Katalog

uımaca Hazırlayan: Hüsnü Kale 18 19 20 Dünya nüfusu ile ilgili kısa bilgiler • Nufus Referans Burosu'na gore bugune dek ydşamıs olan ınsanların yuzde 6'sı bugun yaşamaktadır Buronun tahmınlerıne gore MO 50 000'den (Homo sapıenleıın ılk kez Yeıyuzu'nde goınldugu tarıh) 1995'e kadar 100 mılyar msan doğdu Dunya nufusu 1999 yılı ıtıbanyle 6 müyar olarak hesaplanmıştır • Amerıkan Nufus Sayım Burosu na gore ABD'nın nufusu bugun 285 rnüyondur • Dunya nufusu 1804 yüında ılk kez 1 müyar sınırını aştı 2 bır müyara ulaşmak 123 yü aJdı Son bır mılyann oluşumu ıse 10 yıldan az bır surede gerçekleştı • Bırleşmış Mılletler m tahmınlerıne gore nufus oı tış hı/uıdakj duşuşe karşın 2050 yüında dunya nufusu 8 9 müyarı bulacak Bugunku trendın devam etmesı halınde dunya nufusu 2080 yılına kadar dengelenemeyecek Bugun bn müyarın uzerınde ınsan 15 ıle 24 yaş grubunda Bu gıuptaküerın ulaştıgı en yuksek lakarn SOLDANSAĞA 1. Alt Loi/ttde mmydtuı fototfrah gonılen takta ha nedanlık ve dpvlpt kuran Haçlılara karşı koyup Ku dıib ıın Ihnsüyanlar larafmdan almmasma pngel olan kıy (113/ 1193) Ağahpy hııyuk kardeş 2. Tecnt etme Irı ve ?phırw bır yüan LOUK on adlı unlu haıısız yazar {1897 I98P) 3. Putun yapıaklanndın çıkanlan bır alkaloıt Esh Yunan mımarıvndpn bı n Hızmet hayvanlannm ayagma çahlan demır (Kız>) Meııdelevyum 4. Ulkpmızm oto plaka ımı WU yılmda batan unlu transatlanük (Esk) Goz Avu^tuıya lsvıt,rp alpleımde donmuş haldp bulunan tr&aıid tdkılan lakap 5. (Ing) Knl Elektnk su gıbı olçumlerde kullanılan araç Hukumdann butun sı yasal kudretı elmdp bulundurduğu yonetım bıçmv 6. ABÜ de boşanmalann kolay olduğu bır konl Eı iuv. dnlKdrahılak ılçesmde Oimanlılar IIP Akkoyun îulaı didi>mda meydan savaşınm yapıldırp yeı Mu lekkep bdhCjmdan ahnan koyu vyah boya 7. (Kıs) Ldiıldn Kabartnıalı pamuklu kumaş (Kıs) SJ/JS yum Atom numarav % olan roy gaz 8. Asıl adı Ih idhım olan Turk yazar (18?4 ılo 1827 araiı 1871) Venedık teh unlu tarıhı knpnı (Kıs) Neon 9. ' ve Sıyah H i Uşaklıgıl m rnmanı (Kıs) Alumm vurn Votka zcnrefıl VP hal IIP yapılan bır Ukrayna HfkiM 10. Odak noktalanna u? ikhklan tnplamı sabıt buluıidiı noktdlarm qeometrık tokhndp nlan duzlpm veyacii,ım l'eleion so?u Su Il.Ta^ıla Mp'lpgm de henuz u?ınanhk duzpymdp olmayan 12. Kcnuk veya ağdçlann yuvarlak ucu <» Amerıka da coğra lı hır bolgp 13. Yuksekten atlayanlann kullandığı bır duzenek (Kıs) Radyum 14. Bır zaman bırımı (Kım) Upük bakımdan bırbırmm zıddı olan ıh mad dpnın karışımından meydana gelpn ve polanze ışığı etkılemeyenmadde HJSSP pşıt bolum 15. Volkan çarnuru (% 2b sıvı + % 75 katı madde) ıçın kıülaru lan leolopk tprım Çok tıırMh hasım yapan mahnc YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Metalurjıde toz hahndeh maddplen sonrakı ış lemlere hazırlamak ıçm topaklaştırmaya verılen ad Ydrı kıymetlı bır sus taşı 2.Iİ7 ka'nm dırılttıtfme ına mlan kışı Sumpr Akad manrmda gok tann<a Bu yuk ve suslu bır dı IUZ td^ıtı 3. (leuul n ' ııUı ıkı .>u duzeymden dığeıme dktdrnidk ıçm kullanılan ha vuz (Ebk) Gıudlık Bır cdcbıyat tuıv 4. Karbon foifor gıbı maddeleım lızıksel bakmıdan ayn ozellık lcı gostvıebılme duıuınu Ekmek pt'ynır ve etsuyu (veya sut) ıh yapıldiı bıı tuı yemek 5. Kuran ı hdşm d,w sonıuid kdddi ükuırid Ayakdırcme (Lsk) Ia hıl unmleımden alman % 10 luk vt'igı 6.Hdinu Boyu 100 mciıcyı aşabuen tapidğm suyuııu ernen bır ağaç 7. Eskı Yunan ohgarşılermdekı bazı kuçuk krallara verılen ad Ydiidrdağ ağzı 8. Bıı nota Uğur geürdığme mdiuian bır metal paıçası Dunidn lekesı (Kıs) Gumuş (Kıs) Molıbden 9. Gumuş parlaklığmda kuışundan ddhd kolay ezılebılen atom numaidsı 40 uldiı clement Magmanın derın hklere bukuhıidii ve kdhlaşmasıyla oluşan duzensız hıçıınh buyuk boyutlu üıpsız Kayaç 10. Id? veyd maden çıkdiıUn yeı Avusluıya para bıııııu Eskı Mısır mancmda yaratıcı guç 11. (Esk) Bulut (Kıs) Unlu bıı boya sanayumız Kaslamonu nun ıl(,tsı 12. Hayır anlamında bır unlem trlanda'nın Galce adı 'Evet anlarnmda bıı unlem Daıre çevıesının çapma bolunmesıylc clde cdıleıı sayı 13. lıalık akı şı az olan guzeıgah (Hlk dılı) Felç Sergcn 14. Eskı çağlardan kalma eşya vuya eser Melılı Cev det Şaıı ve ydzanmu 15. Aııldiın uretüğı nidd de Lubnan m oto plaka ımı 16. (Kıs ) lııdyum Atom numdrası 8 olan clcmentın dığer elenıenllerle yaptnjı hıh >şık 17. Gumı uk veya lıuidiüarddkı drdıye 18. Anonıın şırkel anldmmda Almanca bsaltma Tutma hâhm olrna 19. Sımsarıye 20. G Amerıka da dağ susılesı Yardıın amacıyla topldiidiı para • Dunya nufusu artarken, aralannda kışı başına duşen gelir mıktan en yııksek olan ulkelerın de bulunduğu pek çok ulkede do^um oranı duşuyor Dunya nufusundakı artışın hemen hemen tumu a? gehsmış ulkelerde surmek tedır Dogum oranın duşuk oldugu ulkeler üe yuksek olan ulkeler arasındakı fark üerıde cıddı sosyal, ekonomık ve sıyası sonuçlara yol açabüır • Her uç yılda bır dunya nufusuna eklenen ınsan sayısı San Fıancısco kentınm nufusuna eşıt • Bırleşmış Mületler Kalkınma Raporu'na gore dunya nufusunun yuzde 801 gelışmekte olan ulkelerde yaşamakta Az gelışmış ulkelerde kadın başına duşen çocuk sayısı 1998'te 3 0 ıdı Gelışmışlık duzeyı bakımından en alt sıra • larda yer alan ulkelerde bu rakam 5 1 dolaylarmda Bü rakam gelışmış ulkeler'^ de 1 6 V /" • Bazı uzmanlar nufus artışından kaygı duyanlancıddıye almıyor çunku bunlara gore doğal kaynaklann tukenmesı soz konusu degıl, Aynca yenı tek nolojüer lat kaynaklar konusunda yeni çozumleı uıetıyor • Çın'de 2001 yümda ulke çapında gerçekleştırüen ük nufus sayımında nufusun 1 26 müyar oldugu goruldu 1990 yıhndan bu yana nufus yuzde 11 7 oranındakı bır artış üe 132 2 müyon dolaylarında arttı Yıllık aı tış 1980 yılına gore yuzde 0 4 gerüeyerek yuzde 1 07 ye ındı Bu sonuçlar ulkede yurutulmektc olan doğum kontrol polıtıkalarınm etküerını yansıtmakta Yonetıcüer 1970'lerden bu yana "her aüeye bır çocuk pohtıkası"ru uyguluyor atlaslarının sağı ve solu Soru (Insan Gokçenm sorusu) Bana gore hantanın sol tarafı batıdır Ancak sızm gok hantaldrımzda sol tdrafdoğu oluyor Bu durumda harıtayı yonune koyup okumak ımkânsızlaşıyor TUBİTAKm bazı yayınlannda da aynı hata (bana gore) yapılmış Bunuıı fotokopıden kaynakiandığmı sanıyorum Bu ko nuda bır açıklama yaparsanız memnun olurum kı gorunum üe tamamen oıtuşur bü dıklerınızle de mutlaka uyuşaraktır Fark sadece ışık kırlılıgınden dolayı da ha az yüdız gorulecektır Bır de teleskop başında gozlem yaparken uzayın oldugu gıbı bııebıı goıulduö;u bıçımıy le bılım lıteraturundekı yıldız atlaslaıı sol taıaf Dogu sag tdraf Bdtı ust taraf Kuzey ve alt taraf Guney olacak şeküde hazırlanagelmektedır (Oysa ulke harı talarında sol Batı ve sağ da Dogu yonunu gostermesıne ıagmen) Ayrıca gazetede yayımlanan ve yü sonuna kadar da yaymlanacak olan gok aüdsldn sabıt bır enlerrıde (Mesela Istanbul ıçın) çızdırümıştır 12 ay bo yunca hepsı yanyana konulduĞfunda gezegenlerın yer aldıgı (yanm daııe üe gosterümış olan) Cuneş hattının degışımı ortaya çıkacaktır (Yer yü boyunca Guneş etrafmda dolanırken Yeı ekvatorunun Guneş hattı duzlemıne paralel olmamasından kaynaklanıı) 786/15 ÇarpıArtı Sözmetik Torunumla aı ıtmptık çalışırken deftenne BEŞxALTI = OTUZ' yazdım Yaramaztoıu num ÇARPI ışmetını kdlemıyle ARTI ışaretıne çevırıp Dedpnğım yatıhş yazmışsın1' dıye be nımle gır gır geçtı Soı u Heı hdrfin farklı bır ra kam yerıne kuüanıJdığı BEŞ i ALTI = OTIIZ ıfa desmde BEŞ' sozcuçju 5 ın bır kdtı ve OTUZ bo^cuğu 3 un bır katı ıse OTUZ sozcuğunun 9 sımgeledığı sayı kaçtu Duzenleyen Necah Buyukdura 784.sayıdaki "Sarkaçlı Sözmetik" isimli bilmecenin yanıtı: 392791 +297793 = 690584 Bılmeceyı dogru çozenler Naım Uygur Ist Yavıız Akın Addiuı Mctc Neptun Ist Orneı SezgmNazıllı Guneş Altınoklst Tomrıs Yardımcı Ankara Denız Altay Ist Aydın Bıngol Ankara Uygaı PolatIstanbul Levent SavaşTrab?on Burcu Ak yuz Zonguldak Oıhan Utkan Ist Oıhan Zekı Demıray Ankara Omer GemıcıBaJıkesır Lara Şahın Ist Uğur Iyıdogan Ankaıa Yanıt Istanbul Unıversıtesı Fen Fakultesı Astronomı ve Uzay Bılımlerı Bolurnu nden Astronom Dr Hasan Esenoğlu nun yjnıtı Gazeteleıdekı (TUBITAK daküer de dahü) gok atlasları basım şeklı üe dogıudur Sızın bügüerınızle uyuşmayan yonler bu gok atlaslarının kullanı mından kdynaklamyoı olmalı Cazetelerdekı gok atlaslarını gokyuzune ba kaı şeküde dogıu yonlerde yukarıya kaldırardk bakılırsa gpce gokyuzunde