Katalog

Oilbilim Teknohaber Bellek şifresini şekillendirmek Bebek diliyle konuşmak Hominid annelerin çocuklarını sakinleştirmek ve güvende olduklarını için çıkarttıkları sesler giderek anlam kazanmaya başlayınca diller doğmuş oldu. ir beheğin başında toplanan kişiler, farklı kişiIiklere sahip olsalar da, konuşurken aynı dili kullanırlar. Sesli harfler uzatılır, cümleler yüksek ses tonu ile vurgulanır ve sorular abartılı bir şekilde yükselip alçalan bir sesle sorulur. Size hiç de yabancı gelmeyen bu konuşma tarızına bebek dili denilir. Dünyanın dört bir yanında yetişkin insanlar içgüdüsel olarak bebeklerle konuşurken bu dili kullanırlar. Ortaya yeni atılmış bir kurama göre dillerin ortaya çıkışıyla ilgili ipuçları bu dilde saklı. Behavioral and Brain Science isimli bilim dergisinin ağustos sayısında yer alaıı bir yazıda, Florida State University'den fiziksel antropolog Dean Falk, bebek dili çocuğun gelişimi sırasında dilin yapı iske B ile donanmış anneler, daha fazla sayıda çocuğa başarı ile bakabilir. Bu yetenekten yoksun annelerin çocuklarının yaşama şansı azdır. Anneler bebeklerinin duygularını kontrol etmek için çıkarttıklara seslere güvendikçe, anlamsız sözler giderek anlam kazanmaya ve hominid topluluklar içinde yaygınlaşmaya başladı. Sonuçta ortaya diller çıkü. BAŞKA BİR İDDtA Falk'ın bu iddiası itirazlara yol açtı. Sözgelimi Delavvare Üniversitesi'nden paleoantropolog Karen R. Rosenberg ve meslektaşları ilk başta ilk hominidlerin bebeklerini yere bıraktıkları iddialarına karşı çıkarak, bunların çocuklarını kucaklarında veya askıda taşımış olabileceklerini ileri sürüyor. Bunların görüşlerine göre ilk insanlarda anneler büyük bir olasılıkla bebek askıları geliştirerek çocuklarını vücutlarına yakın bir şekilde taşımanın yollarını aramışlardır. Böylece hem çocuklarını sıcak tutmuş, hem de taşıma kolaylığı sağlamışlardır. Bu durumda çocuklarını uzaktan sakinleştirme ve güvende hissettirme gereği de otomatikman ortadan kalkıyor. Dilbilimciler de benzer şekilde Falk'ın iddiasına karşı çıkıyor. Honoluludakı Havvaii Üniversitesi'nden Derek Bickerton. Falk'ın görüşlerinin konuşmanın kökeni konusuna ışık tuttuğunu kabul etmekle birlikte, dillerin kökeni konusunda kayda değer bir şey söylemediğini belirtiyor. Şifreler modern yaşamın vazgeçilemez unsurlarından biridir. Anımsaması kolay olsun diye basit bir şifre seçerseniz, başkaları taralından kolayca tahmin edilmesi riski artar. Karmaşık bir sözcük seçerseniz kolayca unııtabilirsiniz, ancak başkaları tahmin etmekte zorlanır. IBM, bu soruna çözüm olarak çok ilginç bir yöntem nneriyor Bu yönlemde kullanıcı basit bir şifre seçer ve bu şifreyi alfanümerik karakterler olarak lineer bir kutu içine yazacağına, "logon ekranı" üzerinde dağılmış farklı noktalarda, kendi seçecekleri bir düzen içinde girer. Ekranda metin girişi için pencereler bulunur. Kullanıcı bu pencereleri kendi tercihi olan bir düzende sağdan sola, yukarıdan aşağıya, saat yöniine, zigzag şeklinde seçer. Böylece eğer şifre "Mary" ise, M pencerelerden birine gırılir, A bir sonrakine ve bu böylece spesifik bir düzen içinde sürüp gider. Eğer birisi şifrenin Mary ölduğunu tahmin etse bile, bu şifreyi kullanmak için hangi düzen içinde girildiğini de bilmek zorundadır. Disksiz DVD Cebe girebilecek boyutlarda bir video çalıcı, yolculuk sırasında DVD çalıcı taşıma zahmetine katlanmadan film izleme olanağı sağlıyor. Goodmans adındaki elektronik cihaz üreticisinin geliştirdiği çalıcı bu ay piyasaya çıkacak. GPDR1 adı verilen cihaz 200 sterlin civarında satılacak. MPEG4 sıkışlırma teknolojisinden yararlan cihaz, 256 megabaytlık bollek kartına iki saat kayıt yapabiliyor. GPDRTin en önemli özelliği yalnızca TV'den değil, VCR veya DVD çalıcılardan da kayıt yapabilmesi. Çünkü Goodmans, normal olarak video kayıt cıhazlarına yerleştirilen kopyakoruma devresini bu cihaza koymayı uygun bulmamış. Bunun nedeni GPDRI'nin yalnızca flash bellek kartına geçici kayıt yaptığı için Goodmans'ın telif haklarının ıhlal edildiğini düşünmemesi. Film stüdyoları bu cihaza karşı çıkabilir, çünkü bellek kartı çıkartılıp başka çalıcılarda kullanılabilir lesini nasıl kuruyorsa, dillerin evriminde aynı işlevi gördüğünü ileri sürüyor. Falk'a göre böyle bir bebek dili, insan evrimindeki iki önemli gelişmenin sonucu olarak ortaya çıktı. Bu gelişnıelerden biri iki ayak üzerinde yürümek, ikincisi ise büyük beyindir. Diğer primatlardan farklı olarak insanlann dünyaya getirdikleri bebekler görece olarak gelişimini tam olarak tamamlamamıştır. Bir şempanze doğumdan çok kısa bir süre sonra annesinin karnına veya sırtına tırmanarak anneyle birlikte dolaşabilirken, insan bebeği kucakta taşınmak zorundadır. Antropologların pek çoğunun ortak görüşüne göre insan bebekleri şempanze benzeri sosyal bir yapıyla doğar. Yani bebeği anne büyütür. Ancak sürekli olarak bebeği taşımak zorunda kalmak annenin yiyecek bultna işlevinı büyük ölçüde engeller. DİL: YENİ BİR KEŞİF Falk'ın varsayımının dilin iki teınel unsuru hakkında en ufak bir görüş içermediğine dikkat çekiyor. Bunlar referans sembolleri ve sözdizinıi yapısıdır. Bickerton'a göre Falk'ın senaryosu annenin çıkarttığı melodik seslerin nasıl anlam kazandığını açıklamıyor. Popüler görüşe göre lisan görece olarak yeni bir keşiftir. Lisanların 100.000 yıl önce ortaya çıktığı sanılıyor. Ancak Falk'ın haklı olması durumunda bebek dili belki de tüm gelişmişliği ile lisanlar bundan çok daha önce evrimleşmiştir. Fosil kayıtlarına göre bizim türümüz olan Homo 1.6 milyon yıl önce iki ayağı üzerine dikilmiş ve gelişimini tam olarak tamamlamamış bebekler doğurmaya başlamış. Ancak bilim adamları bu konııda kesin bir yorumda bulunmaktan kaçınıyor, çünkü yeni fosiller ortaya çıktıkça lisanın kökeni hakkında yeni bulguların da ortaya çıkması kaçınılmaz. Kısaca ilk söz hakkında son söz henüz söylenmedi. Kaynak: Scientific American. Temmuz 2004 Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramaları pek çok insan için dayanılmaz bir sıkıntıdır, çünkü silindirik bir mıknatıs içinde bir süre yatmak zorunda kalan hasta klostrofobik heyezanlar yaşayabilir. Sonuç olarak dünyada MR taramalarının yüzde 7'si yarıda kesilmek zorunda kalır Londra'daki Royal College of Art'da okuyan Lucy Porter adında bir ögrenci, buna bir çözüm üretti. Porter'ın geliştirdiği bir sanal gerçeklik gözlüğü, hastanın dış mekanlara ilişkin görüntüler izlemesini sağladığı için hasta sıkışmışlık duygusundan kurtulabiliyor. Tarayıcının güçlü manyetik alanı, metal parçalar içeren pek çok standart gözlüğün kullanılmasına uygun değildir. Dolayısıyla Porter kulaklığı tümüyle plastik malzemeden üretti. Tarayıcının bulunduğu kontrol odasındaki bir projektör, video veya fotoğrafik görüntüleri açılı duran bir aynaya yansıtır. Aynadan yansıyan görüntüler de gözlüğün ekranına odaklanır. Klostrofobik heyezanları olan 9 hasta üzerinde yapılan denemelerde, hastalar seans sırasında daha sakin durdular. Güle oynaya tarama ANNEBEBEK İLİŞKİSİ Falk, bu süreç içinde hominid annelerin bebeklerini yakınlarında bir yere bırakarak yiyecek bulma/toplama eylemine devam ettiğini ileri sürüyor. Bu arada annesinden ayrı düşen bebeği sakinleştirmek için anne fiziksel olarak olmasa da sesli olarak güvende ölduğunu hissettirmeye çalışır. Uzaktan kumanda ile sakinleştirme eylemi en ilkel haberleşme sistemlerinden türetilmiştir. Bu kurama göre genetik olarak çocuklarını anlama ve kontrol etme yeteneği Apple'ın İPod müzik çalıcısına sahip olanlar, lisanını konuşamadıkları ülkelerde lisan sıkıntısı yaşamıyorlar. Lisan başına 10 dolar ödendiği zaman, kullanıcı "Talking Panda" adı verilen çeviri paketini indirebiliyor. Bu paket, Fransızca, ispanyolca veya Japonca 300 deyim içeriyor. iPod'un tarama düğmesini kullanarak istenilen deyime ulaşmak olası. Kullanıcı o dili konuşan kişinin sesinden bu deyimi önce dinliyor, daha sonra elinden geldiğince doğru bir şekilde bunu telaffuz etmeye çalışıyor. Eğer sesleri doğru çıkartmayı beceremezse, kulaklığı karşısındaki kişiye verip dinletmeyi tercih edebiliyor. iPod lisan engelini aşıyor 906/11 3 1 Temmuz 2004