Katalog

Bir ışık, bir 'okul' ve bir 'insan' Talia Hoca'nın ardmdan güzel sözler söyleyen ve göz yaşı dökenlerin hemen tamamı, devrimci, mücadeleci, bilimci, akıllı ve akıla, Cumhuriyet kadını, "öğretmen", anne ve babaanneye ve hepsinden önemlisi "örnek bir insan"a Tann'dan rahmet dilediler. Agustos 2003 Pazar gunu Çd nakkale Kuçukkuyu beldesmın bıı tatıl tesısınde denızde yu zerken bu yaşamdan bır yıldız daha kaydı Turkıye Cumhurıyetı'ne kanat gererı bir bı lımcı "hoca' dost ve 'uısan' Prof Dı Talia Bali Aykan 1918 yılında Istanbul un Bey lerbeyı nde basjayan ve yaşamının tamamı ru duşunmeye araştırmaya eğıtıme arüd maya ve anlatmaya ddamış olan hocam seksenbe^ yıllık bu omnın ardından bm lerce paylaşılmıs anı eser ve belge bıraka rak aynldı aramızdan Ege Umversıtesı mezunu bu doktor olarak, ogrencılıgımde bana patolojı dalını sevdırmış hocalanmı ardımda bırakıp bu alanda uzmanlık egıtrmımı yapmak uzere bııçok kapıyı çaldıktan soraa ük defa 1980 yüındd Hoca'ylakaışüaştım Buılkmulakatunızda benı dınleyıp merakla bu meslegı neden seçtıgımı soımasıyla "mıkroskobun ıçındon bir mıkrofon sarkıtıp hucıeleıle 10 porta] yapmak îitedıgım ıçın" dedıgımı hatıılıyomm Hoca baııa dorıup Istanbul da bir kd 31 lacak yerın var mı " sorusuııa olumlu ydrut verdıkten sonra ertesı gunu gonullu olarak Ccnahpaşa lıp Fakultesı Patolojı Anabı lımde goreve bdşladrm Çok kısa bir sııre sonra hocamın asıstan kadrosu dçrnasıyla sınavı geçıp tesmı asıstanlık starumu ka zandım O gunden 31 Ağustos ?003 e kadar tdrrı tamına yırmı uç yrl geçtı Uzmanlık egı tımımı ızleyen yıllarda da kesıntısız bir ışbuhğıyle bırlıkte sonunda dostluğa donu şerı yolculugumuz halen butun canlılıgı ve veıımıyle devam edıyor Tum yd^amını ulkeme nasıl hızmet edeı ım ? Yapılan bu ış ulkenın yararına mı dır 9 Nasıl ydpüıısa yararına olur° Sorularıııa cevap vcrcrek tartarak tartışarak ve uy gulayarak geçırdı 9 Öncelikle ülke çıkarları Meblegımı ogrenırken uygularken daha sonraları bir akademısyon olaıak uy guldtır ve oğıetırken tanıdığım yuzleıce meslekdaşım var Ancak Taha Hoca nınkı nın boyuııdd ve çapmda yapılanlann plan Mesleki yaşamı Hocam, tıp eğıtıminı 1940 yılında Istanbul Tıp fakultesınde bıtırdıkten sonra 1943 yılında patoloji uzmanı olarak çalışmaya başladı Mesleki yaşamının ardışık aşamaları şoyledır deneyalığe yatkın bılımsel kafasını 19461951 yılları arasında ABD'dekı çalışmalannda gelıştınlmesı Deneysel over tumorlerı, deneysel hıpertansıyon, renının proteınurık etkısı, over germınatıf epıtelının hucre kulturlennde uretılmesı ve sonuçlarının bılımsel dergılerde yayımlanması; Bu çalısmaları sırasındakı periormansının Thomas Addıs Vakfının ılk defa verılen bursu ıle odullendınlmesı, 1951 'de ulkesıne donerken yanında getırmeyı planladığı deney hayvanlarını taşımak ıçın gunlerce New York şehrınde, uygun koşullarla kendısını ve deney hayvanlarını taşıyacak bir gemı bulana kadar kendı olanaklarıyla gerçekleştırdığı zorunlu "mısafırlığı", 1955'te Istanbul Umversıtesı ılk doku kulturunu unitesını kurması; patolojı kursusu ve tıp fakultesının ortak kararıyla Çapa klmıklennın patolojık ışlerını yurutmesıyle ılgılı gorevlendırme; Unıversite ıçındekı karalamalar ve şıddetlı geçmsızlıkler; Noroloji Kursusu başkanı Prof Dr Ihsan Şukru Aksel'ın onensıyle norolojı kursusunde deneysel noropatolo/ı çalışmalannda deneysel kuduz ve beyın tumorlerı alanında çalısmaları, 195657 yıllannda bir sure ozel laboratuannda çalışmadan sonra, 1959 yılında Adlı Tıp Morg daıresınde çalışmaya başlama, 1960 ıhtılali sırasında oğrencı Turan Emeksız'ın olumu/ oldurulmesı nedenıyle yaptığı otopsı değerlendırmesı, bu otopsı raporu nedenıyle unıversıte yonetımı ıle duştuğu ıhtılaf nedenıyle, yalnız ve yakınsız kalması ve 19601961 arasındakı yedı aylık donemde Yassıada'da tutukluluk ve ardından beraatı, 19611967 yılları arasına unıversıteye donuşten soran aort adannın doku kulturunde uretılmesı ve Zeynep Kamıl Hastanesı'nde anlaşmalı patolog olarak soğuk oda ve slayt arşıvının kurulması, 1962 yılında Profesorluğe yukseltılme 1967 yılında Cerrahpaşa Tıp Fakultesı bunyesınde Patolojik anatomi ve Genel Patoloji Kursusu'nu kurarak ulkemızın gereksınmelerıne yonelık patolo/ı eğıtımmın esaslannı kurma, otopsı ağırlıklı eğıtım, bu amaca yonelık ders kıtaplarının esaslannı kurmak uzere pratık ve teonk teksırler hazırlamak, 1976 yılında Profesor kadrosuna atanmayı ızleyen donemde 1978 yılında Adlı Tıp Meclısı'nde uyelık ve 1982 yılında Adlı Tıp Kurumu 1 Ihtısas komısyonunda uyelık, Ağustos 1985 yılında emeklılık sonrasında sırasıyla Turk Tıp Tarıhı Kurumu uyelığı, 1991 'de İTO Eğıtım kolunda çalışmalar ve Zeynep Kamıl Hastanesınde fotus ve yenı doğan otopsılerı uzerınde bılımsel çalısmaları 19961998 İTO Onur Kurulu uyelığı (1) 1 Nıaret Erdoğan Prol Dr Talıo Balı Aykan'ın Bıyogroftn Taksım Iğıtım ve Amjtırma Hastanesı Tıp Dergıst 1999,29 3 lananların ve uygulananlann ulkenın çıkaı laı ı dogrultusunda olmasına oncelık ve ıvedılık veren kımseye rastlamadım Hocam tıp bılırrunın kuramcısı uygulayıcısı tartış macısı ve paylaşımcısıydı Hocamm kışılıgının bir başka yonunu de ılk defa asıstanlıgım sırasında kı 12 Eylul 198ü m hemen ardıdıı farkına vdidırrı O zaman kadar kımsesı? ve sahıpsı? cenazelenn otopsı ler ıru lcuısu'muzde (YOK sonrası anabüım olarak ısımlendırıldı) ya pardık Otopsının tıp fakultesı oğPmf. Dr. Talia Bali Aykan (1918 31 Ağustoi 200i) rencı egıtımrnde olducju kadar uz manlık egıürnı sureklı tıp egıtımı ve ulusal Uçlü sacayağı saglık ıstatıstıklenrıde yerı oldugunu da 1980 yılında hocamırı kıususunde boylece ogıenırdık asıstanlığa başladıgırnda deneysel patolojı Ancak 1 ?. Eylul donemm askerı ıda (hayvarı odası ve doku kulrtıru) otopsı pa recüerı, ba/ı meslekdaslarımızdan aldıkları tolojısı (patolojı diıatomı) ve cenalu patolo akıl dogrultusunda kımsesız ve sahıpsız bu jı bolumlen tasarlanmış planlanmış ve çarenazelerın patolojı dısıphmnce otopsı hşmaktaydı (2) Bız o dorıornuı asıstanlan ydpmalaıını engelleyerek başka bir bılım egıtımınuzı bu ortamda çok çalışarak paydalında eğıürn amacıyla kullanılmasını saglaşarak ve ureterek tamamlddık 1980 198b layan yenı kanunı bir duzenleme yapıp uy dorıemının asıstanlan hâla dost kalabüme gulamaya koydulaı Hocamın bu olay neyı becermış kendı dlanlaı mda hocadan aldenıyle once ofkelemp dahd sonra akılcı dıkları gorus ve bakışla çonjurılu^u yetıştık bir yorıtemle ele alıp ve karşı tavır koyardk lerı okulun' dış.ında yollannı çızmış ve bamucadeleyp başlamasıyla kışüıgının odun şanya ulaşmış ınsanlar olarak bu sdüılatııı suz ve ardıcü mücadeleci tarafını gormeye yazıldıc/ı donemde de toplumuza hızmet et bdşladrm Çunku otopsısız tıp hdkemsız rnektedırler Sonrakı yülardd çdlı^tıgım td maç eleştırrneıısız sanat yargıçsız adalet nmmış ve saygın kamu kunimlarının hıçbı ve smavsız egıtımdı Uzun yıllar bakanlık ıuıde teoıık ve pratık patolojmın temelını rektorluk dekankk YOK yazüı basm loşısel olusturan bu uçlu bac ayağını goremedım goruşmelerle mucadelesıru bmduıdu Bu ve bulamadım Tum bu gozlemlennden çı tun bu mucadeleye ragmen ulkemızde pakardıgım sonuç ıse hocamın aklı gorgusu tolojı dısıplını halen kımsesız ve sahıpsız deneyımı ve hedeflerı olayları gerçekleıı cenazelerm otopsılerını kanunen yapamaz ve gereksuımelerı "rıidkıo' plaııda ele ala "Vazife mukaddestir" Bılımle dının drasındakı en onemlı benzeılığırı heı ıkısının dc tartışılır olması en onemlı farkın da yalıuzca bılımın yanlış lanabılırlık temelınde "tersı dognilanamayanlarm kabul gormesı" ılkesuıe dayanma sıdıt Çıkan sonuç odur kı bılımde tersını gosterme çabasma yorı veıen aykırı soru lar sorarak yanıtlannı gozlem ve deneysellıkle karuta dayalı ventabanlaruu oluşrurma bılgı ve becet ısıdu Hocamın kışılıgının en onemlı yanı gozlem ve deneycüık anlamın da çalışkdiılık dısıplın ve hedef belırlemeleı ı dışrnda sureklı duşunen vc aykın soru lan soıup bunlara kesıntısız yanıt arama alışkanlık ve becerısıdır Yuı tdışı deneyımrnı tamamlayıp ulkesırıe dondugunde eskı deyışıyle "vazife mukaddestu' anlayışıyla ulkemızın gereksınmelerıne yonelık patolojı eğıtımının esasldrını kurma otopsı ağırlıklı eğıtım bu dinaca yonelık ders kıtaplarının esaslannı kurmak uzere pratık ve teorık teksırler ha7iıldmayı gorev bılmıştır Bu amacına ulaş mak ıçm 196/ yılmda kurulan Cerrahpaşa Tıp Fakultesı bunyesmdekı Cenel Patolojı ve Patolojık Anatomi Kursusu nun temellerını atmıştır rak degeılendırıp uygulayabüme becerı ınanç ve gucunden gelmesıydı 3 Eylul ?,003 Çarşamba gunu Istan bul Umversıtesı Cerrahpdşa Tıp Fakultesın de kendısı ıçın yapılan resmı torende Talıa Hoca nın ardından guzel sozlcr söyleyen ve goz yaşı dökenlerin hemen tdmamı dev rımcı mucadelecı büımcı akıllı ve akılcı Cumhuriyet kadını 'ogretmen" armeveba baanneye ve hepsinden onemlısı "ornek bir ınsdn"a Tanııdan rahmet dıledıleı Donup salona bdktıgımda heı yd^tan kuşaktan ve goıguden gelen ınsanlarm yuzlerındekı ve sozleruıdekı enerjı ınanç ve ateş Prof Dr Bülent Berkarda Hoca nın deyımıyle 'toplumlarırı kaçınılmaz olarak yapılması gereken bir gorev olarak bu tur toplantıla ra toplumunıuzun ozellıkle zor gunlerınde gereksındıgı bırlıktelık guçbırlıgı ve payla şırri hedefmı sonuna kadaı desteklıyordu Nur ıçınde yat Hocam 2 Prof Dr Talıa Balı Aykan Patolojı Dunyada ve Turkıye de 18bO yılmdan sonra üp tarıhındekı ılerlemeleım taııhı Edıtor Pıof Dr Ekıem Kadn Unat Cerrahpaşa Tıp Fakultesı Yayınlan no 4 1988 344 355 Prof Dr Aydın Sav Marmara Umversıtesı 'Hp Fakultesı 861/10