Katalog

Bilim ve entelektüalizm 'Özgürlük, Humboldt'da somutlaşarak vücut buluyor Genetik biliminde mt'iır yaşanan İlk atılımlarda, her bir genin bedensel bozukluklara neden olduğu ve genlerin istenildiği gibi "açılıp, kapatılabileceği" düşünülmüştö. Ama bu iş bu kadar kolay değil işte. Bu iklim ve beyin araştırmacıHumboldt'un eserlerini yeniden yayımlayan Enzensberger: "Humboldt'ta özgürlük somutlaşarak vücut buluyor. lan için de geçerii. Hayranlığın duygu olduğunu için yaşamsal bir önem taşıyordu. HumTüm bilimler sımrianm bih ve bunu çoksağlıklı bir tıak ettiğini diişüaz kişinin Humboldt'un özgürlük anlayışında boldt ömeğin köleliğe karşıydı. nüyorum. Herkesin örnek aldığı bir kişilik biraz direngenlik gizli... Fakat esas olarak Yahudiler için meii ve basit indirgemelervardır. Ve onu tanıtmak için bir şeyler yaBen kişiye dalıa yakın olduğu için çok aydınlatıcı girişimlerde bulunmuştur. den kaçmarak ufuklanm ge pıldığında ki bu yapılması gerekir, heye buna bağımsızlık duygusu demeyi tercih O zamanlar bir tür antisemitizm havası nişletmeli. Bütünlük gözden canlanıyorum. Bu Montaigne'de de öyley ediyorum. Özgürlük soyut bir değerdir, esiyordu. O devriıı büyük dehaları örnesomutlaşarak vücut buluyor. bile öyle düşünuyordu. kaçmlmamalı. Vebukonu di ve Humboldt'da da aynı şeyi yaşıyo ama onda elçilik veya müze müdürlüğü ğin Fichtebu düşünceden tamamen Fakat Bakanlık, Humboldt uzakrum. öneriliyor, ama o hiçbirini istemiyor. Devtı. Sonuçta tabii Moses Mendelssohn ve da Humboldt yarariı olabilir. güvencesi yerine riski Henriette Herz'i gençliğinden beri tanıKurtiann Savunması, Eyalet dir? Gezginde sempatik bulduğunuz ne let ayrıcalığı seviyorum. seçiyor. Ondaki yordu. Fakat özgürlük savaşlarından sonbu ra gizli Yahudi düşmanlığından etkilenBelki de bilime olan olağanüstü katDili ve Körier Alfabesi gibi memek için de çabaladı. kısından çok, mutlak bağımsızlığıydı. Bu Alışılmış Alman letarjisiyle zıtlık eserieriyle çağdaş toplumu adam bağlanmak, belli bir yerde kalmak oluşturduğu için mi? ve kısıtlanmak istemiyordu. Bunlar o tave edebiyatt irdeleyen AlKesinlikle. Eski Federal Cumhuriye1848 yılında Berlinli Mart Şehitleri rihlerde iddialı isteklerdi. Almanya küçük te bakalım. Bonn bir tür köydü. Oysa için yapılan cenaze törenine kaülması german yazar Hans Magnus En bir ülkeydi. En biiyük dehalar varlıklarını Humboldt tüm yönetimlerin ötesinde bir çekten de devrimciler için bir saygı göstezensberger, Spiegel dergh VVeimar gibi can sıkıcı yerlerde sürdiir koznıopolitti. Çok sayıda yabancı dil ko risi miydi? zorundaydılar. Humboldt, bu Fakat sıra dışı, dünya meBundan sonrası da var. sinde yayımlanan son söyle mekolmaz dedi. Bu ufuk, onun için iş böy nuşuyordu.özgürlükbudüşkünü insan aynı 179ü Elbette. Paris Marsfeld'de özgürlük le yeterli raklısı ve yılında zamanda bir salon adamıydı. Parisli beyeşisinde, Humboldtvari bilgi değildi. tanrısı için bir anıtın dikilmesi için Georg fendi, adeta bir süperstar. Ve bu özelliğinForster ile birlikte kum karıştırdığı bilinir. açlığı, Alman letarjisi ve den yararlanıyordu da. Onu bu yüzden öyleyse en çok kişiliğine hayransıForster, Cook ile birlikte dünyayı gezmişyargılayanlar oldu: Frusya Kralının musamücadeleci entelektuelliğin nız? ti. 58 yıl sonra birlikte cenaze törenine kahibi nasıl olur da Fransız devrimine ilgi tıldılar. Hiçbir şeyin ucunu bırakmıyor, Evet, dogasını seviyorum. Araştırma geçmişteki ve günumüzdeki hırsının tetikleyici enerjisi davasına bir duyabilirdi? böyle bir insanı değiştiremezsiniz. Bu da niaçıktadı. Sn. Enzenberger, "Kosmos" başyapıünın yeni baskısı ve "And Dağları Gözlemleri" adlı eserin ilk Almanca baskısı sayesinde bir tür "Humboldt Projesi"ni hayata geçirdiniz. Alexander von Humboldt'a olan hayranlığınız ne zaman başladı? Humboldt'a olan ilğim en az otuz yıl önce başladı. Onu çok beğeniyorum. içerik kazındırdı. Sonuçta Humboldt'un bağımsızlığı boş değil. İlk önce bilimin merkezi neresi, diye soruyor. O zamanlar Paris idi. O halde ver elini Paris! Ama ona Avrupa bile tiar geldi. 0 halde dev bir araştırma gezisi planlamalıydı, üstelik sözleşnıeli falan değil, tamamen ktndi imkaıılarıyla ^erçekleşürileıı bir fîeziydi bu. Masa başı bilgininden farklı olarak her şeyi kendi gözleriyle görerek öğrenmek istiyordu. Bir keresinde, "en tehlikeli dünya göriişü, dünyayı gözlemlemeyenlerinkidir" demişti. Bunu Hegel için söylüyordu. güzel bir şey. Düşündükleri, söyledikleri ve yazdıklanndan dolayı aslında tutuklanması gerekirdi. Evet ama kiminle ilişki kuracağını çok iyi hiliyordu. Ününün kıskanıldığı Berlin'de saray görevlilerine, gösteriş meraklıları ve şovenistlere sırt dönerek kralla muhatap oluyor ve bu şekilde saldırılardan korunuyordu. Bu eşsiz strateji o zamanlar için alışılmışın dışındaydı. Ve onun gibi hoşgörü için, savaşan Ama bu aynı zamanda sistem içinde de bir bağımsızlıkü. Evet, eşsiz olan da bu. O zamanın insanı, ya uymacı (konformist) ya da devrimciydi ve çıkmaza karşı koşup kendisini sürgünde buluyordu. Börne, Heine ve Büchner gibi saygıdeğer iıısanlara lıayranım, ama bunlar doğrudan doğruya hareket edemiyorlardı. Humboldt yaşadığı dönemde etkili olmak istiyordu ve kardeşi VVilhelm ile birlikte Alman bilimini dünya 925/16 11 Aralık 2004