Katalog

umhurıyeı BlLİM TEKNİK Çatalhöyük Dünya turizmine açılıyor Konya Ovası'nda, Ankara'nın 250 km güneybatısında yer aian, James Mellaart tarafından yapılan ilk kazılardan elde eoilen bulgularla uluslararası üne kavuşan Çatalhöyük evleri, ziyaretçileri 9 bin yıl öncesine götürüyor... T anhtekı en eskı yerleşım bırımlerden Çatalhoyuk, 9 000 yü once 13 hektar geruşlıgınde ve 8 000 nufuslu bu şehırdı Çok yuksek sayıda ve çeşıtte sanat esennın bulunması, Çatalhoyuk'te yapılan kazüann en ügınç sonucu olarak goze çarpıyor Avlanan ve vahşı hayvarüarı kızdrran msanlar, "Ana lannça" heykeUerı, başsız cesetlerı gagalayan akba ba ımgelerı, duvarlarda dıkey sıra halınde boğa başları, karşılıklı kdbartma leopaı heykellen ve volkarun patladıgı bır şehrın duvar resmı bu eserlerden bır kısmmı oluşturuyor Daha once bu kadar ılkel ve aynı zamanda da gelışmış bır uygarlık kalıntısı bulunmamıştı Çatalhöyük kazıları sadece Mezapotamya ve Levant'ta degü, Iç Anadoluda da karmaşık tarımsal toplumlann varlıgım surdurdugunu ve uygarkgın dogdugunu ortaya çıkardı Çatalhöyük Araştırma Projesı, "sakladıcjı" değerlı bügüer nederuyle dunya arkeolojısınde onemlı bır yere sahıp Çatalhöyük te yenı kazı çalısmaları 1993 yılmda Stanford Unıversıtesı Arkeolojı Profesoru Ian Hodder yonetımınde başlatıldı ü tarıhte Kultur Bakanlıgı ve Ankaradakı In gılız Arkeolojı Enstıtusu 3 hedef belırledı Bırıncısı arkeolojı bılırran en yenı teknıklerını kullanarak alana ve sanat eserlerme ışık tutmak Ikmcısı erozyonu durdurmanm, bınalan duvar sıvalaruu, kabartma ve resımlen muhafaza et menın yollarını bulmak Uçuncusu ıse Çatalhoyuk'u turızm açısından cazıbe merkezı yapmak Halen Boemg ve Koçbank ana sponsor, Shell uzun donemlı sponsor Thames VVater ve IBM ıse sponsor olarak pıojeye destek verıyor Omer Koç bıreysel, Reşıt Ergener tarafından kurulan Çatalhöyük Dostları ıse grup olarak Ça tdlhoyuk Aıaştırma Pıojesı'ne onemlı katkı saglıyor 23 ulkeden 800 büım addmının kaülırmyla toplam 36 ay kazı ya pılan 10 yıllık; araştırma donemınde 6 farklı alanda 92 ev, 526 heykelcık ve pek çok duvar resmı bulundu 1999 yılmdakı çalışmalarda ılk defa MO 7 400 yılından bu yana bolgede ınsanların yaşadıçjı ortaya çıkanldı Kuzey alanda yapılan çalışmalar hoyuğun tamamı nın, Mellaart'ın keşfettıgı gıbı ınce den ınceye ınşa edılmıs bınalardan oluştugunu gosterdı Sembolık ve rı tuel suslemelerle zengınleştırılmış bınalar, bolgeyı daha da olaganustu küdı Polonyah ekıp hoyugun ust bolumunde yaptıgı kazılarda, alanın sonlanna dogru MÖ 6 200 yılından kalma bınalar keşfetu Çatalhöyük un ıçındekı eskı nehrm dıger tarafinda yer alan Kalkohtık Çağa (Bakır Devrı) aıt tepede yapılan kazılar. Çatalhöyük halkının buraya, asıl alanı oluşturan neolıtık tepeyı terk ettıkten sonra yerleştığını ortaya çıkardı Çarpıcı sonuçlar Dunyanrn dort tarafından bılım adamları, kazı bulgulan uzerınde en modern arkeolojık teknıklen kullanarak yaptıkları analızlerde çarpıcı sonuçlara ulaştı Mellaart 'ın keşfettıgı bınalar, sadece rıtuel tapınaklar ve mezarhklardan ıbaıet degddı Bu bınalar aynı zamanda ınsanlann evlenydı Bolgede yaşayan ınsanlar, gunluk ışlerını, atalarının mezarlarından bırkaç santımetre uzakta sur duruyoılardı Analızler donem ınsanlannın sıgırlarını evcılleştırmedıgını bataklıkta yaşadığını, urunlerını bolgeden 10 kılometre uzaga ektıklerını Nü Nehrı'nden sepet ve Kapadokya'dan dogal cam ıthal ettıklerını ateş dumanını ıçrn de tutan odalarda yaşadıklanndan yaşlandıklarında cıgerlerının karbonla doldugunu, olulerm akbabalar tarafından 77 yenümeden gomuldugunu, kadın ve erkeklerın eşıt yaşam surdugunu, yapılan sanat eserlerının bır kısmının atalannın korunmasına adandıgını ve başka bırçok olayı gosterıyordu Derlenen zengrn bılgıler 6 cıltlık bır raporda toplandı ve wwwcatalhoyuk com adresındekı ınternet sıtesı uzerınden kullanıma sunuldu Ikıncı hedef bolgedekı bınalan ve duvar boyalannı korumaktı Pensılvanya, Londra ve Cardıff unıversıtelerırun olusturdugu buyuk bır ekıbın onderlıgınde muhafaza laboratuvarlan kuruldu Çatalhöyük Kazı Evı bunyesınde halen 7 laboraruvar bulunuyor Muhafaza grubu, oncelıkle çamurdan yapılan Çatalhöyük evlerının ustleı ı ortulu oldugu surece sabıt kalıp kaymamasmı sağlayacak bır yontem buldu Ekıp daha sonra duvar boyalarının korunmasıru sağlayacak kımyasal yontemler keşfettı Aynca, duvarlan ve resımlen muzelere tasıyabılecek makmeler tasaıladı Bu yontemler sayesınde korunan ve taşman bazı duvar resımlen halen Konya Muzesı'nde sergüemyor Turizme açık Uçuncu hedef ıse bolgeyı yerlı ve yabancı zıyaretçılerın ügısını çekecek bır alana donusturmektı Bu dogrultuda oluşturulan "Kazı Alanı Yonetım Planı" Avrupa Bırlı gı'nden ahnan fon ve Kultur ve 'lunzm Bakanlıgı'nın destegıyle gelıştırüdı Kazı bolgesınde bır Zıyaretçı Merkezı kuruldu Turıstlerın zıyaret etmesı ıçın tıpık bır Çatalhöyük evı yapıldı Tepenuı kuzeyınde yer alan ve en ıyı durumda olan bır bınanın ustune koruyucu ortu ınsa edılerek tuııstlenn zıyaretıne açüdı Son olarak da Atolye Mımarlık tarafından, bolgenın guneyı ıçın 25 metreye 50 metıelık bır oı tu tasarlandı ve 9 000 yıllık şehırdekı yaklaşık 20 bma da boylece zıyarete açıldı Çatalhoyuk'tekı kazüann 15 yıl daha devam etmesı ve bolgenın bır araştırma, egıtım ve turızm merkezı halıne getuümesı hedeflenıyor Yakm donem planları arasında Zıyaretçı Merkezı ve laboratuvarlarm genışletılınesı yer alıyoı Araştırma çalışmalanrun yenı kazı alanlanyla genışletümesı ve yenı koruyucu ortulerle 40 evm daha zıyaıete açüması amaçldiuyoı Aynca, çeşıtlı yaş gruplan ıçın Çatalhoyuk'te yaz kurslan duzenlenmesı planlanıyor 857/16