Katalog

Linya kışlannı kontrol altmda tutamayan dunya malı sıstemını suçlu buldu Ancak dunyanın bır sonrakı karmaşaya daha hazırlıklı yakalanacağırıı kımse garantıleyemez Sorumluluğu lenecek? dugunu ı I ı ııun p kim yük 1998 kı ızı kuçuk uluslarm hukumetierı nın malı krızler karşısında ne denlı guçsuz ol ı^ıdı Iiıhı buyıık Ulaşım, haberleşme ve bllglsayar edlnme maliyetleri düşüyor Endekill ücretler 40 uluslar bıraz daha ıyı dırenebıldı 1992 ylında Ingütere pound u Avrupa Dovız Kuru Mekanızması ıçınde tutma savaşını kaybettı Bu sureç ıçınde unlu mah spekulator George Soros bır mılyar dolar kazandı Kuıeselleşme karşıtiarı gıderek guç kazanan malı pıyasalarm seçmenlerın tercıhı doğrultusunda ulkelerını yonetmek ısteyen hukumetierı tehdıt ettığını ılerı suruyor Dıger bır tehdıt de buyuk şırketlerın daha da buyumesmden kayndklanıyor Dunyadakı en bu yuk 100 şırketın 511 uluslararası bır nıtelık ta şırken yalnızca 49 u ulus şırketlerı General Motors'un yıllık satıs rakamı Tkyland veya Norveçm gayrı safi mıllı hsılasından fazla Fordunkı ıse Polonyanın GS^4Hsını aşıyor Walmart mağazalarının cırosu ıse Suudı Arabıstan Yunanıstan Portekız Venezuela ve Fılıpın lerın GSMH lerını solluyor Satışlar ve GSMHlar tumuyle farklı kavramlar olsalar dahı buyuk şırketlerın ulaştığı duzeyı goster mesı bakımından dıkkatı çekıyor dtinyamttda kazanantar ve kaybedenkr Ülke saynı (1990 1999) Refah düzeyinde azalma Refah düzeyinde 0U2S amı M .llll. Ufl bafina ditpa GSMH ABD'de eşltslzllk hızla yayılıyor 1«0 1940 19*0 1*60 2000 Haplshaneye düşen Insan sayısı artıyor 20 Çözüm arayışı içinde yoksullar 40 40 30 20 10 0 n talebı buyuk oranda duşuruyor The Sı I TdkeoverSessı/ Ele Geçııış ısımk kıta yazan Noreena Hertz kureselleşme !?ıtı goruşlerını şoyle düe qetırıyor Reka ın kol gezdıgı serbest pıyasa kapıtalızıde en buyuk darbeyı vaüifbiz ı> gucu yı ^ 3r Bunlar yem Cesur Dunya mızın Fpsı ları Bu ışçıler kolaylıkld vazgeçılebdır ko nda çunku yabancı ışçı goçu ve makıneburüarın yerııu kolaylıkla doldurulabılır Kuresel tıcaret ve fınansın serbest bıranası beklenmedık başka sonuçlara yol aç tı Bu sonuçlan dahd ıyı değeılendırmok ıçın ınanılma yacak bır duzeye ulaşan yıl lık kuresel para akaşına bır go7 atalım Bügısdyarların yonlendırdıgı ücarı sıstem ler pıyasa degışıklığıne anında tepkı vermeyı kolay laştırdığı ıçın borsalarda bır aııda aMlaıa durgunluk ve recek mıktarlarda paralar kazanılmakta veya kaybedıl mektedır Dolayısıyla dunyarun bır bolgesınde bu ne denle kaos çıkmasına şaş manıak geıekıyor 1998 yı lında Asyd Kaplarıları olarak rutelendırılen ulkelerde eko nomı çoktugu zaman Doğu Asya Boısası ndakı kayıp 2 /on dolara pnşmıştı Boyle bır ortamda jrıomıler dıbe vurduğu ıçın hammadde ta ılerı de durdu petrol ıhraç eden Rusya da ole bır anda çoktu Yıllardıı suren kalkın çabalan bır gecede sılındı gıttı ve rnılyon jd ınsan ışınden oldu Doğal olarak bunu ası çalkantılar ve yoksulhık ızledı Bu rnahvolrnuş yasamlaıdan kım veya sorumlu tutulacak7 Batılı fınas uzmanlarma re suçlu yozlaşmış polıtıkacılar ve Asya nkalaıının ış bılmeyen yonetınlprıydı Ası polıtıkacılar aç gozlu spekulatorlen suç lı Herkes kuresel sprmayenın anı ınış çı mo Ayru ülmler aynı muzık aynı televızyon 1»20 1950 • Denlz ulafimı > . Hava ulafimı programlan aynı markdlar ve aynı yaşam şe """"* Tdefonla konufma' • BUgkayar mallyeti kıllen bugun dunyanın en ucra koşelerme ulaştı Hatta Batı merkezh televızyon haber lerını her yerde ızlemek mumkun Hındıs tan ın dışında hıç bır ulkenın filrn sanayı Tkaret ve dif yatınmlar yüksellyor Hollyvvood un olağanustu gucu ıle boy olçutndeks (1980=1) şebılecek dummda degü Bugun eğlence sa Yatınmlar nayı ABD nın en en buyuk ıhraç urunu Bu evrensel düle pazarlanan evrensel de<5eılen hepımız satın almak zorunda mı yız' Batılılarm pek çoğu buna olumlu yanıt verıyor Susan George a gore Batılı yaşam ihracat tarzı artık bır dın halıne geldı Ancak burada çok dcımasız bır ıronı soz konusu Kılıseyp gı rış bedava ıken alışverış ınerkezme ancak cebınde parası olanlar gırebüıyor 11 Lylul olaylarını dunyadakı sınırların kaldırılması de 0 25 üışjalendu mek ısteyenler tuketım merakının 1970 1975 1980 1985 '990 ' geleneksel degerlerle çarpışügına dıkkat çe kıyor Bntney Spears veya Spıce Gırls geleneksel bır Musluman toplumunda nasıl algıla Dtlnya glderek zenglnleşlyor nıyor9 Kalkınma ve gelışme yarışında gerıde kalanlara kalkınmışlann degerlerını pazarla Cayrl safl toplam indirim (Mllyon dolar) mak çok tehlıkeh sonuçlara yol açabılır Gerıde kalmanm dogurdugu ofke buyuk bır 50 olasüıkla yalnızca kokten dıncılerın saflarını 40 guçlendırmeye yarıyor olabılır 30 20 1G 0 19S0 1»40 1970 1980 199'! ABD nın sınır tanımayan askerı ve ekonomık gucu Sovyetler Bırlığı nın yıküışıyla al ternatıfsız kalınca dunya çok cıddı bır kımlık sorunu ıle karşı karşıya kaldı Koktendıncıler kımlık aıayışı ıçındekı ?ayıf ulkelerın karşısı na çozum oldrak çıkarken ABD ve Amerıkan kulturune karşı bır km ve nefret hareketının de başını çekıyorlaı Bu arada ulusal kımlıklerını koruyarak modernleşmek ısteyen ulusların hıçbın Ja ponya'run dışında başarılı olmadı Hıçbır zaman somurgeleşmeyetı Japonya 2000 yıllık gelenek ve gorenpklerını korurken ekonomık açıdan buyuk bır guç halıne geldı En ust %1'ln sahlp olduğu zenglnllk ABD de haplshane niifusu Ancak zenglnllğln paylaşımdakl eşltslzllğl sürüyor Milyon bazında Insan 500 1993 400 Paranın gücü Kureselleşmenırı daha ıyı ışleyebılmesı ıçın pek çok ongoru so? konusu Bazıları kureselleşme kavramını tumuyle bır kenara atıp merkezı planlamaya dayalı ekonomılere donmeyı ve gumruk duvdilarının arkasına sı gınmayı tercıh edıyor Ancak komunızmın yı 100 200 1000 io,opo Cellr küışından bu yana bu yola başvuranlaı ın sayı sı son derece azaldı Değı^ım ıçm mucddele edenlerın pek çoğu pazar ekonomısınden yararlanarak daha eşıt bır dunya yaratmdk ısüyor ancak bu aıada hmsenın modernloş menm olanaklannddn yoksun kdlması ısten mıyor Bunlaı üç ana grup altında toplanı yor 1) Hâhhazırdata sıstemı reforma tabı tut mak 2)Paranın doğasını değıştırerek daha farklı değerlere hızmet eder hale getırmek 3) Yeru bır demokrası ve kuresel vatandaşlık şekh gelıştırmek 790/9