Katalog

Tartışma Ediitöre Mektup Yoksulluk, çocukların okula gıtmelerıne de engel olmaktadır Dunyada çoğu kız olan 121 mılyon çocuk ılkokul çagında olduğu halde okula gıdememektedır Gelışmekte olan ulkelerde yaşayan çocukların %13'u hıç okula gıtmemıştır Yokhulluk çocukların her alanda somurulmesıne neden olmaktadır Halen 180 mılyon çocuğun, çocuk ışçılığının en kotu bıçımlerı olarak tanımlandiı ışlerde çalışmaktadır Her yıl 1 2 mılyon çocuk kaçınlmakta ya da alınıp satılmaktadır Çoğu ku olmak uzere 2 mılyon çocuk tıcarı seks endustrısı ıçınde cınsel anlamda somurulmektedır ÜLKEMİZDEKÎ DURUM 2003 Turkıye Nufus ve Sağlık Araştırması verılerıne gore ulkemızde her yıl canlı dogan 1000 bebekten 29'u bır yaşını tamamladan, 37'sı beş yaşından once olmektedır Bu rakamlar gelışmış ulkelerle, hatta komşu ulkelerle karşılaştırılamayacak kadar yuksektır Çocuk olumlerının azaltılması yalnız sağlık hızmetlerının degıl, toplumun eğıtım duzeyının yukseltılmesıne bağlıdır Orneğın, • Anne ve/veya babası okuryazar olan çocukların olme olasılıkları daha azdır • Yırmı yaşından genç anne olanların bebeklerının olme olasılıkları daha yuksektır Halbukı ulkemızde yaşları 15 19 olan kadınların %6'sı çocuk sahıbı, %2'sı gebedır • Doğumlar arasındakı sure yeterı kadar uzunsa, bebek olumlerı daha azdır Halbukı ulkemızde doğumların dortte bırınden fazlası, bır oncekı doğumdan hemen sonra, yanı 2 yıl ıçınde olmuştur • Kadınlar gebelıklerı sırasında yeterlı bakım almışlarsa ve doğumları sağlıkh ortamda eğıtılmış kışılerce yaptırılmışsa, bebeklennın olme olasılığı daha duşuktur Halbukı ulkemızde kırsal kesımdekılerın üçte bırı doğum oncesı bakım alamamaktadır • Ulkemızdekı çocukların neredeyse yarısı (%46) tam olarak aşılanmamıştır; %3'une hıç aşı yapılmamıştır • Aılelenn yarısı gerektığınden fazla, dortte bırı gerektığınden daha az kalorı ve proteın almaktadır Hayvansal proteın (et, yumurta, sut, yoğurt gıbı) tuketımı Avrupa ulkelerının uçte bırı kadardır Sonuç olarak çocukların %12'sı kısa boylubodur, %4'u duşuk kıloludur UTANILACAK DURUM Turkıye ekonomısının buyukluğu bakımından dunyada ılk 20'ye gırmesıne karşılık çocuklarının saglık durumu utanç" duyulacak du/eydedır Kışı başına gelın bızım uçte bırımızden az olan SrıLanka'da, bebek olumlerı bızımkının yarısı kadardır Gelır dağıhmındakı çarpıklıklar nedenıyle, ulkenıız nufusunun (dolayısıyla çocukların) en az beşte bırı yoksulduı Ul kemızde uç mılyon çocuk yoksulluk sınırın " da (gunde 1 5 $'ın altında) yaşıyor, her yıl 125 000 çocuk okula gıdemryor toplam çocuk nufusunun uçte bır çalışmak zorunda kalıyor Bunun yanı sıra sağlık alanmda da yeterlı harcama yapılamıyor Gelışmış ulkelerın GSMH'dan sağlığa ayırdıkları pay en az %1015 ıken Turkıye %24 ıle sonlarda gelıyor Sorunun çozumu ulkemızdekı 'eğıtım" sorunun çozulmesınde yatıyor Burada soz konusu olan "halk egıtımı"dır Bunun da en uygun şeklı "televızyon yoluyla eğıtım" dır Çunku ulkemızdekı evlerın %95'ınde televızyon var Bu nedenle televızyonların "şıddetdehşetşehvef'ten kurtarılarak, her eve uzanan bırer "okul" olarak hızmet gormelerı ıçın çalışılmalı Kaynaklar WH0 Make Hverv Mother and Chıld Count „ VVorld Health Day, 7 Aprıl 2005 UNICEF Dunya Çocuklarının Durumu 2005 Hacettepe Umversıtesı Nufus Etutlerı tns, tıtusu Turkıye Nufus ve Sağlık Araştırması 2003 SİLAHLI ÇATIŞMALAR Gunumu/de ulkeler arasındakı savaşların yennı buyuk olçude daha yerel olçektekı, ulke ıçındekı duşmanlıklard dayalı ya da etnık temellı çatı^malar almışür Oncelerı savaşlardakı olumler savaş meydanlarında olurken, 1990'den berı meydana gelen sılahlı çatışmalarda olen 3 6 mılyon kışiden %90'ı sıvıl halktandır, bunların yarısına yakınını çocuklar oluşturmdktadır Sılahlı çatışmalar arttıkça mılyonlarca çocuk çdtışmaların parçaladığı aıleler ve toplumlarda yaşamak zorunda kalmaktadır Yu/bınlerce çocuk, bu çatışmalarda sılah altına alınmış, çatışmalarda on saflara surulmuş, her turlu vahşete tanık olmuş, savaş suçu ışlemek zorunda kalmış, başka yerlere goçe zorlanmış, cınsel şıddet, ıstısmar ve somuru ıle karşılaşmıştır Çatışmaların çoğu yoksul ulkelerde olmakta, çatışmalar, yoksulluğu daha da artırmaktadır Dunyanın en yoksul 20 ulkesınden 16'M son 15 yıl ıçınde onemlı bır ıç savaş yaşamıştır Annelerın ve çocuklarının yaşamlarını kuılaıııuık sanıldığı kadar paraya dayanmamaktadır Orneğın bebeklenn sağlıklı ortamlarda ve deneyımlı kışılerın yaptırdıkları doğumlarla hayata başlamaları sağlanabılır Buğun dunyada antıbıyotık tedavısı alma.sı gereken 10 zaturelı çocuktan sadece 4'u bundan yararlanabılıyor Halbukı zaturelı bır çocuğun tedavısı ıçın harcanması gereken para 1 $'dan azdır Bır çocuğun tam olarak aşılanması ıçın sadece 1 4 $ gereklı ıken her yıl beş yaşından kuçuk 2 mılyon çocuk, basıt aşılar yapılamadığından olmektedır Gereklı para bulunabılırse, aşılama koruyucu ve basıt tedavı edıcı yontemlerle, her yıl 6 mılyondan fazla çocuğun olumunun onlenebılır Bu para nasıl bulunacak? Oncelıkle yoksul ulkeler kaderlerı ıle başbaşa bırakılmamalı Buna borç yuklerının hafifletılmesıyle başlanabılır Bır dığer onemlı konu da iilahlanmaya aynlan paranın çok kuçuk bır kısmının bıle olsa sağlık alanına kaydırılmasıdır * Turkıye Mılh Pedıatrı Derneğı Başkanı Hacettepe Umversıtesı Tıp Fakultesı Oğretım Uyesı DörtKöşe Piref. Virgin Y. 'dan burçlar 1 Bu hafta, siz değerlı okurlarıma, sızden değerlı olmasın, çok değerlı Pıref. Vırgın Y 'dan gelen ve burç hakemı Pıref Hatıs Astro tarafından ıncelenıp onaylanan bır "ateşyangın", "toprakyaprak", "havacıva", "su, İKİZLER var mı su ıçen?' turlusunden burç gruplarına delıksız Senın ıçın bır bu yüzübakış sunan bır yazının ılk bolumunu arz edıyorum nu, bır o yuzunu gosterır derIkıncı ve son bolumu haftaya yayımlanacak (Yazıyı taa ler Dıllerını eşek arısı soksun ABD'den ıthal etmemızın WC Bush'un ılışkılerımızı soyleyenlerın emı< Ikıyuzu aynı olmak marifet mı? Sıduzmek veya duzeltmek ıstemesıyle herhangı bır ılgı ve metrı kadar çırkın bır şey yok bana sorarsan Halbukı ılışığı yoktur) senın şızofrenıklığın bıle samımı Sana ıkız deseler de dunyada eşın yok senın be eşın Klonlanmasına karşı çıktığım tekyaratık sensın KOÇ Kavgacı başım benım, bıldığın bıldık, çaldığın duduk 'Yıl 12 ay' deseler 'yok 1149 ay' dıyorsun DaYENGEÇ hası, pat dıye adamın yuzune soyluyorsun Ben bılıyoIsteseler canını verırsın sevdiklerin ıçin, o yüzden rum senın gozu peklığını, dıllere destan mertlığını, dar de kerız bılırler senı Soylentıler doğruysa, sırf Hera kafalılığa alerjını ama bazen bela oluyorsun Sana kal yengene yaranacaksın dıye, boyuna posuna bakmadan ta her şeyyanlış dı mı?Ateıst mısın nesın? koca Herkul'e saldırmışsın Ya manyak mısın sen? Sana mı kaldı çam yarması gıbı adamın bacağına çengel BOĞA (çımdık) atmak? Nooldu pekı? Pestılını çıkarıp attı Şu boyuna gore takılmayı bır oğrenemedın Lakın yıne de Sen varya sen, ateşler kadar sıcak ama sular kadar da serınsın Sabırlısın, seksısın, aynadan ayrılmaz kıyamam sana sın, narsıst mısın, nesın? Koskoca Zeus'ken boğa 944/17 23 Nısan 2005 ayaklarına yatıp da gul gıbı bakıre kızı sırtına atıp kaçırmak da tyı numaraydı ha< Adını anarken bıle heyecanlanıyorum ınan kı Yanı valla bazan sırtına atlayıp kaçasım geliyor ASLAN Kukresen dağtaş yerınden oynuyor, alem kaçacak delık arıyor lyıdır, lyıdır, karızmanı çızdırme sen, devam et Bırak o yumuşak yureklılığını, ınsafını, adaletlılığını, sevgı uğruna canını verme huyunu dostların bılsın Boşuna mı Aslan ıle Fare, Aslan'ın Aşkı, Bızım Kral, Aslan Kral gıbı kıtaplar yazıldı, fılmler yapıldı senın ıçın Goklere çıkar(jfo fjıyg nemen yavşama, bu ıltıfat manyaklığına gıcık kapıyorum, kusura bakma BAŞAK Hem şıfresız gırılen bır web sıtesısın, hem de bır bılmece Çozebılene aşkolsun Neymış? Çok duzenlı ve pımpırıklıymışsın Çarşaflan, havluları renklerıne gore kodlarmışsın Oysa sen, antıbakterıyel sabun bıle kullanmazsın Bakterılere bıle kıyamayacak kadar hassas ve nazıksın Hele o alçak gonulluluğun yok mu (çaktırma oyle bılınsın) Pratık zekana ve artız ruhuna bıtıyorum tyı mı? Oyle kı, boynunun sağ tarafında 1 yenı kuruş buyukluğunde benın varsa ve gulunce yanaklarında guzelım gamzelerın çıkıyorsa gel klonum oı Samımı soyluyorum (Devamı hafta...)