Katalog

dörtköşe UÇAK KAZALARIVE METEOROLOJİK DURUMUMUZ ava denız kara ve demıryolu ulaşı rrunın guvenlı ve ekonomık seyn ha va şartlarına baglıdır Lıman VP garlardakı yukleme ve boşaltma ışlen de hava durumuna karşı çok duyarlıdır Aynca trafık kazalarının bır çogu sıs şıddptlı yagış ve dı ğer atmosfeı olaylaıının neden oldugu kay gan ve buzlu yolldida gorulınektedır Bu ka zaların onlerunesı ıçın yolarda meteorolojık şaıtiarın otomatık ızlenmesı ve gereklı olan uyarüarın anındd ve doğru bır şekılde yapı laMmesı gerekmektedır Ozetle meteorolo jı sadece hava tahmını degıldn meteorolo jının muhendıshk yonu de bu ulkede yaygın bır şekıldp kııllanılmalıdn Piıefpiü Hamsi meselesi "Sayın Pref Okkeş Hocam Sıze bır rasgele seçtıgım bır gazete nın rasgele bır haberınden mutldka soz et mem gerektıguıı duşunerek yazıyorum Haberın başlıgı şoyle bışey Karadenız Hamsusı Amerıka ya Hello Dedı Bır şır ket ABD ye hanısı ıhıaç etmeye başlamış Hamsı artık New York'takı marketlerde Amenkalüarm damak tadına sunulmuş Kı losu 8 S dolar rıvarında satılıyormuş Şırket marketlerden hamsı alan muşterılere çeşıtlı hamsı yemeklerının tarıfı olan bır broşunı de bedava dağıtıyormuş Amaı, Amerıkalı lara hamsıyı sevdırmekmış Hamsının artık uluslararası une kavuştugunu belu ten şııket yetküılen Amerıkahların ılk kez yemelerıne karşın hamsıyı çok begendıklerını ve bır sure sonra Temel ın kıvrak zekasına sahıp olacaklarını soylemışler Sayın Hocarn merak edıyorum Bızı bız yapan değerlerın bır bır yurtdışına ka çırümasının yakuı orta ve uzun vadede et kılerı neler olacaktır9 Bu tur değerlerın ıh racı uygun mudur 9 Gerçı bız ıhraç etmesek büe bazı degerleıımızı bızden ızınsız alıp gotu ruyor1 ar yuzyıüardır Buna karşılık bız hamsı ıhracıy 1 a Amerıkada mılyordaıca Temel yaratabıle cek bır uygularndya neden mısıllemede bu lunmuyoruz' Mazallah hamsı onlara da bız dekı etkıyı gosterır ve Amerıkada Temel patlaması olursa bu kavanoz dıplı dunydnın halı ruce olur Hocam9 Im7a Kofterı Seyfettın Umıanıye Azız okuıuma yanıtundır Sadık okurum Koftecı Seyfettın beye fendıye bu konuyu gundeme getırdıgı ıçm teşekkur etmeyı borç bılıyorum Efendım Kuzey Ameııkada yaşayan halklar ıyıdu hoştur ama &eçımlerınde bazen garıptır Çalıdan çırpıdan kuştan bocekten başkan ve başkan yardımcıları seçtıklerı olur Ornegın vakt ı zamanında George Bush ısımlı soyadı çalı anldmınd gelen bır kışıyı başkan Ouayle Lsımlı soyadı kuşa çalan bırını de başkan yardımcısı yapıp sağasola sdvaş açtırmışlardı Aradan 8 10 yıl geçınce bu çalı çırpı bdbanın bu kez oglunu bır acayıp seçımle başkan yaptılaı ve yıne sağa sola savaş aç makld ıştıgal edıyorlar şu sıralar Aynı hata yı tekrar tekrar yapan Ameı ıkalılaı ın hamsıye ıhtıyaçları oldugu çok açık Bunu sezen bazı yatınmcüaı hamsıyı Amerıka ya ıhıaç etmekle ıyı yapmışlar ama ılerde hamsı ve Temel patlaması sonucu hamsı sıkıntısı baş lar da Amerıkalılar bıze de savaş açarsa ne olacak' Hamsı krızının hesabını kım vere cek 9 Sonuçta Karadenız de takalarımızı ba tırmaları ve hukumetlerrmızı duşumıeleıı büe soz konusu olabıür Ayrıca bızım gu?p lım hamsımızı bıraz daha allayıp pullayıp bıze McHdmsı adıyld sdtmaya da kalkışabılırler Bız de bunu yerız1 Uyanık olmak lazım vesselam 827/13 H Sebep sis mi? Goı uş mesafesı çok kuçuk damlacık laı veya buz kııstallen yuzunden 1 krnnın altına ındıgı zaman meteorolojıde sıs oluş tugu ıapor edılır Goruş mesafesı 300 met renın altmda oldugu zaman da 'yogun sıs oluşur Çok yoğun bır sıste yan tarafta duran eDerınızı gormenız hemen hemen ımkansız olabılır ve hatta ustunde duıdugunuz yer bıle tamamen belırsızlpşpbılır 8 Aralık 2003 gecesı Dıyarbakıı da duşen uçakla beraber bırkaç yıl once Adanada duşen uçagın da kotu hdva şartlanndan dolayı duştugune yo nelık ıddıalar var Dıyarbakır a ınmekte olan uçağın hem '1 5 kılometrelık goruş mesafe sınde ınebılecegı hpm de nehırdekı par çalı sıs ten etkılenebıleceÇp de soylenenler gerek ve yeteı sayıda havacılık meteorolojısı konusunda U7manlaş mış meteorolojı mu hendıslerı çalışabıl melıdır 2. Hava alonları uzerındekı atmosfer koşullannın erken tes pıtı ve ongorusu ozel lıkle uçakların cüçalma ve kalkış safhalarmda hakım olacak mete orolojık koşulldr açı sından en krıtık uçuş safhakndır Bu ne denle hava alanlannm yeıının seçımı planla ma ve tdSdiırru ıle sey rusefenn her aşama sında meteorolojik ko şulların ve meteorolo Türkiye'deki uçak kazaları meteorolojik açıdan ciddi bir bilimsel araştırmaya konu olmadı. ABD'de 19641982 yılları arasmda meydana gelen 27 uçak kazasmın ise, türbülans, dağ dalgası, kar, sis, oraj, mikroburst, alçak seviye rüzgâr kayması gibi meteorolojik koşullar nedeniyle meydana geldiği saptandı. tulmalı turbulanslaıı üe bırlıkte buz lanma bır çok uçak kazasına neden oldu Uçak kazalarının mutlaka meteoıolojık yonden de ayrıntüı bır şekılde araştırüması gerekır S. Hava lımanlaıının halam ruzgar yonlerınde gelışen yerleşım alanları ve sanayı te sıslerının oluşturacdgı duman vb hava kırletıcılerı hava lı manındakı goruşu ve uçuş fa dlıyetlerını onemlı olçude duşurebüır Hava lımanı çevre smde yogunlaşan yerleşım bı rımlerı kuçuk olçekte de olsa yerel turbulanslara neden ola büır Yenı bınalara ruhsat verı lırken yerleşım ve ozellıkle endustrıyel alanların kurul masındd meteorolojik andlız ve etutler de goz onunde tu jık ongorulerın goz onunde bulundurulması gerekır Özel meteoroloji birimi arasında Fakat eğık goruş mesafesmın tehlı kelı bır şekılde duşmesı dur umunda uçagın neden tekrar pıstı pas geçıp ınışten vazge çemedıgım eldekı bılgıleıle açıklamak mumkun degıl Dunya standartlarına uygun bır şekri de Turk Havacılığınm Yenıden Yapüandıııl ması ve ulkemızde guçlu bır Sıvıl Havacılık Teşlalatının kurulabılmesı ıçın havacılık me teorolojısı konusunda da gelışmış ulkelerde kı sevıyeye ulaşabılmemız gerekır Reform önerileri 1. Meteorolojı Muhendıslıgı" kendıne ozgun uzmanlık ısteyen bır büım dalıdır Me teorolojı Muhendıslprmın başka bır konuda egıtım almış kışıler tarafından ıkame edılme sı bu nedenle mumkun degıldır Turkıyede kı Sıvıl Havacılık Genel Mudurlugu gıbı ha vacılık kurum ve kuruluşlarında da (Amerı kan Fedeıal Havacılık Otoııtesı FAA gıbı) yurt dışındakı emsallerıne benzer şekılde 3. Heı tuılu hava ulaşımı kalkış at mosferın çeşıtlı sevıyelerınde uçuş ve ınış ışlemlermden oluşur Uçuşun guvenlığı ıçın at mosferın çeşıtlı sevıyelertnde karşüaşılacak meteorolojık koşullann ve olayların bılınmesı ve en dogru şekılde tahmın edılebılmesı gerekıı THY ve ozel hava yolları uçuş ıçm gereklı olan bu meteorolojik desteğı gıde rek artan bır şekılde yabancı şırketlerden \ arşılama yolu ııa gıdıyor ve meteorolojıde yurt dışına ba ^ımlılıgımız aı Meteoroloji, Ulaştırma 'iyor Devlet Bakanlığı'na M P tP o ro 1 oj ı Ozet olarak ulaşrmda ekonomı du Genel Mudurzen mal ve can emnıyetının saglanabılmesı lugu (DM1) ıse modern karayolu demıryolu, denızyolu ve bır uygulayıcı hdvaalanldrının planldnması ve bu yollardakı kurum olarak askerı ve sıvıl havacılık dahü, seyruseferın her aşdmdsı meteorolojik şart her &ektore kurum ve kuruluşd hall d metelann goz onunde bulundurulması ıle mum orolojik hızmet ve destek saglamakla yu kundur Otoyol ve çevre yolldrında trafıgı fel kumludur Ama artık havdcüıgı ılgılerıdıren ce ugratdn sagandkldr aşırı kar ydgışı yoozel meteorolojik hızmetlerın tumu DMl'den gun sıs buzlanma kuvvetlı ruzgârlar gıbı beklenılmemelı Gelışmış ulkelerde oldugu meteoıolojı kaıakteılı dogal afetler de etkılı gıbı DMI nın hava (alımrnındekı resım tekelı mucadele ancak problermn boyutlarının bı kalkmalı ve DMİranhazırladıdjı genel hava lınmesı ve bunlara karşı hazırlıklı olunması raporlarını yerel havacılık ıhtıyaçlarına gore ıle mumkundur ırdeleyıp yorumlayacdk ve gereklı raporlaıı Cskıden Başbdkdnlıga bağlı olan Dev hazırlayacak ozel bır meteorolojı bırırra Ulu let Meteorolojı Işlen Genel Mudurlugu Çev sal Havacılık Teşkılatı ıçınde oluşturuknalı te Bakanlığı yerıne keşke Ulaştırmd Bakanlı 4. Inış ve kalkışlardd ozellıkle gecele ğına baglanmış olsaydı dıye duşunmeye rı dağlık alanlar ve vadılerde gorulen turbu başladım DMI nın Uldştırma Bakanlıgına lans ıle bıılıkte buzlanma degı^ık yukseklık bagldnması hem genel mudurlugu daha ışlerdeta ruzgann yon ve şıddetındekı buyuk levsel bır konuma getııebılır hem de her anı degışıklıklor kazalara neden olabüıyor turlu uldşımddkı can ve mal kayıpldrının Ayrıca pıstlerde uçaklar maruz kdldıkları dZdltılmasınd kdtladd bulundbüır kuvvetlı yan ruzgârlar yuzunden de sık sık Prof Dr Mlkdat Kadıoğlu pıst dışına kayarak kazalar yapmakta Bunla ITU Meteorolojı Muhendıslıgı Bolumu ra ılaveten havakmanldiı uzerındekı mıkro Ogretım Uyesı burstler ve yuksek sevıyelerdekı açık hava kadıoglu@ıtu edu tr 6. Hava lrmanldrınddkı sii> ve yagış ne deruyle goruştekı duşuşu onlemek mumkun degıldır fakat ozellıkle hava alanlanndakı sı sı temızlemek ve/veya goruş uzaklığıru ar tır mak ıçın meteorolojıde çeşıtlı teknolo]i ve yontemler vardır 7. WM0 ICAO EUROCONTROL LCAC JAA vb teşkılatlarda meteorolojik uz manlık alanında ulkemızın temsıl edılrnesın de mutlaka meteorolojı konusunda yuksek oğrenım gormuş personelden yararlanılma lıdır 8. Tum resmı ve ozel pılot egıtım kuruluşlarında havacılık ıle ılgılı avıatıon ve ae ronatık meteorolojı derslennı bu konuda yuksek ogrenım gormuş meslekı ve akademık yeterlılıgı belgelenmış kaşılerce ve JAR FCL dogrultusunda verümesı kanun veya yonetmelıklerle saglanmalıdır