Katalog

Balıkçılık Orkinos çiftlikleri ! Sus ıi ve sashimi için yeni bir katliam Doğal ortamı kısıtlanan açık deniz balığı nitelikli orkinoslar strese girmektedir. Çığlıklan su içerisindeki kırılma indisinden dolayı çok uzak mesafelere erişebiliyor. Bu durumdan olumsuz etkilenen diğer balıklar o alanı terk etmektedir. sında ürerler ve yaklaşık 1.000.000'a yakın yumurta verirler. İhracat ve gıda endüstrisi yönünden ekonomik değeri çok rkinosların (Thunnus thynnus) yüksektir (www.turmepa.org.tr/balikuzunlukları 3 4 m. ve ağırlıkları lar/orkinos.htm). da 100 150 kg'dan 800 kg'a kaOrkinos ülkemizde ton balığı oladar ulaşabilir. Yaşam süreleri ortalama rak ta adlandınlır. Bu balığın çeşitli ülke15 yıldır. Çok çeşitli türleri vardır. Orkilerdeki isimleri ise oldukça farklıdır. Örnoslar sürü halinde yaşayan özgürlüğüne neğin: diişkün gezici balıklardır. Dünya genelinde orta enlemlerde yaşama alanı bulur. Orkinos balığı ekonomik değeri lezDenizlerimizdeki ise yazın Karadeniz'e zetinden dolayı çok yüksek bir balıktır. çıktıjttan sonra sonbaharda Marmara'ya Müteşebbisleri orkinos yetiştiriciliğine ve oradan da Ege'ye geçerek Akdeniz'e iten etmen ise, tamamen ekonomik olup, inerler. Bu hareket esnasmda saatte 40 Sushi ve sashimi yapılmak iizere Japon 60 km. hızla yol alabilirler. Genel olarak ve Güney Kore pazarlarmda çok yiıksek üst sularda yaşarlar. Mart Ağustos arafiyata alıcı bulmasıdır. Türkiye'de açık denizde yakalanan orkinoslar kilosu 34 dolara ihraç edilirken, çiftliklerde beslenen orkinosun kilosu ise 25 30 dolara alıcı bulur. Yetiştiriciliği ve Avcılığı: Deniz ürünleri yetiştiriciliği ise oldukça uzun bir geçmişe sahiptir. Ello 1: Orkinos Balığının Dünyadaki Bazı Olkelerde Isimlendirllmesi de edilen verilere gö're bu yöndeki ilk çalışmaTürkiye Orkinos lar M.Ö. 2000 yıllarına ABD Bluefin tuna kadar uzanır. ingiltere Bluefin tuna, Thunnus thynnus M.Ö.IV.yüzyılda ArisRıısya / BBT Solsheglazyj tunets, Krasnyj tıınets, Si lotale'e gört"; şimdiki neperyj tunets, Sinij tunets, Vostochnyj Yunanistan sahillerintunets, Zoludoj tunets. de o yıllarda istiridye Fransa Thon rouge yetiştiriciliği yapılmakAlmanya Tönnos. taydı. Aynı dönemlerFinlandiya Tonnikala de Japoıılar, kıyılarımn Norveç Makrellsh0rje, Sjorje, Thunfisk. gelgit alanları üzerinİsveç Makrilstörje, Röd tontisk, Tonfisk. de istiridye yetiştirmişİtalya Tonno lerdir. Pliny M.Ö. 100 Malta Tonn yıllarında Romalıların Hollanda Tonijn. deniz ürünleri yetiştiriYunanistan Tönnos. ciliğine ilişkin çalışmaRomanya Ton, Ton rosu. lar yaptığını bildirmekBulgaristan Ton. tedir. Balık yetiştiriciliisrail Tunna kehula. ği üzerine ilk bilimsel Küba Atün aleta azul. çalışma M.Ö.475 yılınŞili Atün cimarrön, Atün de aleta azul. da Çin'de Fan Li taraArjantin Tunna kehula. fmdaıı yapılmıştır Atün de aleta azul. Meksika (Benli H. A., 2000). Angola Atum, Rabilha. Orkinos çiftlikleBlouvintuna, Bluefin tuna. Güney Amerika ri diğer balık çiftlikleMısır Tuna rinden oldukça farklıFas Thone. dır. Farkı ise yumurta Toun ahmar. Tunus ve larvadan üretme Çin Câ chan, Thu. Rüştu Ilgar (*) O Doğadan yakalanıp üremesi engellenip besiye çekilen 1 yaşındaki bir orkinos, 50 cm uzunluk ve 35 kg ağırlığından, 20 kg, 50 kg. ile 150 kg'a kadar ulaşabilir şeklinde olmayıp türlerinin yok olmasına yol açacak niteliktedir. Bu çiftlikler Batı'da çevrecilerin yoğun tepkisine neden olmaktadır. Japonya, Meksika, Panama, Avustralya, ABD'e ve Kanada'dan sonra Akdeniz'de de hızla gelişen bu çiftliklerin İspanya, İtalya, Malta, Hırvatistan ve Türkiye'de olmak üzere sayıları 12 adete ıılaştı. Akdeniz'deki 12 adet orkinos çiftliğinden 11 000 ton balık hasadı yapılmaktadır. Bu nıiktar dünyadaki toplam orkinos üretiminin yarıdan fazlasını oluşturuyor. Ülkemizde ise Ege ve Akdeniz'de orkinos avlanabilmekte. Yunanistan, Fas, Tunus, Cezayir, l.ibya ve Fransa'da da yeni orkinos çiftlikleri kurulması planlanmakta. 5 yıl öncesinde ise bu tür bir olgudan bahsetmek mümkün değildi. WWF (World VVildlife FundDünya Doğal Hayat Vakfı), Akdeniz program sorumlusu Paolo Guglielmi'nin ifadesiyle "Orkinos hasadının bu şekilde devam etmesi durumunda önümüzdeki yıllarda Akdeniz'de orkinos halıkçılıgmdan ve bu balıkların stoklarından bahsetmek mümkün olamayacaktır" (Lindsay D., 2002) lar kafeslere aktarılarak (aktarma işlemi, onlarca millik mesafelerden 2030 gün süren bir sürme içinde, gemilerin çekim hızmın dahi yavaşladığı bir süreç ile) burada 67 ay süreyle beslenir, yağlanması sağlanır. Çiftlik yenıleri Norveç ve Hollanda'dan ringa (Clupea harengus), kalamar capelin (Mallotus villosus)dir. Ayrıca ülke içinden sağlanan bazı küçük balık türleriyle (sardalya (Sardina pilchardus) ve tirsi (Alosa alosa), uskumru, karides. kalamar türleri ile sağlanır. Doğadan yakalanıp üremesi engellenip besiye çekilen 1 yaşındaki bir orkinos, 50 cm uzunluk ve 35 kg ağırlığından, 20 kg, 50 kg. ile 150 kg'a kadar ulaşabilir Bu semirilnıe sonucunda islenen TÜRKİYE'DE ORKİNOS ÇİFTLİKLERİ Kültür balıkçılığından farklı nitelikte bir yapıya sahipler. Orkinos çiftliklerindeki balıklar canlı olarak denizden av serbestisi olan zamanda yakalanır; sonra kıyıya yakın sabitlenmiş olan kafeslere alınırlar. Çiftlik işletmeleri kıyıdan 500600 metre uzakta, kafes altı su derinliği 50 metre civarında, kıyı alanında 3040 dönümlük bir alanda kurulur. Doğal ortamında yemli sürtme ile avlanan orkinos Orkinos Balığının Görünilmü (FAO, 1973) 912/18 1 1 Eylül 2004