Katalog

Küçük adamlara bir alkış Bizleri insan yapan şeyin gizi beyinlerimizde değil, spermlerde olabilir. Bu minik hücrelerde meydana gelen irili ufaklı değişiklikler insanın evriminde çok önemli bir yer tutabilir. NA kromozomlarrn çok nurıık bir alana sıkıştınlmasına yaıdnncı olan protamın adı verılen pıotcınleıle spernım baş tarafına toplanımştu Bu proteımn etkısının dollen moden kısa bu sure sonra yok olduğu sanıldığuıdan buıılarm ınsan geJı^ımınde onemlı bu payı olacagı hıç duşunulmedı Ancak Albany Eyalet Unıversıtesı nden CaroBeth Stewart soz konusu proteınlerın ınsanlaım qorıl ve şempanzo gıbı oıtak dtalarmdaıı ayı ılcükları sırada şımşek hızıyla evııldıkJerını bunun da protem let ın ırısanm gelışrnesınde sanıldıgmdan çok daha buyuk bir rolu olduğunun bir gosteıgesı sdyüabılecegını belırtıyor Kapatılan seminer kitaphklan Elınde Fakulte Dekanhğı'nın yazdığı tahmatla çıkageldı Baktım, Dekanlık anlaşüan Rektorluğun aldığı karan anabıhm dallanna teblığ edıyor ve Seminer Kıtaplıklan olarak bıhnen kutuphane veya htaphklann boşalhlmasını, htaplann sayüarak teshm edümesını ıstıyordu Ozellıkle "aktıf htaplar" ın teslınv deyımı dıkkat çehcıydı Yanı ozetle, Istanbul Unıversıtesı Edebıyat Fakultesı 'nın Seminer Kıtaplıklan yok edılıyor Bırçoğu ortadan kaldınldı büe, htaplar sanldı, bağlandı, kııtulara kondu ve 'bodrum"a gonderıldı 'Bodrum", ashnda yenı hırulacağı soylenen kutuphanenın bulunacağı yer Guya orada fakultenın merkezı birkutuphanesı kurulacak Yerı aynlmış Ama adı uzennde "bodrum"da SeminerKıtap lıklannıyoketmekle htaplan "bodrum"a gondermek, bırbırıyle uyumlu eylemler aslmda Edebıyat Fakultesı 'nm 16 Seminer Kıtaplığı var Bolumler, burada en gereksınım duyduklan kı taplan hemen el altmda tutarlar Oralan bırerbaşvuru htaphklandır Kıtaba hemen kavuşursun Oğrencm kavuşur, araştırmacm, akademısyenm kavuşur Bu htaplıklarm bırçoğu da, unıversıtenın bir zamardar konuk ettığı Alman bılım adamlannca ku rulmuşlardır ve hem sahıp olduklan htaplar hem de tarıhı geçmışlerı ıtıbanyla, sadece bırer htaphk değıl, "antık değer' taşırlar Istanbul Unıversıtesı'nın bir zamanîar belkemığını oluşturan Edebıyat Fakultesı'nın tarıhı hmlüdendır oralan Bıryonetım, boyle yerlerı sahıpleneceğıne, bir taş daha uzerıne koyup gelışureceğıne, nıye, hangı anlayışla kaldırma karan venr? Ashnda Seminer Kıtaplıklan bir suredır olume terk edıhnışh Hemen hıçbır seminer h taplığında btaplık elemanı kalmamıştı Fulı olarak neredeyse kapalı durumdayduar Bırçoğu nun kapısma kuıt vurulmuş, anahtan da herhalde anabdım dah başkanlannın odalanna asılmıştı Ne oğrencıler doğru durust yararlanabuıyorlardı htaplüdan ne de araşürmacılar Seminer Kıtaplüdanna, bu duruma duşu ıvldukten sonra son darbeyı ındırmek daha kolaydı aruk Aynca bodrumda kutuphane mı olur7 Kutuphane herkesm gozu onunde, unıversıtenın belh de en guzel yermde kurulur Ozel bir cazıbe merkezıdır kutuphane Eğer boyle bırhıtuphane kuramazsanız, ancak htap deposu kurarsı nız, h anlaşüan yapümak ıstenen de bu Herhalde, orası, gerektığmde oturup çalışmakıçm değıl, htaplan bir araya toplamakıçm bir yeı Sozde, bügısayar sıstemıyle htap ısteyeceksmız ve gıdıp alacaksınız *** Aklım "aktıf" htaplarda Anlaşüan ' çokkullanüdığı" duşunulen veya sanılan htaplara verılen bir ? ad 'aktıfhtaplar Bunlarheıhalde 'bodrum htaphğmda' tutulacak Cerıde kalan pasıf htaplar' Bırsure karton kutulannda unulturulacak, sonra SEKA'ya hamur olmak uzere mı gonderüeceher? Benım kuşkum yok Bir htap beş yıl kullanılmayabüır, ama bir gun kullanılır Burası unıversıtedır ve akademısyenm veya araştırmacmın ne zaman hangı htabı hıllanacağını hmse büemez Değerlı olan da zaten beş yılda bir kullanüacak htabı bulundurmaktır, değerlı olan o htaptır ozeüüde Kutuphaneyı kutuphane hlan da o htaplann var olmasıdır *** Edebıyat Fahıltesı oğretım uyesı uzgun Kıtaplığı yokedılıyor Kutuphane bolumunden bırüennın sozlermı aktarıyor bana ArtıkInternet çıktı, herkes Internet'te aradığını buluyoı, butun kaynahar orada, htabm anlamı mı var, değerı mı var htaba üıtıyacı olan mı kaldı7" Bu sozler, olayı, egemen anlayışı butunuyle açıklıyor aslmda Hem htap, hem bılım ve araştırma hem kaynakeserler hem de kutuphane konusunda varüan "ılerı duzeyı" ve kurum olarakgıdılen yonu anlatıyor Zavallı uticem *** Gelecek cumartesı yenıden bırhkte olmak umuduyla, dostlukla kalın obursalı@cumhurıyet com tr CBT tnternet adresı wwwcurrıhurıyet com tr Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No 786 13 Nısan 2002 tmtıyaz sahıbı Yedı Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A Ş adına llhan Selçuk . Yayın Danışmanı Orhan Bursalı • Sorumlu Mudur Fikret llkiz Gorsel Yonetmen. Tıiles Hasdemir • Baskı: Sabah Yayıncıhk A Ş Idare Merkezi ve Yazışma adresi: Turk Ocağı Cad No 39/41 Cağaloğlu, 34334 lstanbul. Tel (212) 512 05 05 • Faks 0212513 8S 95 Reklam Publi Media 786/3 D Neden daha zeki? Bılını uiidrılaı ı surekJı olarak ınsanoğlunun otekı cajılılardan neden daha farklı ve daha zekı olduğunu bulmaya çalışıyor Şempanzeleıle ınsanların yollan topu topu 5 mılyun yıl once ayrılarak msanoğlunu aynı DNA nrrı yuzde doksan sekız buçugııyla bıraktı Genctık bıleşımırnızın gerıyp kalan yuzdo bir buçuğunun bızlerı olekı canlı turlermden nasıl farklı kıldıgı sorusuna bir yanıt getırümesı, goruldugu kadarıyla, bir haylı guç Evrrmsel ayrılmadan bu yana çarpıcı değışıklıklere ugrayan genlerı saptamaya çalışan Stevvart ve ekıbı protamrn 1 protarrıın 2 protamın 3 ve hıston Hlt adlı bir gen obegırun kayda deger bir hızla evrüdıgıne tanık oldu Soz konusu genlerın tunıu de sperrn DNAsıylaılıntılıpıotcınleııorı^turuyorlar Ornegrn protamın 1 ^ujıdi şempanzelerle aynı amıno asıtlerm yalnızca %84 urıu paylaşan bir proteını uretıyor Stewart amıno asıtlerın %16 sırmı be^ rrıılyon yıl ıçınde değıştırılmesının "çarpıcı hızda bir evrım' olduguna dıkkat çekıyor Otpkı pnmatlaıın çoğundd pıotanıınler bu <;urp ıçınde hıç bir deqışınıe uyrdmadı Bu cdiı dlırı degışımler protamınleı ın DNA ya baglantı bıçımlerını de değıştırmış okbüır Bu protpınlpr dolutun genetık rndlzemesmın ılk programlandığı dollcnme anında var olduklarmdan Stevvaal burüdrm ışlevlerındekı en ufak değışıklık leı ın büe dolutun gplfvpçjrm buyuk olçude degıştırebılecegıne ınanıyor Rıta Urgan Kaynak New Scıentıst 2 Mart 20(V