J O H A N NM E N D E L ÇAMA L T I 2 O D E S A US TABAŞ I ER İ E 3 U E F A AMA V ENED İ K DON 4 G R A N D İ MA Y OD A K S OMA 5 U İ AN T İ K A L İ MANE AB 6 E K S E N R KAD İ T RAF İ NE 7 T U T MA Ç LACAN SOR İ T K 8 TOR UZAN I M SES NASA 9 P U S E T A L KOME T Ç E P E R 10 A R KON İ KAT E HU 11 N DO ORAN ULA Z 12 D İ A N E T E K İ N L T U R A 13 O M G İ T ADAL E EK 14 R A D A N S A OL AMA Z 15 A R A R ESASEN T E T ilginç SORULAR Güneşsiz bir Dünya Soru: Güneşin kararması durumunda Dünya yaşayabilir mi? Yaşar ise ne kadar süre hayatta kalabilir? Yanıt: Eğer dumanı tüten bir kahve fincanını buzdolabına koyarsanız, aniden soğumaz. Benzer şekilde güneş basit olarak “kapanırsa” (aslında fiziksel olarak mümkün değildir), Dünya birkaç milyon yıl sıcak kalabilir (en azından çevresindeki uzay ile karşılaştırıldığında). Ancak bizim gibi Dünya’nın yüzeyinde yaşayanlar ise soğuğu çok daha erken hisseder. Birkaç hafta içinde ortalama küresel yüzey sıcaklığı 17.8 derecenin (santigrat) altına iner. Bir yıl içinde sıcaklık 73’lere düşer. Okyanusların üst tabakaları tümüyle donar, ancak ironik olarak buzlanma, alttaki derin suları izole eder ve sonuçta okyanusların yüz binlerce yıl katı buz haline gelmesini önler. Bundan milyonlarca yıl sonra Dünya’nın sıcaklığı 240 derecede sabitlenir. Bu noktada gezegenin çekirdeğinden yansıyan ısı ile Dünya’nın uzaya yansıttığı ısı birbirine eşitlenmiş olur. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden gezegen bilimcisi Profesör David Stevenson’a göre Dünya kabuğunun içinde yaşayan bazı mikroorganizmalar yaşamaya devam etse de, yaşamın büyük bir kısmı, güneş sonrası dönemde çok kısa bir süre hayatta kalabilir. Fotosentez anında durur, birkaç hafta içinde bitkilerin pek çoğu ölür Ancak büyük ağaçlar, yavaş metabolizmaları ve depoladıkları bol miktardaki şeker sayesinde birkaç on yıl yaşayabilir. Yiyecek zincirinin en alt sırasının hızla ölmesiyle hayvanların pek çoğu yok olur. Leş ile beslenen hayvanlar soğuktan ölünceye kadar yaşamlarını sürdürebilirler. İnsanlar okyanusların derinliklerinde denizaltıların içinde yaşabilir. Ancak daha cazip bir tercih, gücünü nükleer veya jeotermal enerjiden alan yaşam alanlarıdır. Yerleşmeye en elverişli bölge İzlanda’dır. Şu anda bu adada yaşayanlar enerjilerinin %87’sini jeotermal enerjiden sağlar. Bu insanlar yüzlerce yıl yanardağların sağladığı ısıdan yararlanabilirler. Kuşkusuz güneş Dünya’yı yalnızca ısıtmıyor; aynı zamanda yörüngede kalmasını da sağlıyor. Gözkapaklarının düşmesi Soru: Yorulduğumuz zaman gözkapakları niçin ağırlaşır? Yanıt: Genetik açıdan göz çevresindeki kasların –üstteki gözkapaklarını kaldıran kaslar da dahil ağırlaşması vücuttaki herhangi bir kasın yorulmasına benzer. Göz ve kaş kasları özellikle yorgunluktan etkilenir, çünkü gün boyunca en fazla çalışan kaslardır. Gün ilerledikçe uzun süre kullanıma bağlı olarak, kol ve bacaklar gibi ağırlaşırlar. Bu duygu genel yorgunluk ile birleşip yoğunlaşır. Yorgunluk uykusuzluktan, bazı kasların, bilgisayar ekranına uzun süre odaklanmak gibi fazla kullanımından kaynaklanır. Gözkapağı üzerindeki fazla deri veya gözlerin altındaki sarkık yağlar, insanın bu ağırlık hissini daha fazla duymasına yol açar. Kronik alerjiler ve sinüs enfeksiyonları ağırlık ve yorgunluk hissini artırır. Güneşe maruz kalmak gözkapaklarının şişmesine ve sarkarak görüşü engellemesine neden olabilir. Düşük gözkapakları tipik olarak hastalık belirtisi değilse de bazen belirgin hastalıklara bağlı olarak da ortaya çıkabilir. İnme veya miyasteni gravis (uzun süren ya da tekrarlayan hareketlerde iskelet kaslarının çabuk yorulması) veya miyotonik distrofi (kas tonüsü bozukluğu) gibi kas hastalıkları yüz kaslarında veya sinirlerinde harabiyete yol açar. Bazı durumlarda yüz ameliyatları ve botoks enjeksiyonları gibi müdahaleler de göz kapakların düşmesine zemin hazırlayabilir. d ü ş ü n SORULAR YALANCININ MUMU Bu haftaki bulmaca, bir atasözü ile ilgilidir ve düzeni alttaki gibidir: YALAN+CININ+MUMU+YATSI+YA+KADAR = YANMAZ Bulmacada 14 değişik harf vardır ve 10 tabanlı sayı sistemine göre düzenlenmiştir. “YALAN” sözcüğü dışındaki 10 harfte 0’dan 9’a kadar 10 değişik rakam kullanılmıştır. “YALAN” sözcüğünde ise dört değişik rakam vardır. “YALANCININ, YALANCI MUMLARI, YATSIYA KALIR” sözcükleri birer asal sayıyı temsil ettiklerine göre: Soru: “MUM” sözcüğünü temsil eden sayının rakamları toplamı kaçtır? 1128.sayıdaki “Kenov Laury’nin Kervan Yolculuğu” isimli bilmecenin yanıtı: KERVAN= 104285 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Necah BüyükduraAnkara, Nadir AvşaroğluAnkara, Sevil AvşaroğluAnkara, Ender Aktulgaİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Tacit TığlıMuğla, Aydın BingölAnkara Düzenleyen: Süleyman Çeviker 1130/23 14 Kasım 2008