Katalog

Ahmçt Inam Bilgi ve savaş Savaşan varlık tnsan Hep savaşmış Bundan sonra da savaşa cak Savaş dunyadan eksık olmayacak Yazık kı oyle gorunuyor Savaşa karşı olmaya saygı duyuyorum Ama savaşm ınsan yaşa mındakı yerını anlayamazsak, savaşsız bır dunya ozlemımız gerçekçı 7 temellerını yıtınr Neden savaşır ınsan'' Savaşla zoru nedır Insan, kendısıyle, çevresıyle, gerçeklerle çatışan bır varlık Çatışma onun varlık yapısından gelıyor Bu savım doğruysa, hep çatışmış, bundan sonra da çatışacak Sorun, çatışmalan, oldurucu savaşlara donuşturmemek Çatışma onlenemez ama, belkı savaş onlenebılır Bu ın san ıçın buyuk bır umut Ne demek çatışma7 Zıtlaşma, karşı çıkma, dırenme, baş kaldırma, çelışme, tutarsızlığa duşme, mucadele etme demek, ıtıraz etmek, muhalefet etmek, memnun olmamak, ozur bulmak, eleştırmek butun bunlar çatışan ınsanın, felsefı antropolojinın deyımıyle, disharmonik ozellıkler taşıyan ınsanın ozellıklen Uyumsuz, geçımsız, sık sık değışebılen, soz veren ama sozunde durmayan bır varlık ınsan Elbette bu ozellıklen bır arada yaşamayı zorlaştırdığı ıçın ahlak ve hukuk kuralları ıle bu olumsuz ozellıklennın yaratabıleceğı sıkıntılardan kurtulmayı denemış Bu gezegendekı tarıhınde ınsan, çatışmalannı olumcul felaketle re donuşturmuş ilstelık bu cınayetlerını haklı kılacak bırçok sebepler bulup, vıcdanını rahatlatmış Savaşlarının ardına ınançlarmı, dunya goruşunu, ıdeoloıısını, dınını koymuş Çatışan yanına ınsanın, bır de guç ısteyen, ıktıdar tutkunu ozellığı destek verınce, yeryuzunun tarıhın de savaş ektık olmamış Çatışan ve guç ısteyen ozellıklen onu terk etmeyecekse, ınsan nasıl olacak da savaşsız bır dunyayı kuracak7 Dunya nukleer bır savaş sonunda yok olma noktasına gelecek, taş devrıne gerı donen ınsan, tovbe edıp "bır daha savaşmayacağım" dıye yemın edıp, savaştan elını ayağını çekecek mı? Sanmıyorum Tovbe bır savaş vermeyecek Kım bılır kaç kez pışman olup tovbe ettı ınsan, şımdıye dek Savaşlar bıtmedı Ne yapmalı7 Savaşan taraflara gıdıp onları uzlaştırmalı mı7 Dunyada bu "ara bulma", "uzlaştırma" ışını ustlenen bırçok kurum, kuruluş ve ınsan var Insanın kafasında ıken, nıyetlerınde yaşıyorken, henuz harekete geçmeden savaşı onlemelı Kafalarımızdakı "savaş"kavramını donuşturmeye çalışmalı Kolay mı7 Tanhten gelen bır yığın kapanmamış hesaplaşmalar var Bunların bır kısmı gorunuşte savaşsız çozulemez ansten Yuzlerce yıl ınsanların bır bolumu somurmuş, zulmetmış, dığer bır bolumu somurulmuş, zulmedılmış Geçmışı unutmak olanaklı mıdır7 "Bu benım hakkımdı, bana vermedıler" dıyen bır hak sahıbı topluluk ya da toplum 7 nasıl ıkna edılecek de savaştan vazgeçmesı sağlanacaktır Ya koku ta1 rıhe dayanmayan (belkı bır açıdan dayanan ) geleceğın dunyasını pay laşma savaşlarP Enerjı kaynaklarının, madenlenn, beslenme kaynaklarının (su gıbıl) paylaşma sorunlarından çıkabılecek savaşlar7 Butun bunların çozumu, savaş bilinani gelıştırmekten geçıyor Kuru kuru "savaşa hayırl" sloganlarıyla, kavgalı gurultutu gosterı yuruyuşlenyle değıl de, savaşm nedenlerıne soğukkanlı ve derınlemesıne ınılerek, savaşan ınsanı keşfetmeye çalışarak, savaşm yerıne neyın konulacağını ("sevışme" değıl elbette* Sevışme çoğu zaman savaşmanm yerını tutmazl) bulmaya uğraşarak savaşla başetmeye başlayabıltnz Savaşla nasıl savaşılır Bır umut bılgıde Kullanmayı, uygulamayı başarabılırsek Insan, çatışan, guç ısteyen yanı hakkında bılgılenmelı Bu konularda, bıyolojik, noroloıık, fızyolojik, psıkoloıık, sosyopsıkolojik, antropolofik, felsefı, araştırmaları dennleştırmelı Pekı kım destek verecektır, savaşla savaşa7 Bılımsel araştırma sonuçlarını eğıtıme, yaşama kım, nasıl uygulayacaktır7 Savaşla savaştan kımın çıkarı olacaktır7 Elbette tum dunyanın Ezılenlerın Hakkı yenenlerın Ulke menfaatlerını ınsanlığın menfaatlerı olarak gostermeye çalışanların, demokrası, ozgurluk, adalet sloganlan ardına saklananlarm ıplığını pazara çıkarmak savaşla savaşm onemlı adımlarından bırı olmalı Bugun Amerıka Bırleşık Devletlen'nde ve bazı Avrupa ulkelerınde sureklı savaş senaryoları ureten kuruluşlar var Sureklı bır duşman tehdıdı altında olduklarmı duşunen bu ulkeler "duşmanlannı" tum yonlerıyle tanımak ıçın uğraş ve rıyorlar Zayıf taraflarını oğrenmek ıçın onlar hakkında bılgı sahıbı olmaya çalıyyorlar Bılgı artık savaş ıçn kullanılıyor (Geçmış yuzyıllarda da boyle olmadı mı7) Insanlar oğrenme aşkıyla, bırbırını tanıma sevına, coşkusu ıçın değıl de, bırbırlennı tehdit olarak algıladıkları ıçın bılgılenıyorlari Bu gerçek, ama çok acı Bılgı bır gul, bır sevınç bır anlama, hoşgorme çabası olacak yerde, anlamaya, sevgıye kapalı bır sılah oldu tyıce çağımızda Bılgı çağındaymışızl Sılahını bılgı ortusu altında gızlemeye çalışanlar çağındayız Ama savaşla savaşan sevgının bılgısı, bu sılahı da, savaş budalası ınsanların elınden almayı bılecektr. 827/2 7 Öksürük iladahndâ köklü değişıklik ,^ %, Öksürük ilaçları 50 yıldan befl hemen hemen hiç değişmedi. Son yıllarda öksürüğü başlatan nedenleri araştıran sinir bilimciler, beyinde öksürük krizinden sorumlu olan bir bölge buldular. Bu buluş daha etkili öksürük ilaçlarıın üretilmesinin yolunu açacak K ışın tum şıddetıyle hiıkum surdugu kuzey yanm kurede oksuruk sesınden geçılmıyor Kıs ayla ı mda oksuruğe yakalanmayan yok gıbıdır gunduzletı mstirid goz açtırmayan oksuruk ılletı gecelerı uy ku uyutmaz Kulagı son derece rahatsız eden bu ses ılaç şırketlerıne tatlı bır melodı gıbı gehyor 2001 yılında yal nızca Ingıltere de 100 mılyon sterlının uzerınde oksuruk ılacı satüdı ABD de bu rakam 600 mılyon dolara yakın Ne var kı oksuruk yalmzcd tedavısı pahalı bır has talık değıl Astım ve anfızem (kroruk obstruktıf akcığer hastalığı COPD ) gıbı akcığer hastalıkldrında oksuruk oldurucu olabılıyor COPD bugun dunyada oldurucu rar bilimciler devrım rutelığmde buluşlara ımza atıyorlar Hepımızın neredeyse her yü yakalandıgı yaygın sıradan oksuruk ıçın eczanelerın rafları çeşıt çeşıt ılaçlar la dolu Bu bağlamda hemen hemen herkes kendıne uy gun bır ılaç bulabılır Kuru oksuruğu kesmek ıçın oksuruk refleksını kesen ılaçlar gıcık hıssını gıderen yatıstırı cılar bdlgam sokturuculer bunlardan bazüarı Oksuruk soguk algınlıgı ve bogaz agrısıru ayru anda tedavı eden kombıne ılaçlar da son gunlerın modası Bu üaçların hemen hemen hepsı kodeın ve folko dın gıbı uyuşturucu madde ıçerır Bu tıp üaçların ıçerığı 1950 yılından berı aynıdır Ve ne yazık kı hemen hemen tumu bugunku bılımsel standartlara uymayan araştırma lar sonucu gelıştırılmıştır Daha da kotusu bu oksuruk ılaçlarının pek çoğunun uyku halı ve kabızlık gıbı sevım sız yan etkılerı soz konusudur Ve pek çoğu bağımlüık yapar Artık oksuruk ılaçlarında koklu bır değişıklik yap ma vakünın geldıgıne ınanan bılım adamları kolları sıva dı 2002 yılının baslarında Brıstol Unıversıtesı nden Knut Schroeder ve Tom Fahey son 50 yıllık suredc yapılan 300 araştırmayı tek tek ınceledı Bunların arasından modern standartlara uyan 15 çalışmayı ayıkladılar Bu çalışmanın sonucunda ortaya oldukça karamsar bır tdblo çıktı Bu ıkı bılım ddamına gore doktorların bu eskı çalışmalaıa da yanarak gelıştırılmıs tedavı şekülerını hastalarına onermelerı sakmcalı Fahey ve Schroeder ın raporu tıp dunyasında sansasyon yarattı Pek çok doktor bu çalışmaya aüaş tutarken dığerlerı yalnızca bu alanda ılerı çdlışmalaıın yapıl masıyla sorunun çozumlenebıleceğını ılerı surduler Şu anda varolan tedavı şekıllerıyle ügılı gerçek ne olursa olsun buyuk ılaç şırketlerı bugun oksurugu tedavı edecek yenı yontemlerın peşıne duşmuş durumda Neyse kı ok suruğun norolojısıne üışkm son çalışmalaı sayesınde yeru ılaçlar yavaş yavaş gun ışığına çıkabılecek hastdlıklar sıralamasında 6 sırada yer alıyor Bu kadar rahatsız edıcı ve pahalı hatta olumcul bır hastalık olmasma karşın oksuruk üp büımının uzerınde en az durulan hastahklanndan bırıdır 1950 h yülardan bu yana hemen hemen hıç degışmeyen tedavı şeklı bu hastalığın ne denlı ıhmal edüdıgırun somut bır gostergesıdır Neyse kı son 5 yıldır konuyla yakmdan ılgüenen sı Akclğtr lan Reseptör öksürük merkezl açık konumda Öksürüğün fizyolojisi Oksuruk soluk alrnd ve glotıs ın (ses tellerı ıle gırt lak arasındakı açıklık soluk borusunun ağzı) kapanması ıle ılgılıdıı Bunu karın kaslarının kasılması ızler Glotıs yenıden açıldığı zaman akcığeıleıdekı hava saatte 1 000 kılometre hızla patlarcasına dışarı çıkar Dışdiı çıkan ha vanın oksuruğe neden olan unsuru da beraberınde çı öksürük akclğer zanndakl Iritasyon Ile baslayan, havanm patlanasına difan çıkmasıyla ı kontrollü blr refieksür . d. .~ Jİ Cırtlak kapalı Cırtlak açık Mtkaalk uyancı Klmyasal uyancl Bağifikhk j/jfem/ molekülleri