Katalog

Maynard Keynes ın malı manıpulasyonlarla zengmlık ve kalkınmanın uluslar tarafından otomatık olarak paylaşılacagı ongorusu ne yazık kı gerçekleşemedı Tam tersı yoksul uluslar zengınlerden borç para aldı ve kal kınma çabası surerken faız odedı Sonuçta ortaya çıkan formul zengınlerın daha da zengmleşmesıne yol açtı Zenglnler yardımı kısıyor Amerikan dif yardımı % CSMH Keynes'in öngörüleri Keynes ın ongorulerı tumuyle olmedı ve bugun dunyada Keynes den etküenerek yenı formuller one suren başkd ekonomıstler de var Belçıka Merkez Bankası'ndan Bernaıd Lietaer bunlardan bırı ve Euro nun babası Ancak Lietaer ın one surdu ö^ı rddıkal onerıler polıtıkacı ve bankerlerın gozunu korkutuyor Dunyanın gelecegını belkı de buyuk füarler şekülendırmeyecek Kureselleşme karşıtları serbest pıyasa ekonomısının başka alternatıfı olmadıgı fıkrıne karşı çıkarak bınlerce alternatıf oldugunu ılerı suruyor Her ulkeye her topluma gore spesıfık ço zumler uretüebılır Degışıklıgı yonlendırecek ıkı onemlı guç soz konusu Bırı sivil toplum örgütleri, dıgerı ıse Internet kullanımı Sıvıl toplum orgutlerı hukumetlere ve ış adamlan uzerınde baskı kurmakla pek çok has talıgın tedavı edılebüecegmı duşunuyor Greenpeace' ve 'Prıends of the Earth" gıbı orgutler bugun mılyonlarca dolarlık butçelerı ıle yonetımlerı zorluyorlar Aynca tuketıcüerın alıskanlıklarını da degıştırebüıyorlar Ornegm spor ayakkabı uretıcüerının Uçuncu Dunya ulkelermde ucuz çocuk emegınden yararlanmalarını onlemek ıçın tuketıcıleıın bu ayakkabılan sdtın aknamaları dogrultusunda kampanya başlattılar ve buyuk olçude amaçlarına ulaştılar Internet te bu orgutlerın guçlenmesı m saglıyor Merkezı kontrolun dışında bügının paylaşımını korukleyen web sayfalan gazete veya televızyonla erışılmeyecek noktalara kadar uzanabılıyor Yerel orgutlerdekı ınsanlann kutlesel katüımı ıle yenı bır demokrası şeklı doğar mı 9 Sıvıl orgutlerın şu andakı guçlerı geleceğe umutla bakmamızı kolaylaştırıyor In ternet herkesın soz sahıbı olmasıru sağlarken bır yandan da kamuoyunu bolerek paıçalayardk gucunu zdyıfldtıyor Şu anda yerel gırışımlerın ve bılgı teknolojısmm ye nı bır dunya duzenı yaratıp yaratmayacagı konusunda bır şey soylemek ıçm çok er ken Herkes protesto gösterilerlne katılmak htfyor Sivil Orgüt sayısı lonr ?ooo f 21 Yuzyılın kuresel sıstemını reforma tabı tutma fıkrı genelhkle eskı polıtıkacılar dan fınans uzmanlarından Nobel odullu bılım adarrüarmdan ve ekonomıstlerden gehyor Bu reformlarm pek çogu mantıkh Reklama hananan mlktar artıyor Mllyon dolar (carl Hyatlarla) 1 <.OCK>(Î gıbı gorunse de en ufak bır degışıklık ıçm uzun suren bır mucadele evresınden geç mek gerekıyor Uluslararası fınans sıstemınde yapılması duşunulen en ufak bır de gışıklık guçlu bır kısıye veya kuruma zarar verıyorsa degışıklıgın gerçekleşmesı ne yazık kı suya dusuyor Dunya Tıcaret Orgutu nun yururluktekı kuralları ne yazık kı zenguı ulkelen gozetırken yoksululkelerın urertıgı tarım ve tekstü urunlerıne aynı des tegı Sdgkmıyor ABD eskı Başkanı Bill Clinton bu konuda şoyle konuşuyor Kuresel ekonomık stratejı kuresel sağlık hızmetı kuresel egıtım polıtıkası kuresel çevre koruma polıtıkası ve kuresel guvenlık polıtıkası olma dan kuresel tıcdret sıstemı kurulamdz An cak bunları gorevdeyken nıçın soyleyeme dıgı sorusu henuz yanıtlanmış degü Fınans uzmanı mılyarder George Soros gıbı dı geı reformcular pdranın zengınlerden dlınıp yoksullara akması gerektıgını soyler ken Nobel odullu ekonomıst James Tobin malı spekulasyonları vergılendırerek pıya salardakı dalgalanmaların denetırrı altına alınabıleceğını ılerı suruyor Perulu ekono mıst Hernando de Soto mulkıyet hakkının genış kıtlelere verümesınden yana boyle ce yoksuUar da pıyasdnın gucunden yarar lanabüıcek Aynca hepsının ortak goruşu Uçuncu Dunya ulkelermde kaüanmanın tek şdrtının ıyı bır yonetım becerıklı bır huku met olduğu yonunde Ikıncı ongoru sorunlann temelınde yatan paraya bakış açısını degışürmekle ıl gılı Çok dogal bır şey gıbı algılanan para nın msanlar tarafmdan yaratüdıgını unutma mak gerekıyor Ve malı sıstemlerın ışleyış şekıllerı ınsanların haıeket tarzını da şekıl lendırıyor Insanların hareket tarzı ancak uç yolld degıştıı ılebıln J^Eğıtım ve ahlakı de ğerler 2)Yasalar ve kurallar 3) Fınansdl çıkarlar Bunların ıçınde en etkılı olanı fınan bdl Çlkdlldi looo 19A5 I9bb Yakında herkes herkesle temas hallnde olacak Bölgelen göre inttmet kullanıa tayısı •00 1106 ı)t '<•"> ' " ! > " Daha çok Insan telefon kullanıyor, TV Izllyor Kifl bafma diifen TV Her *•'" * W * düf telefon hatlan • B ABD ^m K Amerlka • Avnıpa wmtZ Amerika Ekonomi yeterli değil Dunya 11 Eylul un şoku ıçındeyken ıçınde bulundugu durumu yalnızca ekonomık paıametrelerle değerlendırmekte zor lanıyor Uluslararası suç orgutlerının yoksul ulkelerdekı demokrasıyı tehdıt eder bo yutlard ulaşması AIDS ve üaca dırençlı tubeıkulozun kontıoldan çıkması ekonomık kalkınmdnın çevreye bmdırdıgı yukler nu fusun artmasıyla kısıtlı hammaddelerın paylaşımında yaşanması muhtemel çatış malar bugun dunyamızın karşısındakı ço zurn bekleyen sorunlardan bırkaçı Kuresel ekonomi ne kadaı ustaca yo netılırse yonetılsın bır şey degışmeyecek Polıtıka ve ekonomi dunyanın sorunlarını hdlıhdzırddkı teknolojı ıle çozemeyecek Hatta zengın ulkeler harete geçıp yoksulla D Avnıpa Asya Ortadoju/AMko ra buyuk mıktarda yardım etse dahı halı hazırdakı yardımları yüdd 40 ıle 60 mıyar dolara yukselterek gerçek bır kuresel zengmlık ve kalkınma mumkun olmaya cak Çurıku yenı enerjı kaynaklarına tarım sal uretımı artıracak yenı yonterrüere yenı ulaşım araçlarına gereksınım duyuluyor Gelecekte kuıesel zengmlık bugun hayal büe edempypcegımız bır boyuta ulaşabılır Ancak bılım ve teknolojı dunyayı kalkın dırırken bunddn herkesm yararldnmasını sağlayacak yontemlerı de beraberınde getırmelı Reyhan Oksay Kaynak New Scıentıst 27 Nısdiı . C.D. Asya /Pasiflk Arap O . C **ya , C. Sohro /AMka 2 Dunya Savaşı ndan c ,onra John 790/10