Katalog

Lehimin papucu dama, akıllı tutkal geliyor Eskiyen göz merceklerine yeni bir soluk V Yaşlanan gozleı ıçın gelışürüen akülı bır çozumuıı onumuzdekı yıl ınsanlar uzerınde de nertmesı beklenıyor Goz mercegıne yumuşak bu poluneı jelınm aktarümasından oluşan yon tem sayesmde okuma gozluklerının rafa kaldınlması dusurıuluyor Yontem uzeıınde çahsan Avusüalyaddkı çok uluslu ürtak Cor rrıe Ardstırma Merkezı uzmanlanndan Arthur Ho bunun ılk aşamadd katarakt aınelıydtının gelıştırümesıne katkıda bu lunacagına ınanıyoı Goz mercegı bıçım degısrırerek odakla nır Gozdekı kaslar gevşedıgınde mercek uzak nesnelere odakldnmak ıçın yassı duruma gelıı Kaslar buzuldugunde ıse meıcek daha toparlak bu hdl alıp yakındakı nesnelere odaklanır Gel gelehm yaş üerledıkçe goz mercegı de gıdelek seıtleşerek esneklıgını yıtırır Bu yuzden 45 yaşın ustundeküerın çoğu okuıken gozluk kullanmak zorundadır 80'lerm sonlarında Mıamı Unıveısıtesı'nden JeYaşlanan göz: 45 yaşııt üze anMarie rlndekllerde mercekler yakın nesnelerden gelen ifiğı Parel yaş retina üzerine odaklamak 1 d n m d k t a Içln yeterince kalınlaşamaz olan bır maymunun meıceğın ÖNCC dekı ıçerıgm süü<on yagıyla degıştırılmesı suretıyle '•4 odaklanma İğne merceğln yetısının ye Ifindekll çeker nıden eskı durumuna SONRA getırılebıldıgını orta ya koydu Ne var kı süıkon yagı z a m an 1 a mercek İğne lentlalçlne fel enjekte ı kapsulunden dışarıMerceğln Içlndekller difan ya sızmak çekilince yerlne yumufakjel Bu enlekte edlllr. fel, merceğln taydı nedenle odaklama Içln yeterince kalınlafntasına sağlar araştırmacüar o guıı bugundur hem ınsan mercegıyle ay m kırüma endeksıne, hem de uygurı bıyomekanık ozelüklere sahıp bır polımerın gehşnrüme sme çalışıyorlaıdı Otuzu aşkm farklı polımer oluşumunu de ğerlendııen Ho sonundd hedefe uldstıgına ınanıyor Şımdüık ydlnızca bırkaç ınsan gozunde denenen yontemle meıcekte yaklaşık 68,5 dıyopterlü< bır ışık kırma gucune ulaşüdıgını be lırten Ho bu mıktann gozluksuz okumayd yeterlı olduguna dıkkat çekıyor 864/4 Farklı rndlzerrıplprı seçıp ayırarak yapıstııan üetken tutkallaı sayesmde süıkon yongalaı lelııme geıek kdlmdksızın bdğldntıyı sağlayan tellere üıştırüebılır Boylece elektroııık parçalar çok daha ucuza bıraraya getu üebüecegı gıbı lehımın ana malzemesı olan kurşun tum zehırlı maddelerın de kullanılmasına hıç geıek kdlmayabüıı Akülı tutkalı gelıştıren Kent Unıveısıtesı kımya uzmanlarından Sımoıı Holder tutkalm seçıcı ozellıguım molekulllermın dlttakı malzemenın yapısma baglı olarak bıçım degıstuebüme yetısmden kayridklaııdıguıa cükkat çekıyor 'lütkalm her bır molekulu bır stırpn molekulu ve ua polımetakıüat gıubu olmak uzeıe uç faıklı bolumden oluşuyoı Altın gumuşvebakıı gıbı madenlerın olması duıu munda molekul "U" bıçımıru alaıak stıren bolumunun metal yuzeye ıyıre yapışmasma ve otekı ıkı ucunun uzaklaşmasına olanak tanıyoı Başka yuzeyleı ınolekuluıı kemer bıçımıru alrridsına neden oluyor Bu durumda molekulleım uçları yuz eye gcvşck bu bıçımde yapışıyoı Bu da su molpkullerının zorla kemere gırmeleımt VL lutı aı uıolekulleıını yuzeyden uzaklaştırmalanna yol açıyor Holdeı elektronık devıe tahtalarına ydlnızca altırı elektrodldra ve bdkıı tellere yapısan bır tutkal puskurtulebüecegme boylece süıkon yongaldrın yerlerıne rnuııuı lenıp tdhtanm suya tutularak ıstenmeyen tutkaldan arınduüabüecegme dückat çekıyor (New Scıerıtıst 9Agustos) Kent iklimi yedi günlük döngüyü izliyor Kentleım çevıesınde gerp ve gundıi7 arasmdakı sıcaklık farklüüdaıı hafta sonla ıında daha yuksek Ameııka Japonya Meksıka ve Çınde gerçekleştırılen araştırmaların sonuçldiı PNAS dergısuıde yayımlandı Iklımbüımcıler bazı bolgelerde guıı ıçındekı en yukspk VP cn dusuk hava sıcaklıgı aıasmdakı farkın gıt gıde azdldığını bulduldr Geçtıgınuz kıık yüa dit veıüeı de kerıtlerın çevTPsmdekı sıcaklık farklüıkların hafta ıçınde (Çaı şamba Cuma arası) hafta sonuna goıe (Cumaıtesınden Pazartesıye kadar) daha az oldugurıu ortdyd koyuyoı Do<5add bu tur yedı gunluk bır dongunun bulunmaması nedenıyle bılım adamları bu fenomeıun ııısan kayndklı olabüeceguıı taturıuı edıyorlar Bılım adarıüdiırid gore gozlemlerın arkasındakı mekamzma uretım ve gun ıçmde meydana gplen endustrıyel hava kıılüıgıne baglı bulut olusumu Tasmanya şeytanı tenlikede Nedenı açıklanamayan bır kanser salgmı yuzunderı dogada yaşayan son Tasmanya nesluun gelecegı tehlıkeye gırdı Etle besle nen bu keselı hayvdrüdrın yaklaşık 130 000kadarı Avustralya'ya baglı Tasmanya adasında yaşıyoı Ama ne Vdr kı şu sıralar Hayvanlar birbirine ilişmeyi nasıl öğrendi? Çok hucrelı hayvarüdnn olusumu ıçın gerpklı genetık donanımın buyuk bır bolumu bunların ılkel atalarında zaten vaıdı Bu geıçeğm ayduüıga kavustuıulrridsı hayvanJarm tpk hucrelı canlüdrddn nasıl evrüdüderı bümecesını buyuk Soy Ağacı olçude çozume kavuşturduğu gobı bu gerüerın ük Hayvanların ortaya çıkışını başta ne gıbı bır rol ustlendıklerme de ışık tutuyor sağlayan evrimseî ttirec Çok hucıelı tum caıüılar bır bıçımde hucrelerının bırbırlerıne üışmelerını saglamak ve bır hucreden Bakteriler otekıne smyaller gondeımek zoıuudadu Hayvanlar bu amaçla "cadherın" adı verılen yapıştırıcı molekullerden ve tyıosme kınase gıbı çeşıtlı suıyal verıcı molekuller den yararlanırlar Pekı bu molekullerın koklerı çok hucıelı hayvarüaıuı oıtayd çıktıgı doneme mı uzanmaktadır yoksa ılk ılkel ranlüar zaten var olan 9 molckulleıden mı yaıatlanıyoıldidı VVısconsın Unıversıtesı dınmbüımcüennden Choanoflagellate 'ler Nicole King bu soruya bu yaıut getıımek drrıacıyld sudd yaşayan "choanoflagellate" adlı ve çok hucrelı Hayvanlar hayvanların en yakm tek hucrelı dkrdbası olduguna ınanüan bır grup tek hucrelı hayvan uzeıme odaklandı Kıng ve arkadaşlan üa choanoflagellate tuıunden aldıklaıı 5000 etkın gen parçdsını mceledü<ten sonrd hdyvanlarda da olan ama bıtkı ve mantar gıbı daha uzaktan ılmtüı gruplarda bıüunmayan gendızgeleımı belırlemeye çalıştüar Sonuçta yogun mıktarda yapıştırıcı ve smyal verıcı molekıülerle karşüaşan ekıp hayvanların gelışmesınde onemlı bu payı olan bu molekulleım yaıım ınüyaı yıü aşkm bu sure orıce çok hurrelı canlüarm ortaya çıkrridsınddn hemen orıce hayvanların ortak atalarında ve choanoflagellate leıde vaı oldugunu ortaya koydu Kıng bunldrın dtaldnnın tek hucrelı olması nedemyle hucrelerarası üetışıme olanak sağlayacak bu tur ıncelıklı molekulleıe gereksmımlerı olamayacagma dückat çekerek bunların o canimın çevıesuu algüdnid ve orddakı koşulldid tepkı gostermesmde etk üı oldbüeceklerıne ınaruyor hayvanlar arasında lenfom sarkomu yayılmakta "Hayvarüarın beynındekı buyuk tumoıleı daha sorua tum bederu sanyor' dıyor Tasmanya Unıveısıtesı zoo logu Menna Jones. Hastalıgın ne kadaı yayguı oldugunu ve gerıde kalan hayvarüara ne derece zarar verdıgmı yenı ogrendık Dogada yaşayan kaplan neslmın daha şımdıden yarı yanya azalmış Johns hdstalıktan bır retrovırusun sorumlu oldugunu ve ısırıkla bulaştıgını tahmm edıyor Sayfa Haberleri: Rita Urgan Nilgun Ozbaşaran Dede