Katalog

Merhaba Anadolu çınan Türk Çınan olarak literatüre geçen ve Himalaya'ya kadar yaygmlaşan çınarlar "filozof ağaçlari'dır. Felsefe dersleri onların altında verilirdi... Bu bağlamda düşünmenin sembolü olarak da kabul edilirler. 'Yoldaflar, olursem o gunden once yani, oyle gibı de gorunuyor Anadolu'da bır koy mezarma gomun beni ve de uyarına gelirse, Tepemde bir de çınar olursa Ta} maş da ıstemez hanı " Nazım Hikmet Barhıva Senatoryumu, 27Nısan 1953 Halk ilacı çevre dostu K a buk ve yap laklaıı ta nen ce zen gmdıı Bu nedenle de halk hekım lıgmde ka buk ve yap rdkldrı kdy natüıp ıçıle rek ıshale karşı kulld T urkıyede ulusal mtelık ka zanmış agaçlardan bırıdır çınar Bu nederüe Avrupd ul kelerınde Tuık çmarı adıy la da anılır Ozeüıkle koy ve kasaba gayfelerınde ÇIIMI agacuıın qol gesınde ve çınar odunundan yapümış san dalyeletde oturan o guzel ınsanların soh betlerme doyunı olrnaz O solıbetler kı yaşlı çınar agaçlan kadar ulu yaşlı çınaı ağdçldn kdddr bügelık dolu ve yaşlı çınar ağaçları kadaı guçlu bohbctleıdu Eger Anadolu da sıkça rastlanılan ve çoğunlugu çınar dğdrldrının qolgeledı gı lokantalarda mangal yakıyoısanız bıhn kı kasdbın et doğradığı kutuk çınar ağa cmdandıı Bu gun yolunuz Bergamd (I? mır) Kozak Yaylası na duşeıse oıadaJa uı sdnlarm ucu çdtdllı bır degnek aracüığı ıle bııkaç dakıka ıçeısuıde 20 25 ınlık Fıstık Çamı agaçlarına tırmanabıldıkleımı gorursurıuz ve sıze de tdküırlar bu yayld da ağaca tıımanamayana kız verümez o değnekler de çınar ağacındandır 5lk rmlt ""lan blr Yafh çınar Ekolojık hoşgorur luŞu yuksek ağaçlardır Genel olarak 0 1100 (0 1700) m leı arasında or manlarıçınde vadıtaban ldiuıda dere ve ırmdk ke narlarında çakıl ve taşlar ca zengın aluvıyal toprak laı uzeıınde ve hatta de nız kıyılarında gelışırler Turkıyedekı yayılış dld Türk çınannın doğal yayıhf alanı nuıda yülık oıtalama sı rının yaşandıgı Dorduncu Zamanda (Kuva caklık 9 19 0C yülık toplam yagış 350 terner) ayıümışlaıdıı Bununla bırlıkte bu 2340 mın aıasında degı^ır ıkı turun bu"leşmesuıden (hıbı ıdleşme) dogan P acerıfolıa VVüld Batı Avrupada her ıkı turu de temsü eder P orıpntalıs Balkanlardan ıtıbaren Antık çağda Yunan duşunuıler Atırıa Anadolu Mısır Batı Suııye Kuzey Irak da çınarların altında oğrencüerıne ders Iran uzermden Batı Hımalaya ya kadar do verdıklen ıçın çınarldi füozof dgaçldiı gal yayılış gostermektedır Turkıyede dış olarak değeılenduümış ve bu bağlamda kesımler ve GurıeydoÇfu Anadoluda do^al duşunmenın sembolu olarak da kabul yayılış gosterırse de dıkım olaıak hemen edümışleıdır Ayrıca Atınada Platonun her bolgemızde bulunurlar Çınar yeryu derslerıru verdıgı Akadenııa ısırrüı zcytuı zunde 140 rnüyon yıldan berı (Alt Kretase) lıkte bulunan Platon Akademısının yolunu yaşayan bır dğaçtır Yaklaşık 60 müyon yü golgeledıklerı ıçın bu agaçlara Latmce once başlayan Uçuncu Zamanda (Tersı cıns ısmı olarak Platanus L adı verümıştır yeı) kuzey yaıı kurede Gıoenlandaka Bıtkı ılk defa 1753 yümda Isveçlı urüu do dar oldukça genış brr alana yayılmıştır ğa bügmı Caıl Lınnaeut> veya kısaltürnış Yer tarıhınde sureklı yaşanan de halıyle L (1707 1778) tarafindan betım gışımın çok keskınleştıgı donem lenmıştır leıe dayanma yetenegı gostere rek qunumuze kadar ulaşmışlar du Gövde ve dal çatuı: Kışın yapra Platananus cınsı Çmargülerın ğını doken 30 3b rn boy ve aynı genışlık (Platanaceae) aılesırun tek uyesıte taç gelıştuebüen ulu ağaçlaıdu Serbest dır ve ıkı tur ıçermektedır Kuzey buyuduŞu zaman govdesı kısa ve kalın Amerıkada yaşayan P occıdenta tacı ıse genıştır Sık ağdçldr hdlınde yetış lıs 1 (Bdtı Çuidrı) ve P orıentdlıs L tıgınde uzun ve duzgun govde gelıştuebı Bu ı h kaıdeş tur çok da uzak ol lır Yaşlı bıreylerde govdenuı ozu genelde mayan (bırkaç müyon yü) once çurur ve dıı ı govde odunu 30 40 c rn ye dogadd keskın degışımlerden bı kadar ıncelebüır Yan dallar kaluılaşıı ve nılıı Ateş duşurucu etkısmm yanı sua oz suyu antıseptık etkısınden oturu yaralan ıyüeştıırrıek qoz hastdlıklarmda goz ban yosu yanık ve ceııahı çıbanlaıı onlemek amacıyla pansuman amacıyla da kullanıl maktadır Lskıden yüarı sokrridsmd karşı da kullanümıştu Kıbrıs hakvedığeı Oıta Doçju ulkplen gıbı yapraUı dğaç turu ba kımından faku ulkeleıde onernlı bu oıman agacı olarak değerlendırılmcktedır Anadoluda pdrk bahçe mesıre yerlen ve yol kenarlaıında en çok aıanan ve yetıştırılen ağaçlardandır Ozellıkle ca mı avlularında koy oddldrı ve kahvehane lerının açık alanlaıuıda gorkernlı tacı gu zel ferahlatıcı golgesı ve uzun omurlu ol ması nedenlerıyle vazgeçümezdır Kent lerde yol ve meydan ağacı olarak tercıli edılmelerının bır nedenı de toprak ve ha va kırlüıklerıne ve mekanık baskılara da yanıklı olınaları ve havayı çok ıyı lernızle melendır Tum ılleıde çok fazla dıkürr ancak en fazla dıkıldıgı ıl Izmır dır Izmu ın Ka vaklan gerçekte Izmır ın çmarlarıdır Zıra bu bolgede çınar kavak dıye ısımlendırı lır (Prof Dr Gunehrr Oğuz ıle sozlu soyle ?0 Himalayalara kadar Yapısal özellikleri Üstte çınar yapraklan yanda he Meyve kurulları 787/6