Katalog

ça, bu goruşlerın kamuoyunda tartışılıyor olması benı çok mutlu edıyordu Bu yazılaı daha sonra 700 sayfalık bır kıtap olarak yayımlandı ve zarnanla gomşlerımın sayılan gıderek çoğalan bır katle taıafmddn bemırısendıgını fark ettım Sınıflanm dolup taşıyor, kıtaplarım ekmek peynır gıbı satıyoıdu Felsefe kıtapları genellıkle 23 bın kopya satarken, kuni kıtaplanmın satuşı 50 bını aşmıştı Bu durum ayncalıklı konumlarını yıtırmekten korkan polıukacı ve luhban kesımını tedııgm ettıgınden, kırru kısıtlamalarla karşılaşmaya başladım Yansı başansız YÖK'ün Mart aymda yayımladığı ve yükseköğretimde durumumuzu dile getiren belgeye göre, Devletin, üniversitelerimizin doktoralı öğretim üyesi ihtiyacını karşılamak amacıyla son 10 yıl içinde yurtdışına gönderdiği 6 bin araşürma görevlisinden yansı başansız olmuş. Başaranlarm ise sadece yansı Türkiye'ye dönmüş. Yine bu belgeye göre, 1996yılında yapılan bir araştırma, her bir öğrencinin yılda devlete maliyetinin 25 bin dolar oldugunu ortaya koyuyor. Demek ki, kaba bir hesapla yılda 1,5 ve 10 yılda ise 15 miîyar dolar kadar, öğretim üyesi yetiştirmek için Rmehkan, Ingiliz vb üniversitelerine ülkemizden döviz akmış. Kabul edelim ki bu çok büyükpara. Ayrıca, öğrencilerin sadece yansı başarıh olup doktora yapabüdiğine göre 7,5 milyar dolar heba olmuş! Başaranlann da sadece yansı ülkeye döndüğüne göre, boşa giden paranm miktarı 11 milyan buluyor, çünkü orada kalanlarm çoğundan herhangi bir geri ödeme alındığım sanmıyorum. Yurtdışmda doktora yapmak tabii ki önemli, başarıp dönenlere aldıkları para helal olsun, zaten bunlar bir üniversitemizde öğreterek, araştırarak, çalışarak ülkeye borcunu ödüyor. Ama, genel tablo, geri bir ülkenin drammı yansıtıyor. Geri ülkelerin, zengin ülkeleri nasıl daha zenginleştirdiğini gösteriyor. 856. sayımızda yayımlanan "Ekonomide sıçrama nasıl yaratım" başhklı yazısmda F. T. Yarman Vural, "Yabancı ülkelerdeki araştırmaların finansmanmı yaptık" diyordu. Doğrudur, doktora öğrencileri, gelişmiş ülkeler üniversitelerinin laboratuvarlannda yapılan araştırmaların yükünü çekerler, üstelikparasını bizzal cepten ödeyerek! Ama bu kaçınılmaz bir ilişki...ABD'ye her ülkeden öğrenci gidiyor, herkes bir bedel ödüyor. Akılcı birpolitıka uygulayarak, oradan mümkün olan en büyükyararı en küçük bedelle almanm binbir yolunu da bulmak zorundayız. Aslmda YÖK, 96 yılından bu yana, öğrencilerin başarı oranlarını arttırmak için gönderileceklere kalite kıstasları uyguluyor; bu sayede "kaçak ve kayıp"lar umarız azaltılmaktadır. Rapor, "öğretim üyelerinin yetiştirilmesinde, yurtiçindeki gelişmiş üniversitelerimizin daha aktif bir şekilde devreye sokulmasını ve özellikle ileri olduğumuz alanlarda gereksiz yere yurtdışına eleman göndererek kaynak savurganlığını önlemeyi hedefleyen Yurtiçi Usansüstü Programlan Projesinin, 1998 yılı sonunda başlatıldığını" anımsatıyor. *** YÖK'ün belgelerine göre, 19872002 arasmda, sadece YÖK'ün 3631 öğrencisinden (çünkü MEB de gönderiyor) yüzde 50'si ABD'ye, yüzde 38'i de tngiltere'ye gitmiş. Dönen 2042 kişiden 375'i sadece lisansüstü (master) yapabilmiş. 351 kişi bunu bile beceremeden dönmüş. Başansızlann geri gelme gelme nedeni:yüzde 43'si akademik başarısızlık, yüzde 12'si ise sağhk. En çok başansız öğrenciye sahip üniversitelerin başmda, Selçuk (17 öğrenci), Anadolu ve Cazi Üniversiteleri (10'ar öğrenci) ve Kırıkkale (9 öğrenci) var... Öğrencileri en çok dönmeyen, müstafi sayılan veya istifa eden üniversitelerin önde gelenleri: Kocaeli Üniversitesi 27,Ankara Üniversitesi 22, Dumlupmar Üniversitesi 22 öğrenci... Halen eğitimleri devam etmekte olan 765 araştırma görevlisi hariç tutulduğunda, bugüne kadar gönderüen 2.866 araştırma görevlisinden 1.667'si doktora derecesini alarak dönmüş. Bu durumda, yurtdışına gönderilen araştırma görevlilerinden yüzde 58'i, doktora dere celerini alarak ünıversitelerimizde göreve başlamış. *** Öğretim üyesi açığımız çok. YÖK'ün son dokümamnda (înternet sitesinden ulaşılabiîir) yükseköğretimdeki durumu muzun fotoğrafı çekiliyor. Buna göre, öğretim üyesi başına düşen bugünkü 31 öğrenci sayısı korunsa bile, üç yılda yükseköğrenim sistemine girecek öğrenciler hesap edildiğinde, üç yıl içinde 6 bin öğretim üyesi gerekiyor. Öğrenci sayısmı 25'e düşürmeyi hedeflerseniz, ihtiyaç duyulan yeni öğretim üyesi 13.600'e çıkıyor. YÖK diyor ki: Üniversitelerimizde 25.864 araştırma görevlisi çalışıyor. Bu elemanlara yurtiçinde, yurtdışmda veya kısmen yurtiçinde, kısmen de yurtdışmda doktora yaptınlarak üniversitelerde kalmalan sağlanabüdiği takdirde, önümüzdeki beş yıl içerisinde 15.800 yeni öğretim üyesinin sisteme almması mümkün. AKP hükümetî 22 yeni üniversite daha açmak istiyor, durum daha da zorlaşacak. obursalı@cumhurıyet com tr CBT İnternet adıesı Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No 861 20 Eylul 2003' lmtıyaz sahıbı:Yedı Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ adına Ilhan Selçuk . Genel Yayın Mudüru: tbrahimYıldız Yayın Danışmanı: Orhan Bursalı • Sorumlu Mudur: Mehmet Sucu Görsel Yonetmen Tüles Hasdemir • BasknBasınYatınm Sanayıı veTıcaret AŞ Esenboğa Yolu Akşam Tesıslerı Ankara tdare Merkezi veYazıçma adresi: Turk Ocağfi Cad. No: 39/41 Cağaloglu, 34334 Islanbul. Tel: (212) 512 05 05 • Faks: 0212513 85 95 Reklam. Medi Grupss 861/3 Ne glbi kısıtlamalar? Kendı goruşlerını zorla kabul ettırmeye çakşan kimi gruplar kamu onuııde konuşmamı engellemeye çalıştılar Sık sık saldınya ugrayıp, dayak yıyordum Gorevıme son verılrruştı ve kımse benı ışe almak ıstemıyor, kıtaplanmı yayımlamaktan kaçınıyordu Konuşma yapmam ıçın gelen çagrıların aıdı arkası kesümıştı Yazıla rırm yayırnlayaıı deıgı kapatümıştı Istıhbarat Bakanlıgı tarafından çagnlmış ve devlet yetkılılerı tarafindan arük sevümedığım açıkça belıı tılmıştı Sizce Müslttman ülkelerde araştumalara ne denli bir denetim uygulanmalı? Kultur Devrımı Danışma Kurulu'nda gorevlı oldugum sıralaıda ruhban sınıfı toplumsal bdımlerın aşırı solcu bır etkı alhnda oldugunu duşunuyor ve bızden bu etkıyı oıtadaıı kaldıımamız ıstenıyoıdu. Bılım Liısdrılan kunseden komut almaya alışık olmadıklanndan, ben hep bunun bır ışe yaramayacağını savundum. Ama Iran gibi bir ülkede ne tür araştırmalar yapılabileceği konusunda dinin hep belirleyici bir rol oynaması kaçınılmaz olsa gerek? Büımın onune het zamaıı engeller çıkacaktır Bu eııgeUeı ın bır bolumu bızzat draştnnicinm doğasmdan kaynaklanır Bılım ınsanları bunu bılmek ve kabul etmek zorundadırlar Kımı engeller ıse dışandan kdynaklaııu Buıüanıı ıse en aza ındırılmesı ya da ortadan kalduüması gerckır Sızden toplumsal sıyasal ya da dınsel bır konuda orıceden belıı lenmış sonuçlaıı dogıulamanız ıstendığınde burıa karşı koymak gerekır Dmınız sayesmde bellı soıuların yanıtına ulaştıgınıza ınanıyorsamz, o zaman yanıt bulmak ıçın büımsel bıı araştıımaya gırışmenı?, çelışkılı bır davranış oldraktu Kimi zaman îslam dünyasımn Martin Luther'i olarak nitelendirildiğiniz de oldu. Bu görüşe katıhyor musunuz? Katılmıyorum Benım asıl gorevım lslam dınıyle ılgılı totalıter gonışe fatklı bır altenidtıf sunmak Pedestrjan Subway r Abdulkerim Soruş kimdir? 1945 yılında Tahran'da dünyaya geldi. Eczacılık fakültesinden mezun olduktan sonra iki yıl ulusal hizmet görevlhl olarak çahfan Soruş blr süre blr besln denetim laboratuvannda görev yaptı. Analitik klmya eğltlml almak üzere 1973'te Londra Chelsae College'e yazılan Soruş, daha sonra aynı kurumun bilim tarlhl ve felsefesl bölUmüne katıldı. 1979 devrlmlnln ardından Ayetullah Humeynl tarafindan İran üniversltelerlndekl reform hareketinin basına getirllen Soruş un "Reason, Freedom and Democracy In Islamİslam 'da Muhakeme, Özgürlük ve Demokrasl" adlı yapıtı blllm dışı çalısmalannın İnglllzce blr özetl nitellğlnl tasıyor.