Katalog

dörtköşe Bilinmeyen yönleriyle İbrahim Mütefeırika Müteferrika, batının "dinden ve gelenekten de kuüanmıs gelmeyen, yöntemlerle yönetildiğini" bellrtti, yani Gerilemenin 8 nedeni "demokrasi"yi, ilk defa dile getirdi. Devlet idaresin Osmanlı Devletı'nın genleme nedenlennı de 8 de, ilim ve özellikle coğrafya üzerinde durması da maddede toplamış 1. Kanunlan uygulamamak aynca önemli... 2. Adaletsızlık 3. Devlet ışlerının ehlıyetsız ellere duşmesı, Amerika'nın keşfinden, Avrupalıların diğer 4. Bılım adamlarmın füarlerıne tdharnmulsuzluk coğrafi keşifve seyahatlerinden bahsediyor.. Islam 5. Modern askerı teknolojıde bılgısızlık 6. Orduda dısıplınsızlık dünyasını kuşatma halinde oluşlarından bah1. Devlet serveünı kotuye kulldnmdve ruşvet 8. Dıs dunyadan habersızlık sederek, Türkiye'nin bu gelişmelerden bilgisiz kalBu gun bıle, 5 ve 6 maddeler harıç, geçerlüıkmasının zararlanna değlniyor lerını takdır etmemek mumkun değıl ^^^^ ^^^^ 1726 tarıhı Turkıye ıçın onemh bır kılometre 3 l c ' İ I ^ u t d n ^ Turkıye'de ılk matbaanın kunılduğu ve Turkçe eserlerın basılmaya başlandıgı tdrıhtır ve kurucusu da hepımızın bıldıgı ısırn olan Ibrahım Muteferrıka'dır Ibrdhım Müteferrika'nın ısmı, nedonse yalnızca Turkıye'de ılk matbaanın kurucusu olarak geçer Oysa Ibrahım Mutefernkd'nın, yaşadıgı doneme gore uzak goruşlu olduğu bucjun büe takdıre deger bır durumduı Ibrahım Muteferrıka'nın hıç gundeme getırüırıeyen ozelhklerı, şımdı büe hayret edılecek duzeydedır ta Pirefesar H. Okkes Nina ve Al Hirschfeld Nına 25 Kasım 1945'te dogdu Halen sag Al Hirschfeld 21 Hazıran 1903 te dogdu Geçen lerde, 20 Ocak 2003 tarıhınde oldu Ikısı arasında ügmç bır ılışkı vaı Buını dığerınden, dıĞferım oburunden ayırmak artık mumkun değıl Ikısı de aynı derecede unlu Ve bu üışkının başlangıcı taa 1948'lere gıder Nına daha yenı dogmuştur Al Hirschfeld bır karıkatur yayımlar VP bu kankaturde NINA adını çızıkürıp bu yerleıe gızler O gun bugundur, çızdığı her karıkaturun bır yenne bazen de bırden çok yerde bu ısmı saklamayı alışkanlüc edırur Bu ış zamanla bu oyun olrndktan çıkıp Hırschfeld'ın damgası halıne gehr Nına o kadar unlenır kı, müyonlarca okur Hirschfeld karıkatur lerınde Nına'yı bulmak ıçın çırpuıır Konu Amerıkan ordusunun bıle ügısını çeker Hırschfeld'm Nına'h kankaturlerı Amerıkan Hava Kuvvetlerı pılotlarının egıümlerınde kamuflaj teknıkleıını ogretme, algüamd ve tanımada kullanılır Al Huschfeld'm yarattıgı desen ve karıkaturler eleştırmenler tarafından Daumıer ve ToulouseLautrec'ın eserlen kadar onemsenır hale ge hr * ** Nerden nereye1 19O3'terı2OO3'e Al Hirschfeld 21 Hazuan 1903 tarıhınde ABD'nın St Louıs kentınde dunyaya gozlerını açar Çocukken sanat eğıtımı alır Aüesı 1915'te New York'a taşınır Al 1924'de resım, heykel ve çızım eğıtımı ıçın Parıs'e gıder Ikı yıl sorua P a r ı s ' t en New York'd yapbğı bu zıyaret sırasında brr gece tıyatroya gıder Oyun sı' rasında, kar a n 11kt a , Amerücd'ddkı ılk temsılı veren Fransız oyuncu Sacha Guıtry'nın karücaturunu ehndekı davetıyeye çızıktırır Bu karalamayı goren bır tıyatro eleştınnenı temız bır kagıdd yenıden çızmesını ıster Karıkatur The New York Heıald Trıbune ddü gdzetenın bu"incı sayfasmda yer alır Derken dığer gazetelerdcn talepleı başlar Unlenmeye başlar Çızgüerı sıklıkla gazetolcıde, deıgıleıde ve kı taplarda yer almaya başlar Bıryuk çogunlukla tı yatro sanatçılannın kankatoı portrelerını çızmektedır Adeta 'resmı tıyatro kankaturcusu" olur Içmde Nına bulundn desenlerden sonra ıyı ce unlemr "Pekı, kımdır bu Nuıa, neyı hep Nınd" dıye soran okurlanmı duyar gıbı oluyorum Nına, elbette Al Hırschfeld'ın kızıdır Babası, kızına olan sevgısmı sanatuıa aktararak eserlerıyle kızını ayrürnaz bır butun halıne getırıp unle mıştır Acabd bu Dortkoşe yazısında nıye bu kadar çok Nma kullandim'' Kulağa hoş gebyor da ondan herhalde Saydım, şu ana dek toplam 12 kez Nına demışım (şımdı 13 oldu)' Lakın, Al'm anısına asıl toplam belkı de daha fazla Okurldrım nasü olsa hemen bulacdktır Ve bu esermde ılk kez "Nızamı Cedıt" tabınnı Turkıyede reform hareketlennın artık zorunlu oldugunu vurgulayan Müteferrika, baü yontemlerını uygulayaıak ılerleyen devletlere ornek oldidk td Rusya'yı ve I Petro nun reformlannı gostermış I Pet ro Rusya'nın Avrupa'ya açılmasını(ozellıkle denızcılık sektoruyle) saglamıştır ve bugun Rusya, AB uyelığıne kabul edılmış tu Bundan 272 yıl once Tuıkıyede modernleşme reformlan yapılrriddıgı tdkdırde, bunun ıierde ne kadar buyuk tehlıke yaratdcağmı haber vermıs Değişen ne var? Bdülüarın Turklerın batı usullennı uygula yıp uygulamayacaklannı tartıştıgını kaydettıkten sonla Turk ulusunun yeteneklı oldugunu bu ıtıbarla gereklı reforrnldr yapıldıgı takdırde Turk devletı nın daıma yaşayacagına ınandığmı beluteıek esennı bıtırıyoı 0 gunden bugune degışen bır şey olmamış Avrupa hala Turkıye'yı tartışı yor111 Acaba buyuk dehd Ataturk un okudugu kıtap laı arasında Ibrahım Muteferrıka'nın bu eseıı de vaı mıdır° Oldugunu duşunuyorum Zıid Ata Rdiısızcd bıüyurdu ve bu eser Traıte de la tactı que ou mehode artıfıoalle pouı oıdonnance des troupes" adıyld 1769 yüında FYansa'da yayınlanmıştı Gunumuze baktıgımızda * Hâlâ Avrupa Bıılıgı nın ıstedıgı reformlaı gerçekleşmedığı nedenleııyle bızı kdbul etmedıklerını ıfade edebılıyoılaı * O gunden bugune, hâlâ devletı yonetenler devletı yonetme ehlıyetıne yeteı ınce sahıp degüler O gunden bugune degışen hıçbır şey yok O gunden bugune bır şeyler degışsın artıkn Aynur Durmuf Risalei İslamiyye Ibrahım Mutefeıııka'mn "Rısaleı islamiyye" adlı eseımden başka "Usul alHıkem C Nızâm al Umem adlı eserı 1731 de yanı bundan tam 272 yıl once basümış Bu kıtabmın ıçerıgı Ibrdhım Muteferrıka'nın bır duşunce dddmı olarak urerınde durulmasını bugun de gerektu mekte Bu eserın ıçeıığınm "Avrupanın yenı askerı talım ve taktık usullen hakkmda bılgı veren bır kıtap oldugu" anlatılıı Bu kıtaptd bır başka cephe daiid vaı la Turk duşunce tarıhı ıçın çok onem ıçerır Aslındd bu eseıde, Turklerın batılılara karşı gerıle menedenlerıaraştınlmış Batı uluslannın tarıhlerı askeııoıgut lenmelerı savaş yontemloıı ve devlet yünelım şekülerı ıncelenmış ve Tuık devletuıın yapısında meydana gelen çarpıklık lann nedenlerı uzerınde durulmuş, son bolumde de ıyıleştırıl me onenlerı tarüşümıştu Modeındevletın, yenı yanı "dinden ve gelenekten gelmeyen, yöntemlerle yonetıldığım yanı dc molaası"nın ılk defa Ibrahım Müteferrika tarafından dıle getuıl dıgı goruluyor OzeUüde askeıı ve sıvıl oıgutleıın bırbırınden aynhnamasınddn ve modern yontemlerın uygulanmamasmdan dolayı yenılgılerın kaçınılmaz oldugunu vuıgularruş Ve devlet ıdaresınde, ıkm ve ozellıkle coğıafya uzeımde durması da aynca onemh Amerika'nın keşfinden Avrupalılann dığeı coğrdfı keşıf ve seyahatleıınden Islarn dünyasını kuşdtma halinde oluşlanndan bdlısederek Turkıye nın bu gelişmelerden bılgı sız kalmalannın zararlanna degınmış Vızyonu muthış M Sc baran@veezyrom Kaynaklar i) Adıvır Adnan Osmanlı Taıılunde lUm .> 11/ l'v i) Alıııi('l Kolık M> ı malık ı Osnıanıyi'dn Kral Rdkoçı ve Tevabıı (Istanbul 1333) s 7 8 i; [iaıoıı Hcvıı ı kı TraılĞ de la tartuıup nu m^lhodc arlıfi'alle pour ordonnance des lıo ııpcı, UbtVıenne Parıa 4) Beıkos Nıyi7i Ilk Turk Matbaası Kururusunun dını ve rılaıtamlı^ı liellolcnı Dınyısı üll XXVI adyı 100 104 I'I"K B<i3irnfvı Ankara 1962 5) Çelebızade AsımTaııh] I.Manbul Mulütcınk.ıTdb ı ll'î'i BjKısoy ()sm>ın Tuı 1 taye ye Matbaanın Gırışı ve Ilk Basılan \ spıleı A U DTC \ Yayınları 129 19S ) a'?, 3 7) Fekete Osmanlı Turklerı ve Macarlaı Mbb 1649) Hellelen sayı 52 cül XIII sfi63 /4,1 H) K.iMfjon Imre Tanh ı Osmana Encumenı Mermuası cuz Js 1 Bu 9) Ibdpıını UH la I.ıttrı ılıııi' ılf". Rıns Parıs 1709 nit|Ils218 hattd Ankara'da kurulmnsı bıı anda Turkıye'run çehıesuıı degıştırecek ve ulkemız daha çok turısün ydnındd daha paralı mısafırlere ve bılım adamalanna ev sahıplıgı yapabüecektıı Bunun ıçın belkı bu ışı gerçekten pıofesyonelce yapan ve konulannda uzmanlaşmış seyahat acenteleıının de ortaklığı üe bır konsorsıyum kurulabılır Boyle bır durumda Turkıye Avrupa'dakı rakıplerıne en az 10 yıl fark atacakür Çunku katlılmcılar yenı bır ulkeyı tercıh edecekler ve bu buyuk kongre meıkezı kısa surede kendını amortı edecektır Kuçukbır ornek 11 ECCMID (11 Avrupa Klınık Mıkro bıyolojı ve Infeksıyon Hastalılan Kongresı) 2001 yüında Istanbul'da acentemız tdrafından gerçekleştırıldı Bundan oncekı kongreler hıç bır zaman 4 500 kışıyı geçmemışü Istanbulda katılımcı sayısı 5 800'u buldu 2002 yılında Müano'da yapüan 12 ECCMID de yme sayı 4300'e dustu Kemal Kural TPKON Turızm Yonetım Kurulu Başkam 829/13