Katalog

TartışmaEditöre Mektup sıyld, yapılan odemelerden, oldukça onemlı bıı mıktar Hazıne'ye gen doner Sayııı Tınaz Titiz'ın deyımlerıyle, 'Turkıye'de uretılen her 100 TL'lık değerın yuzde 20 ıle yuzde 4()'ı araMnddkı bır bolumu, ıırunun malıvetıne dahıl olan hammadde, ışçılık vb kalemlerden devlet tdrafından alınaıı vergı ıle, kâr uzerınden dlınan vergı yoluyla devlete gen donmektedır Kotumser bır varsayımla bu degerın yuzde 25 olduğu duşunulse dahı, devlet her 100 TL'lık bır mal vaya hızmetı yurtıçınden satın aldığı takdırde cebınden gerçekte 75 TL çıkmakta, aynı mal yurtdışından satın alındığı takdırde ıse 100 TL'nın tamamı çıkmakadır Bu durum aşağıdakı tabloddkı orıekle sayısal olarak açıklanmıştır Bu lesaba, ışsızlığm sebep olduğu maddı ve >osyal kulfet dahıl edılmemıştır Kamu ılımlarındd kalıte ıhtıydçları tam karşıandığı ve fiyat da bu sınırlar ıçınde kdllığı surece, yerlı malı lehıne kullanılabıecek bu tercıh, kamu ydrarının maksınızasyonu ılkesı dolayısıyla serbest re.abet sıstemıne de uygun duşecektır Tekrar başa donersek, bızım bu yazı ;ın aldığımız ornektekı rakam 1 mılyar lerle yabdiıcı ortdklı şırketler ardsındd da buyuk farklılıkldr bulunmdktadır UIUMI şırketler kendılerı teknolojı ureterek veya bdtın aldıklan yabancı teknolojıleıı ozumseyıp mıllılestırerek gerek ekonomık ve sosyal, gerekse teknolojık olarak, yabancıldra aıt teknolojıyle uretım yapan şırketlere nazaran yurtıçınde daha fazla katma değer yaratırlar Yabancı ortdklı yerlı şırketler doğdl olarak yabancı ortağın getırdığı uretım teknolojısı ıle uretım yaparlar, urun tasarlamd ıçın personel çdlıştırmazlar. Uretımı mumkun olan en ust montaj duzeyınden başlatırlar Uretım ıçın daha çok ıthal malzeme kulldnmaları da doğaldır Dolayısıyla mıllı ekonomıye, ıstıhdam sorununa ve yan sanayının desteklenmesıne daha az katkıda bulunurlar Vereceklerı bılgı de hazır alınan bırımlerın montajına ve testıne dayanan uretım bılgısı ıle sınırlı olacağından teknolojı transferını sınırlamış, tasarım teknolojısı hakkında ıpucu verebılecek ayrıntıları da sakldmış olurlar Ulusal teknolojı yeteneğının yukselmesı ve gunumuzun yazılım kontrolunde çalışan .sdvunmd sıstemlerıne guTonlam venılmesı, dolayısıyla Veröi (96) caydırıcılık, krıtık sdvunma sıstemlerının ulusal şırketlerde ure4,80 tılmesı halınde elde edılebılır Bu nedenle ya10 bancı şırketlere, gelın 3 Turkıye'de kendınız ve1,20 yd bır Turk ortakla uretım yapın demek de çozum değıldır Heybeliada'ya çıkarma gemisi Bid belediye başkanın söyledikleri ve bizi yönetenlerin hali. eybelıada'da neredeyse bır mahallenın yanmasına yol açan yangından bonra bır yayın kanalı belediye başkanı ıle goruşuyor Sn. Başkan, bu ve bundan evvelkı yangınlarda hep ıtfaıyenın yetersızlığı ve geç gelışınden şıkayet edılıyor Ne dıyeceksınız? Ilk olarak şu var Bu evlerın çoğu tahta, yanı odundan, ahşap denılıyor Bırıncısı, evler tahta olduğu ıçın çabuk yanıyor Ikıncısı, mevcut ıtfaıye takımı boyle buyuk yangınlarda yetersız kalıyor Bu defa Anadolu yakasından yardım ıstıyoruz, onlar da ancak gelıyorlar Bızım çıkarma gemımu olsa daha çabuk gelebılırler, dolayısıyla çozum çıkarma gemısı almaktır. Ozet olarak aktarılan bu goruşmede kuçuk bazı farklılıklar olabılır ama anlam aynen boyledır Yanı, Evler tahta(')dır, tahta yanar, Itfaıye ekıbımız ıyıdır ama yangın buyuktur, Yardımsız olmaz, yardım ıse çıkarma gemısız olmaz, Ve sonuç. ne kadar çıkarma gemısı o kadar çabuk sonen yangın Bu goruşme mumkunse hıç değıştırılmeden, bant çozumlemesı olarak basılmalı, çogaltılmalı ve ılkoğretım okullarından unıversıtelere kadar tum eğıtım kurumlarında okutulmalı ve okutulması mumkunse bu bır devlet polıtıkası halıne getırılmelıdır Bu goruşmenın kayıtlarının ardına şu aşağıdakılerın de eklenmesı gerekmeye bılır, çunku kafası karışık olmayan normal ınsanlar şu bırkaç maddeyı doğal ızanlarıyla akıl edebılırler. H Maliyet Kalemi Satış bedeli Kâr Sınai maliyet Işçilik Akaryakıt/enerji Finansman gıderlerı Genel giderler Maliyet 100 10 90 20 Vergi 48 50 60 8 5 15 5 jlar olduguna gore, devlet 250 mılyon )ldrı vergı oldrak gerı alacaktır Yanı azıne'den gerçekte çıkacak olan para îO mılyon dolardır Ayrıca uretıcı yerlı şırketlerın çalınlarına odedığı ucretler ıle uretım ve ıtırım amaçlı yurtıçınden satın aldıklamdlzeme ıçın yaptıkları odemeler Hane'den çıkmakla beraber ulke ıçınde ılacak ve ekonomık dolaşıma gırecek Yapılan bır ıncelemede yuksek knolojılı ozgun urun gelıştıren ulusal r şırketın bırım uretım ıçın yurtıçınden nın ettığı mal ve hızmet alımları ıle ışık tutarının ddha başlangıçtd "vergı hdrıç" yaklaşık %40 olduğu, dolayıla toplanı %6065'e vardn bır kaynaı ulke ıçınde kaldığı hesapldnmıştır Yanı Hazıne'ye donen 250 mılyon lardan sonra 400 mılyon dolar da yurt nde kalacak ve toplam olarak 6000 mılyon dolarlık bır kaynak yurt dışıçıkmamış olacaktır Bu kaynak yıye<, gıyım, barınma, eğıtım gıbı harcalarla yenıden ekonomık dolaşıma gıek ve boylece ulusal ekonomının canğı surdurulebılecektır. Savunma ıhtı•larının yerlı uretımle karşılanması ınde ayrıca, mıllı yan sanayının de .teklenmış olacağı ve sağlanacak ısjam olanakldrı dolayısıyla buyuk olle "sosydl kazanımlar" elde edıleceğı ktır Ulubdl teknolojı yeteneğının yuknebi konularında yerlı uretıcıler olatanımladığımız ulusal (mıllı) şırket SONUÇ Savunma sıstemlerı mümkün olduğunca yurtıçınde ulusal fırmalardan tedarık edılmelıdır Ancak boyle yapıldığı taktırde, amaçlanan caydırıcılık elde edılırken, yan urunler olarak çok onemlı ekonomık, sosyal ve teknolojık yararlar saglanabılır Savunma harcamalarının ulusal ekonomı uzerındekı yuku azaltılıp, ulusal teknolojı yeteneğının yukseltılmesıne buyuk katkılar sağlanır Teknolojı uretme yeteneğıne kavuşan bır Turkıye, saygın bır ulke olur, rekabet edebılme yeteneğıne de kavuşmuş olacağından ekonomısı guçlenır, guçlu bır ekonomı ve tam ıstıhdamla toplumsal gonenç duzeyı yukselır Bunun aksı Turkıye'nın ıkıncı sınıf, tabı bır ulke olmasıdır Onemlı olan teknolojı uretebılmektır Ulusal teknolojı ulusal kuruluşlarda veya şırketlerde gelışır Kendı teknolojılerını ureterek sanayıleşen ulkeler zengınleşmış ve her bakımdan guçlenmışlerdır Bu yazıda "ulusal teknolojı", "ulusal şırket" deyımlerının sıkça kullanılması bu yuzdendır Şovenıst bır tepkı değıldır Turkıye'de buyuk ve karmaşık savunma sıstemlerını entegre edebılecek şırketler vardır Kaynakça / Alımlara Esas Malıyetlerın Dogru Hesaplanması Gerekır M Tmaz Tıtız Ekonomıst Dergısı 13 Şuhat 1994 Aytekın Zıylan E MuTuğg. KAYITLARA EKLENECEK LİSTE a) Yangın bombası veya alev makınesı kullanımı ile, LPG tankı patlaması, uzun sure ıçın ıçın yanıp bırdenbıre parlayan pamuk, hububat, tutun deposu gıbı yangmlar bırden çıkarlar ve çıktıkları anda 'buyuk'turler Heybelıada'da ıse yangınlar ev veya kuçuk ış yerlerınde çıktığı ıçın 'kuçuk' başlar, çıkarma gemısı beklerken(l) buyur b) Kuçuk yangınların çıkarma gemı sı olmadan sondurulmesı içın ılkçağlardan bu yana gelıştırılmış yontemler vardır c) Yangın sondurme tupu bulundurmanın zorunlu kılınması, belırlı yerlerde beledıyeye aıt buyuk kapasıtelı sonduruculerın bulundurulması, d) Bu tuplerın kullanımlan ıçın sık sık (bıkmadan) eğıtımler duzenlenmesı, e) Halkın yangın konusunda bılınçlendırılmesı, f) Adaların muhtelıf yerlerıne denızden su çekıp basabılecek sabıt ve seyyar yangın pompalannın tesıs edılmesı, g) Tahta ve odundan(') yapılmış bına sakınlerının yangın sondurme onlemlerı almaya zorlanması, h) Orman Genel Mudurluğu ıle anlaşma yapılarak sondurme helıkopterlerının suratlı mudahale edebılecek hale getırılmesı, i) Yangın rıskı yuksek bdlgelerde (adaların hepsı), yangın gonullulerının ozendırılmesı ve desteklenmesı (550 yıl once Istanbulda vardı, şımdı ABD'de de var), j) Bu tur yangınlarla mucadelenın aynı zamanda beklenen deprem açısından da zorunlu bır onlem olduğunun ıdrak edılmesı k) Adalarda mevcut ıtfaı ekıplerının eğıtımlerının tazelenmesı, eğıtımlerının çekirdekten yetışmış ıtfaı erlerı yerıne bu konuda taze bılgılere sahıp kışı ve kurumlarca (unıversıte, TUBITAK vbg) yapılması, kısacası bıhmden yardrlanılması, 1) Bugune kadar adalardakı yangınların, çıkış yerlerı, nedenlerı, tahrıbat duzeylerı, mudahalede gecıkmelerı vb açılardan analız edılmesı, m) Adalar ıle Istanbul arasındakı denızın, hava koşullarına bağlı olarak değışkenlık gosterdığının hıç olmazsa balıkçılara sorulması ve çıkarma gemılerının ozellıkle fırtınalı havalarda kı yangın ıçın en uygun zamanlar erışımlerının ımkânsız olabıleceğının bu yolla ıdrak edılmesı, n) Halkın, cahıl belediye başkanlarından korunması ıçın sık ;>ık Tanrı'ya yakarmaları TmazTitiz http//www tınaztıtız com 943/21 16 Nısan 2005