Katalog

BiyoTıp GönüldenBilime Ahmetlnam Yeni bir kök hücre kaynağı keşfedildi Gelişmeyi önemli bir gelişme olarak kabul eden bilim adamları gelecekte ınsanlardan hatta cınsıyet ve yaşa bakmaksızın neredeyse tüm omurgalı hayvanlardan hp ve biyoteknoloji için gerekli kök hücreleri kazanılabileceğine inanıyorlar. Bilim adamları sonuçların diğer araştırmalarla ve diİnsan bedenlndeki bir kök hücre ğer uzmanlar tarafından da lmanya ve diğer bazı ülke kolonisi: Pankreas yeni bir kök hücre kamtlanması gerektiğini lerde embriyonik kök kaynağı olarak keşfedildi. söylediler. hücreleriyle araştırılmasıKök hücreleri yıllardan beri ağır hastalıkna izin verilmemekte. Bu nedenle alternatif kayların tedavısi ve organ üretimi için umut olmuşnaklar arayan Alman araştırmacılar, pankreastu. Her organızmada kök hucresı bulunsa da ta, embriyonik kök hücrelerinin birçok özelliğibunların gelişim potansiyeli farklıdır. ne sahip kök hücreleri keşfettiler. Fraunhofer Birçok organda bulunan yetişkin kök Biyotıp Tekniği Enstitüsü ve Lübeck Üniversihücrelerinin avantajı, oluşturdukları dokunun tesi araştırmacılarının "Applied Physicis A" derbeden tarafından reddedilmemesıdir. Hücreler gisinde açıkladıkları gibi insan ve farenin pankfarklı hücre tıplerine de donüşebıliyorlar. Mesereas dokusundan yetişkin kök hücreleri elde la kemik ılığı hücreleri doğal yollardan karaciedilmekte. Pankreastaki hücreler çoğalma ve ğere girerler. Fakat ne var ki kullanımı etik sofarklı doku tiirlerine dönüşme potansiyeli açırunlar yaratmayan yetişkin kök hücreleri sınırlı sından embriyonik kök hücrelerinden geri kalmiktarda çoğaltılabilmekte. mıyor. Oysa çok daha üstün özelliklere sahip Yeni yöntemle elde edilen kök hücreleri, embriyonik kök hücreleri sınırsız olarak hatta bir yıl önce 74 yaşındaki bir hastadan alıçoğalabildıkleri gıbı bedendeki 200 doku nanlar bile in vitro (doku kültür) koşullarında türune de dönüşebiliyorlar. Embriyonik kök gayet iyi gelışmış ve çoğaltılması ve dondurulhücreleri yapay döllenme sırasında oluşan ve ması da daha kolay. Ayrıca kültür aşamalarında hamilelik için kullanılmayan embriyolardan elhücrelerin farklılaşması da hedeflere uygun bir de edilmekte. biçimde ayarlanabiliyor. Nietzsche Bu Şarkıyı Biliyor Muydur Elbette bimiyordu. 0 kocaman bıyıkları altında, mahcup, kırılgan, ince bir insandı Nietzsche. Çağını, ınsanını, kültürünü tarihiyle okuyabilen, çağının ötesini yaşayan acılı bir düşönürdü. Hocam Kemal Tüfekçi ile Mustofa Nafiz Irmak'ın Şevkefzâ şarkısını geçerken farkettim: Hem makamı hem de sözleri Nietzsche buyuruyordu! Sözler Râtip şirr'indi. Söylenenlerin sevgiliye değil de hayata olduğunu düşündüğümüzde, önümüze külturümüzden Nietzsche'ye Nietzsche'den kültürümüze ilginç bir köprünün açılabildiğini görüyoruz. Sözler aruzla yazılmış, vezni mefâliün/mefâilün/fâilün Sebeb sensin gönülde ihtılâle Sürüklersin beni sonsuz melâle Bilirsin müptelâyım ben ezelden Belâyı âteşe, belki hayâle Senin cevrin senin zulmünle şâdım ı Niçin dursun figânıı şulezâdım 1 '•'•'v Benim sensin bu âlemde muradım r • ' « " Düşürsen de beni sonsuz melâle •. Alman araştırmacılar insan ve farelerin pankreaslarında embriyonik kök hücreleri gibi davranan ve onlann yerine kullanılabilecek hücreler buldular. A BİRGÖNÛLFİLOZOFU ;: Nietzsche, kimi akademisyenlen ürpertecek belkı: Bir gönül filozofudur. • Sığ, kalıplanmış, çerçevelenmiş akıl, zihin, ben, anlama yetisi.. gibikavramlara itiraz eder: Hayatı açıklamaya; bütün bu sözcüklerle karşı çıktığımız kavramların tuzağına düştüğümüz düşünülürse, hayatı yaşamaya yardım edemezler. Yaşadığımız kavramlar, değerler, anlamlar dönüşturülmek, değiştirilmek ister. Ummrtung aller werte, budur, değerlerin yeniden değerlendirilmesi Gönüldekı ihtılâl, hayatın kendisinden gelir. Ihtilâl'i duymak, yaşamak, yaşanan hayatın, basma kalıplığını anlamaya göturur, sonsuz melâle götürür. Bu, Nietzsche'nin Die ewige wiederkunft dediği bengi dönüşün, insanın yazgısı içinde sıkışmışlığının melâlidir. Burada melâl. asla birmeiankoli değildir. Nietzsche hep sevinçlidir, tüm acılarına karşın. Çiinkü o, uyarılara ve işaretlere karşı aşırı duyarlıdır, onlann bolluğunu yaşamaktadır. (Überreichtum von Mitteilungsmitteln mit extremen Empfa'nglichkeit lür Reize und Zeichen, bkz. VVİIIe zur macht §809) Bu, belâyı âteştir, hayâldir! Belâyı hayâl! Üzeri yozlaşmış anlam molozlanyla örtülmüş, dipdiri, capcanlı yaşamı yeniden bulup çıkarmaya çalışmanın ateşidir. Alevler saçan, bir haykırmadır, eskilerin deyimiyle. figânıı şulezâd! Onu hiç kimseyle karıştırmamak gerekir, Ecce Homo'daki çığlığıdır bu. Dionüsos'un çömezidir. 0nun için hayatın zulmü onu şâd eder, mutlu eder. Yazgısını sever çünkü. (Amor fati!) Yaşamın kendisini ister Murâdı hayattı. Hayatsa, onu yaşayamayanların hakikat (Wahrheit!) dedikleri pılı pırtının, ıvır zıvırın altında kalmıştır. Ulaşım Teknolojisl Havacılıkta yepyeni bir kavram: Boeing 7E7 Boeing, en ileri havacılık teknolojilerini içeden yeni modeli 7E7 Dreamliner'ı düzenlediği bir bilgilendirme toplantısıyla tanıttı. Boeing'in Ürün ve Hizmet Pazarlama Direktörü Randy Tinseth'in tanıttığı 7E7, 3 modelden oluşan bir uçak ailesi. Uçağın normal ve uzatılmış modelleri, üç sınıflı oturma düzeninde 200250 yolcuyu 15.700 km'ye varan menzillere taşıyabılecek. 7E73 olarak tanımlanan ailenin kısa menzilli üyesi ise, iki sınıflı oturma düzeninde yaklaşık 290 yolcuyu 6.500 km'lik menzillere götürecek. "Yeni bir dünyaya yeni uçak" sloganı ile tanıülan 7E7, yüksek kargo kapasitesi ile Boeing'in Avrupalı rakibi Airbus'ları geride bırakıyor. Yeni uçağın diğer önemli özellikleri: • geliştirilmiş güvenlik • ileri kanat tasarımı • yüzde 20 yakıt tasarrufu • kabin içi ve dışı gürültü üretiminde azalma • nanoteknoloji ve moleküler elektronikten yararlanılarak geliştirilmiş kompozit yapı • hasarları otomatik tespıt etme yeteneği • şebeke merkezli operasyonlar • seyir süratinde artış (0.85 Mach) • geniş iç hacim, daha iyi ışıklandırma, kabin basıncında ve neminde yolcuları rahatlatacak yönde ayarlama 899/7 12 Haziran 2004 SANATNİÇİN VAR? insanlar, "hakikat" diye yaşamaya yakışmayan, yaşamı köklerinden kurutup, ortadan kaldıran tehlike yüziinden kokuşmaktadırlar Alevler saçan haykırmam, çığlığım, sanat yoluyla, değersizleşmiş değerlerin kırılmasına, kırılıp, yok olup, yeni değerlerin ortaya çıkmasına yol açmak içindir. Sanat, hakikate kurban gitmeyelim diye vardır! (Wir haben die Kunst, damit wir nicht an der Wahheit zugrunde gehn. VVİIIe zur macht, §822) Sanat, yaşama ulaşmakta, dürtülerimizi âhenk içinde, yaratıcı atılımlarla işleyip, dokuyabileceğimiz bir dünyayı sürekli olarak tazelemekte en bü'yü'k güçtlir Sanat alevler saçan bir çığlıktır: Tüm kokuşmuşluklan, bayatlıkları, çürümüşlükleri kaldırır ortadan; yakarkül eder. Küllerinden Minerva'nın Baykuşu yeni guzellikler çıkarır. Eyhayat! Ey bilim! Ey sanat! Sebeb sizlersiniz gönülde ihtilâle. Gönülde ihtilâlyapan biliminyorulmazarayışçılanyız. Nietzsche, bu bilime şen bilim (Fröhliche VVİssenschaft!) diyordu. Bilim ciddidir, dikkat, emek gerektirir. Çileyle öğrenilir. Belâyı âteştir, bundan dolayı şendir. Bu topraklardaki kokuşmuşluğu, çıkar hesaplarını, bencil, yozlaşmış bakışları yenen bir şen bilim, uzağımızda değildir. Bilime, insana, hayata olan saygıyla, sevgiyle, arayışımız; bizi şen bilime götürecektir. Doğabilimlerinde, sosyal bilimlerde, düşünce ve sanat alanında, dünyadaki bilim duyarlı insanların gönüllerinde ihtilâller yaratacak şen bilime! Dlyafbakır, Mayıs, 2004 inam@metu.edu.tr