Katalog

Arkeoloji rede hastanın ABC 'nın desteklenmesıdır Bu noktada hastaya gerektığmde Temel Yaşam Desteğı yapılmalı dır • DKH ve AGE 'nın bulgularını azaltacak ya da gıderecek hıçhır ılaç yoktur Aspırın, steroıd lıdukaın gıbı ılaçlar tedavıde ve yakınmdların azaltılmasında kulldnılmıştır (11) Ancak kesın yanıt alınamamıştır ve koruyucu olardk kullanımları konusunda daha ılerı <,a lışma yapılmdM gerekmektedır • Nkyardımda eıı onemlı aşama tanınıtı zamanında konulması ve rekompresyon yapılacak merkeze transportu ıle ılgılı çalışmalarırı hemen bdşlatılmasıdır (12) • Hd.staldnn karadan taşınma.sı daha uygundur Çunkıı hdVddan uldşım sırasında, yukseklık artışi nedenıy le basıııt, duşer ve nitrojen kabarLikları vucuda daha fazla yayılabılır Hdstdların havadan taşınması gerekırî>e kabın ıçı baMiıunın 1000 ayaktan daha duşuk olması gerekır Hastayı transfer sırasında portable basınç oddsi kullanılması gerekebılır Arterıalvenoz dolaşıını artırnidsı ıçın AGE olan olguların supın pozıs yondd sırt u.stu taşınması uygundur • DKH ve AGE ıgn kesın tedavı, rekompre.syondıır Acıl doktoru kendı çalıştığı hastaneye en yakın ve uygun basınç oda&ının yerını oğrenmelıdır. Semptom ve bulgular ne kadar ağır olursa olsun, tum hastaların basınç odasına alınması gerekır •Rekompresyon tedavısının amdcı, hava kabarcıklarının rnekanık olarak obstruksıyona neden olmasını onlemek, nıtrojenın atılmasını sağlanıak ve ıskemık dokuların oksıjenlenmesını sağlamaktır • DKH tedavısınde olguların %588b 'sında başarılı sonuçlar alınmıştır (13) Rekompresyon tedavisı ne 24 saat sonra başlanan olgularda bıle sonuçlar oldukça başarılıdır Bu hastalarda %53'unde tam ıyıleşme saglanmış, %82'sınde de major bulguları gerılemıştır (14) Tedavı 1014 gun gecıkme halınde bıle başlanabılır ve. norolojık semptomların bu olgularda da genledığı saptanmıştır (15) Kaynaklar 1 PADI 1441 Dıver Survey Professıonal Assocıatıon of Dıvınjî Inslrıalors Saııta Ana Calıf 1444 2 Arthur [)C Marguıks KA A short uıurse ın dıvıng medı cıne Aıın rrnerg Med lf>684 1487 3 VVhelan TR Kıual nerve palsy assocıated vvıth under vvater barutrdutna Postgrad Med J bh 465 1440 4 Green SM Kollırotk bC dreen HA Tympanoınetrıc evaluatıon of mıddle ear barotrauma Jurın»4 reıreatıonal scuba dıvıng Int J Sports Mcd 14 411 144 i 5 Brown M I ones I Krolımrr J Psıudoephedrıne for the preventıon ul harotıtıs medıa a controlled clııiK.ıl Irıal ın undervvaler dıvers Ann lîmerg Med 21 844 1942 f Partll (.J Btcktr Gl) Conservatıve menagement of ınner > ear barotrauma resultmg from biuba dıvıng Otolar>ngol llead Netk Surg4İ34i 1485 7 Sykes JJW Medıtal dbpects of scuba dıvıng BMJ 308 1481 1444 8 RudgeFW Stoııe JA The use of the pressurt Luff test ın the dıagnosıs ot dt(.onıpri!>siün dısease, Avıat Spact Hnvtron Med Türk bilim adamı Soysal, ilk Hattice sözliiğü yazdı Chicago Üniversitesi'nde görev yapan Türk bilim adamı Dr. Oğuz Soysal, uzun yıllar süren çalışmalarından sonra Anadolu'nun en eski dili olan Hattice 'nin sözlüğünü yazdı. "Hitit Yazı Geleneğinde Hattice Kelime Hazinesi" adlı bilimsel eser 1050 sayfadan oluşuyor ve Almanca yayımlandı. Soysal, ayrıca Hitit sözliiğü üzerinde çalışıyor. ıtıtlerden once Anadolu'da yajayan Hattılenn dılıne ılı^kın ılk sozlugu bır Tıırk bı lım adamı, Dr Oğuz Soysal yazdı Hattı dılıyle ılgılı elde sadece tabletler bulunuyor Hıtıtler Hattıce'yı kubal bır dıl olarak tapınaklarda dua ıçın kullandıklarından, Boğazkoy ve Ortakoy Hıtıt arşıvlerınde çıvı yazısıyla yazıl mış kıl tabletlerde Hattı dılınden bu tur pasajlar bulunduğunu ıfade eden Soysal, sayısı sadece 500 kadar olan bu tur metınlerın Hattı dılı hakkındakı tek kaynak olduğunu belırttı Soysal, 7 yıllık yoğun bır çalışma sonucu hazırladığı kıtabın, Hattice hakkındakı tum bıblıyografyayı topladığmı ve Hıtıt tabletlerın de belgelenen Hattı dılı ıle ılgılı tum bilgilerı bıraraya getırdığını kaydettı. H Ankara Unıversıtesı Dıl ve Tarıh Coğrafya Fakultesı Hıtıtolojı Kursu su'nden 1982 yılında me zun olan Soysal, Almanya'da doktora ya p11k t a n sonra 1994 te New York Unıversıtesı'nde mısafır profesor ola rak Hıtıtçe derslerı verdı Chicago Unıversıtes ı ' n d e Dünyayı slmgeleyen 1995'ten bu 2000) yana gorev yapan Dr Oğuz Soysal, bu aralar Hıtıt Dılı Sozluğu projesı uzerınde çalışıyor tunç dinsel sancak (M.Ö. 2100 • başlayan kazılarda bugun Anadolu Medenıyetlerı Muzesı'nde sergılenen guneş kursları, heykelcıkler altın kupalar ve bırçok eser bulundu Soysal'a gore, Hattice ne Hıtıtçe gıbı bır HıntAvrupa, ne de başka bır dıl grubuna aıt Bu, uzun sureden berı bılınıyor. Anadolu'nun bılınen en eskı dılı Hattice, Asya kokenlı ızole bır dıl olarak tanımlanıyor ve yapısı bakımından bugunku Kafkas dıllerıyle karşılaştmlıyor Soysal'ın Hollanda'da Alman ca olarak yayınladığı "Hitit Yazı Geleneğinde Hattice Kelime Hazinesi" adlı bilimsel eser 1050 sayfadan oluşuyor HATTİLER KİMDİ? bt2bb 1991 4 Dıık AHK Massev P V Neunılııgıı prebtııtatıon of V dtcompre'i'îion sıtkıuss and aır tmbolısm ın sport dıvers Neurnlngy İS 6b7 1485 10 Warren I.P DjangVVT Moon RE et al Neuroımagıng of stuba dıvıng ınjurıei to the CNS AJR Am J Rocntgenol 151 1001 1488 11 Leıtth DR Green Rl) Pulmonar> barotraunıa ın dıvers and the treatmenl of cerebral arterıal gas embolısm Avıat Space Fnvıron Mı.d 57(10Ptl)431 1486 12 Creer Hl) Mas&ey KW Neurologıc ınjury fronı ıındersta dıvıng Nturol Clın 10 1011 1442 H BondJC. Moon Rl Morrıs DL Inıtıal tahle IrLatmtnt of decompressıon sıtkness and aıterıal gas emholısm Avıat Space Hn vıron Med hl 718 1440 14 Ball R Kffect of severıly tıme to recompressıon wıth oxygen and re treatmenl on outcome ın forty nıne cases of s>pıııal lord decompresüon sıckness llndersea Hyperb Med 20 133 1493 15 Myers RA Brav P Delayed treatnıent of serıous decompreibion sıckness Ann Cmerg Med 14 254 1985 Yaklaşık MO 25001700 yılları arasında Anadolu'da buyuk bır uygarlık oluşturmuş Hattıler hakkında bılgı oldukça sınırlı Hattıler Anadolu'nun yerlı halkı olarak kabul edılıyor, ancak Hattılenn goçlerle geldıklerını, hatta Kafkas kokenlı olduklarını savunan bılım adamla rı da bulunuyor Yapılan Giimuş kakmalı tunç araştırnidldr, Hıtıtlerın uy boğa heykelciği. Boğa, garlık, ınanç ve mıtolojı fırtına tanrısının simbakımından Hattılerden gesiydi. (M.Ö. 2100 çok etkılendıklerını ortaya 2000) koyuyor Hıtıtlerın kendılerını başka ısımle anmalarına ragmen, ulkelerıne "Hatti ulkesi" demelerı ve dın ıle ılgılı tabletlerde rahıbın Hattı dılınde konuştugu nu behrtmelerı bu etkıyı gosterıyor Ayrıca ozel ısımlerın bırçoğu da Hattı dılınden gelıyor Hattı uygarlığına aıt en onemlı eserler Alacahoyuk'te bulundu 1935 te Ataturk'un hımayesınde YENİDEN DOĞUŞA tNANÇ Yapılan kazılarda olulerın 'hocker" pozısyonunda (ana rahmınde oldugu gıbı cenın vazıyetın de) bulunması . toprak ve yenıden dırılme kultlerının varlığını dolayısıyla da ana tanrıça kultunun varlığını gosterıyor Bır başka buluntu verı olan Tokat'takı Horoztepe'de de ana tanrıçaya aıt putlar ve toren zıllerı ortaya çıkarıldı Ancak buluntuların buyuk boluınu yurtdışına kaçırıldı Hattılere aıt susleme ve bezeme şekıllerının Anadolu'nun bırçok yerınde gorulmesı bu uygarlığın ne kadar yayılmış olduğunu ve onemını gosterıyor Hattı halkı, hayvan bıçımlı tanrıların kultunu gelıştırmış, ozellıkle de boga en onemlı sımge olmuş Boga ıle gok ve guneş kurslarının bırlıktelığı boga ve gok ılı^kısını duşunduruyor Buna gore boğa en buyuk gok tanrıyı temsıl edıyor Hattılenn Hıtıtlerın asımılasyonuna uğradığı ve Hattı uygarlığının Hıtıt uygarlığı ıçınde yaşamaya devam ettığı goruluyor * Uz. DrAvrupa Acıl Tıp Bırlığı EuSEM //. 906/19 31 Temmuz 2004