Katalog

TartışmaEditöre mektup Türkiye'de toplam sağlık harcamalarının yarıya yakını ilaç harcamalarıdır. Gelişmiş ülkelerde ise ilaç harcamalarının toplam sağlık harcamalarına oranı %1020'dir. 1. 2003 yılmda Turkıye'nm ilaç harcaması uretıcı fiyatlarıyla 3,5 mılyar dolar tuketıcı (perakende /eczacı satış) fiyatları ıle de 5 mılyar dolardır (IEIS bır kaç yıldır tukeüu fıyatlarıyla tuketım ıstatıstıklerını ver mıyor, bunurı 5 8 mılyar $ olduğunu açıkla yanlar da var) 2 Turkıye nın ilaçta dışa bagımlılıgı her geçen yıl daha da artmaktadır 2003 yı lıııda ilaç tıcaret açıgımız l,b mılyar dolara yukselmıştır (yıllık petrol ıthalatımızın 5 mılyar $ oldtıgu goz onune alındıgında ıla cın dış tıcaret dengesındekı onemı ortadadır) İlaçta ıhracatın ıthalatı karşılama oranı %10 un altına duşmuştur Ulus otesı ilaç şırketlen Turk ilaç pazarının %60'ından fazlasını kontrollerınde tutmaktadır Bu şırketlerın pazarladığı ılaçlar patent haklarıyla korunan ıthal urun olmalannın da etkısıyle çok pahalıdır Bu şırkctler hızla tekelleşerek pazarın rekabetçı yapısını bozmaktadır Turkıye'de yerlı ilaç sanayısı pazar payı her yıl gerılerken yerlı ilaç ^ırketlerı ulus otesı şırketler tarafmdan yutulmaktadır 3 SSK'nın medyada yoğun bıçımde tartışılan 77 trılyon lıralık ilaç ıhalesının buyuk kısmını oluşturan Erıtropoıetın (NeoRo cormon ve Eprex) ve Interferon (Roferon) gıbı pahalı ıthal ılaçlar bıyoteknolojık ılaçlar dır Modern bıyoteknolojıye dayanan yenı ılaçlar kısaca bıyofarmasotıkler olarak tanımlanır Bıyofarmasotıkler ıkı ana guruba ayrılır Kuçuk molekullerden oluşan "kımya sal ılaçlar" ve daha buyuk molekullerden olıışan "terapotık proteınler' Dunyada bıyoteknolojık ılaçlar ıçınde erıtropoıetınler, ın terferonlar, ınsan ınsulını ve analogları bu yunıe hormonları, kolonı uyarıcı faktorler ve monoklonal antıkorlar gıbı terapotık prote ınlerın pazarı hızla buyumektedır Dunya ilaç harcamaları 2001 yılında % 9 artarken terapotık proteın pazarı % 15 buyuyerek 27 mılyar $'a çıkmıştır 2002 de terapotık proteınler % 25 lık bır buyume oranı ıle 33 5 mılyar $'a çıkmıştır 2010 yılında terapotık proteın pazarının 70100 mılyar $'a çıkması beklenmektedır 21 yuzyıl terapotık proteınlerın yuzyılıdır ve ABD, AB, Japonya arasında kıran kırana bır bıyoteknolojık ilaç rekabetı vardır Çın, Hındıstan, Guney Kore, Kuba, Meksıka, Arjantın gıbı ulkeler jenerık bıyotek uretımınde onemlı yol kat etmışlerdır BİYOTEKNOLOJİK PAZAR Turkıyu'du 2003 yılında bıyoteknolojık ilaç pazarı yaklaşık 500 mılyon dolardır ve her geçen yıl bu pazar hızla buyumektedır Ulkemızde bıyoteknolojık ılaçlar arasın da onemlı bır yerı olan teıapotık proteın pazarının uçte bırıne yakını entropoıetınlerdır Tıp Kurumu'nun yaptıgı hesaplamaya gore 2003 yıllnda 100 mılyon $'a yakın erıtropoıetın harcaması yapılmıştır (35 mılyon $'ı perakende (eczane) satış zıncırınde, 35 mılyon $'ı SSK'nın toplu alımlarıyla kalanı da Sağlık Bakanlıgı'na bağlı devlet hastanelerının, unıversıte hastanelerının ve dığer hastanelerın toplu alımları ıle) Interferonlar ve ın İlaçta çözüm önerileri sulın analogları da entropoeıtın tuketımme yaklaşmaktadır Yakın gelecekte bıyotek ilaç harcamalarımızın katlanarak artmaM başta SSK olmak uzere sosyal guvenlık kurumlarının sağlık harcamalarını alabıldığınce kabartarak var olan krızı derınleştırecektır Turkıye'nın mutlaka bu ılaçların jenerıklcrını ulus otesı ilaç tekellerınııı dışındakı ulkelerden (Guney Kore, Arjantın, Hındıstan, Çın, Meksıka, Kuba gıbı) hem ıthal etmesı hem de teknolojı transferı yoluyla uretmesı ıçın hızlı ve somut adım atması gerekmektedır 4 Sosyal guvenlık kurumlarının toplam sağlık harcamalarının yarıdan fazlası ilaç harcamalarıdır (Emeklı Sandıgı ve BagKur da %60'dan fazla SSK'da %40) SSK nın 2003 yılı ilaç harcaması 2,1 katnlyon lıra, Emeklı Sandığı'nın 2003 ilaç harcaması ıse 1,5 katnlyon lıradır 2003 yılında SSK 35 mılyonu kapsarken 2,1 katrılyon lıra ilaç harcaması yapmış, Emeklı Sandıgı ıse sadece 2,5 mılyon nufusu yanı SSK kapsamının neredeyse 15'te l'ını kapsadığı halde SSK'ya yaklaşan bır ilaç harcaması yapmıştır Ozetle SSK da kışı başı ilaç harcaması çok duşuktur SSK AVANTAJININ NEDENLERİ a) SSK nın toplu alım avantajı ıle ılaçları perakende satış fiyatları uzerınden değıl ımalatçı/ıthalatçı/depocu satış fıyatı uzerınden yaptıgı ıskontolar b) SSK nın bır bolum ılacı kendısının uretmesınden kaynaklanır *SSKlı lıastaların Emeklı Sandıgı hastaları ıle kıyaslandıgında hızmete ulaşmakta çektığı guçlukler (uzun kuyruklar) kışı başı ilaç tuketımını azaltan dıger bır faktordur, ancak bu tarkı yalnızca bu faktore baglama ya çalışanların savları tutarsızdır 5 SSK, AKP hukumetının yapmak ıçın duğmeye bastıgı ser best eczanelerden ilaç alımı uygulamasına geçtıgı takdırde SSK'lı nın uzun ilaç kuyruğu çılesı bıtecektır Ama ilaç harcaması da 15 2 katına çıkacaktır Son ıhalede Çalışma Bakanının dedığı gıbı Erıtropoıetın ılacı serbest eczanelerden alınsa ıdı 360 mılyon lıraya alına caktı Oysa kı SSK nın boylesı zararına yol açan bır ıhalede bıle 213230 mılyon lıraya alınmıştır Bu ornek SSK ilaç alım modelı nın ne denlı avantajlı oldugunun aşıkâr gostergesıdır 6SSK'da uzun ilaç kuyruklarının nedenı eczacı sayısmın az olmasıdır SSK, 2003 yılında toplumun yarısmı kapsamasına rağmen yalnızca 1235 eczacıyı yanı ulkemızdekı toplam eczacıların % 5'ınden azını ıstıhdam etmıştır Acılen SSK nın eczacı sayısının artması gerekmektedır SSK nın dıspanser ve ış yerı hekımlık bırımlerı gıbı bırıncı basamak sağlık hızmetlerının gelıştırılmesı ve SSK'lının hastanelere yıgılması onlenmehdır 7 SSK'nın medyanın gündemıne ge len 77 trılyon lıralık ilaç ıhalesınde yapılan yanlışlıklar, usulsuzlukler ve eksıklıkler nedenıyle çok buyuk bır kamusal zarar ortaya çıkmıştır Bu kadar buyuk bır ıhalede toplu alım gucunun kullanı larak onemlı oranda ıskonto saglan mamış olması buyuk hatadır Bu ıhalede Erıtropoıetın dışında tnterfe ron (Roferon) ve Faktor VIII başta olmak uzere ıhalenın dığer kalemlerının de tıtızhkle mercek altına alınması gerekmektedır ÇÖZÜM ÖNERİSİ; * SSK'nın yıllık ilaç ve tıbbı malzeme ıhtıyacı tıtız bır planlama ıle belırlenerek tek merkezden toplu alım yontemıyle kıran kırana pazarlık yaparak ıskonto sağlaınasıdır * Tum SSK hastanelerı, devlet hastanelerı ve unıversıte hastanelerı gıbı tum kamu hastanelerı ve sosyal guvenlık kurumlarında ilaç ve tıbbı malzeme verılerı ıçın guncel, guvenılır ve saglıklı bır verı tabanı oluşturulmalı, saydamlık ılkesının gereğı olarak her tur1 lu alım satım surecı açık bıI çımde ızlenebılmelıdır * Sosyal guvenlık kurumları jenerık bıyotek ilaç uretımı ıçın kaynak ayırmalıdır Yerlı ilaç ürebcılerı ıle de ortak uretım alternatıflerı yaratılabılır Bıyoteknolojık ılaçlardan pıyasada tekel konumunda olan fırmaların ılaçlarının erıtropoıetın gıbı patent yukumlulugu olmayan ve patent suresı dolmuş olan dı ger jenerıklerının uretımı sağlanmalıdır 8 SSK ıhalesınde açıkça goruldugu gıbı Sağlık Bakanlığı'nın ilaç fıyatlarını be lırleme sureçlermde onemlı sorunlar vardır Bakanlığın bu konuda daha somut ve etkın adımlar atması gerekmektedır Ali Rıza Oçer Tıp Kunımu Genel Sekreten ÖĞRENCİLERİN BAŞARISIZUĞI ÜZERİNE S ayın Prof Dr A M Celal Şengor, Cumhurıyet Bılım Teknık dergısındekı yazılarınızı ılgıyle okuyorum Fakat 21082004 tarıhlı dergıdekı yazınızda ogrencılerınız hakkında soyledıklermızı yadırgadım Sızın boyle duşuneceğınızı ummuyordum. Oğrencılerınızın başarısızlık nedenını açıklarken "Bu sıkıntı kırsal kokenlı aıleden başlıyor Dunyadan tamamen bıhaber, cahıl ve gorgusuz aıle, çocuğa vahşı bır para ve makam hırsı dışında hıçbır şey vermıyor," dıyorsunuz Bu sozler, bılım adamı sanını taşıyan bır kışıye hıç yakışmıyor Kırsal kokenlı aılelerın, şehırdekı aılelere gore daha ılkel yaşam ıçınde oldukları doğru Ne var kı, bunda onların bır suçu yok Y Kadrı Karaosmanoğlu'nun soyledığı gıbı "Ne ektın kı ne bıçeceksın'" Koye okul yapılmadıysa, çıftçı, sızın yaptığmız gıbı GORGUSUZ dıye onıır kırıcı sozlerle kar şılaşıyorsa, urunu yok pahasına elınden alınıyorsa, ancak vergı ve asker kaynağı sayılıyorsa, kısal kokenlıler ne yapabılırler ? Onları gerı durumda bırakan yonetıcılenn pek çoğu şehırlı degıl mı ? Buna karşın, kırsal alanda yaşayanların da bınlerce yıldan sü zulerek gelen, kendıne ozgu ve ınsancıl gelenek ve goreneklerı var Sızın gıbı koyde yaşamadıgı anlaşılan kışıler bunları anlaya mıyorlar. Sıze, bır tatılınızde, Orta Anadolu'nun şehırden uzak bır koyunde 15 gun kalmanızı onerıyorum. Orada, kırsal kokenlı lenn cahıllıkten kurtulmayı, dunyadan haberdar olmayı ıçtenlıkle ıstedıklerını, çoğunun para ve makam hırsıııdan çok uzak oldııklarını, ancak ınsan gıbı yaşamayı ıstedıklerını kolayca anlayacaksınız Ogrencılerınız ıçın "Yalnız güç, para ve cınsellığı duşunuyorlar, yalan soyluyorlar, kopya çekıyorlar," dıyorsunuz. Bunları yalnız kırsal kokenlıler mı yapıyor? Unıversıtelerdekı oğrencılerın yuzde kaçı kırsal kokenlı? Bu konuda araşürma yaptınızsa sonuçları açıklamanız gerekır Araştırma yapmadınızsa, oğrencılere soyledığınız bu sozler bir bılim adamına yakışır mı' Ben de emeklı oğretmenım Bır sınıfta kopya çeken, yalan soyleyen oğrencı sayısı pek az olur Oğrencılerın çoğu, yeteneklerının elverdığı olçude derslerınde başarılı olmaya uğraşır Hepsını kotulemek bır bılim adamının yapacağı davranış olmamah Oğrencılerınızın, arazide basıt jeolojık oluşumları tanımadıklarını, pusula kullanmayı bılmedıklerını soyluyorsunuz Bu konuda özeleşürı yapamaz mısınız? Bunda ojjıetıcılerın de suçu vok 17111? Saygılan > la. Tahsin Yıtcel tahsmyucek'}ttnet ıitt tı 916/21 9 Ekım 2004