Katalog

GB 0 0 4MK) 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 Sedımıın gclı* vönü 0 MıyoMiı kuvaiımeı >aşla Iraııthrm lavlanına ılc csva^lı Uvalar o Şekll 4. Teklrdağ havzasmdan geçen 2 numarah slsmlk yansıma kesltl. Kesltln lohasyonu Içln şekll 2 ye bakınız Nehrı nın Ergene Nehrı vasıtası üe Marmaraya dokuldugune ışaret etmekte dır • Mdrrnara Deruzı kuzey kıyı kesımle rırurı yukselmesı Marmara Denızı ıçındekı depremlenn kumulatıf etkısıne bağlı olarak gelışıyor Bu etkı üe muhtemelcn Paleo Me ııç Nehrı Trakya ıçınde once buyuk bır gol oluşturdu daha sonra Ege Denızı ne doku len ufak bır dere tarafindan kapdarak bugunku mecrasına kavuştu • Deprerrüere bağlı benzer akış ters lenmelerı 1811 New Madrıd 1964 Alaska depremlermde ydşandı New Madrıd dep remı sırasırıdd Mıssısıpı Nehrı nde geçıcı bır akış terslenmesı meydana geldı (Keller vePınter 1996) Trakyadan Marmara Demzme uzanan kesıtler Ergene duzluğunun bugunku ktiBeye olan egımım kazanması ıçın Kuzey Sırur Fayı boyunca yaklaşık 0 5 km lık bır yükselme gerektıgını gosterıyor (Şekıl 3) Marmara Denızı kuzey sahülerınde yer alan Pleıstosen denız taraçalarmdd yapıldrı ızoto pık yaş tayınlen sahıl kesımı ıçın bın sene de 0 3 m bır yükselme hızı vermektedır (Paluska ve dıgerlerı 1989) Bu yükselme hızı üe 500 metıelık toplam yükselme 1 5 mılyon sene ıçınde gerçekleşebüır Eıken Kuvaterner e karşüık gelen 1 5 müyon yü aynı zamanda Bulganstan dakı Kuzey Trakya havzasmda erozyon duzluklerının olusum yasına kdrşüık yelmektedır (Burchfıel ve dı ğerlerı 2000) Bu verüeıe goıe Paleo Merıç m akış terslenmesıne ugrayarak bugunku MerıçErgene sıstemının oluşması muhtemelen Er ken Kuvateı neı 'de meydana gelmıştır (*) Avrasya Yerbüımlerı Enstıtusu Is tanbul Tekmk Unıversıtesı Istanbul Teşekkur Bu çalışma TUBİTAK YDA BAG 100Y079 ve 199Y082 projeler ıle des tekleruruştır Değınüen Belgeler Burchfiel C D Nakov R Tzankov I ve Roy dptı LH 2000 Cenozoıc extensıon ın Bulgana and northeın Greecc the northern paıt of the Aegean ex tensıonal regıme ın Bozkuı t E VVınrhpsteı ) A ve Pı ppr JDA eds Tectonıcs and MdgmdüMn m Turkey aııd the Suıroundınq Area Geologıcal Socıety London Specıal Publıcdlıun v 173 p 3?5 352 Gorur N Çagatdy M N Salanç M Sumen gen M Şenturk K Yaltırak C ve Ichapalyga A 1997 Ongın of the Sea of Marmara as deduced from Neogene to Ouaternary paleogeographıc evolunon of ıts Erame Internatıonal Gpologıral Revıew v 39 p 342 352 Jackson ] ve McKenzıe D P 1983 The gc ometncal evohıtıon of the normal fault system Journal of Stnjctural Ceology v 5 p 471 482 Keller EA vePınter N 1996 Acüve tertorars Nevvjersey Prentıce I lall 338 p Le Pıchon X Şengor A M C Demırbag E Rangın C lmren G Aımıjo R Gonır N Çağatay N Mercıer De Lepınay B Meyer B Sddtyler R ve Tok B 2001 The actıve Maın Marmara Fault Earitı Planetary Scıenre lelters 192 595 616 Okay AI Dpmırbaı} E Kurt H Okay N ve Kuşçu 1 1999 An actıve deep rnaı ıne strıke shp basın alorıg the North Anatohan fault ın Turkey Teüoıııcs v 18 p 1?9 118 Okay AI K ujlılaı Ozran A lmren C Bozte pe Guney A Dermrbag E ve Kuş<,u t 2000 Artıve hult" and strıkp shp basıns ın the Marmara Sea north west Rırkey Uctonophyncs v 321 p 189 218 Okay N VP Okay AI 200? Tprtoracally ındu ced Oualernary draınage dıveraıon ın rıoı theastern Ae gean Journal of the Geologıcal Socıety London 159 393 400 Paluska A Poetsch T Bargu S 1989 Tecto nıcs paleoseısmıc actıvıty and recent defoımatıon mec hanısm ın the Sapanca Abant regıon (NW Tuıkey North Aııatolıan 1ault Zone) ın Zschau ] and Ergunay O eds Proceedıngs of the Tuıkısh Germarı Earthquake Rese archProject p 18 32 Sakınç M ve Yaltırak C 1997 Guney Trakya jdlııllerının denızel Pleyıstosen çokellerı ve paleocog rafyaaı Madenittkık Arama Ens Derg 119 43 62 Umut M 1988 Geologıcal map and exp lanatory notes of the Kırklarelı C4 sheet scale 1 100 000 MadenTetkıkve Arama Genel Mudurlugu Ankaıa 6p Antarktika'da neler oluyor? BUZ DEPOSU tTKİSl A Ouatermry alluvıum MıuKne PİHKeııc sedımentaıv nH.ks 0 1 6km Şekll 6. Ergene Nehrl'nln Uzunköprü doğusunda kalan keslmlnln harltası. Uzunköprü Ile Kuftepe araunda Ergene Nehrl'ne kavuşan yankollann doğru akış htlkametl gösterdlğlne dlkkat edinlz. Kuştepe doğusunda yankolanakol açılan normale dönmektedlr. Harlta ayrtca Ergene taşkın ovasının akışını göstermektedlr. (Okay ve Okay, 2001) ntarktıka yı çevreleyen sular buzk doluyor Guney Okya nusu nda 20 yü oncesme kı ydsld 200 bın küometre kare daha fazla buz parçası yuzuyor Bu sapta ma kuresel ısınma yaşandığının onemlı bır kanıtı olarak goruluyor Buz yapddnması buyuk olasılıkla kar yağışmın artmasınd baglı Bu yağış da nem ordnının yukselmesıyle ılışkılı NASAda gorevlı Jay Zwally, nem oranındakı artışın yuksek sıcakhklann buharlaşmayı artırmasına neden olduğunu behrtıyor 20 yüdır surdurulen uydu go runtulerıne dayanan Zvvallynın bulguları Antdrktü<d denızmdekı buzla ı m gelecek yuzyüda yok olacdgı ıd didldrırıın tersını soyluyor Büım adarru Guney Kutbu ndakı buzların gelecek on yüdd arlmaya devam edeceğını duşunuyorum Daha sonra ne oluyor gorecegız dedı Zvvallynın bulgulan beklenıyordu Prınceton Unıversıtesı nden Suki Manabe 1992 de fazladan kar yağışmın yuksek ısı nedenıyle erıyen buzlardan daha fazlasını oluşturdcagını açüdamıştı Ote yandan buzlar duzenlı bır şekü de oluşmuyorlar Guney Amerıka'nın ucuna doğru uzayan Guney Kutbu yanmadası çevresındekı buzun beşte bın 1979 1998 yülannda yok oldu 2002 Mart ında da yan maddrun dev Larsen buz kutiesınm yıkılarak buz dağlanna parçalanmasıyld erıme art maya başlddı Zvvally Guney Kutbu yan madasındakı kınlma bolqedekı ısınmayla bagldntüı dedı Ancak Ross Denızı nın bu gunku buz oranı 1979ddkmden yuzde 13 daha fazla Guney Kutbu nu mceleyen dığer bı lım adamlan da bu fıkırlen desteklıyor lngı nt UKyanuıu Ugesl i8.000km2 Okyanusu böl gesl +46.000 km2 lız Guney Kutbu Araştırma Merkezı nden John King Kaı yagışı bolge derazlerm dekı buzu artırır Ayrıca temız su okyanusu daha kaıarh hale getırır ve dennlerdekı ısı nın yukarüara çıkmasını engeller Bu da su yun donmasıru hızlandınr dedı Guzel bır haber verehm buz olusu mu artmaya devam ederse kuresel ısınma da yavaşlayacak Oluşan fazla buzlaı dun yaya karanlık deruz suyundan daha çok guneş ener]isı yansıtaraklar Kuzey Kut bu nda ıse, Guney dekının tam tersı yaşanı yor Son 50 yılda kuzeydekı yaz buzunun yaklaşık yuzde 401 yok oldu Kuzey Kut bu nun Alaska bolgesındekı ükbahar erımelerının 1960dakmden8 gun erken gerçekleştığı açıklandı Ulusdl Okyanus ve Atmosfer Yonetım Merkezı'nden Robert Stone bu erken erımelenn sddece sıcak lık artışına değü atmosfenk dongudekı değısıklıkler nedenıyle kaı yağışındakı azalmaya da bağlı olduğunu kaydettı New Scıentist 1 Hazıran 2002 799/10