Katalog

haftalık bulmaca 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Havada türbülans Soru: Türbülans uçağın düfmesine yol açar mı? Turbülansın nedeni nedir? Yanıt Pilotlann kısaca CAT olarak isimlendirdiklvri "Clvar air turbuhınccaçık hava türbülansı" uçaklar için gerçek bir tehlikedir. Pilotlar CAT'İ Mgılayamazlar ve eğer uçak CAT'e kalkıştan hemen sonra veya inişten hemen önce yakalanırsa düsebilir. 1981'den bu yana uçakian hedefalan ciddi türbülans vakası sayısı 350 olarak bıldirilmiştir. CAT'ler ayrıca uçuş sırasında ortaya çıkan yaralanma nedenleriııin başında gelir. ABÜ'de CAT nedeniyle ber yıl yaklaşık 60 yolcu yaralanır. Bu nedenle yokularm emniyet kemerlerini uçuş boyunca bağlı tutmaları ö'ğütlenir. CAT'lerin belli başlı 5 nedeni vardır. 1) Jet uçaklarının ııçtıığu yukseklikte oluşan hava akımı 2) Dığer uçaklann yarattığı türbülans 3) Dağların üzerinde oluşan hava akımları 4) Termalhr ve mikropatlamalarlhava ceplerinin patlaması) 5) Yağmur ile fırtma bulutlarındaki bastırıcı hava akımlan Uzun uçuşlarda uçaklar, kapasiteleri izin verdiği sürece jet akımlan boyunca yol almayı tercih ederler, (akatjct akımlarına genellikle 12.000 metrenin üzerinde rastlanır ve yolcu uçakları genellikle bu yüksekliğin biraz altında uçarlar. Burada da türbülans riski bulunur. Eğer bir uçak normal rotasında yol alırken bastırıcı hava akımına rastlarsa kanatlar kaldırma yeteneğini kaybeder ve uçak aniden düşmeye başlar. Bağlı olmayan yokular ve esyalar bu gibi durumlarda sert bir şekilde uçağın tavanına çarparlar. Sontıçta en çok uçağın mürettebatı zarar görür. Uçak bastırıcı hava akımmdan çıkınca, uçak kanatlan kaldırma yeteneğini yeniden kazanır. Uçak kanatlan l.5g'lik negatif kaldırma ve 2.5'lik pozitif kaldırmaya dayanacak şekilde tasarlanmıştır. Bunun üzerindeki kaldırmalarda hasar meydana gelir. 5 Mart 1966 larihinde CAT büyük bir kazaya neden oldu. Açık havada yol alan British Overseas Ainvays Corporation'ın 911 numaralı uçuşunda pilot, yolculann Fuji Dağını daha iyi görmeleri için dağııı üzerinde bir tur atmaya karar verir. Ancak Boeing 707, dağa çok yakın bir mesafede şiddetli bir türbülansa kapılarak parçalanır. İniş ve kalkışlarda çoğtınlukla mikropatlamalara bağlı olarak uçaklann yere düşüp parçalandığı olmuştur. tniş sırasında savrulan uçağın doğrulmak için yeterli yüksekhğe sahip ulmaması kazaların en önemli nedenlerinden biridir. Bu nedenle ABD'de sivil havacılık örgütleri. yolcu uçakian için "rüzgâr kesmesi"ni tahmin eden radarlardan yararhnılmasını şart koşuyor. Böyle bir radar. mikropatlamalann habercisi olan su damlacıklannı tespit eder etmez pibtları bu bölgeden uzaklaşması yönünde uyanr. SOLDAN SAĞA: 1. Doğal Eleme Yoluyla Evrim Kuramı'nı geliştiren, İngiliz doğabilimci ve jeolog (resimdeki) Normal atmosfer basıncında, ısınma ısısı 15 santigrat derecelik suyunkine eşit olan bir cismin, bir gramının sıcaklığını 10 derece yükseltmek için gerekli ısı miktarına eşit olan ısı birimi. 2. Sara nöbeti belirtisi Soluk borusu Dermansızlık, giiçsüzlük. 3. "Yüzyıl"ın kısa yazılışı Su işleriyle ilgili devlet kuruluşu Mıristiyan Akıci, sıvı. 4. Bir tür bağımsızlığı olan büyük il Güçlü bir biçimde patlama Yasaklama. 5. Billurlaşmış an karbon Akkan Japon çiçek düzenleme sanatı. 6. Yansıtıcı bir yüzeye çarparak yön değiştirme, inikas İstanbul Levent'teki bombalı saldmda yaşamını yitiren tiyatro sanatçımızı simgeleyen harfler Düzgün sö'z söyleme kolaylığı. 7. Şebnem, jale Dünyaca ünlü fotoğraf sanatçımız Tarih kurumumuzu simgeleyen harfler Kriptonun simgesi. 8. Kas uru Cihaz, aygıt ABD'de bir eyalet. 9. Hadim edilmiş Züppe Bazı asalak mantarların çeşitli bitkilerde oluşturduğu portakal sarısı ya da kahverengi lekeler Asya'da bir ülke. 10. Anahtarla kilidi kapamak. 11. Namuslu Potasyum hidrat, potasyum karbonat gibi potasyum bileşiklerine verilen genel ad Kimi dillerde erkek cinsten sayılan sözcük. 12. Frengi hastalığına verilen bir başka ad Güney Amerika'da yaşayan, mavi ve yeşil metalik yansımalı bir kuş. 13. lif Varlıksal Tekst. 14. Senetlerin arka yüzünde işlem yapacak yer kalmayınca, uzatmak için uzunlamasına yapılan ilave Sessiz, dingin Kalça kemiği. 15. Buhran Gümüşbalığı. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1. "Sir George ..." (insan taşıyan ilk planörü yapan, İngiliz mucit) Organizmanın herhangi bir noktasında bulunan bir hastalık olayının organizmanın başka bir yerine sıçraması, gö'çüm. 2. Mizaç Bir tür şahin, doğan Almanya'da bir kent. 3. Bir yüzey ö'lçüsü birimi Güvenlik Geminin cıvadrasına çekilen üçgen yelken. 4. Işınım Matematikte 3.14 sayısı İngilizce "numara"nın kısa yazılışı. 5. Küf ve çürük gibi kokan Mantarbilim. 6. Organik bileşiklerin bileşimine giren karbon ve hidrojen atomları grubu Su Eklembacaklıların ve kabukluların örteneğini oluşturan, dayanıklı ve esnek organik madde. 7. Stronsiyumun simgesi Jüpiter'in bir uydusu Kuzey Avrupa'da kullanılan, 2000 kilograma yakın gemi yükleme ve büyük miktardaki ticaret mallarına değer biç meye yarayan kütle ölçü birimi. 8. İlahi Komedya'yı yaratan İtalyan yazar Yönlü bir eksen üzerinde bir noktanın, başlangıç noktasına olan uzaklığının cebirsel değeri Bir peygamber. 9. Ağabey Bir tür tabanca İlerleyen, acil, had hastalık. 10. Su düzeyindeki sıra kayalar İdrar yolu hastalıkları hekimi, bevliyeci Bir bağlaç. 11. Radonun simgesi Bir pompada, bir körükte, bir motorda, bir akışkanın geçmesini sağlamak ya da engellemek üzere bir eksen etrafında yaptığı açval hareketle açılıp kapanan bir kapak Acımtırak bir içki. 12. Albert Einstein'ın geliştirdiği teori Gemi çapasında kolların birleştiği şişkin yer. 13. Bir alay işareti Karın zarı. 14. Derinliği aynı olan sığ su alanı Kalıcı, ölümsüz Kinaye. 15. Bir bağlaç Baymdır Rusya'da bir ırmak. 16. Gelip geçenlerin çok olduğu yer. 17. Arnavutluk para birimi Para ile ilgili, parasal. 18. Şjfalı bitkilerle tedavi etmek Argonun simgesi. 19. Bir nota Eski bir uygarlık. 20. İlkel benlik Hidratlı doğal sodyum karbonat Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 18 20 Ucu bağlı olmayan balonun uçuşu Soru: Bir balonu şişirdikten sonra ucunu bağlamadan bırakırsaruz, balon dairesel bir rota çizerek uçar. Uçağın spirailer çizerek uçmasınm nedeni nedir? Yanıt Bir balonun düz bir hat üzerinde uçması için çık,ın havjnın yönünün, balonun kütle merkezi ve sürtünme merkezi ile aynı çizgi üzerinde olması gerekir. Eğer iki merkez aynı yerde değilse. sürtünme merkezi kütle merkezinın .ırkasında olmalıdır. Aksi takdirde denge bozulur. Balonun itme çizgisi kütle merkezinden geçmiynrsa. fakat kütle ve sürtünme merkezlerini birleştiren çizgi ile aynı düzlem üzerine düşüyorsa balon bu düzlem üzerinde daireler çizer. Kaldı ki yerkeçimi nedeniyle en sonunda yere doğru düşer. Cfenel olarak çizgiler kesişmediği için, balonun ağzından çıkan itme kuvveti bu düzlem ile açı oluşturur. Dolayısıyla balonu helezoni bir hareketle iter. Üçgen sayılar Üçgen sayılar n(n+l)/2 formülü ile hesaplandığında 1,3|6,1O,15 gibi bir dizi oluşturur. Aşağıda her harfin belli bir rakam yerine kullanıldığı sözcüklerin her biri, bir üçgen sayıyı simgeliyor. BÎR, ÜÇ, BEŞ ve YEDİ UM 4 5 TRES2701 SEIS 1081 I)EZ= 903 Bilmeceyi doğru çözen okuyuculanmız: Süleyman Çevikerİstanbul, Ender Aktulgaİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Mehmet Emin ÇelikAnkara, Ali ErkılıçAdana, Ahmet AvşaroğluAnkara, Sevil AvşaroğluAnkara, S.BektaşSamsun, Aydın BingölAnkara, Necah Büyükdura Ankara, Engin Altınöz İstanbul, Nazan Cesur Muğla 917.sayıdaki bilmeceyi bilenler: Nazan CesurMuğla Soru: ŞEKER sözcüğünün simgelediği sayı kaçtır? Düzenleyen: Necah Büyükdura 918.sayıdaki "Üçgen Sayılar" isimli bulmacanın yanıtı: 920/23 6 Kasım 2004