Katalog

TartışmaEditöre Mektup Marmara Denizi'nde Redtide olayı üzerine ır sure once Cumhurıyet Bılım Teknık dergınde çıkan bır haber "Marmard Denizi'nde yakamoz yapan kırmızı alg patlatnası (Red tıde)" haberınde, Sahra Çolunden kalkan tozların haftalardır Istanbul ve Marmara denızme yağdığı ve bu tozların ıçerdıklerı elementlerın Noctıluca scintıllans turunun gelişımını arttırdığı belırtılmıştır Halbukı Marmard denızı kıyılan yoğun olarak atık etkısı altındadır Ve alglerın ıhtıyaç duyduğu bu besleyıcı elementler sadece Sahra tozları ıle doğal bır şekılde değıl ('), evsel atıklar sebebıyle ınsan etkısı ıle zaten yogun bır şekılde gırmjektedır Bahar ve yaz aylarındd ışık ve su sıcaklıgının da alglerın gelışımı ıçın uygun ortam oluşturması ıle de bu olayın meydana gelmış olması daha muhtemeldır Ayrıca bu tur Kırmızı algler (Rhodophyta) grubundan değıl dınoflafellat olarak bılınen Dınophyta grubundandır. Sağlık Eğitim Fakültesi ve gençlerin kaygısı Sağlıkla ilgili yüksekokulların "Sağlık Bilimleri Fakültesi" adı altmda birleşmesi, gündeme gelebilir. ğrencıler olarak 'gelecek kaygısı' yaşadıklarını belırten Ankara Unıversıtesı Sağlık Eğıtım Fakültesi Sağlık Yonetıtnı Bolumu 3 sınıf oğrencısı Sn Kaan Turhan'ın 10 Temmuz 2004 tarıhlı Cumhurıyet BılımTeknık Ekı'ndekı yazısını uzulerek okudum Gençlerımızın gelecek kaygısı ıçınde olmalan kuşkusuz bızlerı de kaygılandırır Kendısı, 2003 2004 egıtımogretım yılında sağlık egıtım ta kultelerıne ogrencı kon tenjanı verılmedıgını belırtmektedır B O RED TIDE +• Redlıde dınoflagellat (Dınophyta) olarak bılınen, planktonık alglerın yoğun gelışımı ıle denızlerın yuzey sularında kırmızımsı kahverengımsı bır renk altnası ıle ortaya çıkan, genellıkle ılıman bolge denızlerınde ılkbahar sonu ve yaz başında meydana gelen bır oldydır Sılıvrı dçıklarında meydana gelen red tıde olayında da yıne bu gruptan Noctıluca .scintıllans turu neden olmuştur Denı/lerde genış bır dagılım gosteren ve kırmızı algler grubundan olmayan bu tur, uygun ortam şartları oluştuğunda dşırı derecede artarak redtıde'a neden olıır Planklonık algler, gclışımlerı ıçm besın tuzlarına ozellıkle azot ve fosfora ıhtıyaç duyarlar Bu besleyıcı tuzlar kış aylarında denızlerın dıp sularında yoğun olarak bulunmaktddır Denızlerde yoğunluk farkından doğan tabakalanmalar, ılkbahar aylarında yuzey sularının ısınıp yogunlugunun artmaM ile karışmaya başlar Bu karışım dıp sularında bırıken besm tuzunun ydnı verımlı dıp sularının yuzeye çıkmasına neden ulur Yuzeyde artan sit.dklık ıle bırlıkte besın tuzu yogunlugunun da artması fitoplankton gelışımım hızldndırır Sılıvrı sahıllerınde meydana gelen bu olay sadece bır doga olayı değıldır Bolgedekı duzenMz ve aşırı yerleşımınde etkısı var dır Besleyıcı tu/lar yonunden oldukça zengın olan evsel atıkların dolaylı ya da dolaysız olarak herhangı bır ışlem gormeden denıze uldşması bu canlıların gelışımı ıçın uygun ortamı hazırlamaktadır Bu atıklar Noctıluca scintıllans gıbı planktonık turlerın yanı sıra kıyılarda gozle gorulebılen dıger makroalglerın gelışımıne de neden olur (ozellıkle yeşıl ve kırmızı algler) Artan planktonık turlerın bd/ılarının salgıladığı maddeler sularda yaşayan organızmalar ıçın toksik etkı yapar Noclıluca scintıllans turu toksik değıldır, ancak aşırı artışı dığer su canlılarının gelışımı uzerınde olumsuz etkıler yapar Ozellıkle sabaha karşı oksnen mıktarının mınımum degerle re ınıp karbondıoksıt mıktarının drtmdsınd ve kısa bır hayat devrelerı olduğundan olup bakterıler Urafından dyrıştırılmaları sonucunda sudakı çozunmuş oksıjenı luketerek oksıjensız ortam oluşmasına neden olur Bu sebepler nedenıyle sularda balık olumlerı meydana gelebılır Yard. Doç. Dr. Yelda Aktan Bu yazı benı 199O'lı yılların başına goturdü ve mesleğımız adına verdığımız yıllarca suren savaşımı, duş kırıklıklarını. tam bu ış oldu derken yenıden başa donuşumuzu ve başarılarımızın mutluluğunu yaşadıgımız gıınlerı hatırlattı Sayın Dr Yıldınm Aktuna'nın Sağlık Bakan lıgı yaptıgı donemde, 1 Ulusal Sdğlık Kongresı gerçekleştırılmıştı (Mart 1992) Bu kongrede, 'sağlık ınsan gucu hemşıreler grubunda' yer aldım, çalışma raporunda hedeflere ulaşmaktakı ılk strateji, hemşırelık ve ebelık eğıtımının nıtelık ve duzeyının yukseltılmesı oldu Bunu ızleyen sure ıçınde Sağlık Bakdnlıgrnın, Unıversıtelerın ve Turk Hemşıreler Dernegı'nın ışbırlığı ıle bu konu olgunlaştırıldı Yıllarca suren on çalışmalar sonunda, Bakanldr Kurulu Kararı ıle 79 tane 'sağlık yuksekokulu' kuruldu (Mayıs 1995) Sağlık Bakanlığı ıle Yuk^ek Oğretım Kurulu Başkanlığı arasında yapılan protokol dogrultusunda 'sağlık meslek lıselennın hemşırelık, ebelık ve sağlık memurluğu bolumlerıne' ogrencı alınmasına son verıldı Boylece, hemşırelık, ebelık ve sağlık memurluğu egıtımı, 199798 eğıtımoğretım yılında, sağlık yuksekokullarının ılgılı bolumlerınde (lısans duzeyınde) verılmeye başlandı Hemşırelık, ebelık ve sağlık memurluğu egıtımının unıversıtelere devredılmesı sağlık eğıtım enstıtulerını ışlevsız bırakmıştır Doğal olarak, tıbbı teknologlar yalnız kendı enbtıtulerının kapatılnıaMiid değıl, başlıca ış alanları olan sağlık meslek lıselerının devrıne de karşıydılar ve bu durumdan etkılenen diğer gruplar ıle bırleşerek guçlu bır dırenış ortaya koydular Sonuçta, kapatılan sağlık egıtım enstıtulerınin yerıne Arıkara ve Marmara Unıversıtelerı'nde 'sağlık eğıtım fakultelerı' kuruldu (Mayıs 1995) Bu fakultelerden oncelıklı beklentı, tıbbı teknologlara lısans tamamlama programldrınm dçılmasıydı Oysa, boyle bır lısans tamamlama programı' yenı fakulteler açılmadan da duzenlenebılırdı Gerek bu fakulteler açılmadan once (1994) ve gerekse açıldıktan sonra (199H) bu konudakı goruşlerımı ıçeren ıkı makdle yayımldmıştım (1, 2) Zaman, ongorulerımı doğrulddı YENİ YAPILANMA ÖNERİLERİ Sn Turhan, "sağlık egıtım fakultelerınde ye nı yapılanma sorgulanmakta" dıyor Bu konuda ortaya attığı onerıler yalnızca kendıne mı aıt, yoksa sorgulayanlardan etkılenmış mı, bılemem Ancak, yenı yapılanma onerılerı son derece karmaşık olup potansıyel yenı sorunlara da gebedır Bunların yerıne, gençlerin geleceğı goz onunde bulıın durularak, sağlık yonetımı bolumunun yonetım bılımlerıyle ılgılı bır fakulteye bağlanması konusu ırdelenebılır Sn Turhan, bır cumlesınde ozetle "tıp ve eczacılık fakultelerının sağlık sıstemımızde baskın ve belırleyıcı olmak ısteğınde olduklarını ve kendılerınm yolunu kapattıklarım" soylemek ıstıyor sanırım Cencecık bır oğrencınin, bır uğraşm meslek sayılabılmesı ıçın mensuplarının onyıllarca hatta yuzyıllarca hangı çılelı yollardan geçtığını henuz bılmemesı doğaldır O belkı de bu gerçekle ılk defa yuz yuze geldı ve ıncındı Bırdenbıre gokten ıkı TAŞLAR YERİNDEN OYNADI Sağlık meslek lıselerının en fazla ogrencı barındıran bolumlerının kapatılması ya da polıtık soylemıyle unıversıtelere devredılmesı bırtakım taşları yerınden oynattı En onemlısı, 'sağlık eğıtım enstıtulerıne' ogrencı ahmının durdurulması ıdı Sağlık Bakanlıgı'na baglı olan sağlık egıtım enstıtulerı, yalnızca sağlık meslek lısesı mezunlarını alıyor ve onlara 3 yıllık bır eğıtım olanağı sağlayarak, 'tıbbı teknolog' unvanıyla mezun edıyordu Bu enstıtulerın mezunlarının çoğu, sağlık meslek lıselerıne oğretmen olarak atanmaktaydı hlanbul Unıv Su Urunlerı Fak Tetnel Bılımler Ilolumu Ordu Cad No 200,34470, Lalelı, Istanbul yaktanC&ıstdnbul edu tr 909/20 21 Ajustos 2004