Katalog

Mars, sondordun evresındekı Ay'm 2 derece kuzeyınde yer ala cak Her ıkı cısım bu yakınlaşma sırasrnda guney tarafta ufuktan yaklaşık 23 derece yukseklıkte Yüancı (Ophıuchus) takım yüdızmda gorulecektır Şubat aymdd çıplak gozle kolay gorulebılecek parlak gezegenler ın konumları aşagıdadır Bu gezegenlere yeterınce buyuk takıplı teleskopla baküdıgmda, ozellıkle Saturn'u ve belirgm halkasını, Jupıter'ı ve onun gerdanlık gorunumundekı ışıl ışü uy dulannı adeta tablo gıbı seyredılecektır Merkiir büındıgı gıbı sadece ufka yakın olarak ya Guneş dogmddarı once doguda ya da Guneş battıktan sonra batıda gorulebılır Meıkur ayın ılk haftası boyunca sabahlan Guneş dogmadan hemen once bır saat kadar guneydogu tarafta sırasıyla Yay (Sagıttarıus) ve Oglak takım yüdızlannda 0 1 kadn parlaklıgında gorulebılecek Gezegenm Guneş'ten en fazla uzaklaşacagı tarıh 4 Şubat'tır, sonrakı gunleıde ıse Gu neş'e yaklaşacagından, yukseklıgı ıle bırlıkte gorulme suresı de azalacak ve sabahlan artık gorulemeyecektır Ufuktan en fazla 11 dc rece yukselecek Dur bun veya teleskopu Çanakkale Onseklz Mart Univenlte olanlar, gezegenı yakslne alt gözlemevl laşık ılk dordun evresınde gozleycbılocekler Merkur'un ufka olan yukseklıgı, gorulme sınırı kabul edılen 7 dereceye yakın oldugundan gorulmesı yıne de kolay olmayacak Venüs, Şubat ayı boyunca sabaha karşı Guneş doguncaya kadar yaklaşık bııbuçuk saat surelıgıne Yay takım yıldızında qu neydogu tarafta ufuktan en fazla 19 derece yukseklıkte ama gıde rek a7alacak şeküde gorulecek Ufka yakm olmasma karşm yıne de Venus yaklaşık 4 2 kadır parlaklıgı üe gokyuzunde ışıldayacak Duıbun veya teleskopu olan okuyucular gezegenı ılkdoıdun evresınde ızleyebüecekler Mars, ay boyunca gece yarısmdan sonra sabah Guneş doguncaya kadar yaklaşık uç saat suıelıgme guney tarafta sırasıyla Yüancı ve Yay takım yüdızlarında ufuktan en fazla 25 derece yukseklıkte gorulecek Şışkınay evresınde bulunacak olan Mars'ın paılaklıgı +1 1 kadır olacak Jüpiter ay boyunca akşam, gece ve sabah Guneş doguncaya kadar yaklaşık onbır saat suıelıgme Yengeç takım yıldızında 2 5 kadır parlaklıgı ıle dogudan ıtıbaıen batıya dogru yaklaşık 200 derece kadaı çok genış bır aralıkta gorulecek Satürn, Şubat ayında Guneş'e yaklaşmaya devam edeceğınden Guneş battıktan hemen sonra akşam saatierınden ıtıbaren geceyarısından sonra geç saatlere kadar uzunca bır sure (yaklaşık dokuz saatlıgıne) guneydogudan ıtıbaren kuzeybatıya dogru yaklaşık 160 derece gıbı genış bır aralıkta Boga (Taurus) takım yıldızında ufuktan en fazla 71 derece yukseklıkte 2.5 kadır parlaklıgı ıle gorulecek Gezegenler nerede? Anadolu, büyük kentlere meydan okuyor Üniversitelerimizin geçen yıl yaptıkları yayın temelindeki bilimsel etkinliklerinin çok geniş dökümünü, Saym Metin Balcı derleyip toparladı; çoğumuzun baştan sona paylaşacağı önerilehyle birlikte, bu geniş araştırmayı bügilerinize ve tartışmanıza sunuyoruz. Şüphesiz bu sonuçlar yine geniş tartışmalara neden olacaktır. Kimimiz, bu köşenin yazan dahil, "kaliteye bakahm" diyecek ve ayrıca bu çahşmalann kaç tane patent doğurduğunu soracaktır. Bilimsel araştırmalara "Patent" odaklı bakış, şüphesiz îarklı bir kategoridir; bu bakışı esas alırsak, en çokyaym yapan uluslararası şöhretli birçokbilim insanımızı "çope" atmamız gerekir! Patent konusu, daha çok, bilimsel çalışmalan teknoloji üretme odaklı yapmayı gerektirir. Ulusal inovasyon ağımzrn işlerliğiyle ilgilidir, sanayi kuruluşlarınm arge 'ye talebi ve yatmmını gerektirir; devletin ana arge politikasmm olmasmı gerektirir vb. Ama, kaliteyi tabii ki gündemde tutmalıyız. Acaba yaymlanmız ne kadar "yankı"yapıyor? Ne kadar "kullanılıyor", başka araştırmalara ilham kaynağı, destek ve katkı kaynağı oluyor? Bu konuda zayıf olduğumuz belgelidir. Burada yine Ersin Yurtsever ve arkadaşlarmm, 1973 1999 yılları arasmda, Science Citatıon Index'te adı geçen, Türkiye çıkışlı toplam 30.252 makaleyi değerlendirdiklerini, bunlarmyüzde 37'sinin (11.176) o ana kadar hiç atıt almamış olduğunu, yüzde 17'sinin (5380) sadece 1 kez, yüzde 11 'inin ise (3360) 2 kez kaynak gösterildiğini biliyoruz. Bu nedenle, kalite sorununun sürekli gündemde tutulması haklı bir istektir. Dünyada şöyle bir gelişme de var: Dünyada toplam araştırma ve makale sayısı arttıkça, buna paralel olarak, dergı sayısı da belki daha fazla! artıyor. Çünkü en sonunda, bilimsel yaymcıhk ticari bir olaydır. Piyasa, talebi karşılamakta geri kalmaz. Son beş yıl içinde Natur dergisinin çeşitli alanlarda 10'u aşkın "klonu" yayına girdi. Acaba uluslararası indekse her yıl kaç yeni mesleki bilimsel dergi katıhyor? Bu konuya işaret etmemin nedeni, yaymlann, en asgari ölçülen yerine getirdiklerinde, yaymlanma şansının yüksek olduğuna dikkat çekmektir. Türkiye çıkışlı 9 bini aşkın makalenin hangı kategorilerdeki dergilerde yayımlandığı da bır diğer merak konusudur. Metin hocamız, belki zaman bulur, bu bilgiyi de ortaya çıkartır. Tabii, en sevindirici nokta, 38 Anadolu üniversitemizdeki büyükhamledir. Türkiye'nin yayın sayısındakiyüzde 33'lük büyük artışta ana etken, bu üniversitelerimizin etkinliğidir. Yayın artışları yüzde 62'dir. Istanbul, Ankara velzmirgibi, artıkyerleşik, araştırma olanaklan, bütçeleri, her yönden daha geniş ve deneyimli 35 üniversitemizdeki toplam yayın sayısındaki artış ise sadece yüzde 14. Yüzde 62, yüzde 14'ü ezmiş durumdadır. Bu iki grubu, bir de üniversite öğretim üyesi başma düşen toplam yayın ortalaması ve artışı bakımmdan değerlendirdiğimizde, sanınm yine, Anadolu üniversitelerimizdeki çıkışı göreceğiz. Onlara şapka çıkartıyorum. Anadolu üniversitelerimizin sahip olduklan olanaklarm arttırüması gerekir. Oradakî gençlerin potansiyeli çokyüksektir ve Istanbul Ankara İzmir'in olanakları onlara tanınsa, bilimsel aktivitelerin ağırlıkmerkezi çokhızla Anadolu'ya kayacaktır. Büyük kentlerimizdeki üniversitelerimiz birer konglomeralara mı dönüştü? Gelecek Cumartesiyeniden birlikte olmak umuduyla... *** *** 1 Çanakkale Onsekız Mart Unıveısıtesı Fen ve Ldebıyat Fakultesı Fızık Bolumu ve ÇOMU Astrofızık Gozlemevı'nce (Çanakka leUlupınar) 37 Şubat 2003 tarıhlen orasında "CCD Çahştayı" konulu Astıonomı Atolye toplantısı duzenlenecek Gozlernevı'nın buyuk teleskobunun bulunduğu bınanın baharda çekılrmş bır resmı de bu sayfada 2 Meraklı okuyucular, AntalyaSakbkent'te neredeyse bulutlar yukseklıgmde 2550 metredekı 1 5 metrehk ulkemızın en buyuk teleskobunun yer aldıgı Tubıtak IJlusal Gozlemevı (TUG)'nde yapüan onemlı guncel gozlenüeıı ve gok olaylanru http//wwwtugtubıtak.govtr resmı ınternet sıtesınden ızleyebılır Bu yazıda kaynakça olarak kısmen "The Astronomıcal Almanar 2003den yaraılanıldı Açık ve ışık kırlıbgınden uzak bır gokyuzu dılegıyle * Astronom Dr, Istanbul Unıversıtesı Fen Fakultesı Astronomı ve Uzay Büımlerı Bolumu Duyuru YÖK 50 MILYAR TL'LİK DAVA AÇTI Yüksek Öğretim Kurulu Başkanhğı (son yılların Büyük Türk Büyüklerinden Kemaî Cürüz), hakkımda 50 milyar TL'lik tazminat davası açtı. Dava konusu, birkaç hafta önce bu köşede yayımlanan "YÖK'ü ne yapmah?" başhklı yazımda, "YÖK, kuruluşu ve geçmişi ile 'kirli' ve 'sabıkalı' birkuruluş. 12 Eylül tarafmdan üniversiteleri zapturapt altma almak ıçin oluşturuldu. Amacı bilimsel değil, daha çok siyasiydi" cümlem oldu. YÖK, bu cümleyi ağır hakaret saymış. Tabii ki "kirli" ve "sabıkalı" sözcüklerini esas dava konusu yapıyor. obursalı@cumhurıyet.com tr CBT Internet adresı. wwwcumhurıyet com tr Cnmhuriye» BİLİMTEKNtK • No:829 8 Şubat 2003* tmtıyaz sahıbı: Yedi Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncıhk A.Ş. adına tlhan Selçuk . Yayın Danışmanı: Orhan BUIMII • Sorunüu Müdür: Mehmet Sucu Gorsel Yonetmen: Ttilea Hasdemir • Baskı: Sabah Yayıncıhk A.Ş. tdare Merkezi ve Yaziftn* adreai: Türk Ocağı Cad. Ncr 39/41 Cağaloğlu, 34334 îstanbul. Tel: (212) 812 05 05 • Faks: 0212513 85 95. Reklam: Publi Medla 829/3