Katalog

Hukuk Bilimi Yargıtay, olaylar ve nedenleri Yargının, ülkenin en güvenilir ve saygın kurumu olması, hukuk devletinin gereği olduğu gibi yargıçların da onur sorunudur. Yargıtay'da, giincelleşen olaylar üzücüdür. Yargıtay onursal üyesi kimliğini taşımanın sorumluluğunu duyarak "yüksek mahkeme hakkmda" sizlerı aydınlatmak gereğını duydum. Çeün Aşçıoğlu* Y argıtay 'adlı yargı yerlerınden verı len kararların hukuka uygunluğunu denetleme", 'ulkede duzenlı ve guvenlı bır uygulama bırlıgı sağlama' ve "tum yargıçlara ornek olacak yargıç kımlıgını koruma ve gelıştırme" gorevını, 250 yuksek yargıç sanını almış uye ve otuzun uzerınde kurulla yuz bınlerce dosyayı denetleyerek yerıne getırmeye çalışmaktadır Hıçbır ulkede bır orneğı olmayan boyle bır duzende, yuklenılen ağır gorevlerın yerıne getırılmesı sureklı rısk altındadır, ozverı ve ıyı nıyet yetmemektedır Bozulma, artan uye, daıre ve ış sayısıyla doğru orantılıdır Yuksek mdhkemede gorev alacak yargıç hukuk bılgısı, genel kultur ve yargıç kımlıgı açısından ustun değerlere ve yetenege sahıp olmalı Ancak dunden bugune tum kurullarda, çogunlukla, kışısel değer yargıları kayırmdlar, beklentıler polıtık yeğlemeler karşılıklı pazarlıklar gıbı çok çeşıtlı nedenler seçımlere etkılı olmaktadır Başlıca nedenı hakımler kurulu uyelerı nın", onemlı bır bolumunun, ustun nıtelıklere sahıp olmayan yargıçlardan, polıtık yeglemelerını kurul dışında tutamayan (ba kan ve musteşar) kışılerden oluşması ve seçımlerın gızlılık ıçınde ydpılmasıdır Bılgı kultur ve yetenegıyle yargıç kımlıgıne sahıp olmadıgı yargı çevrelerınde bılınen ya da 'senelerce yonetsel alanlar da çdlışan vt bu nedenle yargısal çalışma ldrla bagları kopmuş yargıçldr uye seçıle bılmektedır Yargıtdy uyclerının en ıyı ola sılıkla diii.dk yuzde otuzu (2^0/75) Turkıye koşullarında(') bu gorevı yerınt getıre cek nıtclıkte oldugu duşuncesındeyım Ards.lırma sorgulama yollarını kullanarak hukuka ve yargıya bılımsel duzeyde katkı da buluıidiıldrın oranı ıse son derece du şuktur Boyle oluşum ıçınde ustun degerle rı ınançları koruma lıer zaııuıı ve her konumda oldiidklı degıldır kı kışılerın (ış adamı ve MIT çalışanı) dave tını kabul edemez', "bır davayla ılgılı şu ya da bu nedenle bılgı veremez, açıklama ya pamaz", bunlar yargıç etıgıne aykırı davranışlardır Genel yaşam ıçınde degerlendırıldı ğınde, hoş gorulecek ıyı nıyetlı davranış ol sa da, yargı ve savunduğu değerler bunları kaldırmaz Cehenneme gıden yollar ıyı nıyet taşlarıyla doşenmıştır, bu taşlara basan, eylemının bedelını odemelıdır Bır Yargıtay uyesının açıkça yasalara ve yargıç kımlıgıne aykırı davranışı, çogun lukla, kapalı kapılar ardmda tepkılere ne den olmakta en azından ozdenetım yolları ışletılmemektedır Yasal yolların ışletıldıgı durumlarda bıle sonuç tartışmalı kalmaktadır Son olaylara ısmı karışan ıkı uyenın oylamasında oyların dağılımı ılgınç bır or pabılecegı on yargısıyla Yargıtay kararına karşı karar duzeltme yolu kabul edılmış tır Aynı kurulun dun verdıgı karardan ya nılmışım dıye donmesı dogruluk ve guven ılkesının ongordugu 'çelışkıh davranış ya bagı nın çıgnenmesının sonuçlarını doğu rur Bıze ozgudur dıye hıçbır ulkede olma yan yontemı savunmak bılımsel olamaz Oyçoklugu ıle çıkan kardrlara karşı oy yazılmaktadır Oysa AB ulkelerınde IHAM ve Alman Anayasa Mahkemesı ayrık karşı oy yazma ve oyunu açıklama yargıya karşı guvenı korumak dmacıyla yasaklan mıştır Bız de karşı oylar çogun çok guç lu gerekçeler ıçerırken çoğunluk kararı son derece yuzeysel yazılmaktadır Yanlışlı ğı, karşı oylarda savunulup guçlenıyorsa, kararın, sosyal dogruluğunu onaylayabılır mısınız ? kımlıgı kavramlarının ozunun anlaşılama mış olmasının yıpratıu etkısıylc bu gune gelınnııştır, bcnzerı va da guven sarsıcı degışık olaylar yarınlardd da artmdsı dıleğımız olmamakla bırlıkte kaçınılmazdır Bu duzen Yargıtay kararları U7erıne, kapalı kapılar ardında loto benzerı bır oyu nun oynanması gıbı son derece tehlıkelı bır ortam da yaratmıştır Bır avukat, emeklı bır yargıç ya da sıradan bır kışı hıçbır etkılı gırışımı olmadan ancak etkılı olduguna bıreylerı ınandırarak oyun kurucu olmaktadır Ikı seçenekten (onama bozma) ıs tenılen tutarsa oynayan kazansa da asıl kazanan oyun kurucu olmaktddır Bu oyunun kulak kuldğa ydyılması ıse sanırım son olaylardan çok daha urkutucu ve teh lıkelıdır AVUKATLARIN İŞ TAKİBİ Yuksek mahkemede, kararların yazılmasında bıçım ve bıçem (uslup) de, çağdaşlarının gerısınde kalmaktadır Ddha onemlısı Yargıtay ınançları (ıçtıhat) çogun, çelışkıye duşmeden nedenı ve oncekı kararla baglantısı açıklanmadan de gışebılmektedır Kararlardan hangısının uygulanabılır ornek (emsal) olduğunu kestır mek rastlantıya kalmaktadır Dunyadakı Yargıtay or neklerınde sınırlı sayıda seç kın meslekı bılgısı kanıtlanmış etık değerlere saygılı avukatldr gortv yapmakta dır Bız de her onune gelen avukatın Yargıtay da ış takıp etmesı yargısal denetımın saglıklı yapılmamasına, daha onemlısı ış sahıplerıne gerçek dışı bılgılerın aktarılmdsınd da ntden olmdktadır Bu açiklamalarımızdan şu sonucu çı karabılıri7 Sorun bırkac, ydrgıun bıreysel ddvranışı ılt sınırlı olmadıgı gıbı gunumuze ozgu de degıldır Yanlış yapılanma ve egı tım ıle yargı bagımsızlıgı ydrgıç etıgı ve TÛM YARGININ SORUNU Aslında Yargıtay ın sorunu tum yar gının sorunudur, aynı sıkıntıları Danıştay ıçın de geçerlıdır Uzun soluklu ve genış katılımcı bır çalışmayla hukuk fakultelerınden başlayarak hukuk eğıtımınde ve yar gıda yenıden yapılanma saglanmadıkça, aydınlık gunlerı ancak kaf dağının ardında bulabılırız Cozlemlerıme deneyımlerıme ve araştırmalarıma dayanarak yazdım Gerçeklerı dıle getırmek ılk anda psıkolojık olarak kurumları ya da kışılerı yıpratacagı kaygısını gundeme getırebılır Ancak tehlıke ve yıpranmanın asıl ntdenı susma ve gız hlıktır 1988 de Yargıtay da(l) tartışmaların yuksek mdhkemenm nıancvı yapısını kışılıgını yıpratacagı gerekçesıyle yakınnıaları goz ardı etmek sorunları, yakın gelecekte ıçınden çıkılamaz duruma getırecektır uyarımı kımse dınlemedı agır eleştırıler aldım ijımdı dınltytn olur mu dersınız? * Yargıtay Onursal ilyesı, tetına&mdilkoc net (1) Yargılay cla ııısın unsuru VL (.dlı^nıa yon tcmlen 12ü yıl Sempozyunıuıııja sunul ııı bıldırı Yargıtay Dergısı s 14 sh "58 vd nektır Bundan altı yedı yıl evvel bır daırc haşkanı yasdldrd aykırı uldrak kurula sok nıaddn tek bdşına oluşturdugu onama ka rarı bır rastlantı sonucu uyelerce ogrenıl mesı luerınc karar yırtılmış dosya yenıden dcnctımc alııidrak bu kez bozma kararı vt rılmıştı Antak dışdrddn bır başvuru uzerı ne yapılan soruşturma sanal aklanmayla sonuçlandırıldı İŞ YOĞUNLUĞU VE HATA PAYI Yargıtay dakı çeşıtlı seçımler bıçım sel yapıyı yargıç kımlıgını ve yargısal çalış maları olumsuz etkılemektedır Polıtık ve dınsel ınançlar bolgecılık gıbı etkılı guruplar zaman zaman seçımlerde agırlıgını lus settırmektedır, daha ılgınu dışardan etkın ıletıler bıle devreye gırebılmektedır Iş yogunlugu nıtelıklı yargıç ve uye sayısının azlıgı ve çalışma yontemlerı etkın ve guvenılır bır denetım yapılmasını olum suz etkılemektedır Çok sırıırlı bır sure ıçın de sunulan sozlu bılgılerle yetınılerek ka rar verme durumunda kalınmaktddır Bır yuksek yargıç bır tetkık yargıcının ya uye arkadaşının açıkldmasma gore oyunu kul lanıyorsa, hata payı olasılıgı da dogal karşı lanmalı Yuksek Mahkeme bır kere ancak doğru ve hatasız konuşmalı Ancak hata ya EÖğrenme" Konferansı 2003 yılında Turkıye Bılışım Derneğı (TBD) Islanbul Şubesı bunyesınde kurulan Eğıtım&Bılışım Çalışma Grubu 2004 yılı çalışma programının en Onemlı konusu olarak belırledıgı e ögrenme ıçın özel bır etkınlık düzenledı TBD Istanbul Şubesı ve istanbul Unıversitesı Enformatık Bölumu tarafından 2627 Ekım tarıh lerınde istanbul Unıversitesı nde düzenlenen '1 Uluslararası Gelecek Içln öğrenme Alanında Yenılikler Eöflrenme1 konulu konferans yerlı ve yabancı pek çok uzmanı bır araya getırdı Konferansta enformasyon okuryazarlığı bılgı toplumu teknoloıısı okuryazarlığı e öğrenme kültürü eöğ renme teknolojılerı e öğrenmede ıçerık moderasyon ve sınav ıçın eöğrenme stratejısı e kutüphaneler ve eöğrenmenın ekonomısı gıbı çok çeşıtlı konular ele alındı TBD İstanbul Şubesı Yönetım Kurulu Başkanı Erdal Balaban konuyla ılgılı olarak şunları söyledı "Konfe ransın belkı de en onemlı yanı yurtdışından katılan konuşmacıların kattıkları vızyon Bu vızyon larklı bakış açılarını ve tecrubelerı temsıl edıyor Dolayısıyla bızım ıçın çok değerlı bır bılgı kaynağı Burada konuşulanların ve yapılan çalışmaların eöğrenme uygulamalarına hız kazandıracağını duşünuyoruz Erjıtımı yaygınlaştırmak ancak teknolojıyı etkın şekılde kullanarak ve öğrenmenın başına eyı koyarak mumkOn Böylece ebılgıye gıden yol da kısalır Bılgı toplumuna erışırn hızı eğıtıme bağlı olduguna gore e öğrenme teknolojılerının çok onemlı bır rolu var Bu gerçeğın gündeme getırılmesı ıncelenmesı ve tartışılması umarım bundan sonrakı dönemlerde de devam eder Ama çok daha onemlısı burada konuşulanların hayata geçırılmesı Sadece öğrencılerın değıl çalışanların da eğıtılmesınde elektronık ortam hızlandırıcı ve kolaylaştırıcı rol oynuyor" Konferans Mıcrosoft e learnıng IDEA Solutıons IBM Turcom Teknoloji Bılfen Okulları Enocta e kolay net Cısco Systems Meteksan Sıstem Koç Bryce Bılkom Tekofaks BThaber BTnet Expo Channel Turk ınter net com Marjınal Reklam ve System Organızasyon gıbı fırmaların sponsorluğunda gerçekleştırıldı ETİKDEĞERLER ZORLANIYOR Yuksek mahkemede, yargıç kımlıgını gelıştırecek, koruyacak etık degerlerın ust duzeyde gelıştıgını zorlanmadan soylemek olanaksızdır Ne anldnid geldıgı yoruma baglı dosya ıyı okunsun" ıletılerı, dostluk arkadaşlık gıbı ılışkılerın etkısıyle ış sahıplerıne bılgı verme ya da ızleme bır davanın yanldrından bırını ozel olarak dınleme polıtık çevrelerle ılışkı ıçınde olma, ozel da vetlerı kabul etme gıbı yargıç etıgının ya sakladığı eylemler çogun dogal karşılanmakta Bu bağlamda en çarpıcı ornek, Yargıtay Başkanı Sayın özkaya'nın davranışıdır Yargıtay Başkanı kuşkusuz tum yargıçlar da yakın dost ve arkadaş çevresı dışında 920/9 6Kasım2004